Trybuna Ludu, listopad 1960 (XIII/304-333)
1960-11-01 / nr. 304
’ I pv 1111 -Fl fl I j 11 fl 11 PSÜ — łączcie się? W B ▼ B. F " .B B B BIJ ByB ^^B- BL/Bl Partü Robotnicze} NR 304 (4255) ROK XIII WARSZAWA — WTOREK 1 LISTOPADA 1960 ROKU WYDANIE Ä Cena 50 gr Górnictwo, hutnictwo i PKP Plany miesięczne - z nadwyżką KATOWICE. 31 pa żd ziemi ka br. górnictwo węglowe wy konało miesięczne zadania wydobywcze. uzyskując dodatkowo ok. 295 tys. ton węgla Październikowy plan zrealizo ■wato 75 kopalń (na 80 istnie jących) oraz wszystkie zjednoczenia węglowe. Na czok ■wysunęli się górnicy ze zjednoczeń: katowickiego, jaworz nicko — mikolowskiego i do!riośląskiego. Również hutnicy uzyskali znaczną, sięgającą 10 tys. ton nadwyżkę w produkcji stali oraz wytworzyli ponad plan okuto 9 tys. ton koksu i kilka tysięcy ton wyrobów walcowanych. Plan produkcji surówki aostał zrealizowany w 100 procentach Do najlepiej i najrytmicz niej pracujących zakładów hut niczych należały w październiku załogi hut ..Florian”, „Ła będy”, „Kościuszko”, „Baildon’ 1 „Dzierżyński”. M Polskie Koleje Państwowe Wykonały październikowy plan przewozu towarów w 102,6 proc. Przewiozły one dodatkowo 650 tys. ton. W porównaniu z październikiem ub. r. koleje normalnotorowe przewiozły 2.1 min ton ładunku więcej w tym 320 tys. ton więcej węgla kamiennego. 340 tys, ton rudy, 640 tys. ton buraków cukrowych i 200 tys. ton ziemniaków. (PAP) Prognoza pogody W ostatnim dniu Polska znajdowała się października pod wpływem układu niskiego ciśnienia, którego ośrodek, był. nad Litwą, w całym kraju było zachmurzenie duże. z niewielkimi opadami deszczu lub mżawki z lokalnymi przejaśnieniami na zachodzie i południu. Temperatura o godz. i.' wynosiła- od 6 st. na Mazurach dc 13 st., na krańcach poł.udńiouo. wschodnich. Na Śnieżce było zero. na Kasprowym wierchu padał śnieg przy temperaturze 2 st. Jak poda je PI HM w Warszawie będzie dziś ' zachmurzenie niewielkimi przejaśnieniami. duże z Okresowe niewielkie opady. Rano m.glisto. Temperatura minimalna ok. 4 st., maksymalna w południe do U st. Wiatry słabe o kierunkach zmień nych Wkrótce ruszy elektrownia w Korono wie W pierwszych dniach listopada br. zostanie uruchomiony pierwszy turbozespół o mocy 13 MW w elektrowni wodnej w rejonie Koronowa. Stopień Koronowo jest największym obiektem hydroenergetycznym kaskady rzeki Brdy, Hydrowęzeł składa Mię z zapory oraz .siłowni, leżącej kilkanaście kilometrów w dół rzek/ Cała kaskada składa się z 8 stopni energetycznych, zaplanowanych na odcinku r/e.ki od jezior Charzykowskich do ujścia. Na zdjęcii^ fragmenty elektrowni wodnej w Korono wie Foto CAF — Tymiński Z ostatniej chwili: Zgromadzenie Ogólne NZ rozpatruje skargę Kuby NOWY JORK (PAP). W nocy z poniedziałku na wtorek rozpoczęło się posiedzenie plenarne Zgromadzenia Ogólnegc *TZ. Zgromadzenie Ogólne przyjęło przez aklamacje rezolucję wzywającą Austrię i Włochy do wznowienia rokowań w sprawie Górnej Adygi. Zgromadzenie Ogólne przyjęte przez aklamację zalecenie Komisji Ogólnej, aby do porządku obrad obecnej sesji włączyć sprawę Omanu. Z wnioskiem o umieszczenie tej sprawy na porządku dziennym wystąpili w- ub. tygodniu delegaci 10 krajów arabskich,, podkreślając że tragiczne wydarzenia w Omanie, gdzie wojska brytyjskie kontynuują agresję przeciwko narodowi tego kraju, zagrażają sprawie pokoju i bezpieczeństwa na Bliskim Wschodzie oraz stanowią jaskrawe na ruszenie Karty NZ. W dalszym ciągu obrad posiedzenia plenarnego Zgroma-dzenia Ogólnego NZ. przystąpiono do dyskusji rządu kubańskiego nad skarga przeciwko agresywnym planom USA wobec Kuby W