Trybuna Ludu, wrzesień 1956 (IX/244-273)
1956-09-01 / nr. 244
r 5. SEPT. 195k / • 1 PVdl II FI /I If in Cl 11 I-AU ------Ls..czcle s **?1 .MtmL .M 1 jill JH. CJL fillli ^ m vil |^/l|f_ Partii Robotniczej NR 244 (2756) ROK IX WS WARSZAWA — SOBOTA 1 WRZEŚNIA 1956 R. WYDANIE F Cena 20 sr Wrześniowe rozważania 17 lat minęło od tych dni krwawych, tragicznych a tak pełnych bohaterstwa i ofiarności narodu walczącego w obronie ojczyzny. 17 lat minęło od tego miesiąca, który stał się początkiem pięcioletniej męki i pięcioletniej walki z najeźdźcą i okupantem. 17 lat — to wiele. To bardzo wiele, szczególnie w czasach tak bogatych w wydarzenia o historycznym znaczeniu. A jednak — wracamy myślą do owych dni wrześniowych, a w umysłach tych,_ którzy wrzesień przeżyli, tych, którzy brali w nim udział, tych, którzy go choćby tylko widzieli — nie zatarł czas miniony tamtych obrazów i przeżyć. Wracają wspomnienia, ale i rodzą się nowe myśli na tych wspomnieniach oparte, myśli wzbogacone doświadczeniami okresu powojennego, wnioski na przyszłość, jakie każdy z nas wyciągał i wyciąga z tragicznej lekcji września. Wyciągnął te wnioski cały naród, kiedy po straszliwych zniszczeniach wojennych, po bombardowaniach i p żarach, po okresie obozów koncentracyjnych i komór gazowych stanął do pracy przy odnowie naszego kraju. Były to ■wnioski proste, ale niełatwe w realizacji, wymagające od każdego obywatela wiele męstwa i bohaterstwa. I stwierdzić trzeba: nie zabrakło tych cech polskiej klasie robotniczej; kierowana przez swą partię, jednocząc wokół siebie cały, najgłębszym patriotyzmem przeniknięty naród, w warunkach tak przecież trudnych, potrafiła podjąć i realizować wielkie dzieło budowy Ludowej Ojczyzny. Podjęła ten trud po to, by wrzesień 1939 roku nie powtórzył się nigdy. Przecież to między innymi i po to dokonała się w Polsce rewolucja ludowa, która kraj nasz dźwignęła z wielowiekowego zacofania i wieloletn:ej zależności od zagranicznego kapitału, która otworzyła przed nami szerokie perspektywy industrializacji, która w ten sposób stworzyła poważny przemysł obronny, będący niezbędnym elementem stałości naszych granic i bezpieczeństwa naszego terytorium. To właśnie dzięki tej rewolucji i jej praktycznym, gospodarczym konsekwencjom zlikwidowaliśmy w Polsce podstawowe źródła naszej' słabości z okresu przedwrześniowego. I gdy obecnie toczy się w kraju szeroka dyskusja zawierająca — i słusznie — bardzo ostre akcenty krytyczne przeciw wadom i niedociągnięciom naszej gospodarki — warto chyba uzmysłowić sobie tę prostą prawdę. Gorzka była lekcja września i w dziedzinie polityki zagranicznej. Dzięki prohitlerowskim i antyradzieckim koncepcjom politycznym sanacji znaleźliśmy się w stanie prawdziwej „splendid isolation“ (świetnej izolacji), wystawieni na ciosy Hitlera bez najmniejszej v osłony, bez czołgów, bez samolotów, bez broni, bez amunicji. Czyż więc nie jest historyczną zasługą polskiej, rewolucji, że sytuacja nasza obecnie zmieniła się pod tym względem radykalnie. Że nie jesteśmy słabi, osamotnieni i izolowani Że mamy potężnvch sojuszników — w postaci Związku Radzieckego, Chińskiej Republiki Ludowej i całego obozu socjalizmu. Nie ma i nie może być żadnego rozsądnie myślącego człowieka — bez względu na jego przekonania polityczne — który by zaprzeczył, że pokojowy rozwój Polski, że bezpieczeństwo naszej ojczyzny, że stałość naszych granic zachodnich — to rejestr największych osiągnięć Polski Ludowej, które decydują