Trybuna Ludu, listopad 1955 (VIII/303-332)
1955-11-01 / nr. 303
I Pvhll 11 11 Billflll U.« ------Łączcie JÖraL J&. y m W ^ /mm H J®[ 11111 Partii Robotniczej NR 303 (2454) ROK VIII WARSZAWA — WTOREK 1 LISTOPADA 1955 R. WYDANIE F Cena 20 gr O pełne wykonanie zadań br. n pomyślny start do 5 - łatki Realizacja planów października W poniedziałek 3t października przedstawiciele PAP odwiedzili kilka zakładów przemysłowych na Dolnym Śląsku. Oto jak w tych zakładach wygląda realizacja planów IV kwartału h- ■ Załoga Wrocławskiej Fabryki Superfosfatu pomyślnie wystartowała do realizacji zadań W' IV _ kwartale br. Dyrektor fabryki Schodowski mówi: — Wyprodukowaliśmy w październiku 226 ton superfosfatu ponad pjan. Ale jesteśmy w kłopocie. Nie mamy gdzie magazynować rosnących z dnia na dzień ilości superfosfatu, bo DOKP we Wrocławiu nie podstawia nam wagonów. Tymczasem u nas w magazynach nagromadziło sie już 10 tys. ton superfosfatu n e możemy go wysłać, bo nie mamy wagonów * — Załoga Dolnośląskiej Fabryki Krosien w Dzierżoniowie wykonała w październiku br. 5 krosien automatycznych porad plan. Cykl produkcyjny krosna skrócony został, w tyra miesiącu o 5 godzin. * Załoga naszych zakładów mówi dyrektor BZPR im. Ii Armii WP w Bielawie, Zielezińsk; — przekroczyła wysofóo zadania miesięczne W.ykończalnia dała w październiku 150 tys. metrów tkanin golowych ponad plan, tkalnia — 110 tys metrów tkanin surowych, a załogi przędzalni ,cienkoprzędnej i średnioprzędne.i — 7 tys. kg przędzy ponad plan. Naczelny inżynier Zakładów Chemicznych „Wizów“ — Ma.jchrowski twierdzi, że były co prawda miesiące, w których załoga tych zakładów wyprodukowała znacznie więcej ponad plan,, niż w ub. m„ ale 200 ton kwasu siarkowego ponadplanowej produkcji październikowej, to dużo, jeśli zważyć, iż w zakładach przystąpiono do poważnych remontów, które w październiku przyhamowały nieco produkcję. Za to dobry start do 5-latki będzie zapewniony — powiedział inż. Majchrowski * Załoga „Pafawagu" wykonała plan produkcji towarowej za październik w '101-3* proc. Nadwyżka ta mogłaby być większa — wyjaśnia sekretarz komitetu zakładowego Walendowski — gdyby nie trudności z dostawami materiałów, szczególnie odlewów z „Konstalu“, resorów do tendrów z huty im. Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim i maźnic z Poznańskich Zakładów Metalurgicznych „Pomet“. Warty naftowców RZESZÓW (kor. wł.). W placówkach przemysłu naftowego zaciągnięto dotychczas 166 wart indywidualnych oraz 465 wart zespołowych. Łącznic na wartach stanęło 7 tys. naftowców. Realizują oni zobowiązania produkcyjne podjęte niezależnie od zobowiązań zawartych w zakładowej umowie zbiorowej oraz we współzawodnictwie. jakim odpowiedzieli na apel Centralnej Rady Związków Zawodowych. Załogi kopalnictwa naftowego Potok dadzą dodatkowo ponad plan IV kwartału br. 41.150 kg ropy naftowej, załogi kopalnictwa Równe — 30.300 kg ropy ponad plan, naftowcy z kopalnictwa Sanok — 27.196 kg. załogi kopalnictwa naftowego Gorlice wydobędą 6.970 kg ropy ponad plan. zaś naftowcy z kopalnictwa naftowego Jasło. oprócz ponadplanowej ilości ropy. wyprodukują 5 tys. m. sześć, gazu oraz 2.600 kg gazortny. Równocześnie załogi z rafinerii nafty dadzą ponad plan 21 ton różnych produktów