Żołnierz Wolności, sierpień 1975 (XXVI/181-204)
1975-08-01 / nr. 181
Drugi dzień obrad konferencji w Helsinkach • # -» Przemówienia E. Gierka i L Breżniewa (A) HELSINKI (PAP). Ekipa sprawozdawców PAP pisze: ..Pragniemy wykreślić wojnę z perspektywy w Europie i pokój przedłużyć na całą jej przyszłość" — stwierdził w swoim wystąpieniu na forum KBWE w Helsinkach I sekretarz KC PZPR Edward Gierek. Wystąpienie polskiego przywódcy, w którym przedstawił stanowisko naszego kraju wobec podstawowych dokumentów konferencji, zostało przyjęte z dużą uwagą. W Helsinkach podkreśla się zwłaszcza nacisk, jaki kładzie się w nim na sprawę wzajemlego wyrzeczenia się wojny, rezygnacji ze wszelkich prób ingerencji w wewnętrzne sprawy pańśtw oraz zasadę nienaruszalności granic i integralności terytorialnej państw. Zwraca się także uwagę na znaczenie, jakie przywiązuje Polska do postępów w rozwoju współdziałania między Związkiem Radzieckim i Stanami Zjednoczonymi, współpracy naukowo-technicznej, ekonomicznej i kulturalnej. Z uznaniem został przyjęty ten fragment przemówienia, w którym polski przywódca mówi o potrzebie zwielokrotnienia wysiłków dla kształtowania uczuć przyjaźni i szacunku dla dorobku i wartości wnoszonych do wspólnej skarbnicy ludzkości przez każdy naród. Jest to jedno z wielkich zadań wychowawców młodych pokoleń. Wydarzeniem dnia stało się. również czwartkowe wystąpienie szefa delegacji radzieckiej na Konferencję Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, sekretarza generalnego KC KPZR — Leonida Breżniewa. Akcenty pełnego poparcia dla ducha porozumień i dokumentów konferencji zawarte były w wystąpieniach pozostałych przywódców i szefów rządów. zabierających głos w drugim dniu obrad helsińskiego szczytu. Równolegle z wystąpieniami na posiedzeniach plenarnych odbywają się- nadal liczne spotkania przywódców poszczególnych państw — uczestni. ków obrad KBWE. 1A) HELSINKI (PAP). Sekretarz generalny KC KPCz, prezydent CSRS Gustav Husak. który przemawiał pierwszy. oświadczył że zatwierdzenie na konferencji w Helsinkach pokojowych zasad naszego kontynentu stworzy fundament nowych stosunków międzynarodowych w warunkach pokojowego współistnienia państw o różnych ustrojach społecznych. G. Husak mówił z uznaniem o roli pokojowej polityki ZSRR w zwołaniu obecnej konferencji, a także o wkładzie wszystkich realnie myślących sił na świecie. Stwierdził, że narody CSRS uważają politykę pokoju i współpracy za wytyczną swej działalności w polityce zagranicznej. Mówiąc o zasadach sformułowanych podczas dotychczasowych prac KBWE, G. Husak podkreślił, że najważniejszym zadaniem będzie zrealizowanie ich w praktyce. Następnie wygłosił przemówienie przewodniczący delegacji polskiej I sekretarz KC PZPR Edward Gierek. Prezydent Francji, Valery Giscard d’Estaing oświądczył. że konferencja dowiodła istnienia powszechnej woli nawiązania dialogu. 