Zycie Warszawy, wrzesień 1969 (XXVI/209-233)
1969-09-12 / nr. 218
Konferencja wietnamska w Paryżu odroczona do soboty Partyzanci wznowili walki (Od stałego korespondenta) Paryż. 11 września. (P) Kolejne 33 posiedzenie konferencji wietnamskiej w Paryżu zostało ponownie odroczone w związku z uroczystościami pogrzebowymi po śmierci prezydenta Ho Chi Minha. Przedstawiciele Wietnamu Demokratycznego i Tymczasowego Rządu Rewolucyjnego proponowali piątek jako nowy termin. Jednakże Amerykanie prosili o wyznaczenie spotkania na sobotę, 13 września, co obie strony ostatecznie zaakceptowały. Przypuszcza się, że decyzja ta jest wynikiem wyczekiwania strony amerykańskiej na rezultaty zapowiedzianej na piątek w Białym Domu narady w sprawie Wietnamu pod przewodnictwem prezydenta Mxona. Paryskie kola polityczne oczekują więc sobotniego spotkania ze szczególnym zainteresowaniem, spodziewając się nowych ważnych oświadczeń obu stron. (J.K.) LONDYN (PAP). W czwartek na nowo wybuchły walki w Wietnamie południowym po zakończeniu trzydniowego okresu zawieszenia działań wojennych, ogłoszonego przez Narodowy Front Wyzwolenia. Sajgoński korespondent Reutera pisze, że Amerykanie, którzy milcząco przestrzegali rozejmu, wznowili w tym dniu operacje ofensywnie i naloty bombowców „B-52”. Amerykański rzecznik wojskowy zakomunikował, że w dniu tym bombowce „B-52” przeprowadziły cztery naloty w pobliżu Da Nang oraz w pobliżu An Ghe. Wojska sajgońslcie, które — jak pisze korespondent — zignorowały rozejm, prowadzą na terenie całego kraju operacje ofensywne, w których uczestniczy około 50 batalionów żołnierzy. (W) Podziękowanie wicepremiera DRW HANOI (PAP). Członek Biura Politycznego KC Partii Pracujących Wietnamu, wicepremier i min. spraw zagr. DRW, Nguyen Duy Trinh złożył wizytę w siedzibie Międzynarodowej Komisji Nadzoru i Kontroli w Hanoi i przeprowadził rozmowy z przedstawicielami misji członkowskich, w tym również z przewodniczącym misji polskiej amb. A. Grud/iukiem. Wicepremier Nguyen Duy Trinh podziękował członkom IMKNiK w Wietnamie za przybycie z Sajgonu do Hanoi i za złoże-nie hołdu prezydentowi Ho Chi Minhowi. (C) Apel ŚRP HELSINKI (PAP). Światowa Rada Pokoju zwróciła się z apelem do wszystkich krajowych komitetów obrońców pokoju, dc organizacji bojowników o pokój i do ludzi dobrej woli na całym świeci e, aby, począwszy od 1C września obchodzić miesiąc pamięci po zmarłym prezydencie DRW, Hn Chi-Minhie. (W) Plac im. Ho Chi Minha w Moskwie MOSKWA (PAP). D!a uczczenia pamięci zmarłego prezydenta DRW i przewodniczącego KC Partii Pracujących w Wietnamie — jego imieniem nazwano jeder z nowych placów w moskiewskie; d'zielniev Czerernuszki. ITU Maurer w Pekinie HANOI (PAP). W czwartek rano opuściła Hanoi delegacja rumuńska pod przewodnictwem premiera Maurera, która brała udział w pogrzebie prezydenta Ho Chi Minna Tegoż dnia wieczorem delegacja rumuńska przybyła dc Pekinu. (P) NRD proponuje NRF rozmowy w sprawie komunikacji BERLIN (PAP). Jak informuję agencja ADN, sekretarz stanu w Min. Komunikacji NRD, Weiprecht zaprosił sekretarza stanu w zachodnioniemieekim Min. Komunikacji Wittrocka do Berlina na rozmowy. Wystosowanie zaproszenia poprzedziła wymiana korespondencja zainicjowana przez NRD już w roku 1967. NRD przedstwiła wówczas swe propozycje dotyczące uregulowania ruchu granicznego między obu państwami. (W) 18 tys. żołnierzy i policjantów przywraca porządek w Irlandii Północnej LONDYN (PAP). Dowództwo angielskich wojsk w Irlandii Północnej zakomunikowało, że w najbliższych dniach przybędzie do Ulsteru jeszcze jeden batalion żołnierzy. Decyzję w sprawie wysłania nowych posiłków podjęto na posiedzeniu gabinetu ministrów zwołanym przez premiera Wilsnna. IV chwili obecnej dowódca angielskich wojsk w Irlandii Pin. generał Freeland ma do swojej dyspozycji przeszło 18 tys. żołnierzy i policjantów. W czwartek rano oddziały brytyjskich saperów pod ochroną samochodów pancernych i helikopterów