czasie debaty zabrał głos minister spraw zagranicznych Kuby, Raul Roa, który m. in. podkreślił, że agresywne poczy. nania USA stwarzają groźbę dla bezpieczeństwa i pokoju na świecie. Obrady trwają W Kongo: Oddziały 0N7 wtrzymały ofensywę wojsk Kalondżiego Napięta sytuacja w Katandze LONDYN (PAP). Jak donosi agencja Reutera, oddziały Li' berii i Ghany, wchodzące w skład sil ONZ na terenie Konga, wstrzymały ofensywę wojsk marionetkowego premiera prowincji Kasai, Kalondżiego. LONDYN (PAP). Bez oddania jednego strzału oddział żołnierzy Ghany zdołał zatrzymać bandy Kalondżiego posuwające się w kierunku głównych ośrodków kopalni diamentów — Luiza i Czikapa. Na sam widok pancernych wozów żołnierzy ONZ oddziały Kalondżiego złożyły broń. W tym samym czasie liberyjski kontyngent sil zbrojnych ONZ otoczył miejscowość Mwene, w którei kwaterował sztab Kalondżiego. (Jak informowaliśmy już, miejscowość ta została spalona przez oddziały Kalondżiego, a jej mieszkańcy wycięci w pień). Agencja UPI nadaje, że oddział liberyjski wziął do niewoli przywódcę bandyckich żołdaków Kalondżiego, znanego pod imieniem „kapitana Roberta” i aresztował trzech przemysłowców belgijskich, którzy zaopatrywali tych żołdaków w broń. Wiadomość o aresztowaniu w Kongo „kapitana Roberta”, oficera brytyjskiego, wywołała dużą konsternację w Londynie. Prasa przyznaje, że oficer ten prowadził od miesięcy działalność skierowaną przeciw prawowitemu rządowi premiera Lumumby Według doniesień z Leopoldville, sytuacja w południowej części prowincji Kasai uległa na razie odprężeniu. W ciągu poniedziałku nie zanotowano żadnych starć. Oddziały ONZ są ciągle jeszcze w stanie pogotowia, ponieważ żołnierze Kalondżiego rozproszyli się i ukryli w okolicach wioski Mwene Ditu. są oni uzbrojeni, a wielu z nich ma nawet broń maszynową. Broni tej mieli im dostarczyć tajemniczy „kapitan Robert" i trzech obywateli belgijskich, którzy nadal znajdują się _w Luluabourgu pod strażą oddziałów ONZ (Dokończenie na str. 2] w 40 rocznice KP Australii Depesza Komitetu Centralnego PZPR Do Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Aust: S y d n e j Drodzy towarzysze! W związku z czterdziestą rocznicą powstania Waszej Partii — awangardy australijskiej klasy robotniczej, przesy łamy Wam nasze gorące, braterskie pozdrowienia. Czterdzieści lat działalności Komunistycznej Partii Australii —- to okres ciągłego rożwo ju i umacniania Waszej mark sistowsko - leninowskiej partii, okres licznych mężnych bojów z reakcją w. obronie ekonomicznych i politycznych interesów klasy robotniczej i mas ludowych, okres wytrwa łej pracy nad umocnieniem jedności mas pracujących imię pokoju i postępu społecz w nego. Życzymy komunistom australijskim dalszych sukcesów w trudnej, lecz chlubnej walce, jaką toczą na czele wszystkich postępowych sil Australii o trwały pokój, c demokracie, o socjalizm Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Hammarskjoeld przedstawi w bieżącym tygodniu sprawozdanie o sytuacji w Kongo Sekretarz generalny Hammarskjoeld wystosował ONZ w poniedziałek na ręce przewodniczącego Rady Bezpieczeństwa list, w którym zapowiada, że jeszcze w bieżącym tygodniu przedstawi nowe sprawozdanie o sytuacji w Kongo zarówno członkom Rady Bezpieczeństwa jak j Zgromadzeniu Ogólnemu NZ. List Hammarskjoelda jest odpowiedzią na pismo stałego przedstawiciela FRL w ONZ ambasadora Bohdana Lewandowskiego, jak również na pismo szefa delegacji radzieckiej Zorina z dnia 28 października br. Wszechstronna aktywiz eja eksportu, ściślejsza wpółpraca handlu zagranicznego z przemysłem Wielka akcja szukania dewiz trwa Wywiad z ministrem Witoldem Trqmpczynskün 34 mld z! dewizowych mamy przeznaczyć w nad( hodzącym 5-ieciu na zakup w innych krajach towarów niezbędnych dla dalszego właściwego rozwoju gospodarki Polski. Będą io artykuły przeznaczone zarówno d!a przemysłu jak i bezpośrednio dla ludności, Sumy potrzebne na ten import możemy uzyskać tylko drogą intensywnego rozwoju produkcji na eksport. 