II. kerületi kir. egyetemi katolikus főgimnázium és Ferencz József nevelő intézet, Budapest, 1858

i) E FATO quale apud Homerum et Yirgilium perhibetur ariis diversisque hominum doctorum de hac re sententiis multum abest quin supersedere dissoluto cum animo debeamus, quin ad curam hominis veri studiosi pertinere credamus , cum religione etiam etiamque earum conditionem investigare et percen­sere. Quae caussa quum quominus hanc quaestio­nem tractandam susciperem non impedivit, tum maxime id mihi jucundum ac gratum videbatur, quod ea in illustrandis illorum poetarum carmini­bus versatur quae meis cum discipulis hoc bien­nio perlegeram. Hac enim opera et iis me aliquid existimavi traditurum grati, si quae subinde ad singulos illorum poetarum locos disputanda erant, uno quasi obtutu legentibus offerrentur. In expositione autem rerum hunc fere tenebo ordinem, ut primum notiones vocabulorum quae ab Homero et Yirgilio ad Fati significationem ad­hibita sunt, breviter exponam, tum locos eorum carminum praecipuos sive ad hunc sive ad alium pertinentes sensum exhibeam eosque certae classi adseribam, denique quid inde sequatur decernam. Tribus quidem nominibus substantivis Homerica carmina utuntur ad significadam vim Fati: sunt Molga, Ala a, KaraxliZUsg. Eundem „dividendi“ sensum exhibent Molga et Ala a, vel quod in eun­dem finem spectat, attribuendi. Msigofxai verbum radicem habet Molga significatque „quae attri­buit, quae attributa, sive, quod attributum est“ i. e. pars, portio. II. XY, 194 sq. rio ga y.cd ovTL Aibg ßsouat cpgsoiv cc/.lcc sxtjXog, xal XQKTtQÓg TtSQ SCJV , (.IEVSTLO T Q LT CIT r\ £ V l lAOÍQn- II. x, 253 (_nagoj%i;xsv Ss nXtiov vv<~) tmv Svo fjoigdwv , TQLTUT1} S EZT UOLQCl hO.iMTCU. Cf. II. XX, 117 Od. IY, 97. — II. IX, 318 Iff// iioigct fievovn, xal u pala zig noltfiitoi i. e. eadem praedae honorisque portio est remanenti (cunctanti) et fortiter pugnanti. — Pluralis nume­rus occurrit Od. XV, 140 nap SsBotj&oi&tjg xgsu Saisro xal vius uoloag. Cf. VIII, 470. XX, 260 al. — II. IV, 170 ai xs {Xávtjg xal /xolgavclvanXtiOflg ß 16-T oio, et si vitae portionem expleveris. J) Alo a eandem fere quam Molga exhibet signifi­cationem : derivandum est hoc substantivum a ng Saisiv, dividendo (cf. Doederlein Hom. Theol. p. 115 et Welck. Goetterl. p. 185), non ab alvog,al­­vsw, quod voluit esse Buttmann. Lexilog. II, p. 113 et qui hunc sequitur Preller. Mythol. I. p. 328 et Encyclop. Real. Pauly. III. p. 431. 11. XVIII, 326. (f ijv Ss ol elg ’Onosvza nEgix.Xvzov vlov dná^siv v D.iov ixnsgaavza, Xayovra te X ?/ i S o g a ia av. Od. V, sq. si nsg dnrjUMV ijXiXs, Xaywv ano bjíSog aioav. II. IX, 378. sy&ga Ss [tot tov Swga, ruo Ss (uv sv xagbg ai a ii, odiosa sunt mihi ejus dona et pro hili (i. e. pili) parte (trunculo pili) eum duco, eodem fere sensu, quo et apud alios et apud Demosthe­nem Olynth. II, 22 sv nsgsi usurpatur, (cf. Passow. Lex. ed V. s. voc. xdg &gi£). Od. XIX, 84 Vtl yag xal sXniSog ala a , nam adhuc spei nonnihil (pars). Atque hae usque illo significationes utriusque vocis et Molgag et sJioi/g fere eaedem videntur esse. Sed apud Homerum jam utramque earum etiam personae vices usurpasse et pristinam illam partis vel portionis significationem mutavisse in cu­­jusdam numinis arcani, quod Latini Fatum appella­vere , homines docti et habebant et dicebant: Id quidem ex his fere locis statuebant: II. IV, 517 svő? ’AuagvyxeiStjV AuljQta Molo snéSiiasv. V, 629 (TXtinólsfiov) ojgaev sn uvxttHo) 2agni\Sóva Molga xgarairi. XII, 116 ngoa&sv yág fuvMolga Svatúvv/uog dftcpsxáXvifjsv. XIX, 87 (syai S' ovx at'nóg slut) dXXa Zivg xal Molga xal )}egocf oÍTig ’Egivvg. 2) ') Recentiores editores hoc óira? Xryóutvov immerito expunxisse videntur. ’) Hesiodus valde ab Homeri Moiqag descriptione discrepans Theog. v. 218 tres dicit esse Parcas Noctis filias , et v. 905 Jovis et Themidis. Genuinae quidem Iliadis et Ooysseae partes nisi unam Moiqas non produnt; in­definitum pluralem numerum invenimus semel 11. XXIV, 49 jXijzdy yag Molqai ^v/rov ávÜQÚrtounv, loco addubitando, conf. Betrachtungen über Homers Ilias v. Karl Lacbinann. Béről. Iö47. p. 84.

Next