Podhradczky József: Béla király névtelen jegyzőjének idejekora és hitelessége. Oklevelek, egykoru és közelkoru kutfők szerint (Buda, 1861)
VI. Az Esküvésökről
145 regna possunt expugnari? Absit.“ — Chronicon Posoniense Lib. II. cap. 1. §. 11. „Tertii quidem exercitus Jula fuit Capitaneus, hic, cum aliis in Pannoniam introisset, in partibus Erteueli tandem habitavit.“ — Es a pozsonyi krónika „Tercius vero Capitaneus Gula, eratque iste Gua Dux magnus et potens, qui civitatem Albam (Juliam, olv. a budai krónikát a 42. 1.) in Erdevel in venatione sua invenerat, quae jam pridem a Romanis constructa erat. Ilabebatque filiam pulcherrimam nomine Soroth, quam propter pulchritudinem suam Geydia Dux, consilio et auxilio Welud (Belud) duxit in uxorem etiam.“ E krónikák tehát tökéletesen megegyeznek a névtelen jegyzővel, csak hogy ő Gyulának atyját Koreát, és nagy atyját T u h o t o t is megemlíti. — „Tandem, cura Gyula Hungaris in Pannonia habitantibus, infestus esset et multipliciter molestus, per Sanctum Stephanum Regem, in Pannoniam est deductus (1002-dik évben), non tamen iste Gyula Capitaneus, sed ab illo tertius“ Turóczi P. II. c. 5. az az ily nevű harmadik Gyula Zombor fia. Érinti Gyula erdéli vezérnek külön országát Constantin Porphyrogenneta is de adm. Imp. cap. 37. „Infernus Thema Gylae Turciae proximum est.“ és cap. 13. „Possunt autem Patzinacitae Tureas (Etel-közból) bello impetere, depopulari, magnamque praedam agere, ipsosque ingenti damno adficere, quem admodum in eo, quod de Patzinacitis instituimus Capite, declaratum est.“ A minthogy valóban be is rohantak magyar országba, mint Sz. Istvánnak Lelki Legendájában olvashatni „Quadam igitur nocte repente per revelationem, quendam infra diem et noctem ad albam transsylvanam precepit festinare, et omnes in iure manentes ad munitionem civitatis quam citissime posset, congregaret. Predixit enim superventuros Christianorum hostes, vndelicet qui tunc Ungaris imminebant dissenos (bissenos) et possessiones eorum depredaturos. Vix nuncius mandata regis complevit, decce bessorum inopinata calamitas incendiis et rapinis cuncta devastavit.“ Nyilván akkor, midőn Gyula erdéli vajdát magyar országba fogva hozta. Maglód nemzetségről oklevelet ugyan még senki sem közlött, de létez Pest megyében Maglód helység Péczel és Gyömröd között, találtatik személynévképen is Mog, Mogoud, Mogod, Mogiod, Mogoud szó járási különbségekkel a Váradi Regestrumban 42. 71. 87. §. 1217-dik évről Maglou 1138-ki oklevélben, de 1265-ki oklevélben is; a Pécsek is tehát, mint a Magyarok Magogtól származtatták fejedelmeiket. Tuhutum egy jelentésű a Tahatus-Tátus-Tát- Mercurius nevezettel. Tuhut-tól, és fiától Ilorca-Narkál-Iterkules- 10