35 uczestniczących państw mogło swobodnie przedyskutować wszystkie aspekty swych stosun Przemawia I sekretarz KC PZPR Edward Gierek (Foto CAF - Zagoździnski) Przemówienia E. Gierka i L Breżniewa - na str. 2 ków. Konferencja była nie tylko przejawem ducha odprężenia, ale skodyfikowała niektóre zasady tego odprężenia. Teksty, które mają być uchwalone, same w sobie nie są oczywiście gwarancją pokoju i w niektórych dziedzinach nie idą tak daleko, jak byśmy sobie tego tyczyli — stwierdził prezydent. Nie jest to jednak niespodzianką. Po pierwsze dlatego, że odprężenie jest sprawą na dłuższą metę. Po drugie dlatego, że jego treść w znacznej mierze wynika ze stosunków dwustronnych, które nie mogły znaleźć pełnego wyrazu w decyzjach KBWE. Prezydent Francji stwierdził, że KBWE wieńczy 10 lat procesu odprężenia. Na trybunę wszedł następnie przewodniczący delegacji radzieckiej, sekretarz generalny KC KPZR Leonid Breżniew. Przemówienia L. Breżniewa wysłuchano z ogromną uwagą. Premier Republiki Irlandzkiej, Liam Cosgrave przyłączył się do poglądu tych mówców,* którzy stwierdzili, że obecna konferencja jest wyjątkowym wydarzeniem w historii Europy. „Zebraliśmy się bowiem w okresie pokoju, by rozważyć stosunki pomiędzy reprezentowanymi przez nas państwami, z intencją znalezienia metod poprawy i rozwoju tych stosunków”. Prezydent Cypru, 1 arcybiskup Makarios, podkreślił, że KBWE słusznie przypisała duże znaczenie zasadzie terytorialnej integralności państw, a także takim zasadom, jak nieingerencja w wewnętrzne sprawy innych krajów oraz zakaź wszelkiej zbrojnej interwencji lula jakichkolwiek innych aktów nacisku militarnego, pólitycznego i gospodarczego. Arcybiskup Makarios przeszedł następnie do omówienia DOKOŃCZENIE NA STR. 2 Premier Goncolves utworzył nowy rząd portugalski Rada Rewolucyjna przekazała uprawnienia dyrektoriatowi (A) LIZBONA (PAP). Po trzech tygodniach, kryzys rządowy w Portugalii, spowodowany ustąpieniem z gabinetu tymczasowego Vasco Goncalvesa i z koa: :ji antyfaszystowskiej ministrów socjaldemokratycznych. został przezwyciężony. Premier Gońca! ves pomyślnie zakończy! misie forr- a nowego rządu Oczekuje się ogłoszenia składu rządu. Przezwyciężenie przez Vasco Ooncalvesa kryzysu politycznego, który starały się pogłębić i przedłużyć kierownictwa portugalskiej partii socjalistycznej i partii ludowo-demokratycznej, zakazując członkom tych partii udziału w nowym gabinecie, Goncalvesa, komentowane jest w Lizbonie z głęboką satysfakcją, jako zwycięstwo jedności cywilnych i wojskowych słł postępowych. W czwartek o godzinie piątej nad ranem zakończyło się posiedzenie Rady Rewolucyjnej pod przewodnictwem prezydenta Costy Gomesa. Ogłoszony po obradach komunika! stwierdza, iż Rada postanowiła powier "ć swe prerogatywy członkom Dyrektoriatu w składzie: prezydent Costa Gomes, premier Vasco Goncalves i szef dowództwa operacyjnego vojsk obrony terytorialnej (COPCON) gen Ote!o Saraira de Carvalho. Pozostali członkowie Rady ..kontynuują pełnienie konkretnych funkcji, które sprawowali dotychczas”. Oznacza to, ii Rada Rewolucyjna ratyfikowała decyzje nadzwyczajnej sesji Zgromadzenia MFA t. dnia Ż5 lipca, która podjęta uchwate o utworzeniu trzyosobowego organu, skupiającego władzę polity czno-wojskową. JUTRO! sobotnio-niedzielne wydanie „Żołnierza