naftowych przedestylowanych. Górnicy naftowi również 54 zobowiązania podjęli mające na celu poprawę warunków bezpieczeństwa i pracy na konkretnych higieny odcinkach, oraz 23 zobowiązania zmierzające do ożywienia pracy kulturalno-oświatowej. (c. bł.f Strajk powszechny w Argentynie NOWY JORK (PAP). W nocy z poniedziałku na wtorek radio nowojorskie podało, że argentyńskie związki zawodowe postanowiły proklamować w całym kraju strajk powszechny. Coraz więcej zagranicznych slalków w porcie gdyńskim GDYNIA. Coraz częstszymi gośćmi w Porcie Gdyńskim są statki bander nadmorskich państw europejskich. Szczególne wiele zawija do Gdyni statków bandery angielskiej, szwedzkiej, norweskiej, radzieckiej, fińskiej, francuskiej, duńskiej, holenderskiej. Coraz częściej także powiewa w porcie bandera Niemieckiej Republiki Federalnej oraz tak odległych — oczywiście drogą morską — europejskich krajów jak Grecja, Wiochy oraz. Islandia. (PAP) Pierwszy śnieg 31 października długotrwały okres pięknej pogody — prawdziwie „złotej jesieni“ — zakłóciły pierwsze krótkotrwałe opady śniegu. Przelotne opady śnieżne notowane łiyły m. in. w Gdańsku, na Helu. w Mławie i Gorzowie. Wieczorem pierwszy śnieg spadł również v; Warszawie. Opady spowodowane zostały napływem nad Polskę chłodnego po\v etrza arktycznego. ftnieg oczywiści' stopniał, nie pozostawia i ic po sokie śladu. (PAP) DZIŚ W NUMERZE: DOTYCHCZASOWE WYNIKI 1 PERSPEKTYWY REPATRIACJI — wywiad z pełnomocnikiem Rządu do spraw repatriacji inż. ZYGFRYDEM SZXEKIEM. BARBARA OLSZEWSKA — Na szlaku staropolskiej stali. BRONISLAW LEWICKI — Na spotkanie XX Zjazdu i VI planu pięcioletniego. A. MARIAŃSKA — Gospodarze Pi£ży. CECYLIA BŁOŃSKA — Dworek poetki ludu. B. WÓJCICKI — Pomost porozumienia (Telefonem od własnego korespondent „Trybuny Ludu“ z Genewy) A. KOZŁOWSKI — Strajk październikowo - listopadowy w Królestwie Polskim 1905 r. Wieczornice i zebrania z .okazji 50 rocznicy rewolucji 1905 r. ,Z okazji 50 rocznicy rewolucji 1905—1907 roku dzielnicowe i obwodowe komitety Frontu Narodowego organizują w stolicy wieczornice i zebrania połączone z wieczorami artystycznymi. Do ostatniego miejsca wypełnili salę Domu Słowa Polskiego mieszkańcy okolicznych ulic na wieczornicy, zorganizowanej przez Dzielnicowy Komitet FN Stare Miasto oraz obwodowe komitety FN 86. 87 i 88. Wspomnieniami z lat 1905 —1907 podzielił się z zebranymi uczestnik rewolucji, b. członek SDKPiL, Józef Pozłotko. Tłumnie przybyli także na zebranie, zorganizowane przez obwodowe komitety Frontu Narodowego nr 92 i 100 w Domu Kultury Zw. Zaw. przy ul. Elektoralnej mieszkańcy Mirowa. Serdecznie powitali obecni uczestników walk 1905 — 1907 roku: Feliksa Zimno, Stanisława Brodowskiego, Bronisławę Strużyńską, Stefana Wawrzyńczaka i innych. W akademii, zorganizowanej w j nachu Wojewódzkiej Komendy MO, uczestniczyło wielu funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej, przybyłych wraz ze swymi rodzinami. O walkach rewolucyjnych 1905 r. mówił ich uczestnik Bartłomiej Góralczyk. (PAP) O zwrot wawelskich arrasów List profesorów UW do uczonych kanadyjskich Na Uniwersytecie Warszawskim odbyło się ostatnio zebranie, podczas którego profesorowie tej uczelni wyrazili swój protest przeciwko bezprawnemu przetrzymywaniu w