Trybuna Ludu, maj 1957 (X/118-148)
1957-05-01 / nr. 118
7 6. MA11957 Niech się święci 1 Magas Prol'iariusie. I ■ 1^’%/ Ihfc 1 '7 '4 i i'i, af , li j"! i 7 r wszystkich kraj ów |£38$i |j| H ■ O j® w? ® Jf ffi i Jpj j9 S ß.r -|pf Polskiej Zjednoczonej łączcie się! JML M J ÄwT %/JŁ M M fML W J <ŁJL Partii Robotniczej Nr 118 (2993) ROK X w' WARSZAWA — ŚRODA 1 MAJA 1957 R. WYDANIE F Cena 50 gr Foto A. Nowosielsk, Serdeczne życzenia 1-majowe składa Czytelnikom Redakcja „TRYBUNY LUDU” UROCZYSTOŚCI W KRAJU 30 kwietnia w przeddzień międzynarodowego święta robotniczego w miastach wojewódzkich odbyły się uroczyste akademie 1-majowe. KATOWICE. 30 kwietnia wieczorem w Hali Parkowej w Katowicach odbyło się spotkanie 1-majowe. W toku spotkania 17 wybitnym działaczom ruchu robotniczego wręczono wysokie odznaczenia uaństwowe. Order „Sztandar Pracy“ 1 klasy otrzymał Jan Cupiał — b. działacz SDKPiL i KPP, Ordery „Sztandar Pracy“ II klasy otrzymali m. in. Teodor Konieczny, Wiktor Wrzecion, Józei Szybałh i dwaj uczestnicy powstań śląskich — Jan Kuczera i, Augustyn Wawrzynek. •j; GDANSK. Załogi Stoczni Gdańskiej i Stoczni Północnej wykonały już większość zobowiązań podjętych dla uczczenia 1 Maja. Np. z pięciu zobowiązań podjętych przez załogę Stoczni Gdańskiej cztery już zrealizowano a mianowicie: zwodowano przedterminowo kadłub kolejnego trampa 5 tys. DWT oraz kadłub supertrawlera 50(1 DWT. Przed ustalonym terminem przekazano do prób jeden tramp o nośności 5 tys. tor i 87-my supertrawlcr — pierwszy z serii nowoczesnych jednostek dla polskiego rybołówstwa „ KOSZALIN * (kor. wł.) Na akademii 1-majowej w Koszalinie referat okolicznościowy wygłosił sekretarz KW tow. S. Gawor. D,nże zainteresowanie obecnych/ wzbudziły przede wszystkim przytoczone przez referenta liczby ilustrujące przełom w gospodarce rolnej województwa po VIII Plenum. Wg tych danych np. chłopi złożyli 15.000 wniosków o powiększenie gospodarstw. (ku b) Premier Cyrankiewicz zaproszony do Afganistanu Podpisanie wspólnego oświadczenia 30 kwietnia zostało podpisane w' Warszawie, w Pałacu Urzędu Rady Ministrów, w obecności przedstawicieli . rządu polskiego i osób towarzyszących bawiącemu w naszym kraju z oficjalną wizytą premierowi Afganistanu — wspólne oświadczenie polsko-afgańskie. Oświadczenie formułuje glądy obu stron ua temat poo- niawianycfo podczas rozmów problemów międzynarodowych. Oświadczenie stwierdza, że premier Daud zaprosił premiera Cyrankiewicza do Afganistanu i że zaproszenie to zostało przyjęte. Punktualnie o godzinie 9.30 pod tekstem oświadczenia złożył swój podpis premier Sardar Mohamcd Daud: w imieniu rządu polskiego deklarację podpisał prezes Rady Ministrów, Józef Cyrankiewicz. Tekst deklaracji zamieszczamy na str. ? Akademia pierwszomajowa w Warszawie 30 kwietnia br. — w przededniu międzynarodowego święta pracy, w wypełnionej do ostatniego miejsca sali kongresowej Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, odbyła się zorganizowana przez Komitet Centralny i Komitet Warszawski PZPR centralna akademia 1-majowa- Obok członków kierownictwa partii i rządu obecni są wybitni przedstawiciele świata kultury, sztuki i nauki, działacze społeczni, zasłużeni robotnicy i pracownicy umysłowi, wiele młodzieży. Za stołem prezydialnym