Wolności'' — Horyzont Jak zawsze wiele interesujących pozycji. Szczególnej uwadze czytelników polecamy: Ä Listy serdeczne od radzieckich towarzyszy broni z okresu walk o wyzwolenie Polski Artykuł mjr. Eugeniusza Walczuka z cyklu Ludzie z Honorowej Księgi pt. „Wielka rzecz Ojczyzna" Redfenzja ppłk. Emila Bila kolejnej ciekawej publikacji Wydawnictwa MON, książki Kazimiery Marii Kłosek „Awanse bez dystynkcji” Poligonowy reportaż por, Janusza Borkowskiego „Wspólnym wysiłkiem” Antoni Kołaciński „Komputer i samolot na etacie PGR" Korespondencja naszego wysłannika na Bliski Wschód kpt. Andrzeja Wojdyły „Na Synaju — bez zmian” płk Edward Wożniak — 5 minut szczerości „Inicjatywy” Normalizacja życia w Nigerii . (A) PARYŻ (PAP). W środę Wieczorem nowy szef państwa Nigerii, generał brygady Muritale Rufa! Mohammed wygłosił przemówienie radiowo-telewizyjne do narodu. Stwierdził on m.in. że wszyscy członkowie rządu federalnego i gubernatorzy wojskowi poszczególnych stanów zostali zdymisjonowani. Szef państwa oświadczył, że w uznaniu zasług byłego szefa państwa, generała Gowona, jemu i jego rodzinie gwarantuje się bezpieczeństwo osobiste i zezwolenie na powrót do Nigerii. W polityce zagranicznej nowe władze będą honorować wszystkie zobowiązania międzynarodowe poprzedniego rządu. x W czwartek mianowano członków Najwyższej Rady Wojskowej oraz zaprzysiężone» 10 — spośród 12 — nowych gubernatorów stanów. W czwartek zanotowano dalsze przejawy normalizacji życia w kraju — zniesiono godzinę policyjna oraz otwarto granice dla obywateli większości sąsiednich krajów. MŻOŁNIERZ 1» WOLNOŚCI GAZETA CODZIENNA WOJSKA POLSKIEGO' .............. 1 1 -........................ UKAZUJE SIĘ OD DNIA 12 CZERWCA 1943 ROKU .. ------------------------------— NR 181 (7647) ROK XXVI (XXXIII) WARSZAWA, PIĄTEK 1 SIERPNIA 1975 R. WYD. A CENA 50 GR Przewodniczący Rady Państwa przyjął amb. Ił. Jaroszka (A) (PAP). Przewodniczący Rady Państwa Henryk Jabłoński przyjął w Belwederze w dniu 31 lipca br. ambasadora nadzwyczajnego i pełnomocnego, stałego przedstawiciela PRL przy ONZ Henryka Jaroszka. Święto narodowe Szwajcarii i Dahomeju Depesze gratulacyjne z Polski (A) (PAP). Z okazji święta narodowego Konfederacji Szwajcarskiej, przypadającego w dniu 1 sierpnia, przewodniczący Rady Państwa Henryk Jabłoński wystosował depeszę gratulacyjną do prezydenta Szwajcarii Pierre Grabera. ★ (A) (PAP). Z okazji święta narodowego Republiki Dahomeju, przypadającego w dniu 1 sierpnia, przewodniczący Rady Państwa Henryk Jabłoński wystosował depeszę gratulacyjną do prezydenta Dahomeju majora Mathieu Kerekou. Integracja ruchu wynalazczego i nowatorskiego Już ponad rok trwa w wytypowanych jednostkach, związkach taktycznych i ośrodkach szkolnictwa wojskowego eksperyment dotyczący możliwości połączenia ruchu wynalazczego i nowatorskiego. W ostatnim okresie dokonano podsumowania tego eksperymentu. Opinie na ten temat przedstawili dowódcy okręgów wojskowych, rodzajów sil zbrojnych oraz niektórzy szefowie instytucji wojskowych. Ze swojej strony przedstawiciele Komisji Głównej MON d/S Inicjatyw i