Trybuna, kwiecień 1990 (I/43-64)
1990-04-02 / nr. 43
Rząd nie odpowiedział « Kłopotliwi emigranti NR 43 ROKWYD. I WARSZAWA, PONIEDZIAŁEK 2IV 1990 ROK WYD. 3 CENA 400 ZŁ ......... ................................................................. ...■■■■............... ...............................................................................—--------- --------------- WOLNA TRYBUNA Prezenl Na tle dyskusji o braku środków na rozwój kultury rażące marnotrawstwo, moim zdaniem stanowią biura dokumentacji zabytków. We wszystkich 49 województwach w latach radosnej twórczości powołano tego biurokratycznego gniotą. Z moich wyliczeń wynika, te biura w całym kraju zatrudniają ok. 245 pracowników. Licząc skromnie, ich płace wynoszą miesięcznie ponad 132 min zl. Dochodzą do tego jeszcze wydatki administracyjne. A przecież każdym województwie maw my konserwatora zabytków (w sumie 49 dyrektor, skich etatów). Czy nie mogą oni z powodzeniem prowadzić niezbędnej dokumentacji? Propozycja ta jest moim prezentem dla pani minister Kultury i Sztuki. Z tych oszczędności można chyba utrzymać jeden dobry teatr! JO. (nazwisko i adres znane redakcji) Kredyt dla inwalidów Ludzie cierpiący na dysfunkcję narządu ruchu (np. niedowład lub amputacja nóg), którzy po 1 sierpnia ub. roku otrzymali z wydziałów zdrowia urzędów wojewódzkich przydział na samochód lub motorowy wózek inwalidzki zostali postawieni to bardzo trudnej sytuacji, braku dostatecznej jeśli z ilości gotówki byli zmuszeni do skorzystania z pomocy kredytowej Powszechnej Kasy Oszczędności — Bank Państwowy. Otóż od 1 sierpnia ub.r. PKO — BP zlikwidował nisko oprocentowane (2 do 3 proc.) kredyty na zakup pojazdów inwalidzkich, co można określić jednoznacznie, jako decyzję wysoce niehumanitarną. Apeluję do posłów, zwłaszcza do tych, którzy reprezentują lewicę o wystąpienie w te) krzywdzącej inwalidów sprawie interpelacją lub inicjatywą z ustawodawczą, zmierzającą do sprawiedliwego rozwiązania omawianego problemu. JANUSZ PLANETA Częstochowa Co z CDN? Jestem wykładowcą systemie kształcenia i dow skonalenia nauczycieli. W latach 1988/88 przeszliśmy gruntowną reorganizację, zwolniono wiele osób, część pracowników odesza ła sama. Otrzymaliśmy nowy szyld: Centrum Doskonalenia Nauczycieli (dawniej: Instytut Kształcenia Nauczycieli). Teraz dowiadujemy się, że czeka nas kolejna reforma (czytaj: likwidacja). Jesteśmy już zmęczeni tymi zmianami, oznaczającymi destabilizację życiową i bałagan w miejscu pracy. MARIAN EJNO Warszawa Prognoza pogody PROGNOZA DLA WARSZAWA I ŁODZI: Zachmurzenie male i umiarkowane. Temp. maks. w dzień 18 st. Wiatr umiarkowani przejściowo dość silny zachodni i południowo-zachodni. IMIENINY: Franciszka, Wła(goi; dysława. i; MIECZYSŁAW WODZICKI Miało być samodzielnie i samowystarczalnie, a tymczasem - po kilku tygodniach sq problemy. Kilkakrotnemu podwyższeniu cen węgla towarzyszyło na początku roku wyłączenie ze Wspólnoty Węgla Kamiennego 23 rentownych kopalń. Miały one pokazać, że działając samodzielnie, bez czapki biurokratycznej, uzyskają znakomite wyniki. Dziś, po trzech miesiącach, styczniowe ceny nie pokrywają kosztów wydobycia. Jak podaje wspólnota, koszty wydobycia sięgają 144 tys. zi/tona. Z wyliczeń wynika, iż kopalnie — aby wyjść na swoje — powinny otrzymywać ok. 240 tys. zl/t. Cenę rynkową uzyskamy dodając do tego dalsze 31 tys. za transport. 