akademii zasiedli, powitani serdecznymi oklaskami zebranych, członkowie Biura Politycznego KC PZPR: I Sekretąrz KC PZPR — Władysław Gomułka, Józef Cyrankiewicz, Stefan Jędrychowski, Ignacy Loga- Sowiński, Jerzy Morawski, Roman Zambrowski i Aleksander Zawadzki, prezes NK ZSL, wiceprezes Rady Ministrów — Stefan Ignar, wiceprezes NK ZSL, Sejmu — Czesław Marszałek Wycech, przewodniczący CK SD, zastępca Przewodniczącego Rady Państwa — Stanisław Kulczyński, sekretarz KC PZPR, I sekretarz KW PZPR — Witold Jarosiński, minister Obrony Narodowej — gen. dyw. Marian Spychalski, członek KC PZPR — Zenon Kliszko, I sekretarz WKW PZPR — Stanisław Pawlak, prezes PAN — prof. Tadeusz Kotarbiński, przewodnicząca ZG Ligi Kobiet — Alicja Musiałowa, I sekretarz KC ZMS — Marian Renke, przewodniczący ZG ZMW — Jerzy Tejchma, czołowi przedstawiciele świata kultury i nauki, przodownicy pracy, weterani ruchu robotniczego. W prezydium zajęli miejsca także przewodniczący delegacji zagranicznych przybyłych do naszego kraju na uroczystości 1-majowe. Wśród uczestników akademii zasiedli przedstawiciele dyplomatyczni państw socjalistycznych. Rozlegają się dźwięki Hymnu Narodowego. Akademię zagaja, serdecznie witany przez zebranych, I Sekretarz KC PZPR tow. Władysław Gomułka. (Tekst zagajenia podajemy poniżej). Gdy mówca pozdrawia przybyłe do naszego kraju na obchody 1-majowe delegacje zagraniczne uczestnicy akademii witają je gorącymi oklaskami. Szczególnie serdecznie przyjmowani są przedstawiciele związkowców ZSRR i Chin Ludowych. Referat okolicznościowy wygłasza z kolei członek Biura Politycznego KC PZPR, przewodniczący CRZZ tow.' Ignacy Loga-Sowiński. (tekst referatu podajemy na str. 4). Przemówienie przerywane było wielokrotnie owacjami na cześć solidarności międzynarodowego ruchu robotniczego, na cześć przyjaźni ze Związkiem Radzieckim, na cześć Chin Ludowych i innych krajów obozu socjalizmu. Tę część akademii 1-majowej kończy, odśpiewana przez wszystkich zebranych, Międzynarodówka. Po przerwie Władysław Kędra odegrał Poloneza As-dur Chopina, Wojciech Siemion recytował utwory poetyckie Włodzimierza Majakowskiego i Mieczysława Jastruna, Alina Bolechowska, przy akompaniamencie Sergiusza Nadgryzowskiego, wykonała dwie pieśni Stanisława Moniuszki i Ludomira Różyckiego, a Państwowy Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk“ wykonał pod dyrekcją Stanisława Hadyny szereg pieśni rewolucyjnych i ludowych oraz zaprezentował najlepsze spośród swych tańców. Występy solistów oraz zespołu Śląsk przyjmowane były bardzo serdecznie (PAP) Będziemy zawsze międzynarodowego proletariatu Zagajenie tow. Władysława Gomułki W imieniu KC PZPR otwieram uroczystą akademię zorganizowaną dla uczczenia międzynarodowego święta pracy i walki klasy robotniczej — dnia 1 Maja. Serdecznie witam byłe na nasze Święto przy1- majowe delegacje robotnicze z ZSRR, Chińskiej Republiki Ludowej, Francji, Włoch, Czechosłowacji, Niemieckiej Republiki Demokratycznej, Jugosławii, Węgier, Rumunii, Bułgarii, Holandii, Szwecji i Norwegii Dzień 1 Maja jest wyrazem i symbolem klasy robotniczej» jedności wszystkich krajów, jedności jej interesów, jej dążeń i celów. Przy wszystkich podziałach państwowych, narodowych, religijnych, czy rasowych łączy robotników całego