Nowatorstwa oraz Głównej Komisji Wynalazczości WP zasięgnęli opinii dowódców i innych oficerów jednostek, w których prowadzi się eksperyment. Poza tym wysłuchano opinii wielu działaczy oraz zasłużonych racjonalizatorów i nowatorów. Na podstawie powyższych materiałów opracowano projekt zasad organizacyjnych połączenia nowatorstwa i wynalazczości. Projekt ten był przedmiotem analizy na wspólnym posiedzeniu prezydiów Komisji Głównej MON d/s Inicjatyw i Nowatorstwa i Głównej Komisji Wynalazczości WP oraz przedstawicieli zainteresowanych instytucji wojskowych, które odbyło się 30 lipca. Obradami kierował wiceminister Obrony Narodowej gen. broni Józef Urbanowicz. W zagajeniu obrad poinformował, że istnieją zgodne opinie w spratrie integracji organizacyjnej noiwatorstwa i wynalazczości, które w istocie rzeczy mają jeden,cel — rozwijanie postępu w wojsku. Ale między nimi występują także różnice. Prawne przepisy w skali państwa np. szczegółowo precyzują wymagania wobec projektów wynalazczych, zasady ich oceniania, wynagradzania i rozpowszechniania oraz prawa i obowiązki ich autorów. Na podstawie ogólnopaństwowych przepisów reguluje się również działalność wynalazczą i racjonalizatorską w wojsku. Tymczasem ruch nowatorski w wojsku opiera się na prawnych ustaleniach Weaynątrzresortowych, bo charakteryzuje się specyficznymi właściwościami. Przygotowany projekt zasad integracji tych dwóch kierunków twórczej działalności społecznej odpowiada na ogół aktualnej strukturze sił zbrojnych i etapowi rozwoju tego ważnego ruchu. Niektóre sprawy wymagają jednak szczegótowszego uzasadnienia i ewentualnie skorygowania lub rozwinięcia. Do nich zwłaszcza należą: zasięg integracji, kwestia finansowania obydwu rodzajów twórczej działalności, sporządzania sprawozdawczości, usytuowanie etatowego aparatu, kryteria oceniania zgłaszanych propozycji usprawnień, formy współpracy z instytucjami i placówkami naukowymi w wojsku oraz inne. Uczestnicy posiedzenia w swych wystąpieniach poparli przedstawioną koncepcję integracji ruchu wynalazczości i nowatorstwa, oczywiście na razie na odpowiednich szczeDOKONCZENIE NA STR. 6 Urlopy nie osłabiły tempa pracy Dobry lipiec w gospodarce K’ ... * (A) (PAP). Do końca roku pozostało już tylko 5 miesięcy. Dotychczasowe wyniki gospodarcze oraz postęp, jaki osiągniemy w najbliższych tygodniach, zadecydują o zrealizowaniu bądź o stopniu przekroczenia całego tegorocznego planu. Dobry klimat spoleczno-polity czny i dodatkowe wysiłki załóg dbających o utrzymanie pełnej rytmiczności produkcji w miesiącach urlopowych sprawiły, że wiele zakładów może poszczycić się dobrymi wynika mi, osiągniętymi zarówno w lipcu, jak i we wszystkich ubi egłych miesiącach roku. Oto niektóre przykłady zebrane przez korespondentów PAP; Mimo urlopów, dobre tempo pracy utrzymał przemysł materiałów budowlanych. Lipcowy plan produkcji sprzedanej zrealizowany został prawie w 103 proc. Zarówno zadania ub. miesiąca jak i plan 1 miesięcy wykonały »wszystkie zjednoczenia tego przemysłu. Na poczet podjętych zobowiązań załogi przemysłu materiałów budowlanych wykonały