Turul 1883 (A Magyar Heraldikai és Genealógiai Társaság Közlönye)

1. Értekezések s önálló czikkek - Némethy Lajos: Adatok a Chetneky család genealógiájához. (1.)

U. a. évben aug. 20-án ismét László veze­tése alatt tiltakozik a Chetneky család a Bubek családnak ellene elkövetett jogtalanságai ellen. Mivel ezen okmány a két család nemzedék­ren­déről s közös eredetéről behatóbb ismertetést nyújt, s mivel mindkét családnak az időben te­kintélyes tagjai benne fel vannak sorolva, ezen okmány egész terjedelmében igen érdekes lévén, azt itt közlendőnek tartom.1­ 1 Nos capitulum ecclesiae Budensis memoriae com­ mendainus, quod venerabilis vir dominus Ladislaus de Cythnek gubernátor crucifferatus ecclesiae sanctae Trini­tatis de calidis aquis superioribus in sua necnon Georgii filii Nicolai et Andreae filii Johannis fratrum suorum uteri­norum de dicta Cythnek personaliter nostram veniendo in praesentiam per modum protestationis nobis signi­ficare curavit, quomodo Johannes magnus filius Ladislavi de Pelsewlch alias magister tavernicorum regalium una­cum fratribus suis videlicet Ladislao et Andrea filiis quondam Emerici woivodae ac Petro et Nicoiao filiis quondam Detrici palatini de dicta Pelsewch de anno do­mini millesimo quadringentesimo nono praeterito contra saepissimas prohibitiones eorundem magnas particulas terrarum arabilium , intra metas prossessionis ipsorum Somkvvth, item magnas particulas silvarum, montium et montanarum cuprorum inter metas possessionis eorum Dobsyna vocitatae existentia in comitatu Gwmeriensi habitarum et existentium, ab avo ipsorum videlicet La­dislao lilio quondam magistri Benedicti filii Detrici Calvi condescentia et in eos de iure devoluta protentialiter ocu­passrnt et ocupatas utentur de praesenti ; in quibus qui­dem montanis cupreis ipsorum dampna videlicet circa milia florenorum puri auri perpessi extitissent. Cum tarnen awus ipsorum videlicet Dominicus Bebek unacum fratribus suis Petro, Johanne, Nicoiao Kwn filiis quondam prae­dicti Benedicti filii Detrici Calvi vigore certarum literarum exinde confectarum inter se dictam possessionem Dobsina metaliter distinxissent et divisissent; nunc vero praeno­minati Petrus et Nicolaüs filii dicti Detrici ac Ladislaus filius eiusdem Nicolai necnon Nicolaus et Stephanus filii quondam Johannis magni ac Emericus filius Ladislai filii quondam Emerici wjoyvvodae modo simili sibi ipsis ocu­passent de praesenti et utentur in praeiudicium iuris ipsorum valde ingens ; unde facta huiusmodi protesta­ tione annotatos Petrum et Nicolaum filios dicti Detrici ac alios praenominatos ab ocupatione et detentione dictarum terrarum, silvarum, montium et montanarum cuprorum, seque quovismodo in damnum eorundem intermissione, usuum et fructuum eorundem perceptione suo et praedi­ctorum nominibus prohibuit et prohibendocontradixit nostra in praesentia testimonio praesentium mediante. Datum in festo beati Stephani Regis Anno Domini millesimo quad­ringentesimo vigesimo nono. (Eredeti, papirra írva. Magy. orsz. lt. Dipl. 12,110). Ezen okmány bemutatja a Chetneky család­nak László életében kivált szereplő tagjait, kik Lászlóval együtt öten voltak, és pedig Miklós és fia György, János és fia András, kiknek ügyeit László melegen pártolta. De ezen okmány egy­szersmind megismertet a Bubek rokon, de egy­szersmind ellenséges család akkor élő kilencz tagjával. Ezek között főszerep jutott Imrének és gyermekeinek, úgymint: Lászlónak Imre fiával, és Endrének. Imre nagytekintélyű férfiú volt, egy ideig Horvát- és Dalmátország bánja, később Lodoméria és Galliczia helytartója, azután or­szágbíró, majd erdélyi vajda. Neje halála után 1398-ban sz. János rendű jeruzsálemi lovag let, s mint olyan az auránai perjelségre emelkedett, és dubniczi gróffá lett. Tekintélye által elka­patva annyira ment, hogy törvényes királya ellen pártot ütött, és Durazzói Károlyt kívánta a magyar trónra emelni. Zsigmond később meg­kegyelmezett neki, de ő ezután is ellensége ma­radt.­ Imrével ezen pártütésben a Bubekek több tagja együtt értett, így János is, kit «Magnus» melléknévvel illettek. Ez egy ideig a király főlo­vászmestere volt, mely méltóságtól a király ellen elkövetett hűtlensége miatt megfosztatott, de 1410-ben ismét kegybe jött és főtárnokmes­terré lett. Ennek fiai valának: Miklós és István. Ez utóbbi, ekkor még ifjú, később Hunyady Já­nos ellen pártütő. Végre Imrének pártütő társa volt még a Bubek családnak az időben legte­kintélyesebb tagja, Detre nádor. Kinek fiai va­lának Péter és Miklós, ez utóbbinak pedig László. A pártütők Zsigmond király neheztelését vonták magukra, azért, ha mindjárt meg is bo­csájtott nekik, szemében kedvesekké soha többé nem lehettek. Annál kellemesebb lehetett a ki­rály előtt Chetneky László, ki kilépése által a kegyvesztett lovagrendből, mely épp azon idő­ben történt, midőn Imre a pártütést szervezte, a király iránt való kiváló hűségét bizonyítá be. A róla mondottakból az is bizonyos, hogy a legkedvezőbb auspiciumok között lépett fel a Chetneky család nevében a Bubekek által a család jószágain elkövetett jogbitorlások és ká­rok orvoslása ügyében. NÉMETHY LAJOS. Turul 1883. 1.­ ­ Pray, De Prioratii Auranae. 33. kk. 11.

Next