270 tys. zl — tyle dziś powinna kosztować tona węgła. Czy znajdą sie wtedy nabywcy? Takiej pewności nie ma dziś żadna kopalnia. Zwłaszcza że place składowe nie mieszczą obecnego, zmniejszonego urobku. Ze względu na wysoką cenę spadło zapotrzebowanie na paliwo ze strony przemysłu i ludności. To zaś, że trzeba dziś dopłacać do o najlepszych kopalń świadczy niepowodzeniu strategii. Wyłączone kopalnie charakteryzowały niskie koszty wydobycia. Były wśród nich takie nowoczesne kopalnie jak Manifest Lipcowy, XXX-lecia PRL. 1 Maja, Jastrzębie zbudowane m Polski Ludowej Przypomnijmy: w styczniu 1989 r. wydobycie 1 tony kosztowało 12,5 tys. zl, dziś kopalnie domagają się prawie 19 razy więcej. W styczniu br. dotacje do górnictwa osiągnęły 391 mld zł. Była to ledwie trzecia część tego, co powinno wpłynąć na Śląsk. W całym 1990 r. kopalnie powinny otrzymać ok. 20 bin zl dotacji. W budżecie nie ma na ten cel środków. Należałoby zatem podnieść ceny węgla przynajmniej o połowę, a nawet o 100 proc. Ale i to nie zagwarantuje, że kopalnie staną się rentowne. Koszty wydobycia stają się coraz większe, a kopalnie coraz bardziej niedofinansowane. Odbija się to na ich wyposażeniu i może spowodować nieplanowy spadek wydobycia Już w lutym dziennie wydobywano o 27 tys. ton węgla mniej niż przed rokiem, natomiast w soboty o 185 tys. ton mniej W tym roku produkcja węgla może spaść nawet do 160 min ton (1988 r. — 192 min, 1989 r. — 178 min ton). Powstało bowiem realne zagrożenie dla wydobycia w soboty Dziś węgiel leży — dzięki lekkiej zimie i spadkowi produkcji w przemyśle i rolnictwie. Tak zawsze nie będzie. Jak z obecnych kłopotów wybrnie górnictwo, potrzebujące środków na wsparcie produkcji? Czy czeka nas kolejna potężna podwyżka cen węgla i... wszystkiego? Ceny do powtórki HAŁDY pełne węgla Fot. DOKUMENTACJA „TRYBUNY” Powstał Związek Kombatantów i b. Więźniów Politycznych Odrzucono co dzieli _____«x ____g przyjęło co tęczy Obradujący w dniach 31 III i 1 IV w Warszawie VIII Kongres ZBoWiD podjął decyzję o zmianie nazwy organizacji na Związek Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i byłych Więźniów Politycznych. Prezesem związku został gen. broni Józef Kamiński. Wybrano również władze naczelne związku, przyjęto dokumenty programowe zajęto stanowisko wobec oraz 50 rocznicy zbrodni w Katyniu, a także w sprawie stosunków polsko-niemieckich. W pierwszym dniu obrad zabrał głos Wojciech Jaruzelski. Na tle problemów wewnętrznych i ogólnonarodowych, a także międzynarodowych związanych zwłaszcza z dokonującymi się w Europie przemianami, prezydent odniósł się do miejsca i roli w tym procesie kombatantów — uczestników walk o Polskę. Związek, utrzymanie więzi środowiskowych -Ł- to wszystko jest potrzebne Polsce. Życzył, aby organizacja, która uformuje się po kongresie dobrze służyła ojczyźnie, a jej członkowie nadal wychowywali młodzież i przekonywali swoim życiem i postawą młodsze Dokolenia. W przyjętej uchwale delegaci podkreślili swe otwarcie na dialog i współpracę z nowo powstałymi stowarzyszeniami kombatanckimi. (gol) (Szczegóły — str. 3) Samorząd terytorialny bez tajemnic WYBORY iuż za 55 dni W siedzibie Rady Naczelnej SdRP, w każdy poniedziałek i czwartek, w godzinach 14.09-16.00 dyżurować będą przy telefonach: 28-01-32 oraz 28-83-84 posiowie na Sejm i eksperci. Dzii (2 kwietnia) poseł Wiesław Kaczmarek. Jeśli masz wątpliwości, potrzebujesz porady, chcesz podzielić sif własnymi opiniami i przemyśleniami we wszelkich sprawach dotyczących samorządności lokalnej — ZWRÓĆ SIĘ DO NASI LASY u granic wytrzymałości Największym wrogiem lasów jest energetyka węglowa. Ż naszych i sąsiednich kominów (CSRS, NRD, RFN) unosi się nad Polską około 50 proc. całego „produkowanego” w Europie S02. W resorcie pracują nad nowymi uregulowaniami i normatywami. Obecnie „ustawiane” są na progu wytrzymałości człowieka. Lasy są wrażliwsze. (ew: („Nie będzie nas — powinien być las" • — str. 3J. BIURO PODRÓŻY IRg 32 HŁ ÜC »Sto tkRMf g 3Ö & ww ite w