przystąpiły w Belfaście do usuwania barykad. W wielu dzielnicach miasta napotkano opór ludności. (C) LONDYN (PAP). Trzyosobowy zespół powołany w celu zbadania przyczyn zamieszek na tle społecznym, które wybuchły w Irlandii Północnej i trwały od października 1968 r. do marca br., opublikował w Belfaście wyniki swej blisko półrocznej pracy. Zespołowi przewodniczył szkocki sędzia, lord Cameron. Zespół Camerona wylicza sześć głównych pretensji ludności katolickiej, uważając je za zasadniczą przyczynę zamieszek, przy czym zarzuca rządowi Irlandii Północnej niewłaściwą politykę wobec mniejszości katolickiej, oskarża policję o brutalność oraz przestrzega przed dalszych incydentów’, możliwością o ile ten stan rzeczy nie ulegnie zmianie. Autorzy sprawozdania stwierdzają, że podczas zamieszek w Londonderry policja atakowała zupełnie niewinnych obywateli. Dopuściła się ona również wykroczeń służbowych, bijąc mieszkańców dzielnic zamieszkałych głównie przez katolików i niszcząc ich mienie. (P) Ryły doradca Straussa przeszedł do SPD BONN (PAP) Były doradca przewodniczącego CSU i federalnego ministra finansów F. J. Straussa, dr Klaus Bloemer, przeszedł do SPD. Bloemer znalazł się w ogniu krytyki ze strony polityków CDU i CSU w związku ze swymi wy; powiedziami w sprawie polityki niemieckiej i zagranicznej ora2 w związku z wysuwanym żądaniem uznania granicy na Odrze i Nysie i NRD. W wyniku tegc rozwiązał on umowę o pracę ? frakcją CDU/CSU, jako „doradca naukowy”. 31 marca hr. zrezygnował także z funkcji do radcy Straussa. (P) Chaos na dworcach Strajk kolejarzy francuskich (Od stałego korespondenta) Paryż, U września (P) Niesamowite zamieszanie panowało dziś na wszystkich dworcach paryskich. W wyniku 24-godzinnego strajku maszynistów, który ogłoszony został wczoraj wieczorem, kilkadziesiąt tysięcy podróżnych pozostało na peronach. Pasażerowie z dalszych tras musieli szukać noclegów w hotelach lub biwakować na ławkach w poczekalniach. Choć wczesnym rankiem władze wojskowe wysłały do osiedli podmiejskich kilka-set ciężarówek. wielu pracowników nie stawiło się do biur i fabryk w Paryżu. Dziś po południu sytuacja Ł była nada! nie wyjaśniona: z niektórych dworców pociągi odjeżdżały, inne stacje wstrzymały ruch niemal całkowicie. Delegaci organizacji związkowych kolejarzy pertraktują od kilkudziesięciu godzin z dyrekcją francuskich kolei państwowych. Strajk objął wprawdzie tylko 1C proc. ogółu pracowników, ale są to podstawowe kadry służby ruchu: maszyniści i kierownicy pociągów. Ludziom tym chodzi nie tylko o wyrównanie płac w związku ze wzrostem cen. Najważniejsza jest dla nich zmiana warunków pracy. Francuskie koleje państwowa maja co roku deficyt 5 mld franków. Uwzględnienie żądań maszynistów zwiększyłoby jeszcze bardziej wydatki osobowe. JERZY KASPRZYCKI Prezydent L Svoboda przyjął prof. Barnarda PRAGA (PAP). Prezydent CSRS, L. Svoboda, przyjął w czwartek delegację uczestników międzynarodowego sympozjum, poświęconego technice operacji i przeszczepiania serca, które odbywa się w Pradze. Wśród przyjętych był profesor Barnard. (W) Instytut studiów strategicznych ocenia wyścig zbrojeń (Od stałego korespondenta) Londyn, 11 września (P) W Instytucie Studiów Strategicznych w Londynie odbyła się 11 września doroczna konferencja na temat militarnego bilansu świata. Tegoroczna konferencja operowała danymi na okres 1369—70. Naczelną tezą raportu jest stwierdzenie, że równowagę strategiczną świata wyznaczają dwa supermocarstwa ZSRR i St. Zjednoczone. Z udostępnionych danych wynika, że najbardziej zmilitaryzowanym państwem świata są w chwili obecnej USA. Posiadają one najliczniejszą armię i wydają na zbrojenia najwięcej. W służbie czynnej tego kraju znajduje się 3 min 454 tys. żołnierzy a wydatki na cele zbrojeniowe wyraziły się w 1968 roku sumą 78 miliardów 475 min doi., z czego od 25 tlo 30 mld doi, pochłonęła wojna w Wietnamie. Bazy wojskowe USA rozsiane są dosłownie po całym