o życiu, 0 spokojnym jutrze każłego z nas, naszych rodzin, naszych dzieci. Ich osłoną jest najściślejszy sojusz ze Związkiem Radzieckim 1 równie ścisła współpraca ze wszystkimi krajami obozu pokoju Żyjemy dziś w świecie zupełnie innym niż przed wrześniem 1939 roku. Siły pokojowe — w tamtym okresie słabe, rozbite, nie mające szans na przeciwstawienie się okrzepłym i agresywnym siłom imperializmu — są dziś w polityce międzynarodowej czynnikiem jak najbardziej realnym, ważnym, ba! decydującym. Ich baza materialna — obóz socjalizmu — w połączeniu z krajami takimi, jak Indie czy Egipt, które tworzą razem strefę pokoju — już obecnie jest tak potężna, że agresywne koła imperializmu międzynarodowego traktują ją jako najważniejszą i zasadniczą przeszkodę na drodze do jakichkolwiek awantur wojennych. A potężne ruchy narodowo-wyzwoleńcze. których rozwmj jest równocześnie czynnikiem rozkładu systemu imperialistycznego! A ogromny wzrost dążeń pokojowych w wysoko uprzemysłowionych krajach kapitalistycznych — w samych Stanach Zjednoczonych, w Anglii, we Francji! A wreszcie — na tych wszystkich przesłankach oparte przeświadczenie poważnego odłamu sfer rządzących w tych krajach — że wojna jest rzeczą nieopłacalną i że pokojowe współistnienie jest dziś dla ludzkości "jedynym wyjęciem! Wszystko to zmieniło obraz świata — i w tym zmienionym obrazie nowa Polska, Polska Ludowa zajmuje zaszczytne miejsce, odgrywając w nowym układre sił irepoślednią rolę. I to właśnie — nowe miejsce Polski w świecie, fakt, że nie jest ona już zdana tylko na własne siły, że ma wokół siebie przyjaciół a nie wrogów — jest trwałą. nieprzemijającą wartością nasiej rewolucji ludowej. Ma to olbrzymie praktyczne znaczenie w obecnej sytuacji międzynarodowej. Choć na drodze do odprężenia zrobiono wiele niemałych kroków, choć pokojowe współistnienie jest już nie tylko teoretycznym założeniem, ale działa w znacznym stopniu w praktyce — przecież widoczne są próby sił agresywnych, zmierzających do zaostrzenia sytuacji międzynarodowej. To, co się obecnie dzieje w Niemczech zach. — remilitaryzacja, obejmująca nawet wyposażenie Wehrmachtu w broń atomową, ofensywa przeciwko demokracji, której wykwitem jest delegalizacja KPD — świadczy właśnie o aktywizacji sił wojennych, sił faszystowskich i — rzecz jasna — antypolskich. Miarą zmian historycznych i nieodwracalnych w Europie jest jednak proces, który zachodzi również i w Niemczech — a więc w kraju, w którym w okresie międzywojennym zrodziły się najbardziej złowrogie siły i z którego przyszedł do nas wrzesień. Koło historii nie stanęło w Niemczech w miejscu, ale dokonało obrotu poważnego. Po raz pierwszy w dziejach mamy ńa terenie Niemiec przyjazne nam państwo, które tak samo jak i-my zainteresowane jest w powstrzymaniu agresywnych, imperialistycznych, odwetowych sił niemieckich. Niemiecka Republika Demokratyczna jest państwem o takim ukształtowaniu sił klasowych, że możemy na nią liczyć jak na naszęgo wiernego sojusznika. Dzięki sile, jedności, niewzruszonym więzom przyjaźni,, jakie istnieją między krajami naszego obozu, dzięki poparciu, jakim cieszy się nasza polityka pokoju w wielu krajach Europy, Afryki a zwłaszcza Azji — dzięki polityce zagranicznej Związku Radzieckiego powstały realne możliwości pokojowego współistnienia. Pozwalają nam one śmielej patrzeć w przyszłość; pozwalają nam one dokonywać ważnych i gospodarczo istotnych przesunięć również w polityce wewnętrznej; poprzez redukcję sił