ira w w a wyspecjalizowane w.organizowaniu wypoczynku dla dzieci i młodzieży zaprasza serdecznie na KOLONIE DYSPONUJEMY RÓWNIEŻ MIEJSCAMI WCZASOWYMI JELENIA GÓRA ul.Wolności161 i tel.227-37 * tlx075467 niedaielc 1 kwietnia zainaugurowano tradycyjnie obchodzony w Polsce Miesiąc Pamięci Narodowej. Przed Grobem Nieznanego Żołnierza na placu Zwycięstwa w Warszawie odbyła się msza w intencji ofiar zbrodni popełnionych na narodzie polskim w czasach II wojny światowej, Mszę celebrował bp Zbigniew Kraszewski w koncelebrze księży kapelanów Wojska Polskiego. W uroczystości na placu Zwycięstwa uczestniczyli licznie przybyli członkowie rodzin oficerów polskich zamordowanych przed 50 laty w Katyniu oraz ofiar hitlerowskich obozów koncentracyjnych, masowych egzekucji, stalinowskich lagrów, zsyłek Po odegraniu hymnu państwowego wieniec na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza złożyli: gen. armii Wojciech Jaruzelski, Andrzej Stelmachowski, Tadeusz Mazowiecki, Tadeusz Fiszbach, ■ gen, armii Florian Siwicki i bp, Zbigniew Kraszewski Po nabożeństwie odbył się apel poległych. Nad nieujarzmioną Warszawą rozległ się huk salw honorowych, dźwięki „Roty”, słowa hymnu „Boże, coś Polskę”, (Jak) PAMIĘĆ o zbrodniach na narodzie polskim „Odnieśliśmy wiele zwycięstw, ale mnożą się błędy, które napawają mnie niepokojem. Słyszę głosy, że nie walczymy o ludzi pracy. Kierunek jest dobry, ale tempo dobre nie jest, a dzisiejsze błędy odbiją się na nas rykoszetem. jutro. Mieliśmy zbudować pluralizm ekonomiczny, polityczny i społeczny, nie ograniczać go — a poszerzać." O takie poszerzanie zaapelował przewodniczący NSZZ „Solidarność” na posiedzeniu Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie, które odbyło się w sobotę w Warszawie. Zabierając głos premier Tadeusz Mazowiecki w dramatycznych słowach apelował, by nie zamieniać polskiego pluralizmu w polskie piekło, piekło swarów, podgryzań i walk. Zebrani przyjęli kilka dokumentów. (Czytaj str. 6). MICUfMY zbudować pluralizm... STO SŁÓW Opóźnienie przyjęcia ustawy o partiach politycznych tylko pozornie wynika z przeciążenia parlamentu pracą legislacyjną. Doświadczenie pokazuje, że jak trzeba, Sejm potrafi upraszczać procedurę ograniczając ją do kroków niezbędnych. Trzeba powiedzieć wprost: przyjęcie jakiejkolwiek ustawy sankcjonującej prawnie partie, jako podmioty życia politycznego nie jest w interesie sił skupionych w OKP I Komitecie Obywatelskim przy Lechu Wałęsie. W zamian za prawne regulacje zaproponowano nowym partiom wyrozumiałość, tolerancję i pełny brak »sinteresowania dla jakiegokolwiek wspierania tak właśnie rodzącego się pluralizmu politycznego. Trwaja przygotowania do wyborów lokalnych. Komitety Obywatelskie spełniają rolę „lokomotyw wyborczych". Ich siłą jest prosta negacja tego co było dotychczas. Zapewne to dosyć, aby osiągnąć zwycięstwo. Czy jednak konstrukcja i metoda sprzed roku wystarczy, aby efektywnie rządzić przez kolejne lata? Opóźnianie powstania normalnie funkcjonującego systemu wielopartyjnego jest dla rządzących „drużyn" taktycznie wygodne. Tylko kłóci się z głośno wypowiadanymi zasadami ogólnymi. MAREK SIWIEC WIESŁAW S. DĘBSKI MOSKWA. (Od stałego korespondenta „TRYBUNY”), Po krótkiej chwili wytchnienia kolej na zadanie ciosu w pojedynku litewsko-radzieckim przyszła tym razem na Moskwę. Cios wywołał pewne wrażenie Na apel prezydenta ZSRR Michaiła Gorbaczowa do deputowanych i narodu Litwy odpowiedział V. Landsbergis wskazując na zawarte w nim groźby. Korespondent moskiewskiego radia nie zauważył — jak powiedział — w postawie przywódcy Litwy chęci obaw prezydenta zrozumienia kraju. W apelach do deputowanych Rady Najwyższej i mieszkańców