Kanadzie bezcennych naszych zabytków — arrasów i innych skarbów kultury narodowej ze zbiorów wawelskich. Podczas zebrania, którepńu przewodniczył dziekan wydziału filologicznego UW -y? prof. Zdzisław Libera, dyrektor Muzeum Na-odowego ^Warszawie — prof. Stanisław Lorentz omówił bezcenną^wartość historyczną i kulturalną oraz koleje losów tych zabytków, które obecn e, zamiast znajdować się w posiadaniu ich prawowitego właściciela :— narodu, polskiego przetrzymywane są w Kanadzie. Uczestnicy zebrania uchwalili tekst listu do profesorów uniwersytetów kanadyjskich w Ottawie, Quebec i Montrealu. W Uście tym naukowcy polscy wyrażają nadzieję, iż kanadyjscy koledzy poprą ich żądania zwrotu zabytków narodowych. Przeciw przetrzymywaniu polskich skarbów narodowych zaprotestowali również na specjalnym zebraniu naukowcy 5 wyższych uczelni Gdańska. (PAP) Kierownicy partii i rządu ZSRR na wystąpię „Śląska“ MOSKWA (PAP). 31 października br. w Teatrze Wielkim ZSRR w Moskwie odbył się uroczysty koncert z udziałem bawiących w stolicy Związku Radzieckiego artystów rumuńskich — G. Georgescu Z. Palli i G. Zebiana. solisty Opery Berlińskiej K, Rema oraz pianisty greckiego G. Temalisa. W części drugiej wystąpi! Zespól Pieśni i Tańca „Śląsk“ Wszystkie pieśni i tańce były gorąco oklaskiwane przez publiczność. Po zakończeniu koncertu obdarowano wykonawców koszami kwiatów. Na występie obecni byli N. A. Bulganin, Ł. M. Kaganowicz, A. I. Mikojan, M. G. Pierwuchin, K. J. Woroszytow, Obecny byl również ambasador nadzwyczajny i pełnomocny PRL w Moskwie Wacław Lewikowski wraz z pracownikami ambasady, Na budowie Kujbyszewskiej Elektrowni Wodnej Siatki pływają już po kanałach żeglownych i ślinach kujbyszewskiego węzła wodnego li a zdjęciu: statek pasażerski „Feliks Dzierżyński“ wychodzi ze śluzy. Foto CAF GENEWA (PAP). Poniedziałkowe posiedzenie ministrów czterech mocarstw rozpoczęło się o godz. 15.00 i trwało z krótką przerwą do godz. 19.55. O- bradom przewodniczył minister Dulles. Obrady rozpoczęły się od dyskusji nad trzecim punktem porządku dziennego, tj. rozszerzeniem kontaktów między Wschodem a Zachodem. Minister Pinay y7 imieniu rządów trzech mocarstw zachód nich złożył memorandum w tej sprawie. Również minister Mołotow wysunął propozycje rządu radzieckiego, dotyczące rozszerzenia kontaktów między Wschodem a Zachodem. (O- świadczenie min. Mołotowa. propozycje ZSRR i memorandum mocarstw zachodnich podajemy na str. 2), Oświadczenie min. Pinay’a We Francji — powiedział Pinay — z ogromnym zadowoleniem powitano dowody świadczące, że Związek Radziecki przejawił ostatnio zainteresowanie dla swobodniejszej wymiany kulturalnej. My również wypowiadamy się za rozwojem stosunków handlowych między Wschodem a Zachodem i jesteśmy przekonani, że spowoduje to korzystne następstwa w dziedzinie gospodarczej i psychologicznej. Pinay wymiana oświadczył, że jeżeli handlowa między Francją a ZSRR uległa zmniejszeniu. to staio .się tak nie z winy Francji, lecz jego zdaniem, w wyniku polityki handlowej krajów Europy wschodniej. Jeśli chodzi o realizowane przez kraje zachodnie ogramczenia w handlu pf-żeż zakaź' Eksportowania do Związku Radzieckiego tżw. artykułów strategicznych, to — jak twierdzi Pinay — sektor, w którym stosuje się te