zbrojnych, poprzez wykorzystanie części przemysłu obronnego do produkcji dóbr konsumpcyjnych, ułatwiamy realizację zadania podwyższenia stopy życiowej szerokich rzesz ludzi pracy. ...Wrzesień to miesiąc odbudowy Warszawy. Jest w każdym jej kamieniu, w każdym jej domu, w każdym jej zaułku nasza wspólna praca i nasz wspólny wysiłek, jest wkład naszych rąk, serc i mózgów, Ten wkład, choć bynajmniej nie symboliczny, jest jednak symbolem. Symbolem woli całego społeczeństwa usunięcia śladów września na zawsze. Próby z bronią jądrową w ZSRR Rząd radziecki będzie nadal dążył do zakazu bomb atomowych oraz do zakazu doświadczeń jądrowych — stwierdza TASS MOSKWA (PAP). Agencja TASS ogłaszć. następujący komunikat 24 i 30 sierpnia dokonane zostały w ZSRR próby z bronią jądrową. Podobnie jak i przewidziane dalsze próby, mają one na celu udoskonalenie broni jądrowej i opracowanie nowych jej typów stosownie do uzbrojenia różnych rodzajów wojsk. W Związku Radzieckim prób z bronią jądrową dokonuje się z reguły na wielkiej wysokości, co umożliwia radykalne zmniejszenie ilości opadającego pyłu radioaktywnego. W tymże celu w ładunkach będących przedmiotem doświadczeń stosuje się minimalną ilość substancji radioaktywnych. W związku z tymi próbami z bronią jądrową w ZSRR agencja TASS upoważniona została do opublikowania poniższego oświadczenia: Rząd radziecki kierując się swą pokojową polityką niejednokrotnie zgłaszał w ONZ propozycje w sprawie bezwzględnego zakazu broni atomowej i wodorowej. Na wiosnę iS5b r. rząd ZSRR zgiosil propozycję, by państwa dysponujące bronią atomową i wodorową zobowiąza.y stę zaprzestać prób z tymi rouzajami broni, niezależnie od osią gnięcia porozumień w innych sprawach dotyczących rozbrojenia, lego rodzaju układ mógłby być pierwszym krokiem w kierunku zakazania i zniszczenia broni atomowej oraz przyczyniłby się do umocnienia zaufania między państwami. W związku z radzieckimi próbami atomowymi mężowie stanu USA mówią o konieczności ustanowienia kontroli międzynarodowej nad energią atomową. Rząd radziecki uważa, że żaden system specjalnej kontroli nad doświadczeniami jądrowymi nie jest potrzebny, gdyż nowoczesne środki techniczne umożliwiają łatwe wykrywanie prób z bronią jądrową, dokonywanych w jakimkolwiek punkcie kuli ziemskiej. Wiadomo jednak, że ta propozycja rządu radzieckiego, jak również propozycja w sprawie zakazu broni atomowej i wodorowej nie znajdują poparcia ze strony USA i niektórych innych państw zachodnich. Wiadomo również, że próby z bronią jądrową i termojądrową dokonywane były w bieżącym roku w USA i w Anglii. Rząd radziecki nie może nie liczyć się z tymi okolicznościami i musi ze względów bezpieczeństwa poświęcać należytą uwagę próbom z bronią jądrową. Niemniej jednak rząd radziecki zamierza i nadal nie osłabiać wysiłków na rzecz osiągnięcia międzynarodowego porozumienia w sprawie całkowitego zakazu wytwarzania, przechowywania i stosowania broni jądrowej, jak również zakazu doświadczalnych wybuchów tej broni. Jednocześnie rząd radziecki rozszerza jak najbardziej prace nad wykorzystaniem energii atomowej do celów pokojowych. Eazszerzenie pdskoaustriackiej wymiany handlowej Jak informuje MHZ — 31 sierpnia br. podpisany został w Wiedniu między Polską Rzeczpospolitą Ludową a Republiką Austrii protokół o wymianie towarów i płatnościach do umowy handlowej z maja 1954 roku, ustalający listy towarowe na okres od 1 sierpnia 1956 roku do 31 lipca 1957 r. Protokół przewiduje