Litwy powtórzy! jeszcze Gorbaczow raz radziecką ocenę decyzji litewskiego parlamentu wskazując, że wybrana przez deputowanych droga jest zgubna, może zaułek. zaprowadzić w ślepy Prezydent członków litewskiego wezwą! parlamentu, aby zrozumieli istotę sprawy, swoją historyczną odpowiedzialność za losy spo-łeczeństwa Litwy, demokracji w całym kraju, stabilności w świecie. Zaproponował odwołanie na sesji Rady Najwyższej Litwy przyjętych już aktów, dając do zrozumienia, że otworzy to droae do rokowań z Moskwą. W apelu do narodu Litwy Gorbaczow stwierdził, że na wezwanie III Zjazdu Deputowanych Ludowych ZSRR c rozsądek, kierownictwo litewskie odpowiedziało eskalacją nieodpowiedzialnych 1 bezprawnych decyzji. (Dalsze informacje — str. 5) Wilno Moskwa — Znowu w zwarciu Ryszard II odwołał, ,lron lady" przywraca „POLL TAX” PO 600 LATACH. W Londynie i Glasgow demonstrowano w sobotę przeciwko podatkowi poglownemu (wchodzi on vt życie od niedzieli) wprowadzonemu przea rząd konserwatywny. Szacuje się, że w Londynie protestowało 150 tysięcy osób, a w Glasgow — 50 tys. Doszło do starć między policją a demonstrantami. 133 osoby zostały ranne (58 policjantów i 75 demonstrantów); ok. 350 osób aresztowano. Podobna rewolta przeciwko tego typu podatkowi wystąpiła w Anglii w... 1381 r. za panowania króla Ryszarda II. Gwałtowny i krwawy przebieg tego powszechnego buntu przeciwko „poglownemu podatkowi" zmusił króla dc odwołania podatku, który odgrzebany został dopiero... za rządów pani Thatcher po 600 latach, („Burzliwa wiosna płacowa” — str. 5) Fot. CAF — AF BEJRUT (Reuter, AFP, AP, TASS). W piątek nieznani sprawcy ostrzelali przedstawiciela polskiego PHZ „Animex”, 46-letnlego Bogdana Serkisa i jego żoaę Ewę. Lekarz szpitala amerykańskiego w Bejrucie, przewieziono rannych, dokąć poinformował korespondenta AFP że „ich życiu nie zagraża niebezpieczeństwo”. Strzały padły z samochodu w momencie gdy B. Serkis opuszcza! wraz z żoną siedzibę polskiego BRH w Bejrucie. Polski handlowiec ranny został w twarz i w brzuch, zaś jegc żona w nogi. Zamachu dokonano w dzielnicy Hamra, w Bejrucie Zachodnim, zamieszkanym w większości przez muzułmanów i kontrolowanym przez oddziały syryjskie. Do zamachu przyznała się nie znana dotychczas, działająca w podziemiu grupa — „Organizacja Akcji Rewolt*? cyjnej — Front Arabskiego Ruchu Oporu”. W krótkim komunikacie w języku arabskim, opublikowanym w sobotę w dzienniku „As Safir”, organizacja ta ostrzegła rząd polski przed udzielaniem „wszelkiej pomocy” w przewożeniu Żydów radzieckich do Izraela — pisze z Bejrutu agencja AFP. (PAP) ZAMACH MSZ oświadcza: W związku z zamachem dokonanym 30 marca br. w Bejrucie na małżeństwo Bogdana i Ewę Serkis, Ministerstwo Spraw Zagranicznych KP stanowczo potępia ten akt terrorystyczny. Wszelki terroryzm jest zbrodnią bez względu na swój cel, przyczyny lub motywy przyświecające sprawcom lub ich protektorom. Polska dołoży wszelkich starań, aby przeciwstawiać się terroryzmowi. Za granicą, zwłaszcza w miejscach potencjalnie szczególnego zagrożenia, Ministerstwo Spraw Zagranicznych podjęto kroki dla zapewnienia większej ochrony swych placówek oraz innych biur i ośrodków, gdzie zatrudnieni są obywatele polscy, Ministerstwo przypomina, Iż z mocy prawa międzynarodowego państwo, w którym swą misję pełnią obcy funkcjonariusze dyplomatyczni lub konsularni, ponosi odpowiedzialność za zapewnienie im bezpieczeństwa i spokoju. Niezależnie od tego szczególnego obowiązku każde pafństwo, przyjmując cudzoziemców na swe terytorium, zobowiązane jest chronić ich życie i zdrowie. Egzekwowanie wspomnianej odpowiedzialności i obowiązków leży w interesie całej społeczności międzynarodowej. (PAP)