świecie. Flota USA operuje na wschodnim Pacyfiku (I flota), na Atlantyku (II), na Morzu Śródziemnym (VI), na zachodnim Pacyfiku (VII). Amerykańskie zgrupowania lotnicze sta-cjonują w W. Brytanii, Hiszpanii, w NRF, Turcji oraz w Japonii, Korei płd., Wietnamie i na Filipinach. Z rozlicznych zestawów i tabel wynika, że po St. Zjednoczonych, które wydają najwięcej na zbrojenia w przeliczeniu na jednego mieszkańca, bo 396 dolarów, drugim państwem, które wydaje wiele na cele wojskowe jest Izrael. (224 dolary rocznie na jednego mieszkańca w roku 1968, co stanowi o sto dolarów więcej niż w roku poprzednim). Europejskie kraje NATO utrzymują wydatki na zbrojenia na niezmiennym mniej więcej poziomie, który waha się od 14 dolarów na głowę do 121 dolarów w roku 1968. W czołówce krajów zachodnioeuropejskich wydających na cele wojskowe znajdują sie NRF, W. Brytania i Francja. Oczywisty staje się również fakt stałego wzrostu potęgi militarnej NRF. Roczny budżet wojskowy tego państwa wyraził się w roku 1968 sumą 5 mld. doi., armia zaś osiągnęła już w tym czasie stan 465 tys. ludzi, a więc nieco więcej niż wrszystkie, rozsiane po świecie i stacjonujące w kraju, siły W. Brytanii (405 tyś.). Rozmiar wydatków na obronę w samej tylko Europie wskazuje jak wielkie znaczenie nie tylko polityczne ale potencjalnie także gospodarcze mają inicjatywny krajów' socjalistycznych na rzecz zwołania konferencji bezpieczeństwa ogólnoeuropejskiego oraz propozycje rozbrojeniowe. Raport londyńskiego instytutu zwraca również uwagę na zwiększanie się chińskiego arsenału materiałów rozszczepialnych, który w chwili obecnej osiągnął jakoby poziom wystarczający do wyprodukowania 100 bomb atomowych. EWA BONIECKA Przygotowania do plenum KC KPCz Prasa krytykuje postawę niektórych działaczy w okresie minionych 18 miesięcy PRAGA (PAP). — Jak już donosiliśmy, w komunikacie z posiedzenia biura KC KPCz do spraw kierowania pracą partyjną na ziemiach czeskich, 10 bm. po raz pierwszy ukazała się wzmianka o przygotowaniach do plenum KC KPCz. Nie ma jeszcze ustalonego terminu tego plenum. Przypuszcza się, że jednym z tematów obrad będą sprawy kadrowe. Tymczasem w prasie w dalszym ciągu ukazują się teksty, poddając krytyce postawę niektórych działaczy z kręgu kierownictwa KPCz w okresie minionych 18 miesięcy. Tygodnik „Kvety” bardzo ostro zaatakował działalność Aleksandra Dubczeka. „Rude Pravo” z 11 tom. poddalo krytyce -oświadczenie J. Smrkovskiego, który 19 lutego br. w gazecie „Mlada Fronta” wypowiedział opinię, że „dla sprawy normalizacji w republice większym niebezpieczeństwem jest skrzydło, które siebie nazywa skrzydłem lewicowym” to znaczy skrzydło dogmatyków ł sekciarzy”. ,;Rude Pravo’* stwierdza, że oświadczenie to stało w jaskrawej sprzeczności z wnioskami zawartymi w rezolucji listopadowej z 1968 r Również w „Rudym Pravie“ z 10 bm. ukazał się artykuł stwierdzający, w niektórych pismach austriackich opublikowano artykuły świadczące o brutalnej ingerencji w wewnętrzne srawy Czechosłowacji. „Rude Pravo” stwierdza, że osobliwością tych publikacji jest fakt, iż ukazały się one w kraju neutralnym. W związku z rocznicą wydarzeń sierpniowych — pisze m. in. „Rude Pravo” — nie wydano wizy żadnemu z dziennikarzy austriackich. Niemniej, austriackie środki informacji otrzymały znaczną ilość materiałów dzięki temu, że wysłały do CSRS swoich pracowników z paszportami i wizami turystycznymi, w których figurował inny zawód niż dziennikarz. Wśród tego typu „turystów” było wielu antykomunistów, którym powierzone zadanie podżegania sił antysocjalistycznych w Czechosłowacji do działalności sprzecznej z prawem. Bratysławski dziennik „Pravda” opublikował następna część artykułu na temat strategii taktyki prawicowych sił w CSRS i w minionym roku. Artykuł stwierdza, że zachodni stratedzy imperializmu i ich poplecznicy wT Czechosłowacji już dawno doszli do wniosku, że Czechosłowacja stała się najsłabszym ogniwem obozu