świata przynależność do jednej klasy społecznej — do klasy robotniczej. W tej jedności klasowej tkwi treść i niezwyciężona siła idei socjalistycznej. Międzynarodowa solidarność klasy robotniczej znajduje warunki do pełnego przejawiania się, do wykazywania swego olbrzymiego znaczenia dla losów wszystkich narodów dopiero wówczas, kiedy jakieś państwowe ogniwo kapitalizmu zostaje przerwane i klasa robotnicza przystępuje tam do budowy socjalizmu. W warunkach kapitalizmu solidarność klasowa międzynarodowego proletariatu nie ma możności przejawiać się w pełni. Ale nawet i wówczas — jak tego dowiodła historia Rewolucji Październikowej w Rosji — stanowi warunek przerwania najsłabszego ogniwa kapitalizmu przez klasę robotniczą. Nie byłoby zwycięskiej rewolucji socjalistycznej w Związku Radzieckim bez jej poparcia przez proletariat światowy. O ile łatwiej mógłby obecnie imperializm zepchnąć ludzkość w przepaść wojny atomowej, gdyby się nie obawiał solidarności klasy robotniczej wszystkich krajów. Klasowa solidarność robotników przejawia się w pełni w krajach budujących socjalizm. Jest głównym warunkiem prowadzenia tego budownictwa. Nie ulega wątpliwości, że ani Polska, ani żaden inny kraj demokracji ludowej nie mógłby wkroczyć na drogę socjalizmu bez wzajemnego zacieśnienia więzi solidarności łączącej robotników wszystkich krajów. Bez jedności krajów socjalistycznych budować socjalizmu nie można. Nię też dziwnego, że ataki świata kapitalistycznego celują przede wszystkim w jedność obozu państw socjalistycznych. dla Rok ubiegły był trudny rewolucyjnego ruchu robotniczego, wystawia! na próbę jego międzynarodową solidarność. Światowa klasa robotnicza prowadzona przez robotnicze i komunistyczne partie zdała tę próbę z honorem. sił Nie uległa ona naciskom wrogich które usiłowały socjalizmowi podważyć jej solidarność, wykorzystując dla tego celu ujawnione i potępione przez XX Zjazd KPZR błędy i zbrodnie, zrodzone u podłoża obcego marksizmowi kultu jednostki Nie osiągnęli też wrogowie socjalizmu swoich celów, wykorzystując do oferisywy przeciwko socjalizmowi tragiczne wydarzenia na Węgrzech, gdzie w imię ratowania pokoju i zduszenia kontrrewolucji armia radziecka na prośbę rządu węgierskiego wzięła udział w tych bolesnych wydarzeniach. Nie spełniły się też nadzieje wrogów socjalizmu, że VIII Plenum osłabi więź sojuszu Polski ze kiem Radzieckim, że Związpodważy spoistość i solidarność krajów socjalistycznych. W sposób przyjazny i zgodny z duchem proletariackiego internacjonalizmu zlikwidowaliśmy nierówności, jakie poprzednio miały miejsce w naszych stosunkach ze Związkiem Radzieckim. 1 Maja — to dzień solidarności międzynarodowego proletariatu. Partia nasza będzie jej zawsze wierna, zawsze będzie prowadzić klasę robotniczą i masy pracujące Polski pod sztandarem proletariackiego internacjonalizmu. I j ZlS, w trzynaste święto 1-majowe w Ludowej ■U Ojczyźnie i pierwsze po październikowym przełomie — odczuwamy ze szczególną siłą zbieżność dnia tniędzy narodowej solidarności z triumfem wiosny■ Wie tylko dlatego, że w tym roku wiosna tak szybko osiągnęła swój rozkwit, lecz przede wszystkim dlatego, że miniony rok — trudny, bolesny, brzemienny iv gorące dyskusje, ostre spory i groźne konflikty — nie był daremny. W