0 elektach aktywizacji eksportu po V Plenum KC PZPR mówi Minister Handlu Zagranicznego - prof, dr Witold Trąmpczyński w wywiadzie udzielonym przedstawicielowi PAP, red, Jerzemu Wysokińskiemu. Uchwały V Plenum KC — oświadczył min. Trąmpczyński podniosły rangę naszego obrotu towarowego z. zagranicą wśród problemów gospodarki narodowej. Zakres wytyczonych zadań jest bardzo szeroki. Przypomnę jedynie, że musimy do 1965 r. podnieść poziom eksportu o co najmniej 62 proc. w stosunku do br. Jest to konieczne choćby z tego względu że dla wykonania ogólnych planów gospodarczych przewidujemy znaczne zwiększenie zakupu surowców, maszyn i urzą. dzeń, równocześnie duże kwoty pochłaniać będzie nadal import zbóż. Ponadto dla realizacji nakreślonego programu rolnego trzeba sprowadzić z zagranicy wiele sprzętu i innych towarów. Wreszcie musimy uregulować znaczne płatności z tytułu poprzednio zaciągniętych kredytów. Dążymy więc do znacznego podniesienia eksportu oraz do tego, żeby wzrost wywozu wyprzedzi! założony wzrost produkcji przemysłowej jak i całkowitej produkcji w kraju. — W jakich kierunkach szły ostatnio prace nad aktywizacją eksportu? — Najbardziej ogólnie można podzielić je na trzy zasadnicze płaszczyzny. Pierwsza — to organizacyjne usprawnienie techniki naszego handlu, zaostrzenie kontroli nad jakością towarów, problemy naszej współpracy z, przemysłem itp. Szczególny nacisk kładziemy na wzmocnienie dyscypliny produkcji eksportowej, łącznie z wyodrębnieniem planów produkcji potrzebnej na eksport z ogólnych zadań produkcyjnych i nadaniem jej priorytetu. Następna platforma działania to prace zespołów specjalistów badających możliwości dodatkowego eksportu w poszczególnych dziedzinach i uniknięoia zbędnego importu. Wreszcie trzeci zasadniczy kierunek Wiąże się * ogólną rewizją założeń inwestycyjnych. Uzyskane tu oszczędności mają — jak wiadomo — być przede wszystkim przeznaczone na potrzeby zwiększenia produkcji dla celów handlu zagranica, nc-go. Osobiście uwiżam sprśwy współpracy z przemysłem za szczególnie ważne. Z tym większym zadowoleniem mogę powiedzieć, że coraz lepiej się rozumiemy z producentami towarów na eksport. 'Dowodem tego jest chociażby wspólne zarządzenie MHZ i Przemysłu Ciężkiego w Ministra sprawie aktywizacji produkcji wyrobów przemysłu maszynowego. i elektrotechnicznego. Ustai lono program prać zjednoczeń zakładów przemysłowych oraz odpowiednich przedsiębiorstw handlu zagranicznego nad wzrostem eksportu drogą powiększenia wywozu artykułów bardziej opłacalnych, pracochłonnych, a jednocześnie zawierających mało surowców. Podobnej treści dokumenty przygotowujemy obecnie wspólnie z innymi przemysłami. Poza tym od pewnego czasu funkcjonują — i to ze znacznym powodzeniem — branżowe komitety współpracy przemysłu i central handlowych. Zajmują się one możliwościami zwiększenia eksportu, podniesienia jego jakości itp. ’— A w samych centralach handlu zagranicznego? — Tu również sporo się zmienia*. W poszczególnych przedsiębiorstwach - handlowych utworzono dyrekcje branżowe,. dzięki czemu eksport wielu towarów jest realizowany przez bardziej wyspecjalizowany personel. Daje to możliwości głębszego analizowania rynków cen na szereg