socjalistycznego. Jako cel optymalny wyznaczali oni sobie doprowadzenie do takiej sytuacji, w której Czechosłowacja opuściłaby Układ Warszawski i zwiazała się ekonomicznie z Zachodem. Rozumieli oni jednak, że jest to cel bardzo trudny do osiągnięcia. Przygotowywali oni więc również inny wariant rozgrywki politycznej, jeśliby ich najambitniejsze cele okazały się nieosiągalne. Liczyli się oni na przykład 2 tym, że próba odwrócenia rozwoju politycznego Czechosłowacji w kierunku prawicowym może pociągnąć za sobą przeciwdziałanie i wystąpienie KPCz przeciwko siłom antysocjalistycznym, Na tę okoliczność zamierzali oni zareagować propagandowym atakiem obwiniającym partie c „dławienie demokracji“, nie mówiąc już o koncentrycznym ataku przeciwko krajom obozu socjalistycznego^ Prezydium KC Kp Słowacji zwolniło Leopolda Podstupkę na jego prośbę z obowiązków redaktora naczelnego bratysławskie; „Pravdy”, wyrażając mu podziękowanie za jego pracę na tym stanowisku. Jednocześnie prezydium KC KPS mianowało naczelnym redaktorem „Pravdy* Bohusza Travniczka. (F) Polska delegacja na targach w Brnie BRNO (PAP). Na zaproszenie min. J. Krejczi — przewodniczącego Federalnego Komitetu do spraw' Przemysłu — przybyli na Międzynarodowe Targi w Brnie przedstawiciele kilku polskich resortów gospodarczych z ministrami przemysłu: maszynowego — J. Hrynkiewiczem, ciężkiego — F. Kaimem, lekkiego — T. Kunickim i chemicznego — A. Radlińskim. Na targi brneńskie przybył również zastępca przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów PRL — J. Walewski. Ministrom towarzyszy grupa doradców' i ekspertów. Po. zwiedzeniu targów i zapoznaniu .się z polską ekspozycją, rozpoczęły się rozmowy w grupach roboczych. Tematem rozmów są problemy kooperacji i specjalizacji produkcji oraz wymiana dwustronna. (W) Delegacja Sejmu PRL w podróży po Węgrzech BUDAPESZT (PAP). 11 bm., w drugim dniu pobytu w Budapeszcie delegacji Sejmu PRL, której przewodniczy marszałek Cz. Wycech, parlamentarzyści polscy złożyli w godzinach porannych wieniec u stóp pomnika bohaterów węgierskich. Delegacji Sejmu towarzyszył ambasador PRL na Węgrzech, T. Hanuszek Bezpośrednio z PI. Bohaterów członkowie delegacji udali się do fabryki maszyn, lokomotyw i wagonów „Ganz-Maväg”. gdzie zapoznali się z produkcją tych największych węgierskich zakładów metalurgicznych. Delegacja Sejmu PRL zwiedziła następnie II Krajowe Targi Jesienne, dające w przekroju obraz produkcji WRL w poszczególnych gałęziach przemysłu. W godzinach popołudniowych goście polscy zwiedzał? stolicę Węgier. W piątek w godzinach porannych delegacja udaje się w podróż po kraju. (P) W zrost m (P) Jesteśmy w tych dniach świadkami stałego wzrostu napięcia na Bliskim Wschodzie. Działania wojskowe Izraela po zachodniej stronie Morza Czerwonego, jakie miały miejsce we wtorek, stwarzają nową sytuację, w której mówić trzeba nie tyle o jeszcze jednym naruszeniu zawieszenia broni, lecz raczej o jego przekreśleniu. Agresywne działania Izraela wywołały przeciwdziałania ze strony egipskich sił powietrznych, które w czwartek dokonały nalotu na izraelskie cele wojskowe na okupowanych terenach. W stolicach Krajów zainteresowanych utrzymaniem pokoju na Bliskim W schodzie zmasowany atak Izraela wywołał zaniepokojenie, a komentarze prasy są zdecydoicanie negatywne. Paryska „ha Nation" pisze: „Piekielny cykl aktów defensywnych, które stają Sie aktami terroru, kiedy dokonywane są poza terytorium bezpośrednio dotkniętym wojną, powinien się zakończyć”. Zdaniem komentatorów amerykańskich. atmosfera na Bliskim Wschodzie grozi obecnie w każdej chwili wybuchem. Moskiewska „Prawda” wskazuje na potrzebę podjęcia pilnych kroków celem usunięcia skutków agresji izraelskiej. Dodatkowym elementem zwiększającym pewność siebie dowódców armii izraelskiej są dostawy nowoczesnych myśliwców, realizowane obecnie przez USA. Samoloty te podnoszą zdolności Izraela do dalszego łamania najbardziej podstawowych