ciągu tych dwunastu napiętych miesięcy torowaliśmy nowe drogi, usuwaliśmy przeszkody, dokonywaliśmy krytycznych obrachunków, by przywrócić nadszarpniętą więź partii z ludźmi pracy, a plany dalszego socjalistycznego budownictwa — z wizją i pragnieniami, żyioionymi przez naród. Partia — bo takie było jej zadanie — wydala walke, skostniałym dogmatom i sekciarskim metodom działania. Popierając i uogólniając wszystko, co socjalistyczne i patriotyczne w ruchu, wyzwolonym przez XX Zjazd KPZR — partia w uchwałach VIII Plenum dała wytyczną działania i zarazem stwierdzenie sutej nieodwracalnej u;oli zerwania ze wszystkim, co w przeszłości brukało czerwień naszych sztandarów, oddalało ludzi od socjalizmu i wikłało skarb najcenniejszy — ludzką energię i zapał — w trybach biurokratycznej machiny. 7J ÓZNE były Maje ludowego 12-lecia. Pamięta<1 my tchnącfj zuchwałą wiarą w odbudowę zniszczonego domu ojczystego — Maj 1945 r. Pamiętamy gniewne Maje lat „zimnej wojny“, Maje wielkiej sześciolatki, której dorobek — mimo wszystkie błędy — jest podstawą decydującą naszych obecnych poczynań. Ale najtrafniej chyba odczytamy sens tegorocznego święta, porównując go z ubiegłorocznym. Pamiętamy tamten obchód — pierwszy po XX Zjeidaie KPZR — nacechowany oczekiwaniem i niepokojem, namiętną pasją krytyczną i żarliwą nadzieją odnowy. W kraju i w partii dojrzewała potrzeba przemian, rósł w siłę prąd socjalistycznego postępu, walczący o to, by oczyścić z przeszkód drogi polskiego socjalizmu i stworzyć -warunki niezbędne, by szybciej mógł owocować pełen wyrzeczeń trud 10-lecia. W Październiku ta pasja krytyczna przekształciła się w program odnowy, sięgający wszystkich dziedzin życia. Tym właśnie będzie inny tegoroczny obchód 1-majowy: poczuciem nieodwracalności nowego okresu, który zapoczątkowaliśmy, świadomością, że idziemy po słusznej drodze i płynącą stąd nadzieją, że najbliższe lata przyniosą nowe postępy w wykonaniu historycznego zadania, które stało się udziałem naszego pokolenia: przebudowy polskiego życia na nowy, socjalistyczny ład. /DZIEMY nową drogą — stosując niewzruszone dla naszej partii zasady marksizmu-leninizmu zgodnie z potrzebami i warunkami naszego kraj u. Budujemy socjalizm w jedności i współpracy z bratnimi krajami obozu socjalistycznego. Udowodnimy słuszność tej drogi ■— i tym samym wypełnimy swój obowiązek wobec narodu polskiego — nie słowami, lecz przede wszystkim praktyką, która jest najsurowszym i ostatecznym sędzią ruchu rewolucyjnego. Mamy na tej drodze niem,ało przeszkód. Nie chełpliwe samozadowolenie i efektowne frazesy ■— lecz atmosfera rzeczowej pracy i wytrwała, rozważna walka z przeszkodami umożliwi trwałe sukcesy. Działają przecież jeszcze i. dają o sobie znać sekctarskie nawyki i biurokratyczne hamulce, które musimy usuwać, by uruchomić wszystkie potencjalne siły socjalizmu w naszym kraju. Mamy do pokonania objawy zwątpienia i rozczarowania wśród tych, którym gorzka świadomość popełnionych błędów przesłania trwały i nieprzemijający dorobek '\ 12-lecia nie pozwala dostrzegać żywej prawdy socjalizmu. Mamy w społeczeństwie siły vjrogie socjalizmowi, które chcą trudności naszego budownictwa wykorzystać dla osłabienia i podkopania się pod władzę ludową. Musimy ivzmagai ofensywę naszych idei, aby