już dodatkową produkcję wartości 960 min zł, co stanowi realizację prawie 60 proc. całości tegorocznych zobowiązań. W pełni sezonu urlopowego dobsáé pracowali też hutnicy. Wyprodukowali oni ponad plan 8 tys. ton koksu, 3250 ton stali, 2,5 tys. ton wyrobów walcowanych i 260 km rtir. W ciągu 7 miesięcy hutnicy dostarczyli dodatkowo gospodarce ponad 65 tys. ton koksu, blisko 29 tys. ton stali, przeszło 66 tys. ton wyrobów walcowanych oraz ponad 2 tys. km rur. Górnicy kopalń węgla kamiennego przysporzyli nam w iipcu 165 tys. ton węgla ponad zadania, O ich dobrej pracy świadczy zwłaszcza to, że średnie wydobycie dzienne w lipću było wyższe o ok. 50 tys. ton w porównaniu z lipcem ub. r. O- gółem w ciągu 7 miesięcy górnicy węglowi wydobyli dodatkowo 946 tys. ton węgla, a już 30 lipca br. dostarczyli 100- miiionową tegoroczną tonę tego paliwa. Pomyślne meldunki przekazują również stoczniowcy, którzy od początku roku zwodowali ponad 50 jednostek i taką samą liczbę statków przekazali do eksploatacji. DOKOŃCZENIE NA STR. 6 Wykorzystanie resztek mostu przy forsowaniu przeszkody wodnej. (Foto WAF — St. Iwan) Pracownicy gospodarstwa Garbno, należącego do Rolniczego Zjednoczenia Przemysłowego w Kętrzynie, przygotowują glebę pod siew %zepaku ozimego (Foto CAF — Moroz) Rolnicy wykorzystują każdą chwilą pogody Żniwa wkraczają w decydującą fazę (A) (PAP). Sprzyjające warunki pogodowe wykorzystują rolnicy w całym kraju. Pozwalają one także niemal we wszystkich województwach wykorzystywać przy zbiorze zbóż kombajny, dzięki czemu w ostatnich dniach szybko wzrasta zaawansowanie tych prac. W gospodarstwach indywidualnych, które większość zbóż koszą snopowiązałkami, na szeroką skalę przystąpiono do ich Zwózki, a w niektórych rozpoczęto także omłoty. Zebranie zbóż z pól pozwala uniezależnić się rolnikom od kaprysów pogody. W ostatnich dniach rolnicy indywidualni woj. poznańskiego znacznie przyspieszyli tempo zwożenia zbóż. Duże powierzchnie uprzątnięto już m. in. w gminach Tarnowo Podgórne, Stęszewo i Dopiewo, gdzie rolnicy skosili już cały obszar żyta, jęczmienia jarego i owsa. Znaczny postęp w żniwach nastąpił również w tamtejszych gospodarstwach’ uspołecznionych. W woj. opolskim na równi* pracami żniwnymi, które nabierają rozmachu, traktuje się podorywki. Wykonano je dotychczas na większości pól, z których zebrano rzepak i zboże. Również w woj. sieradzkim rolnicy dużo uwagi poświęcają podorywkom, które wykonano na 42 tys. ha, czyli blisko połowie powierzchni po skoszonych zbożach. Znacznie zaawansowane są tu również siewy poplonów. Mimo rekordowej ilości opadów. jaką zanotowano ostatnio w woj. siedleckim, prace żniwne przebiegają tam nadal szybko i sprawnie. W woj. gdańskim, gdzie do dużych żniw przystąpiono stosunkowo niedawno, skoszono blisko połowę powierzchni zbóż, a w gminach Osieczno i Dziemiany ponad 3/4 obszaru żyta. Żniwa w woj. nowosądeckim na szerszą skalę rozpoczną się dopiero w najbliższym tygodniu. Mniejsze nasilenie prac w tamtejszych kółkach rolniczych i innych placówkach obsługujących wieś wy* korzystano na przygotowanie odpowiednich