zasad pokojowego współżycia narodów. Czyż nie jest przy tym znamienne, że rząd Izraela poinformował Biały Dom c siooich planach nowych operacji? Nie jest też przypadkiem, że właśnie teraz były szef wywiadu izraelskiego gen. Chaim Herzog oświadczył, że: ,, Izrael uważa całe terytorium Egiptu za swą linię frontową... NU ma sensu ograniczać linii przerwania ognia od strefy Kanału Sueskiego”. Sytuacja na Bliskim Wschodzie od miesięcy. grozi wybuchem. Działania izraelskie powodują stałe odsuwanie się perspektywy pokoju. Zaatakowani muszą się bowtewn bronić. (ks) Nowy attache prasowy ambasady PRL w Budapeszcie BUDAPESZT (PAP). W związku z powrotem do kraju attache prasowego, drugiego sekretarza ambasady PRL w Budapeszcie — J. Barnerta i objęciem tego stanowiska przez Z. Tarnowskiego, odbyt się 11 bm. cocktail, wydany przez anib. T. Ilanuszka. (Pt Apel Pawła VI (B) DOKOŃCZENIE ZE STR. 1 W powyższym przemówieniu niektóre gazety dopatrują się swego rodzaju samokrytyki. Wydaje się, że Paweł VI przeciwstawił się obu skrzydłom Kościoła: zarówno konserwatystom, jak i zdaniem papieża, gorliwym reformatorom. Przemówienie odbije się głośnym echem w Kościele w okresie przedsynodowym. Wiadomo już, że temat dyskusji na synodzie został ściśle ograniczony do problemu tzw. kolegialności w Kościele, to znaczy metod współpracy między papieżem i kurią rzymską, a krajowym! konferencjami biskupów oraz terenowymi konferencjami pomiędzy sobą. Uczestnicy synodu otrzymali tzw. schemat. zaakceptowany przez papieża, ów schemat nie przewiduje dyskusji nad drażliwymi problemami — jak ocena skutków encykliki „Humanae Vitae“, celibat księży, sprawa dyscypliny Kościelnej itp. — zaproponowanymi przez niektórych biskupów. Cała dyskusja na wyraźne żądanie papieża ma pozostać ściśle tajna. Otóż zachowanie tajności jest możliwe tylko przy pełnej dyscyplinie wszystkich uczestników. Jest to co najmniej wątpliwe. Już obecnie opublikowany został przez IDOC (ośrodek katolicki informacji posoborowej związany z epispokatem holenderskim) formalnie tajny tekst schematu nadchodzącego synodu. Dodajmy; że w okresie synodu odbędzie się w Rzymie światowy zlot księży kontestatorów. Trudno przypuszczać, by przemówienie Pawła VI wystarczyło do przyciszenia konfliktów dzielących współczesny Kościół katolicki. DOMINIK HORODYNSKl Współpraca gospodarcza Polska — Finlandia HELSINKI (PAP). 7—11 bm. min. górnictwa i energetyki PRL J. Mitręga przebywał z oficjalną wizytą w Finlandii na zaproszenie min. przemysłu i handlu tego kraju V. Le&kinena. W czasie pobytu w Helsinkach min. Mitręga został - przyjęty przez premiera Finlandii. Koivisto oraz odbył rozmowv z V. Le&kinenem i -drugim kierownikiem resortu przemysłu i handlu G. Teirem oraz z przedstawicielami fińskich kół przemysłowych i handlowych. W rozmowach tych poruszono aktualne zagadnienia gospodarki - paliwowo-energetycznej w obu krajach. przedyskutowano plany dalszych dostaw polskiego węgla dla Finlandii, a także dyskutowano nad perspektywami długofalowej współpracy polsko-fińskiei. (W) Na Bliskim Wschodzie (A) DOKOŃCZENIE ZE STR. 1 czej eto szczytu muzułmańskiego, złożonej z przedstawicieli "3 państw: Iranu, Malajzji, Nigru., Pakistanu, Arabii Saudyjskiej, Somalii i Maroka. Jak głosi komunikat, komisja przygotowawcza proponuje, by konferencja państw muzułmańskich na najwyższym szczeblu odbyła się w Rabacie między 22 a 24 września br. w celu przedyskutowania sprawy podpalenia meczety Al-Äksa i świętego miasta Jerozolimy. (W) Proces o podpalenie meczetu Al-Aksa NOWY JORK tPAP). Associated Press informuje z Tel Awiwu, że podano tam oficjalnie do wiadomości iż 6 października br. w Jerozolimie rozpocznie się proces Michaela Rohena, oskarżonego o podpalenie w sierpniu br. meczetu Al-Aksa. (W) Rszsluefa krajów muzułmańskich NOWY JORK (PAP). W środę w Radzie Bezpieczeń-stwa toczyła się w dalszym ciągu debata nad sprawą pożaru w meczecie Al-Aksa w Jerozolimie oraz sytuacją