ograniczenia jest zbyt wąski, aby można było liczyć na to, iż zlikwidowanie tych ograniczeń doprowadzi do znacznego zwiększenia wymiany handlowej. Pinay wypowiedział sie za rozszerzeniem współpracy między Francją a ZSRR. Zaproponował on utworzenie w stolicach Francji i ZSRR ośrodków informacyjnych. do których obywatele obu krajów mieliby swobodny dostęp. Pinay zaproponował także rozszerzenie wymiany dzienników, książek i czasopism oraz ułatwienie korespondentem w obu krajach dostępu do źródeł informacji. Rezerwując sobie prawo przedstawienia w późniejszym terminie bardziej sprecyzowanych propozycji, Pinay stwierdzi! w zakończeniu: De’egacjn radziecka wie. że właśnie mój kraj zaznajomił świat zachodni z wielką twórczością Turg'eniewa, Tołstoja, Dostojewskiego, Gorkiego, że Francja przypisuje ogromne znaczenie nowej. współczesnej szkole muzyki rosyjskiej, że szeroko wykorzystuje doświadczania kultury rosyjskiej. Prosiłbym pana Mołotowa, by wierzył, że kraj nasz pragnie gorąco przywrócenia tradycyjnych kontaktów, które w przeszłości były tak owocne. Oświadczenie min. Macmillana Szef delegacji brytyjskiej, minister Macmillan również oświadęzył, że rząd brytyjski przywiązuje dużą wagę do usunięcia barier utrudniających swobodną wymianę handlową między narodami. Zdaniem mówcy. należy realistycznie podchodzić do tego zagadnienia; niezależnie cd. tego jaki postęp nastąpi w sprawach przewidzianych w trzecim punkcie porządku dziennego,. będzie cn jeszcze bardziej pożądany, ó ile zostanie osiągnięty wraz z postępem w sprawach omawianych w pierwszych dwóch punktach porządku dziennego. Macmillan zaznaczył, ża jeśli chodzi o rozszerzenie kontaktów między Anglią a ZSRR -*• postęp na tym polu jest wyraźny: zwiększyła się liczba delegacji, które odwiedziły oda kraje. W Anglii powitał komitet do spraw kontaktów 2 ZSRR, organizujący wyjazdy delegacji do ZSRR i finansujący te wyjazdy, Jednakże — oświadczył Macmillan — w dziedzinie „wolnych kontak tów“, tak jak je rozum.eją w Anglii, postęp- jest jeszcze niewielki. Mówca wyjaśnił, że ma na myśli podróże milionów prywatnych osób przy przestrzeganiu jedynie minimalnych formalności. Macmillan powiedział, że główną przyczyną niedostatecznego rozwoju stosunków między ZSRR a Anglią jest rzekomo okoliczność, iż w ZSRR istnieje „regulowanie opinii*, Zapowiedział on, że gdy konferencja przystąpi do szczegółowego omawiania sprawy ' kontaktów, delegacja angielska złoży konkretne propozycje dotyczące wymiany kulturalnej. Nawiązując do wymiany han•tUows-j Macmillan? podobnie jak Pinay twierdził, że istniejące na Zachodzie ograniczenia handlu z ZSRR „nie odgrywają większej roli“. Utrzymywał on przy 'tym, że winę za niedostateczny rozwój angielsko - radzieckich stosunków handlowych ponosi rzekomo radziecka polityka handlowa. W zakończeniu Macmillan oświadczyl, że delegacja angielska gotowa -jest życzliwie rozpatrzyć wszelkie propozycje, które mogą się przyczynić do rozszerzenia handlu światowego. Oświadczenie min. Dullesa Stanowisko delegacji USA wobec 3 punktu porządku dziennego zreferował J. Duljes Siany Zjednoczone — oświad Czyi on — podchodzą z nadzieją i równocześnie z ostrożnością do problemu 'dotyczącego środków usunięcia pueszkód na drodze do nawiązań.a