eksport z Polski do Austrii m. in. następujących towarów: węgla, chemikaliów, żelazostopów, maszyn i urządzeń oraz artykułów rolno-spożywczych, W zamian Austria dostarczać będzie Polsce m. in.: ropę naftową i produkty naftowe, celulozę, wyroby walcowane maszyny i urządzenia dla różnych gałęzi przemysłu, cysterny kolejowe, drut stalowy i żelazny. talk, tekturę oraz ogumienie. Protokół przewiduje poważne zwiększenie obrotów w porównaniu z poprzednim okresem umownym. (PAP) PRZED IX SESJĄ SEJMU Pracowite dni w komisjach (OBSŁUGA WŁASNA] W związku z rozpoczynającą się 5 września br. IX Sesją Sejmu PRL, w Komisjach Sejmowych trwają prace nad projektem ustaw, które zostaną przedłożone na ix Sesji Sejmu do zatwierdzenia. 3! sierpnia br, odbyły się posiedzenia sejmowych, komisji: Przemysłu, Administracji i Wymiaru Sprawiedliwości oraz Oświaty, Nauki i Kultury. Posiedzenia tych Komisji odbyły się wspólnie z Komisją Spraw Ustawodawczych. Na warsztacie sprawy rzemiosła Na „warsztacie“ wczorajszego połączonego posiedzenia dwóch komisji sejmowych: ustawodawstwa i przemysłu znalazł się projekt ustawy izbach rzemieślniczych i Związo ku Izb Rzemieślniczych, wniesiony przez grupę posłów ze Stronnictwa Demokratycznego. Projekt, zreferował pos. Rozmiarek. Wskazał on, iż omawiana ustawa stanowi ważny krok na drodze rozwoju rzemiosła. Rozszerza ona znacznie zakres działalności izb rzemieślniczych. Szczególnie istotny jest m. in. artykuł 5 ustawy. Dotąd tylko 3/5 radców pochodziło z wyboru. a 2/5 z nominacji ministra. Nowa ustawa zmierzająca w kierunku wzmocnienia samorządu rzemieślniczego przewiduje, że wszyscy radcy pochodzić będą z wyboru. Ten właśnie art. 5 w swoim nowym brzmieniu wywołał najżywszą dyskusję. Posłowie Piskorski i Nahajowski oświadczyli, że rzemieślników niepokoi myśl, iż zgodnie z us'awą do władz izb rzemieślniczych mogą być także wybrani ludzie, którzy są wprawdzie rzemieślnikami. ale nie posiadają indywidualnych warsztatów, pracują np. w spółdzielczości pracy i nie mają wspólnych interesów z rzemiosłem indywidualnym. Pos. Piskorski przytoczył fallt, że w Olsztynie na 5 członków zarządu tylko on jeden ma własny warsztat. Pozostałych czterech członków-zarządu nigdy nie można ściągnąć na zebranie, bo nie interesują się oni tymi sprawami. Przedstawiciel PKPG Tański zauważył, że w myśl sformułowań ustawy czynne i biesme prawo wyborcze mieliby tylko właściciele zakładów rzemieślniczych, natomiast jak wska-zywał referent, pos. Rozmiarek, intencją projektodawców było zapewnienie tego prawa także dla czeladników zatrudnionych w warsztatach w charakterze pracowników najemnych. . Z wyjaśnienia ministra Przemysłu Drobnego i Rzemiosła pos. Moskwy wynika, iż istotna trudność polegała na tym. że w myśl obowiązującego prawa przemysłowego (pochodzącego z r. 1927) czeladnik nie posiadający własnego warsztatu nie może być członkiem cechu, nie może więc także zasiadać we władzach izby rzemieślniczej. Stąd też rozbieżność między intencją a sformułowaniem prawniczym. Pos. Zastawnik zapytuje czy nie lepiej w takim razie po prostu znowelizować prawo przemysłowe. Min. Moskwa wyjaśnia ponownie, że chciano tego uniknąć, ponieważ prawo to ma także swoje dobre strony. Otóż na jego podstawie władze samorządowe (obecnie funkcje te spełniają prezydia rad narodowych) są obowiązane wydać zezwolenie na otwarcie warsztatu każdemu rzemieślnikowi, który ma ku temu odpowiednie uprawnienia. Dotąd rady postępowały niejednokrotnie