ilości wapna nawozowego, nasion roślin poplonowych i innych potrzebnych dla sprawnego przebiegu prac żniwnych środków produkcji. Nowy wydział papierni w Skolwinie już pracuje (A) (PAP). W Fabryce Papieru w Skolwinie koło Szczecina rozpoczęto rozruch nowego oddziału produkcyjnego wytwarzającego poszukiwane przez handel wytłaczanki papierowe. W przyszłości oddział będzie dostarczał rocznie 82 min wytłaczanek, tj. blisko dwukrotnie więcej niż produkuje ich obecnie cały krajowy przemysł papierniczy. W skolwiüskie.j fabryce zainstalowano też nowe maszyny do przeróbki makulatury — bidzie ślę jej zużywać do produkcji papieru o 5 tys. ton więcej niż w roku ubiegłym. Umożliwi to zaoszczędzenie znacznych ilości celulozv. 2 miesiące przed terminem 100 tys. ton wapna z „Trzuskawicy" (A) (PAP). Znajdujące się w rozruchu Zakłady Przemysłu Wapienniczego „Trzuskawica” pod Kielcami wyprodukowały w br. już 100 tys, ton wapna. Do końca roku ..Trzuskawica” dostarczy Zakładom Azotowym w Chorzowie i gminnym spółdzielniom w kraju dalsze 100 tys. ton wapna. W przyszłości zakłady produkować będą 580 tys. Ion wapna rocznie oraz dostarczać tysiące tón surowca do budowanej w pobliżu fabryki tlenku glinu i przedsiębiorstw budowy dróg. Żołnierska pomoc rolnictwu Na polach kombatantów Słońce stało już wysoko, gdy pododdział z jednostki Warszawskiego OW pod dowództwem ppor. Zdzisława Markowskiego dojeżdża! do wsi Sypniewo Stare. Teraz w prawo. Czwarty dom, murowany z białej cegły. Gospodarstwo Janisławskiego. tego z 2 Armii. Zostają tu Kruszyński, Nowak, Maliniak i Poiewiński — polecił ppor. Markowski. Gospodarza zastali przy pracy. Ucieszy! się bardzo z Celu wizyty, — Ze też ktoś o mnie pamiętał po tylu latach — powiedział przybyłym. Kan. Jerzy Poiewiński zdjął mundur i fachowo machnął kilka razy kosą przy ziemi. Biorąc szeroki pokos, zaczął po chwili ciąć łan zboża. Pozostała trójka żołnierzy: Marék Kruszyński, Tadeusz Nowak i Mirosław Maliniak, rozpoczęła ustawianie zżętego wczoraj zboża w kopki. Później podczas jazdy wozem z załadowanymi snopami lub w przerwach po jego wyładowaniu słuchali wspomnień z lat wojny... Poszedłem w czterdziestym czwartym do 21 zapasowego pułku artylerii. Szkolili krótko, potem na front. Forsowaliśmy Nysę... Pod Budziszynem okrążyli nas, ale przebiliśmy się do swoich, A jak skończyła się wojna z Niemcami, to '• :ęliśmy udział w walkach z bandami upowskimi. Drasnęło DOKOŃCZENIE NA STR. S Świdnickie Fabryki Mebli wykonały plan 5-letni (A) (PAP). Od 31 lipca br. załoga Świdnickich Fabryk Mebli realizuje dodatkową produkcję ponad zadania planu bieżącej pięciolatki. Dzięki temu rynek krajowy otrzyma dodatkowo poszukiwane komplety mebli, takie jak np. „Odra” czy „Jacek”, a także kilkadziesiąt tysięcy foteli i stolików. Wartość dodatkowej produkcji świdnickich fabryk mebli realizowanej do końca br. wyniesie 300 min zl. Przedterminowe wykonanie zadań planu 5-letniego przez załogę świdnickich fabryk mebli jest efektem nie tylko wydajnej pracy zdyscyplinowanej załogi, ale także dobrej organizacji i maksymalnego wykorzystania rezerw.