swobodnego kontaktu między państwami i rozwoju handlu międzyna rodowego. Wiem, że w atmosferze napięcia nie można od razu doprowadzić do swobodnych kontaktów7 ’ub normalizacji handlu, wyjść z tego ale powinniśmy biednego kota. które prowadzi do dalszego braku zrozumiena do braku kontaktów i do napięcia. J. Dulles przypomniał, że zgodnie z porozumieniem osią gniętym przez czterech ministrów spraw zagran-ęznych w Nowym Jorku konferencja powinna przekazać komisji ekspertów7 rozpatrzeń e problemu dotyczącego usunięcia barier oraz nawiązania koronktów, a komisja ta przedstaw sprawozdanie do rozpatrzenia ministrów Delegacja JSA —oświadczy! J Dulles — prost, aby środk' dotyczące kontak. ów7 zostały rozpatrzone z taką samą wiarą i optymizmem, jakie wykazał w l;peu prazydent USA. Przed wyjazdem do Genewy kiedy widziałem Się z prezydentem USA. wyraził en jeszcze, raz nadzieję, iż naszą. korferencja osiągnie sukces me tylko jeśli chodzi o sprawę zjednoczenia Niemiec w ramach bezpieczeństwa europejskiego i o rozbrojenie, lecz również kiśli chodzi o problem rozwoju kontaktów7 między’ narodami. Dulles oświadczył, że Stany Zjednoczone pragną p .znać lepiej Związek Radziecki i jego naród i spodziewa się, że to nastąpi. Istnieją trwale podstawy dla dobrych stosunków między nami — kontynuował on. Jest przecież faktem, „że historia nie zna wypadku, abyśmy wałczyli przeciwko sobie“. Dulles twierdził, że zakłócenie kontaktów między USA a Związkiem Radzieckim było wynikiem posunięć ZSRR. Doda! on, że w ostatnim czasie stanowisko rządu radzieckiego zmienia się i że wita on to z uznaniem. J. Dulles podzielił problem kontaktów na trzy części: po pierwsze’ — swobodna wymiana informacji i myśli, po drugie •— swobodna wymiana ludzi i swoboda w7 dziedzinie turystyki, po trzecie — rozwój handlu między Wschodem a Zachodem. Twierdził on, że na przeszkodzie wymianie Informacji stoi rzekfimo, jak wyraził się on — „wszechogarniająca cenzura prasy i radia“ w ZSRR, Dla wzmożenia wymiany informacja J. Dulles zaproponował, by wznowiono rozpowszechnianie w ZSRR czasopisma w języku rosyjskim „Ameryka“ oraz dopuszczono do rozpowszechniania takiego samego oficjalnego czasopisma radzieckiego w USA, rozpowszechniano filmy amerykańskie w ZSRR i stworzóno w cbu stolicach ośrodki informacyjne. Zaproponował on również, by zmieniono kurs rubla. Przechodząc do sprawy wymiany ludzi J. Dulles oświadczy): „Grupa działaczy rolnictwa radzieckiego odwiedziła USA. a grupa farmerów amerykańskich odwiedziła Związek Radziecki. W chwili obecnej podróżuje po USA grupa radzieckich działaczy w dziedzinie budownictwa i grupa dziennikarzy radzieckich. Dwaj wybitni muzycy radzieccy zostali zaproszeni do USA, jeden z nich już przybył. Ustosunkujemy się życzliwie do takich wizyt w stopniu, w jakim wizyty te są z korzyścią dla obu krajów. Należy mieć nadzieję, że wzajemne wizyty obywateli radzieckich w USA i obywateli amerykańskich w ZSRR będą coraz częstsze i liczniejsze“ cję, Dulles złożył także propozyby radzieckie samoloty swobodnie lądowały na lotnisku w pobliżu Nowego Jorku, zaś sagaoloty amerykańskie — na lotnisku w pobliżu Moskwy. Mówiąc o rozwoju handlu, Dul'es twierdził, ze przyczyną znikomych obrotów handlowych między Wschodem a Zachodem