towarów. Uznając ważność zagadnienia analizy rynków i cen, kolegium MHZ przedyskutowało celowość powołania Instytutu Badań Koniunktur i Cen. Wydaje się więc że do pewnego stopnia rozwiązany zostanie wreszcie problem dostarczenia przedsiębiorstwom handlującym właściwych informacji dotyczących ruchu cen, poziomu stawek celnych, tendencji występujących na poszczególnych rynkach itp. — Co .zrobiono w zakresie zaostrzenia kontroli jakościowej towarów .eksportowych? Państwowe przedsiębiorstwo „Polcargo” rozciągnęło zasięg kontroli na ok. 90 proc. eksportowanych towarów konsumpcyjnych trwałego użytku Centralny Instytut Standaryzacji swym zakresem nia będzie obejmował działastopniowo wszystkie płody rolne, i surowce wywożone pochodzenia rolnego. Zwróciliśmy ponadto uwagę centralom handlu zagranicznego, aby bardziej rygorystycznie niż dotychczas egzekwowały od prze. my siu kary za uchybienia w produkcji towarów zamawianych u nas przez zagranicznych importerów. — Jakie rezultaty, przyniosły dotychczas badania możliwości zwiększenia eksportu? —, W zakresie eksportu maszyn i urządzeń powołano 21 zespoły złożone z przedstawicieli przemysłu i handlu, które przygotowały lub przygotowują wnioski dotyczące zarówno zwiększenia' eksportu jak i środków zabezpieczających jego wykonanie. Na zespoły U nałożono także Zwracania szczególnej obowiązek uwag na inwestycje sprzyjające dalszemu wzrostowi produkcji eksportowej, Prace te nie zostały j-eszcze zakończone i w związ ku z tym ostateczny ich wynik nie jest znany. Niemnie; skutki są już obecnie widoczne. Chciałbym jeszcze dodać, że wielka akcja szukania dewiz objęła także przemysł terenowy i spółdzielczy. Opracowane wnioski zmierzają do przeszło 3-krotnego wzrostu 1961 r. wywozu towarów prow dukowanych przez przemysł terenowy w stosunku do wartości przewidzianej w br.; również w spółdzielczości wzrost ten będzie poważny. Trzeba tei przy tym pamiętać, że dobiegś końca pierwszy etap prac nad powszechną rewizją założeń inwestycji pod kątem widzenia zwiększenia produkcji eksportowej i eliminacji zbędnego importu. wniosków, o Dopiero po-łączenie których wyżej mówiłem, ze zmianami w programie inwestycyjnym da pełny obraz efektów, jakie dla handlu zagranicznego przyniosło V Plenum KC. Mimo napiętych zadań . wy daje mi się że nakreślony program wzrostu wpływów dewizowych w przyszłym 5-leciu będzie zrealizowany. jednak podkreślić, że Chcę tu prowadzone prace mają charakter długofalowy. A więc ich wy- niki będą dokładniej znane dopiero po upływie pewnego czasu. Październikowy bilans skupu płodów rolnych Zboża zgromadzono dotychczas 1.312 tys. ton + Zwiększone dostawy trzody chlewnej + 1.700 tys. ton ziemniaków + Ponad 50 proc. buraków już w cukrowniach + Plany skupu mleka nadal niewykonywane (INFORMACJA WŁASNA) Jakie wyniki w skupie płodów rolnych osiągnięte w minionym miesiącu - październiku? W dostawach zbóż, globalny plan został wykonany; gospodarstwa chłopskie i PGR-owskie dostarczyły łącznie ponad 325 tys. ton ziarna. Chłopi odrobili więc zaległości, powstałe w pierwszej fazie dostaw na skutek opóźnionych żniw, o dalsze 75 tys. ton. Od początku zaś akcji zgromadzono w magazynach państwowych, z dostaw chłopskich i PGR, ogółem 1.312 tys. ton zbóż. W skupie zwierząt rzeźnych plan na październik był dość wysoki, bo przewidywał dostawę 84.5 tys. ton mięsa. Plan został w zasadzie wykonany, a zakupione ilości żywca, w przeliczeniu na mięso, są o prawie 10 tys. ton większe, niż w tym samym okresie roku ubiegłego. Decydujący wpływ na wykonanie planu miały zwiększone dostawy trzody chlewnej, o 12 tys. ton