Trybuna Ludu, październik 1968 (XXI/270-300)
1968-10-09 / nr. 278
2 ______ Nowa Niemiecka Partia Komunistyczna rozszerza zasięg BONN (PAP). Według doniesień DPA. nowa Niemiecka Partia Komunistyczna NRF (DKP, a nie — jak daww niej — KPD) jest w toku dalszej organizacji. Od czasu odezwy komitetu federalnego tej partii ukonstytuowało się jej 71 komitetów lokalnych w większych miastach Niemiec zachodnich. We wtorek zapowiedziano utworzenie do 15 października dalszych 67 takich samych organizacji. Tysiące imprez w ZSRR w 50-lecie Komsomołu MOSKWA (PAP). Obchody 50-lecia Komsomołu — potężnej organizacji młodzieży radzieckiej. która zrzesza 23 min chłopców i dziewcząt — będą trwać od 25 do 29 października br. Dla uczczenia 50-lecia Komsomołu młodzież radziecka zorganizowała i organizuje tysiące różnych imprez we wszystkich miastach i wsiach Kraju Rad. Komimikacja autobusowa ZSRR-Rumunia MOSKWA (PAP) We wtóre* podpisano tu porozumienie miedzy rządami ZSRR i Rumunii c międzynarodowej pasażerskie; komunikacji samochodowej Przewiduje ono dalszy ro.zwó: współpracy w dziedzinie przewozu pasażerów autobusami miedzy ZSRR i Rumunią, a także tranzytem przez te kraje. Nowy program KP W. Brytanii Brytanii do socjalizmu”. Projekt programu był omawiany na XXX Zjeździe KP W. Brytanii w listopadzie 1967 r. System kapitalizmu we współczesnej Brytanii przeżywa poważny kryzys — stwierdza m. in. program — polityka wewnętrzna i zagraniczna nie ma na celu interesów całego narodu, lecz interesy kapitalistycznych monopoli. Nowy układ sił na świecie otwiera nowe możliwości dalszych postępów ns drodze prowadzącej ku socjalizmowi. W niektórych krajach istnieją obecnie możliwości zdobycia władzy politycznej bez walki zbrojnej Takie pokojowe, demokratyczne posuwanie się ku socjalizmowi możliwe jest, zdaniem KP W. Brytanii, właśnie w tym kraju, jeżeli do tego celu dążyć będzie przeważająca większość narodu. LONDYN (PAP). Generalnj sekretarz KP W. Brytanii, John Gołłan, oznajmił we wtorek na konferencji prasowej o opublikowaniu nowego programu partii: „Droga W. Konsultacje Nlxona z Eisenhowerem i Westmorelandcm WASZYNGTON (PAP). Kandydat partii republikańskiej na stanowisko prezydenta Richard Nixon konferował przez blisko godzinę z byłym prezydentem USA, Eisenhowerem, który przebywa w szpitalu wojśkpwym w Waszyngtonie. Spotkanie to odbyło się w. poniedziałek. Według Nixona dotyczyło ono przede wszystkim problemów obrony i politj'ki zagranicznej. Nixon spotkał się w tym samym szpitalu z byłym dowódcą wojsk amerykańskich w Wietnamie gen. Westmorelandem, który przebywa pod opieką lekarzy od ubiegłego tygodnia. Kandydat republikanów Nixon oświadczył w poniedziałek w Waszyngtonie, że gdyby został prezydentem to wybrałby „nową ekipę rządzącą” i zająłby „nowe stanowisko” wobec problem*! wietnamskiego. Nie sprecyzował on jednak na czym ma ono polegać. \ Kandydat republikanów oświad-ł czył, że w chwili obecnej jest przeciwny ograniczeniu bombardowań Demokratycznej Republiki Wietnamu, gdyż uważa że rajdy powietrzne stanowią „atut” w rękach Stanów Zjednoczonych. Nixon sądzi, że należałoby rozbudować reżimową arrńię sajgońską. Zarzuca on obecnemu rządowi demokratycznemu, iż jego polityka „odwleka zakończenie wojny”. Richard Nixon oświadczył w poniedziałek, że jeśli zostanie wybrany prezydentem, to powoła do swego gabinetu zarówno republikanów iak i demokratów. TRYBUNA LUDU_____________________________________________________________________ŚRODA. 