według swego widzimisię, jednemu rzemieślnikowi udzielały zezwolenia, innemu nie. Stąd też rząd kładzie obecnie taki nacisk na przestrzeganie tej części prawa przemysłowego. Będzie ono zmodyfikowane dopiero w późniejszym okresie. W dalszym ciągu dyskusji wylania się następujący zasadniczy problem: skoro izby rzemieślnicze maja reprezentować interesy właścicieli warsztatów rzemieślniczych, czy czeladnicy —pracownicy najemni powinni się w ogóle znajdować we władzach tych izb? Jako pracownicy najemni są oni przecież członkami związku zawodowego i ten związek broni icb interesów. Sprawę postawiła jasno pos, Zemankowa. Czy chcemy rozwoju rzemiosła? Chcemy! Wynika to jasno z uchwał VII Plenum. Popełniliśmy w stosunku do rzemiosła indywidualnego sporo bfędów, pragniemy je obecnie naprawić. Nie trzeba zapominać, że niektórzy rzemieślnicy jeszcze dziś patrza z nieufnością na te nasze zamierzenia. A tymczasem kiedy toczy się dyskusja nad ustawą która ma rozszerzyć samorząć rzemieślniczy, n:ektórzy posłowie mają już z góry obawy, że izby rzemieślnicze zostaną zmajory.zowane przez właścicieli indywidualnych warsztatów rzemieślniczych. A izby te mają reprezentować przede wszystkim przecież interesy właścicieli warsztatów. Jeśli chodzi o kontrolę nać działalnością izb rzemieślniczych, to zapewnia ją w dostatecznym stopniu ten artykuł ustawy, który mówi o uprawnieniach Ministra Przemysłu Drobnego i Rzemiosła w stosunku do izb rzemieślniczych, W wyniku dyskusji obie komisje postanowiły przyjąć projekt ustawy, przy czym sporny punkt otrzymał następujące brzmienie: „Czynne prawo wyborcze posiadają pełnoletni, nieograniczeni w prawach, samoistni rzemieślnicy, należący w dniu zarządzenia wyborów do cechu". (jt) Więziennictwo przechodzi w tym raku do Ministerstwa Sprawiedliwości Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o przejściu więziennictwa z zakresu działanie Ministra Spraw Wewnętrznych do zakresu działania Ministrs Sprawiedliwości było dość skąpe. Referent, który przedstawi! tę . sprawę na wspólnym posiedzeniu sejmowych komisji Administracji i Wymiaru Sprawiedliwości oraz Prac Ustawodawczych (pos. Kita), zwrócił m. in. uwagę, że zmiana ta ułatwi nadzór Ministra Sprawiedliwości nad wykonywaniem kar i umożliwi kontrolę zasadności wniosków administracji więziennej w sprawie przedterminowego zwalniania więźniów. O sprawie, która stała się obecnie przedmiotem rządowego projektu ustawy, mówi się już od pewnego czasu. Publicznym inicjatorom przejścia więziennictwa do Ministerstwa Sprawiedliwości była sejmowa Komisja Administracji j Wymiaru Sprawiedliwości, która w kwietniu br. uchwaliła odpowiedni dezyderat. Tak więc obecny rządowy projekt ustawy jest właśnie spełnieniem dezyderatu komisji. Sprawa jest bardzo istotna i wiąże się z całym kompleksem zmian, mających na celu pogłębienie praworządności w naszym kraju Dlatego też niektórzy posłowie nie byli zadowoleni ze skąpego uzasadnienia projektu ustawy (byli to posłowie Stasiak i Rek) i zażądali od referenta bardziej szczegółowego uzasadnienia ustawy na plenum Sejmu. Zwróćmy uwagę na ten moment — jest to kolejny element rozwoju naszych prac parlamentarnych. Dotychczas w naszych pracach parlamentarnych posunęliśmy się w ostatnim roku znacznie naprzód, jeżeli chodzi o wykonywanie przez Sejm jego funkcji kontrolnych w stosunku do rządu, wielokrotnie omawiane były również stosunki między Sejmem a Radą Państwa. Teraz dochodzi nowy element: pogłębienie treści prac samego Sejmu Pos. Stasiak stwierdzając konieczność szerszego uzasadnienia ustawy na plenum, apelo(Dokończenie na str. 3) Uczesłnicy powstań śląskich otrzymali wysokie odznaczenia państwowe STALINOGROD. 