na Bliskim Wschodzie. Przemawiali przedstawiciele Algierii. Indii i Somalii. W śroclę wieczorem odbyło się przy drzwiach zamkniętych posiedzenie przedstawicieli państw muzułmańskich w ONZ. Przygotowany został projekt rezolucji, która potępia Izrael za okupację wojskową Jerozolimy oraz za niezastosowanie się do uchwal Rady Bezpieczeństwa w sprawie Jerozolimy. Stwierdza on, że stanowisko zajmowane przez Izrael doprowadziło do sytuacji, której wynikiem jest pożar w meczeck Al-Aksa. W. KAIR (PAP). Rząd ZR A ostrzegł Brytanię, że dostarczanie Izraelowi czołgów brytyjskich będzie uznane za wrogi akt wöbe« wszystkich krajów arabskich. (A) Libijskie poparcie dla Palestyny ALGIER (PAP). Na spotkaniu prasowym w ambasadzie Libii w Algierze 10 bm., ambasador Libii odczytał deklarację, w której stwierdził m. in., że Rada Rewolucyjna będzie zaspokajać ambicje mas ludowych przez ustanowienie demokratycznej władzy oraz będzie dążyć do zapewnienia krajowi rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturalnego. W deklaracji stwierdza się, że Rada Rewolucyjna uważa sprawę wyzwolenia Palestyny za najważniejszy problem świata arabskiego. Libia mobilizuje w tym celu wszystkie środki i będzie brała aktywny udział w polityce arabskiej. W deklaracji stwierdzono także, że Rada Rewolucyjna i nowy rząd Libii będą wypełniać wszelkie zobowiązania, wynikają- V) Karty' NZ. { Aresztowania w Arabii Saudyjskiej LONDYN (PAP). W stolicy Arabii Saudyjskiej — Dżiddzie, podano do wiadomości, że w ciągli czterech ostatnich miesięcy dokonano aresztowań wśród młodszych oficerów armii i lotnictwa oraz ludności cywilnej. Aresztowano osoby podejrzane o udział w spisku, mającym na celu obalenie króla Fajsala. Lewicowe dzienniki w Bejrucie piszą, że aresztowano 2 tys. osób. (W) Prezydent lito w polskim pawilonie na targach w Zagrzebiu ZAGRZEB (PAP). W czwartek otwarto w Zagrzebiu 77 Międzynarodowe Targi. W Targach bierze udział 6.309 wystawców z 47 krajów, wśród nich Polska, która uczestniczy w nich po raz 20 i należy do najstarszych wystawców. Ekspozycja polska ma charakter jubileuszowy. Pawilon polski zwiedził prezydent Jozef Broz Tito z małżonką. Gości powitał ambasador PRL. — T. Findzińslti, a dyrektor polskiego pawilonu, St. Kubacki udzielił szczegółowych informacji. Prezydent zatrzymał się przy stoisku z elektrycznymi aparatami, a także interesował się nowoczesnym urządzeniem „Apa-25”, służącym do obróbki metali. (W) Niebezpieczny eksperyment Eksplozja nuklearna w stanie Colorado NOWV JORK (PAP) W środą, u. odległości około 270 km na zachód od Denver (Colorado), została przeprowadzona podziemna eksplozja nuklearna dla celów przemysłowych, a mianowicie dia zbadanta możliwości przedostania się do złóż gazu ziemnego. Ładunek o sile wybuchu równej eksplozji 40 tys. ton TNT (a więc dwukrotnie większej niż eksplozja hiroszimska w 1945 r.), umieszczono na głębokości ok. 2400 m Eksperyment. który kosztował przeszło 7 min dolarów, przeprowadziła amerykańska komisja energii atomowej łącznie z prywatnym towarzystwem naftowym ,,Austral Oil”. Ludność miejscowa protestowała bezskutecznie przeciwko przeprowadzeniu niebezpiecznej próby. ne Po wybuchu dały się odczuć silwstrząsy podziemne w promieniu ok. 80 km. W miejscowości Collbran. oddalonej o 16 km. zoslal przerwany dopływ prądr elektrycznego. W Grand Bally uległo uszkodzeniu kilka domów mieszkalnych i budynek poczty, W Denver doszło do demonstracji przeciwko dokonywaniu niebezpiecznych eksperymentów. KII ku uczestników demonstracji aresztowano. (B) Proces konsolidacji trwa (Od stałego korespondenta) Prasa, we wrześniu (B) W wewnętrznym życiu politycznym Czechosłowacji przerwy urlopowej nie było. Rozpoczęta w maju br. walka z siłami prawicowo-oportun.istycznymi w partii komunistycznej i antysocjalistycznymi w społeczeństwie, trwa nieprzerwanie. Zarazem prowadzona jest kampania wyjaśniająca przyczyny i metody działania tych sił, które doprowadziły