głębiej niż kiedykolwiek zapadały w umysły i serca Polaków. Musimy zespalać i konsolidować naszą partię, której kierownicza i przewodnia rola jest źródłem zwycięstw ludu polskiego i warunkiem powodzenia. Pod wodzą partii we Froncie Jedności Narodu musimy zespalać wszystkie zdrowe siły naszego kraju. W manifestacjach 1-majowych dokonamy przeglądu wszystkich tych prac, które zapoczątkowaliśmy w Październiku. W ciągu roku od minionego święta 1-majowego partia i rząd uczyniły maksymalny w obecnych warunkach wysiłek dla doraźnej poprawy zarobków i podniesienia poziomu życia. Pójdziemy dalej tą drogą — wiedzie ona nie poprzez naiwne, złudzenia, tanie obietnice i nierealne ża.dania — lecz przez wspólny wkład w rozwijanie .produkcji, przez umacnianie porządku w całej gospodarce narodowej i powiększanie tą droga ogólnonarodowego bogactwa. Rozwijamy — jako najważniejsze ogniwo socjalistycznej demokracji — rady robotnicze. Realizujemy nowy program rolny i rzecz polega dziś na tym, aby wykorzystać wszystkie płynące zeń możliwości wzrostu produkcji i dochodów wsi oraz rozwoju zespołowych form gospodarzenia. Siłą naszego Państwa jest rosnący stale udział ludzi pracy we wszelkich, decyzjach i posunięciach, faktyczne ich gospodarzenie, nieskrępowana twórcza krytyka i wspólne, poczucie odpowiedzialności. Tylko na tej zasadzie krzepnąć może władza ludowa — jako „władza ludu, sprawowana przez sam lud“. To nakazuje stale, krok za krokiem eliminować zjawiska biurokratyzmu, wzmagać gospodarską aktywność i dyscyplinę społeczna., walczyć o powszechne zrozumienie interesów ogólnonarodowych. Siły antysocjalistyczne, które z Październikiem wiązały niemałe nadzieje na umocnienie swoich wpływów i oddziaływania —■ nie rezygnują z roaiki. Obchód 1-majowy przebiega pod znakiem naszej gotowości do przeciwstawienia się ich planom. Cały naród musi stanąć na. straży ludowładztwa, praworządności i tospólnej społecznej własności — a to nakazuje podjąć energiczną walkę przeciw'spekulacji i korupcji, by kombinatorzy i malwersanci nie mogli bezkarnie grasować, JVT ÄSZA droga do socjalizmu nie jest łatwa jak ż ' spacer po gładko wyasfaltowanej ulicy w słoneczny majowy poranek. Zycie nie szczędzi nam przeszkód i kłopotów. Do pokonania mamy opór wroga i nasze własne słabości i błędy. , Ale pamiętamy: 100 lat temu hasło międzynarodowego braterstwa skupiało niewielką garstkę członków Związku Komunistów. 67 lat temu ulice miast oglądały pierwsze nieliczne pochody■ 1-majowe prześladowań?) i uciskanej klasy pariasów społeczeństwa kapitalistycznego. 40 lat temu władza ludu panowała na niewielkiej jedynie części zacofanej i obleganej Rosji. Dziś? Tradycyjne święto robotnicze — jest świętem państwowym licznych krajów socjalistycznych. Czerwone sztandary zwycięskiej idei powiewają w krajach obejmujących miliard mieszkańców. Wysoko wznosić się będą nad milionami manifestantów w krajach kapitalistycznych. To — i tylko to — określa perspektywę historyczną, stanowi właściwą skalę historycznego postępu i wykładnię przyszłych losóiu świata. Dzień 1 maja jest świętem idei, która jest młodością świata i jego zwycięską nadzieją. Jest jego przyszłością, W NUMERZE: Pierwsze zmlar.y (Problemy jednej kopalni) WITOLD KUCZYŃSKI Wie wszyscy własnymi końmi