nie jest rzekomo dyskryminacja ze strony krajów zachodnich, lecz — jak się wyraził — brak zainteresowania ze strony Związku Radzieckiego. Dulles zapytał, czy Związek Radziecki gotów jest obecnie rozszerzyć swój eksport i tym samym przyczynić się di rozszerzenia handlu z Zachodem, a jeśli tak, to jakie tow7ary mogą być dostarczane Dulles dodał, że przed 'wyjazdem do Genewy poczynił po naradach z szefami odpowiedn ch departamentów odpowiednie kroki w kierunku stopniowego uproszczenia pewnych procedur dotyczących eksportu do krajów „bloku radzieckiego“. Zdaniem Dullesa m ało to na celu „ułatwienie rozwoju handlu międzynarodowego“. Następnie ministrowie pos'anowiii utworzyć komisję ckspei tów, która Rozpocznie pracę środę 2 listopada i po przedyw skutowaniu memorandum trzech mocarstw oraz propozycji delegacji radzieckiej przedstawi w dniu 10 listopada odpowiednie wnioski. S. W skład tej komisji weszli: Winogradów (ZSRR). W. Jackson (Stany Zjednoczone) H. Hohler (W. Brytania) i JBaillou (Francja). Konferencja wraca do pierwszego punktu porządku dziennego Następnie po przerwie ministrowie powrócili do dyskusji nad pierwszym punktem porządku dziennego, Minister Molotow zaproponował. aby na dyskusję nad problemem Niemiec zaproszono przedstawicieli NRD i NRF. Dulies, Pinay i Macmillan wypowiedzieli się przeciwko propozycji delegacji radzieckiej, aby zaprosić przedstawicieli NRD i NRF do udziału w dyskusji nad problemem Niemiec. Ministrowie trzech mocarstw za. chodnich oświadczyli, że sprzeciwiają się zaproszeniu przedstawicieli NRD ponieważ rządy mocarstw zachodnich nie uznają rządu NRD W. M. Molotow podkreślił, że stanowisko przedstawicieli mocarstw7 zachodnich jest bezpodstawne. Mówi się nam — powiedział on, —- że USA, Francja i W. Brytania nie uznają NRD i dlatego nie można zaprosić jej , przedstawicieli. Jednakże co innego gdy takie lub inne państwo nie chce uznać drugiego państwa, a co innego — realna sytuacja w7 państwie o które chodzi. Sprawia polega na tym, że ta część narodu niemieckiego, która zamieszkuje NRD uznaje, i popiera rząd Niemieckiej Republiki Demokratycznej Mołotow7 przypomniał. że pewne państw7a również długo nie uznaw7ały ustroju radzieckiego, rządu radzieckiego, lecz życie zmusiło je do pójścia inną drogą. Rząd w każdym kraju wybierany jest nie z woli państw obcych, lecz z woli narodu danego kraju i należałoby się z tym Uczyć również obecnie. gdy chodzi o Niemiecką Republikę Demokratyczną. Szef delegacji radzieckiej wskazał także, iż na lipcowej konferencji szefów rządów me odrzupeno propozycji przęwodn lezącego Rady Ministrów ZSRR N. A. Bulganina lecz postanowiono, że ministrowie spraw zagranicznych mogą przeprowadzić w7 związku z omawianą sprawą wszelkie kroki, które uznają za pożądane w sprawie udziaiu innych zainteresowanych stron, lub konsultowania się z nimi. Minister Mołotow podkreślił następnie, że należy wysłuchać opinii narodu niemieckiego w czasie dyskusji nad rozwiązaniem kwestii niemieckiej. Stanowisko delegacji trzech mocarstw7 zachodnich, które nie chcą dopuścić do tego, oznacza, że odmawiają one narodowi niemieckiemu prawa wypowiedzenia swej opinii w tej żywotnej d!a niego kwestii. Jednakże trzej ministrowie zachodni odrzucili propozycję delegacji