do dezorientacja szerokich rzesz, do kryzysowej sytuacji w całym kraju. Publikowanie różnych dokumentów i faktów, w minionym okresie celowo przemilczanych lub sfałszowanych, rzuca inne, nowe światło na wiele wydarzeń. Coraz śmielej i głośniej powtarzają się żądania wskazywania winnych i odpowiedzialnych za taką politykę, wyciągnięcia w stosunku do nich wniosków i odsunięcia z zajmowanych dotychczas stanowisk partyjnych czy państwowych. Coraz częściej różne organy ] instancje partyjne, państwowe cz> społeczne dokonują rewizji swycł postanowień, uchylając swoje uchwały, oświadczenia Up. podej. mowane dawniej na skutek fałszywego naświetlenia spraw. Do. konano Już szeregu zmian kadrowych, przede wszystkim w wojewódzkich i powiatowych komitetach KPCz oraz w prasie, radio i tel&wizti. W wielu przypadkach jak np. w Komitecie Miejskim w Brnie, wojewódzkim w Usti nad Łabą, w powiatowym Blańsku, w Chomąto wie czy w dzielnicowym w Pradze IV — na plenarnych posiedzeniach zwolniono lub przy. jęto rezygnację całych prezydiów, wybierając nowe władze partyjne. I w żyd u państwowym obserwuje się już pewne zmiany. Ze stanowisk w rządzie czeskim odeszli dotychczasowi ministrowie szkolnictwa i kultury. Nowi kierownicy tych resortów J. Hrbek i M. Brużek, w oficjalnych wystąpieniach podkreślali potrzebę wzmożenia pracy ideo wo-wychowawczej na obu tych ważnych odcinkach życia. Wiadomo bowiem, że zarówno w środowiskach kulturalnych jak i młodzieżowych a*ktywizacja społeczno-polityczna kierowana była w minionych miesiącach często na niewłaściwe tory. A młodzież wykorzystywano cynicznie dla niezgodnych z interesami państwa i partiii celów, podrzucając jej chwytliwe ale demagogiczne hasła, żądania, frazesy. Nie uległa im oczywiście cała młodzież. Dowodem tego jest m. in. fakt, iż na początku tego roku powstała nowa organizacja skupiająca ideowo zaangażowanych młodych ludzi, w większości robotników. Organizacja ta ostatnio przyjęła nazwę Lend newski Związek Młodzieży. Największą wage przywiązywało kierownictwo KPCz do środków masowego przekazu, które w wielu przypadkach służyły interesom sił prawicowych i antysocjalistycznych. W ciągu trzech miesięcy jakie upłynęły od majowego plenum KC KPCz dokonano zmian na stanowiskach kierowniczych we wszsytkich prawie centralnych dziennikach (poza organami partii ludowej „Lldova Demokracje” i partii socjalistycznej „Svobodne Slovo”) radiu i telewizji, w wielu tygodw nikach a także niemal we i wszystkich pismach wojewódzkich niektórych powiatowych. U- przednio zlikwidowano niektóre tytuły czasopism najbardziej za_ i angażowanych w antypartyjnycli antypaństwowych kampaniach. Kilka pism czasowo zawieszono. Czeski związek dziennikarzy, który nie zajął wyraźnego stanowiska wobec linii politycznej nowego kierownictwa KPCz postanowił ostatnio rozwiązać swoją miejską praską organizację, przyjął dymisję dotychczasowego prezydium związku i powierzył tymczasowe kierowanie pracami czeskiej organizacji dziennikarskiej - 30-osobowej komisji. Komisja ta jednocześnie przygotować ma ziazd związku. Obserwując życie polityczne w Czechosłowacji stwierdzić można, iż z każdym dniem coraz więcej obywateli tego kraju przekonuje się. że podjęte przez nowe kierownictwo partii działanie jest jedynie słuszne i że ono wyprowadzić może kraj z kryzysowej syfucji politycznej i ekonomicznej. Z coraz większym poparciem spotyka się zwłaszcza obecna polityka zagraniczna Czechosłowacji, która opiera się przede wszystkim na sojuszu i przyjaźni z państwami s oc j a 1 i s tyczn ym i. Załogi zakładów pracy, członkowie organizacji partyjnych i społecznych nie tylko wyrażają poparcie dla nowego kierownictwa i jego polityki, ale zdecydowanie potępiają i odcinają się od sił antysocjalistycznych, które pokazały swoją prawdziwą twarz w nie. dawnych, sierpniowych wydarzeniach. Jednocześnie podnosi się, aczkolwiek powoli, dyscyplina pracy i rośnie liczba podejmowanych zobowiązań