większe od ilości zakupionej w październiku 1359 r. Skup bydła był natomiast nieco niższy, zaś owiec i cieląt na tym samym poziomie co w roku ubiegivm Tak więc sprawdzają się prognozy, które budowaliśmy na wynikach czerwcowego spisu rolnego, że dostawy trzody chlewnej powinny być w IV kwartale większe. W paździer-niku zanotowano również zwiększoną podaż prosiąt na rynek. Zakupiono ich ogółem 92 tys. szt. tj. o ponad 32 tys. szt. więcej, niż w październiku ub. r. W związku z tym wydano polecenie, by tucz przemysłowy oraz tuczarnie PGR „zagęściły” do maksimum stanowiska w chlewniach dla pełnego zagospodarowania zakupionej ilości prosiąt, Dostawy ziemniaków przebiegały w październiku pomyślnie. Zakupiono, według niepełnych danych, ok. 1.700 tys. ton. łącznie z tegorocznych zbiorów już prawic 2.200 tys. ton. Z tej ilości ponad 620 tys. ton ziemniaków jadalnych, rozwiązując tym samym całkowicie problem zaopatrzenia ludności w ziemniaki na okres zimowy. Bez zahamowań przebiegały również dostawy buraków do cukrowni. Od początku kampanii zgromadzono na punktach odbioru ponad 50 min q słodkiego surowca. Z tej ilości przerobiono ponad 34 min kwintali, pr.odukując ok.. 460 tys ton cukru. Skup jaj jest nadal wysoki. W październiku dostawy jaj wyniosły ok. 70 min vszt.; tym samym zadania miesięczne zostały przekroczone o ok. 18 młn szt. Warto -dodać, że w ciągu pierwszych 10 miesięcy skupiono łącznie 2.434 min szt. jaj tj. o 268 min szt. więcej, niż. w tym samym okresie roku ubiegłego. Natomiast plany skupu mleka i drobiu nie zostały z.realizowane. Do pełnego wykonania miesięcznego planu skupu mleka zabrakło ponad 20 min litr., a w drobiu — ok. 1000 ton. Jeżeli chodzi o mleko, to od początku roku zakupiono łącznie 3.232 min litr., o 12 min litr. mniej, niż w ciągu 10 miesięcy roku ubiegłego. Jest to w pewnym stopniu wynikiem zmniejszenia — wskutek odmładzania stada — pogłowia krów, przy jednoczesnym zwiększeniu pogłowia bydła młodego. Drobiu zaś zakupiono w tym samym okresie 20.406 ton, w porównaniu z rokiem 1959 więcej o ponad 1.250 ton J. KAR. Klęska powodzi w Nikaragui PARY* (PAP). Według doniesień z Managui, powódź, taka nawiedziła ostatnio Nikarague, zniszczyła ponad 00 proc. zbiorów' bawełny w zachodniej części kraju. Duże straty zanotowano też, jeżeli chodzi c zbiory kawy. Gwałtowne deszcze nie przestają padać i wróżą dalsze pogorszenie sytuacji. W całym kraju przerwana została w wyniku powodzi łączność telefoniczna i telegraficzna. *ak również komunikacja kolejowa. Utrudnia to na razie ustalenie rozmiarów strat. Nowe powodzie w Anglii LONDYN (PAP). Podczas gdy fala powodzi w zachodniej Anglii opada, nadchodzą informacje o nowych powcdziach we wschodniej, południowej i północno-zachodniej części kraju. W hrabstwie Norfolk bagniste tereny, ciągnące się na przestrzeni 10 kilometrów zamieniły się w wielkie jezioro. W pobliżu Londynu, zwłaszcza w hrabstwach Kent i Sussex, wiele szos znalazło się pod wodą, a w kilku miejscach zwały ziemi zablokowały drogi i Unie kolejowe. W związku z tym odwołane zostały pociągi podmiejskie i dalekobieżne zarówno do iak i z Londynu. Agronomówkl z rozbiórkowej cegły + Szkoły w fabrykach ♦ 300 tys. drzew I krzewów. Korespondenci,, Trybuny "donoszą: BIAŁYSTOK. *“*l*,eJ Rady Narodowej w Białymstoku przekazało budulec z czterech domów komunalnych podlegających rozbiórce na budowę agronomówek w Juchnowcu i Rzędzinach w powiecie białostockim. Rozbiórki dokonują żołnierze białostockiej jednostki KBW. Mieszkańcy wsi Juchnowiec i Rzędziany w czynie społecznym przewożą ten budulec na miejsce wyznaczone