radzieckiej i wyrazili pogląd, że należy wysłuchać jedynie i tylko przedstawicieli NRF. Minister Mołotow ^świadczył że ZSRR wypowiada się za udziałem na równych prawach przedstawicieli obu państw niemieckich i fakt, że konferencja nie ustosunkowała się pozytywnie do, sprawy zaprósz,enia przedstawicieli NRF nie może nie odbić NRD i się negatywnie na dyskusji nad problemem niemieckim'. Stanowisko mocarstw zachodnich w tej kwestii — oświadczył minister Mołotow — zostanie niewątpliwie odpowiednio ocenione w7 Niemczech — jako nie odpowiadające dobru sprawy Następnie minister Mołotow złożył oświadczenie w sprawie bezpieczeństwa europejskiego i przedstawił konferencji projekt układu o bezpieczeństwie w Europie. (Oświadczenie min. Mołotowa podajemy poniżej). że Minister Macmillan zapewnił, przedstawiciele mocarstw zachodnich uważnie przestudiują oświadczenie W. M. Mołotowa oraz złożone przez niego propozycje. Doda! on, że pragnąłby otrzymać propozycje delegacji radzieckiej w kwestii zjednoczenia Nienrec. J. F. Dulies przyłączył się do słów7 Macmillana. że W. M. Molotov/ oświadczył, zdaniem delegacji radzieckiej ministrowie powinni dokonać wymiany poglądów7 na temat złożonych przez delegację ZSRR w7 poniedziałek propozycji. a następnie delegacja radziecka zamierza wypowiedzieć się również bezpośrednio na temat Niemiec. Na tym poniedziałkowe posiedzenie zakończyło się. Następne posiedzenie odbędzie się 2 listopada. * (Komentarz z Genewy pióra naszego specjalnego wysłannika B. Wójcickiego na temat radzieckich propozycji w sprawie bezpieczeństwa europejskiego za, mieszczamy na str. 6). W GENEW Dyskusja nad zacieśnieniem kontaktów ^Wschód — Zachód NOWE PROPOZYCJE RADZIECKIE W SPRAWIE BEZPIECZEŃSTWA W EUROPIE Wniosek Mołotowa o zaproszenie przedstawicieli NRD i NRF — odrzucony Oświadczenie min. Mołotowa w sprawie bezpieczeństwa w Europie Panie przewodniczący! Dokonaliśmy wymiany poglądów na temat propozycji Zwązku Radzieckiego w7 sprawie stworzenia systemu bezp:eczeństwa zbiorowego w7 Europie, a także w sprawie odpowiedniej propozycji Francji, W. Brytanii i USA. Ta wymiana poglądów7 wykazała, że uczestnicy konferencji nie osiągnęli joszcze koniecznej zgodność» stanowisk w tej doniosłej kwestii, jaką jest problem zapewnienia bezpieczeństwa w7 Europ'e. Mimo, że wszyscy uczestiiicy konferencji oświadczyli. że dążą do szukania wspólnych dróg do rozwiązania tęgo zadania, to jednak ujawniły się różnice w7 podejściu dó takiego rozwiązania. Rząd radziecki uw7ażał i uw7aża nadal, że sprawie utrwalenia pokoju w Eurcple służyłby najlepiej taki system bezpieczeństwa w7 Europie, w którym uczestniczyłyby wszystkie państwa europejskie pragnące ’ego udziału, niezależnie od ich ustroju społecznego i państwowego. jak rówrreż Stany Zjednoczone. Rząd ZSRR jest przekonany, że ta właśnie droga, droga połączenia wysiłków państw europejskich, a nie d-oga utrzymania ugrupowań militarnych, może zapewnić trwałe gwarancje pokojowego rozwoju narodów Europy. Mimo. że nie osiągnęliśmy jeszcze koniecznego porozumienia w tej sprawę, delegacja radziecka nadal jest zdania, że możliwości osiągnięcia na naszej konferencji pozytywnych rezultatów w sprawie bezpieczeństwa europejskiego nie są jeszcze wyczerpane Delegacja radziecka