produkcyjnj'ch — ostatnio już dla uczczenia 25 rocznicy wyzwolenia Czechosłowacji. Prasa donosi też o wstępowaniu do partii komunistycznej wielu nowych młodych członków, którzy chcą aktywnie pomagać w pokonywaniu istniejących jeszcze trudności. Nie można jednak lekceważyć dość powszechnej jeszcze dezorientacji i podsycanego wciąż uczucia niepewności a nawet niewiary w szerokich kręgach społeczeństwa. Trwający obecnie proces, zmierzający do konsolidacji partii komunistycznych i całego narodu, dopiero się rozpoczął. Proces to trudny i na pewno długofalowy. Nie można było w nim uniknąć zdecydowanych a naweł drastycznych posunięć ostrych decyzji i pełnych szczerości ale często gorzkich sińw. We wszystkich przemówieniach czołowych przedstawicieli kierownictwa partyjnego i państwowego, w publicystyce zaangażowanych dzienni, karzy podkreśla sie jednak stale, że w toczącej sie walce odróżniać trzeba ludzi zdezorientowanych lub jeszcze nie rozumiejących skomplikowanych mechanizmów politycznego działania od tych, którzy celowo i świadomie występowali przeciwko państwu i partii, przeciwko socjalizmowi. Podjęta walka z silami prawicowymi t antysocjalistycznymi jest jednocześnie — jak to podkreśli! m. im. j,uż w maju br. pierwszy sekretarz KC KPCz G. Husak — walka o każdego człowieka, o każdego uczciwego obywatela Czechosłowacji. Ciężar odpowiedzialności za prawidłowe rozegranie tej walki spoczywa przede wszystkim na członkach partii komunistycznej. Społeczeństwo spodziewa się. że najbliższe plenum KC. które zgodnie z zapowiedzią poświęcone ma być sprawom ekonomicznym, zajmie się jednak również problemami politycznymi: oceną aktualnej sytuacji w partii oraz postaw swoich członków. MAREK DUNIN-WĄSOWICZ i: Rząd węgierski uzna! republikę libijską BUDAPESZT (PAP). W czwartek odbyło się posiedzenie Rady Ministrów WRL. Po rozpatrzeniu wniosku ministra spraw zagranicznych, rząd węgierski postanowi! uznać rząd Libijskiej Republiki Arabskiej. Rada Ministrów zajmowała się także sprawami gospodarczymi. Podstawowe zadania planu gospodarczego zostały zrealizowane. Pomyślnie przebiega także proces wprowadzania w życie reformy systemu zarządzania gospodarką narodowa. (W) Minister obrony KftL-D spotkał się z min. Grsczką MOSKWA (PAP) Agencja TASS podaje, że min. obrony narodowej KRL-D gen Coy Hen spotkał się w czwartek z min. obrony ZSRR marszałkiem A. Greczką. W czasie rozmowy, która upłynęła w serdecznej i przyjaznej atmosferze, poruszone zostały sprawy stanowiące przedmiot zainteresowania obu stron. Gen. Coy Hen przybył do Z w. Radzieckiego na odpoczynek wraz z grupą generałów i oficerów KRL-D. (C) Minister spraw zagranicznych Indii przylot id Moskwy MOSKWA (PAP). W czwartek przybył z wizytą oficjalną do ZSRR minister spraw zagranicznych Indii Dinesh Singh. Został on zaproszony przez rząd radziecki i jest to jego pierwsza wizyta w ZSRR po nominacji na stanowisko ministra spraw zagranicznych. W czwartek odbyło się w Moskwie spotkanie min. Gromyki z min. Dineshem Singhem. Jak oficjalnie zakomunikowano, w toku rozmów, które upłynęły w serdecznej i przyjacielskiej atmosferze, obaj ministrowie dokonali wymiany poglądów na sprawy dalszego rozwoju stosunków radztecko-indyjskich oraz na aktualne nrobiemy międzynarodowe, będące przedmiotem wzajemnego zainteresowania. Dinesh Singh pozostanie w ZSRR do 15 września. (C) Min. Gromyko wydał przyjęcie na cześć indyjskiego ministra. w Rumami Austrii BUKARESZT (PAP). Na zaproszenie przewodniczącego Rady Państwa Socjalistycznej Republiki Rumunii Ń. Ceausescu, do Bukaresztu przybył z oficjalna wizytą prezydent Austrii Franz- Jonas. (C)Republiki Radziecki silnik na różne paliwa MOSKWA (PAP). W Zakładach Miasskich, niedaleko Czelabińska (Ural Południowy) zbudowano nową ciężarówkę. ,,Ural-379”, która ma silnik przystosowany do różnych gatunków paliwa. Silnik, o mocy 200 KM, może pracować na benzynie, nafcie, iigroinie i ciężkim paliwie diesłowskim. (B)