31 sierpnia br., z okazji 35 rocznicy wybuchu III Powstania Śląskiego, w sali Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie, odbyła się wręczenia wysokich uroczystość odznaczeń państwowych uczestnikom powstań śląskich z lat 1919, 1920 i 1921, przyznanych im przez Rade Państwa za udział w powstaniach i za udział w walkach o związanie Śląska z Macierzą Dekoracji w imieniu Radv Państwa dokonali przewodniczący Prezydium WRN — Ryszard Nicszporek i I zastępca przewodniczącego Prezydium WRN — Jerzy Ziętek. sy Orderami Sztandar Pracy I kia udekorowani zostali weterani powstań śląskich: Artur Aulich, Jan Hering i Wiktor Przybyła. Ordery Sztandar Pracy II klasy otrzymało 24 uczestników powstań śląskich, a wśród nich Juliusz Broda, Juliusz Cichoń. HenrvknwsM. Ja^’ Jan Franik, Józef Ttuer. Ludwik Kamiński, Jan Piłat, Paweł Staniek 11 powstańców śląskich, m. in. Barbara Bonk, dr Tadeusz Karczewski i Franciszek Skrzypczyk — odznaczonych zostało Krzyżami Komandorskimi i Orderu Odrodzenia Polski. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski odznaczono uczestników powstań, Krzyżem Ka38 walerskim — 56 i Złotym Krzyżem Zasługi 56 uczestników pow^+ań, (PAP). Parlamentarzyści fińscy zwiedzili Warszawę 31 sierpnia br. — pierwszy dzień pobytu w Polsce delegacji Parlamentu Republiki Finlandii, członkowie delegacji poświęcili na zwiedzanie stolicy. Trasę autokaru, który obwoził po stolicy delegację ułożył dyrektor Biura Urbanistycznego stolicy inż. arch. St. Jankowski W godzinach popołudniowych członków delegacji Parlamentu Republiki, Finlandii przyjął w zastępstwie nieobecnego w Warszawie Marszałka Sejmu PRL J. Dembowskiego, wicemarszałek Sejmu PRL — St. Kulczyński W wizycie, która upłynęła w bardzo serdecznej atmosferze udział wzięli: Polskiej Sekcji przewodniczący Unii Międzyparlamentarnej, członek Rady Państwa prof. O. Lange oraż posłowie na Sejm PRL J. Frankowski i Sz. Szczeniowski. Obecny był Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny Finlandii w Polsce — Gunnar Palmroth. GDAŃSK. 31 sierpnia wieczorem delegacja Parlamentu Republiki Finlandii przybyła samolotem do Gdańska. Gościom towarzyszą posłowie na Sejm PRL — Zofia Zemankowa i Szczepan Szczeniowski. (PAP) Młodzież z PGR-ow o swych sprawach 31 sierpnia br. rozpoczęła się w Ursynowie pod Warszawą z I Krajowa Narada Aktywu ZMP Państwowych Gospodarstw Rolnych z udziałem około 1000 przedstawicieli młodzieży ZMP- owskiej. Na wstępie uczestnicy narady uczcili .chwilą milczenia pamięć Bolesława Bierutó. Sekretarz Zarządu Głównego ZMP Józef BuzTnskf; wygłosił na wstępie referat o aktualnych zadaniach Związku Młodzieży Polskiej w PGR-ach. — Nie przypadkowo — powiedział referent — odcinkiem, którym przede wszystkim chce zająć siej nasz Związek są PGii-y. Gospodarując na 13 proc. użytków rolnych w Polsce, dają dziś one dla ludności miast piątą część tego zboża, które dostarcza całe rolnictwo. Pamiętajmy, że PGR-y tlały zatrudnienie dziesiątkom tysięcy mło dzieży wiejskiej, i córek chłopskich że wiele synów pełni dziś w PGR odpowiedzialne funkce kierowników. traktorzystów i kombajnerów, agronomów i zootechników oraz innych specjalistów. Mówca przypomina błędy popełnione w czasie organizowania zaciągu pionierskiego do PGR, podkreślając, że