proponuje omówienie sprawy możliwości zawarcia ukiadu o bezp eczeństwie w Europe z udziałem początkowo węższego kręgu zainteresowanych państw. Jak wiadomo, uzgodnione przez izefów rządów czterech, mocarstw dyrektywy polecają rozpatrzenie różnych propozycji zmierzających do osągnięeia bezpieczeństwa łączwe z paktem europejskiego, o bezp eczeństwie dla Europy, jak i „dla części Europy“. Poruszając tę sprawę rząd radziecki bierze pod uwagę te konstruktywne propozycje, jakie były wysunięte na genewskiej konferencji szefów rządów czterech mocarstw m. in. przez premiera W. Brytanii pana E- dena. Uwzględniamy również propozycje trzech mocarstw, przedstawione na obecnij konferencji. Jeśli chodzi o krąg państw — uczestników takiego układu o bezpieczeństwie w Europie, proponujemy, aby jego uczestnikami były cztery mocarstwa — ZSRR, USA, Francja, W. Brytania, jak również wszyscy inni uczestnicy zarówno Unii Zachodnio - Europejskiej, jak Układu Warszawskiego, tym Niemiecka Republika Federalna i Niemiecka Republika Demokratyczna. Rząd radziecki zgadza się także, aby uczestnikami układu były również inne państwa turopejskie, które zechciałyby się do niego przyłączyć, np. Jugosławia i Dania. Nasuwa się, rzecz jasna, problem dotyczący charakteru zobowiązań, jakie mogłyby podjąć państwa uczestniczące w układzie o bezpieczeństwie w Europie. Naszym zdaniem, główne zobowiązania tych państw powinny być następujące; _ Powstrzymywać : się od U stosowania wobec siebie siły zbrojnej i rozwiązywać wszystkie spory,, które mogłyby wyniknąć między uczestnibkami układu, drogą pokojową; udzielać sobie pomocy, w tym wzajemnej zbrojnej w wypadku, pomocy .jeżeli którykolwiek z uczestników układu padnie ofiarą napaści w Europie; ,, przeprowadzać wzajemne U- konsultacje między uczestnikami układu, zarówno związane z zobowiązaniami przewidzianymi w punkcie „a“, jak z zobowiązaniami dmi w punkcie ,.b“;przewidziany utworzyć zgodnie ze specjalnym porozumieniem uczestników układu organ (lub organy) w celu przeprowadzania wyżej wskazanych konsultacji, jak również w celu podejmowania innych kroków, które mogą okazać się niezbędne w związku z realizowaniem przez państwa 'zobowiązań wynikających z układu. Wnosząc tę propozycję rząd radziecki wychodzi oczywiście z założenia, że w następnym okresie, istniejące układy i porozumienia (Blok Atlantycki, Unia Zachodnio-Europejska. U- kiad Warszawski) powinny stracić moc, a utworzone na ich podstawie ugrupowania wojskowe powinny być rozwiązane. Jednakże obecnie w związku z niniejszą propozycją dotyczącą układu o bezpieczeństwie w Europie rząd radziecki nie proponuje żadnych konkretnych warunków w sprawie terminu ważności tego układu . oraz zastąpienia go przez układ ogólnoeuropejski. Uważamy za możliwe ograniczyć się do powołania się w układzie na to, że będzie on funkcjonował dopóty, dopóki nie zostanie zastąpiony przez inny szerszy układ o bezpieczeństwie europejskim. który będzie przewidywał zastąpienie istniejących, układów i porozumień. Rząd radziecki wychodzi również z założenia, że zawarcie układu nie powinno naruszać zobowiązań państw — jego uczestników, które wynikają z istniejących układów i porozumień, co należałoby wyraźnie zastrzec w tekście układu. (Dokończenie na str. 2)