pod budowę agronomówek. (bog) SZCZECIN. Kuratorium szczecińskiego okręgu szkolnego w porozumieniu z kluczowymi zakładami pracy Szczecina uruchorcilo przyzakładowe szkoły dla absolwentów szkó! podstawowych. Fabryki ponoszą pewne koszty związane z utrzymaniem tych szkół. W kilku już rozpoczęto naukę. Inne znajdują się w stadium organizacji. (sb) OPOLE w bieżącym roku dla uczczenia 1000- lecia zasadzono w województwie opolskim ok. 140 drzew i 160 tys. krzewów. tys. W akcji tej przodują powiaty: opolski i strzelecki. Duży udział mają tu szkoły. Np. w powiecie kluczborskim młodzież 25 szkó! pielęgnuje założone przez siebie i nauczycieli szkółki. Jak przewiduje Wojewódzka Komisja Zadrzewienia jeszcze w jesieni br. na Opolszczyzn;« zasadzi się ok. 15 tys. drzew i krzewów. Pomimo, że województwo opolskie przekroczyło plan zadrzewienia wsi miast, jednak można by zrobić i w tej. dziedzinie znacznie więcej, gdyby przygotowano odpowiednią ilość sadzonek gdyby wszędzie należycie troi szczono się. o świeżo posadzone drzewa i krzewy (ep) W NUMERZE: ZDZISŁAW JAGIELSKI WaT Intensyfikacja, specyfikacja l«e* stagnacja ...tego się Jan — uczy A. KOSTARSKA Organizator ochrony zdrowia EWA GARZTECKA Krem świata JÓZEF KAŃSKI Młodość rzadko trwa wiecznie (Teatr-KRYSTYNA ZIELIŃSKA Człowiek z paragrafem LUDWIK KRASUCKI Czas przyspieszony IGNACY GOLIK Tramwajowe hamulce A. ZMUDA „Twarde" i „miękkie" (Korespondencja własna z Czechosłowacji) A. BÜKSDOR* Budownictwo „od macochy"! (Korespondencja z Gdańska) M. BEREZOWSKI Jak trwała może być oś Londyn Bonn! (Od stałego korespondent! z W. Brytanii) MONIKA WARNENSKA Uniwersytet w Koziegłowach (Spotkani»: z terenem) Od 2.XI. wykup obligacji XVIII losowania NPRSP Ministerstwo Finansów komunikuje, że wykup obligacji s XVIII losowania Narodowej Pożyczki Rozwoju Sit Polski rozpoczyna się 2 listopada Obligacje wykupywane bodą przez wszystkie placówki NBF i PKO. (PA Pi Światła na grobach Stare to święto, najstarsze chyba spośród wszystkich, jakie zna ludzkość. Obchodzono je, zanim człowiek stworzył systemy religijne i filozoficzne, już w czasach głęboko pierwotnych. Trwa do dziś — i bedzie trwać, bo daje wyraz czuciórn głęboko tkwiącym w ludzkiej duszy: bólu po stracie najbliższych, który choć słabnie z upływem, czasu, nigdy nie przemija, bo cl, co odeszli, byli cząstką nas samych: poczuciu wiczi z łańcuchem pokoleń, któ. rego my sami jesteśmy tylko ogniwem zaczepionym, o teraźniejszość; szacunku dla tych, których już nie ma między nami, a którzy pracą całego swego życia i sumą wyrzeczeń stworzyli to, co dziś marny, czym się cieszymy i co staramy się pomnażać dla rosnącego pokolenia. Odczuwamy potrzebę zamanifestowania tych uczuć i dlatego jeden dzień w roku poświęcamy- na to, aby uporządkować i ozdobić groby, złożyć na nich jesienne chryzantemy i astry, a o zmroku zapalić nagrobne światełka. Aby się przy tym zamyślić, sięgnąć pamięcią w przeszłość i wywołać postacie tych, którzy odeszli. Na naszej ziem i wiele jest mogił pozostawionych przez ostotnią wojnę, więcej niż w innych krajeh Europy. Nie tylko mogił. Jakże wielu zmarłych nie ma nawet naszych grobu, przy którym mogliby zgromadzić się najbliżsi. Ich ciała rozrzucone są wszędzie tam, gdzie na lądzie i na morzu toczyła się wojna przeciw, faszyzmowi. Pozostały jako matoryjny popiół w ziemi kre- O- święcimia i Treblinki, Mauttliausen i Ravensbrück—w dziesiątkach obozów koncentracyjnych. i tysiącach miejsc straceń, Tym zmarłym nie możemy ofia. rować nawet iciąząnki chryzantem i światełka na grobie. Ale im właśnie składamy w duchu hołd najgłębszy. u