poważną odpowiedzialność za te błędy ponosi Zarząd Główny i terenówce instancje ZMP. Mówiąc o zadaniach organizacji ZMP-owskiej w walce c praworządność i demokratyzację w PGR-ach, o podnoszenie roli załogi w kierowaniu gospodarstwem. o wzrost znaczenia organizacji związkowej, Józef Buziński stwierdza: „Istnieją liczne fakty łamania przez administracją PGR praw przyznanych robotnikom przez władze ludową. Fakty złego, „jaśniepańskiego” traktowania robotników przez niektórych kierowników i dyrektorów. Najskuteczniej i najszybciej bedzie można je zlikwidować wówczas, kiedy stanowczą walke wypowiedzą im sami robotnicy, a wiec i młodzież”. W dyskusji, która rozwinęła się po referacie, wiele słów krytyki, skierowali mówcy pod adresem Ministerstwa PGR. wojewódzkich zarządów i zjednoczeń PGR, a również pod adresem swojej organizacji. Nadmiernie rozbudowana administracja PGR, a co za tym idzie istna powódź różnych zarządzeń, instrukcji, uniemożliwiająca decydowanie o istotnych sprawach gospodarstwa przez załogę, to jeden z często występujących problemów w dvskusii — Może zmniejszenie przydziału matryc i powielaczy dla Ministerstwa pozwoliłoby nam odetchnąć troche od nawału instrukcji, ho laka biurokracja nie pomaga a przeszkadza — powiedział przy aplauzie sali Bronisław Kaczyński z Górowa Iławieckiego. Tadeusz Panienkowski z pow. Sztum stwierdził, że w zespole Zielenice dyrekcja traktuje organizację ZMP jak „piąte koło u wozu“. W wieiu zespołach panuje jeszcze — stwierdził on — strach przed dyrektorem, któremu wydaje się, że jest „panem Bogiem'1. Wiele uwagi w dyskusji poświęcono także sprawom bytowym, a zwłaszcza mieszkaniowym w PGR-ach. O trudnej sytuacji młodych małżeństw, które bardzo często nie mają własnego kąta, mówił m. in. Jan Benoński z zespołu Gołdap w woj. białostockim. Wskazywano również na konieczność ożywienia pracy kulturalnej wśród młodzieży PGR. DZIŚ W NUMERZE: JÓZEF PAJESTKA Problem inwestycji w planie 5-letnim (Na tematy dnia) WANDA TYCNEI Powszedni dzień . węgierskich kobiet (Korespondencja własna z Budapesztu) Zamierzenia budowlane i projekty na najbliższe lata (Wywiad z Naczelnyrr Architektem Warszawy! JAN URBANIAK Tydzień na arenie świata Plenum Komitetu Warszawskiego PZPR 31 sierpnia br. rozpoczęły się obrady Plenum Komitetu Warszawskiego PZPR, W obradach biorą udział: członek Biura Politycznego KC PZPR to w. J. Cyrankiewicz i sekretarz KC PZPR — tow. J. Albrecht. Prócz członków Plenum w naradzie uczestniczą przedstawiciele szeregu stołecznych zakładów pracy, przede wszystkim tych, które ostatnio są miejscem nowych eksperymentów, inicjatyw i dyskusji mających na celu usprawnienie gospodarki narodowej. Plenum Komitetu Warszawskiego poświęcone jest omówieniu zadań stołecznej organizacji partyjnej w obliczu uchwał VII Plenum KC PZPR. Zagadnienia te szeroko zreferował I sekretarz KW PZPR tow. St. Staszewski. sji Następnie, po wyborze komidla opracowania uchwał Plenum rozpoczęła się dyskusja. W pierwszym dniu wzięło w niej udział 16 osób. Wypowiedzi ich cechuje śmiała krytyka błędów w naszym życiu gospodarczym. Uczestnicy Plenum w dyskusji zwrócili również uwagę na trudności, jakie napotykają załogi przy wprowadzaniu w życie Swych projektów oraz brak pomocy i należytego zrozumienia w tej dziedzinie ze strony resortów. W pierwszym dniu obrad omówiono szereg zaobserwowanych błędów w planowaniu, w systemie piać i norm oraz sprawy regulacji płac. Zabierający głos poświęcili również wiele miejsca zagadnieniu jawności życia gospodarczego i politycznego oraz demokratyzacji w życiu partyjnym i społecznym. Zajęto się także problemami związanymi z pracą organizacji partyjnych i związkowych w warszawskich zakładach pracy, Szczyt Zwycięstwo w ZSER — zdobyty MOSKWA (PAP). 