ARTUR KOWALSKI Z ludźmi pracy caleiio świata STANISŁAW WYGODZK1 Ku wolności (Fragmenty) Handlowi wiejskiemu na plus (Rozmowa z prezeseir ZG CRS tow. T. Janczy kiem) Snorl A. ŻMUDA Dzisiejszy pochód w Warszawie Dziś uczestnicy pochodu 1-majowego w Warszawie zbierają się w punktach uitalonych dla grup oraz dzielnic. Z miejsc zbiórek grupy uczestników manifestacji przeciągną do odpowiednich ulic przyległych do trasy pochodu. Trasa ta prowadzi ulicą Marszałkowską- Pochód rozpocznie się około godz. 19. * (Inf. wfc). W tegorocznym pochodzie l-majowym, podobnie jak w latach ubiegłych, wezmą również udział ch!opskie delegacje. Z najodleglejszych powiatów. Ziemi Mazowieckiej przybędzie do stolicy około 5 tys. chłopów, spółdzielców i robotników państwowych gospodarstw rolnych. Maszerując we wspólnym pochodzie z klasą robotniczą dadzą oni wyraz zacieśniającej się, braterskiej' solidarności ludności miast i wsi. Barwne ludowe stroje, w jakich wystąpi część chłopskiej delegacji, ludowe kapele Kurpi i zespoły artystów wiejz skich z Podlasia będą pięknym uzupełnieniem majowego pochodu w stolicy. (jk) Dziś telewizja warszawska nada transmisję z poCho. du 1-majowego. Początek transmisji o godz. 9,55, Rozkaz Ministra Obrony Narodowej Żołnierze! Po raz 13 obchodzimy w wolnej Polsce dzień 1 Maja — święto międzynarodowej solidarności, jedności i przyjaźni ludzi pracy całego świata. Tegoroczne święto majowe w Polsce obchodzimy pod hasłami zespolenia społeczeństwa We Froncie Jedności Narodu wokół władzy ludowej, wokół Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej — przywódczyni budownictwa socjalizmu, inicjatorki dokonywanych w naszym kraju doniosłych przemian ekonomicznych i politycznych. Wojsko Polskie wyrosłe ludu i jego interesom służące, z MINI związane więzami braterstwa i przyjaźni z Armią Radziecką, Narodowo-Wyzwoleńczą Armią Chińskiej Republiki Ludowej, ze wszystkimi armiami krajów budujących socjalizm, czci święto majowe wzmożonym wysiłkiem w służbie dla Polski, jej niepodległości i suwerennych praw narodu. Żołnierze! Z okazji święta 1 Maja pozdrawiam Was rozkazuję: oddać w dniu i tym w stolicy Polski Ludowej — Warszawie 21 salwy artyleryjskie. Chwała naszej Ojczyźnie i jej bohaterskiemu narodowi, TF.R OBRONY NARODOWEJ MARIAN SPYCHALSKI generał dywizji Propozycje rozbrojeniowe ZSRR LONDYN. Na posiedzeniu Podkomisji Rozbrojeniowej ONZ w Londynie przedstawiciel ZSRR Zorin złożył nowe doniosłe propozycje rozbrojeniowe wychodzące naprzeciw postulatom mocarstw zachodnich. ZSRR proponuje m. in. zobowiązanie się do niestosowania broni jądrowej, kontrolą przy pomocy objęcie zdjęć lotniczych olbrzymiego obszaru o powierzchni ponad 14 min km. kw tj. Syberii wschodniej, Kamczatki, Sachalinu, oraz Alaski i zachodniej części USA. (Propozycje ZSRR zamieszczamy na str. 2) Jutro w Pradze start do Wyścigu Pokoju W czwartek 2 maja o godzinie 10 w Pradze nastąpi start drużyn 14 państw w Jubileuszowym Wyścigu Pokoju, organizowanym przez redakcje „Trybuny Ludu“, „Neues Deutschland“ i „Rudeho Prava“. 84 kolarzy walczyć będzie o swycięstwo w I etapie Wyścigu Pokoju prowadzącym z Pragi do Brna. (Na str. 8 zamieszczamy ostat nie telefony z Pragi naszych specjalnych wysłanników red. red. Gołębiewskiego i Lewandowskiego,