31 sierpnia grupa alpinistów radzieckich pod kierownictwem W. Abałakowa zdobyła po 13-dniowym szturmie Szczyt Zwycięstwa drugi pod względem wysokości szczyt w ZSRR (7.439 metrów nad poziomem morza). Na szczycie tym, leżącym w górach Tiań-szań na pograniczu Chin, nie stanęła dotąd stopa ludzka. Święto energetyków D zień na przełomie lata (okres remontowy) i jesieni . (zbliżający się szczyt jesienno-zimowy) obchodzą nasi energetycy jako dzień swego święta. We wszystkich elektrowniach urządzane są z tej okazji uroczyste akademie. O gromna rola energetyki w gospodarce narodowej jest powszechnie znana. Znane są też nasze dotychczasowe osiągnięcia na tym polu — wzrost produkcji, zmniejszenie zużycia węgla, znane są wszystkim wielkie inwestycje energetyczne naszego kraju. Ten szybki rozwój trwać będzie nadal; w planie pięcioletnim oddane zostaną do eksploatacji dalsze nowe elektrownie, m. in. Skawina, Konin, dzięki czemu podwoimy zainstalowaną moc elektrowni, ilość wytwarzanej energii doprowadzimy do 30 miliardów kWh, osiągniemy wskaźnik niemal ludności. 1000 kWh na głowę W latach planu pięcioletniego staną pierwsze turbogeneratory o mocy 100 i 150 MW na znacznie wyższe niż dotąd parametry pary. Trwać będzie rozbudowa sieci przesyłowych. Plany resortu energetyki (nie licząc innych resortów) przewidują np. budowę ok. 15000 km linii wysokiego i średniego napięcia. Jednocześnie rozpocznie się budowa elektrowni, które da-dzą prąd dopiero w następnym okresie 5-letnim. Szczególnie warto wymienić wielkie elektrownie: w Halembie (na węgiel odpadowy), na Dolnym Śląsku (na węgiel brunatny) oraz elekrownie wodne na Wiśle (Włocławek) i Bugu. Ich uruchomienie (po I960 r.) przyniesie nam znaczne oszczędności węgla. Nadchodzący okres szczytu będzie w tym roku dla energetyków bodaj trudniejszy niż kiedykolwiek. Dlatego i remonty trzeba dokończyć specjalnie starannie, dlatego bezwzględnie terminowo trzeba oddać do ruchu przewidziane obiekty inwestycyjne (na Żeraniu, w Stalowej Woli II). Ze strony całego przemysłu potrzebne są wysiłki. by ograniczyć zużycie prądu w godzinach szczytowych. Oa ludności spodziewają się energetycy, że wykaże ona pełne zrozumienie trudnej sytuacji. Nie będą w tym roku stosowane wyłączenia prądu przeznaczonego na potrzeby ludności, ale tym bardziej nakłada to na nas wszystkich obowiązek rozumnego korzystania z usług energetyki. TT/r dniu swego święta energetycy otrzymują dodatek za wysługę lat, sięgający (po 10 latach pracy) 20 proc. rocznego zarobku. Choć jeszcze nie wszyscy pracownicy objęci są tym dodatkiem, ilość ich wzrosła w br. o 15.000 v> porównaniu z rokiem zeszłym. Przy okazji warto dodać, że niedawna regulacja płac przyniosła energetykom przeszło 80 milionów złotych w skali rocznej. Ó wiatło elektryczne do^ stępne jest milionom ludzi w Polsce, liczba ich zwiększa się ciągle, coraz szerzej obejmuje także wieś. Dzieje się tak dzięki trudnej, odpowiedzialnej pracy dziesiątków tysięcy ludzi: palaczy, turbinisiów, monterów, dyspozytorów — robotników i inżynierów, pracowników polskiej energetyki. Z szacunkiem i sympatią kierujemy dziś ku nim czenia z racji ich święta.ży Foto — A. Nowosielski