9 PAŹDZIERNIKA Narada redaktorów prasy CSRS z udziałem premiera Czernika DOKOŃCZENIE ZE STR. 1 Jakby wynikało ze sprawozdania CTK, projekt był przekazyi wany oddzielnie przez C. Cisarza oddzielnie przez O. Klokocza. Dało to powód do podkreślenia tej okoliczności poprzez zamieszczenie w popołudniowej praskiej gazecie „Veczerni Praha” informacji, że złożono nie jeden, lecz dwa projekty ustroju państwowoprawnego CSRS. „Mimo usilnych starań — pisze „Veczerni Praha” — nie udało się ujednolicić poglądów, i każda strona przekazuje własny projekt, który się różni ujęciem niektórych podstawowych problemów ustrojowych Praca parlamentu i jego komisji nie będzie w tej sytuacji lekka”. Potwierdzenie faktu nie osiągnięcia pełnej zgody dami narodowymi obu między ranarodów federacji znajdujemy w „Rudym Pravie”. z dnia 8 bm., w którym stwierdza się, że jakkolwiek osiągnięto zgodę w wielu zasadniczych kwestiach o charakterze merytorycznym, jednakże niektóre problemy, zwłaszcza jeśli idzie o strukturę wewnętrzną parlamentu federalnego i podział kompetencji między organy federalne a narodowe o charakterze wykonawczym, pozostają otwarte. „Rude Pravo” wskazuje, że strona słowacka wyraźnie nalega na rozbudowę kompetencji rad narodowych i stworzenie silnych organów narodowych. Strona czeska natomiast kieruje się orientacją na zbudowanie silnej federacji, co nie oznacza, iż nie docenia się pozycji i kompetencji organów narodowych. Strona słowacka uważa, że konieczne jest stworzenie całego kompleksu gwarancji prawnych, które zabezpieczałyby Słowaków przed dominacją Czechów. Sytua cja ta jest wynikiem cierpkich doświadczeń narodu słowackiego, bowiem w przeszłości nie mogło być mowy o równoprawnej pozycji Słowaków wobec Czechów'. Nad tymi zawiłymi problemami rozpoczęła już dyskusję E bm. komisja konstytucyjno-praw. na Zgromadzenia Narodowego pod przewodnictwem prof. V. Knappa. Ważnym wydarzeniem była całodzienna narada redaktorów naczelnych dzienników i czasopism z kierownictwem Urzędu do spraw Prasy i Informacji, z udziałem przewodniczącego rządowego komitetu do spraw prasy, wicepremiera Colotki. Urzędu, J. Vohnout Dyrektor zapozna! uczestników narady z zadaniami i działalnością Urzędu tudzież z niektórymi problemami współpracy Urzędu z redakcjami. Po południu na naradę rozszerzoną o kierownictwo CTK, radia i TV przybył premier O. Czernik. Dziennik „Lidova Demokracie” zamieścił artykuł pod nieco sarkastycznym tytułem; „Co Czech to ekonomista”, w którym kwestionuje się w ogóle celowość tworzenia rad pracujących w większych zakładach pracy. Autor artykułu uważa, że jest to przejmowanie mechaniczne wzorów jugosłowiańskich, bez zastanowienia się nad negatywnymi doświadczeniami, jakie przyniosła działalność tych rad. Autor artykułu wskazuje, że sukces działalności takiego czy innego przedsiębiorstwa socjalistycznego zależy od fachowości kierownictwa, znajomości rynku, prawidłowej polityki inwestycyjnej. Niezbędne jest również stosowanie naukowych metod zarządzania. Artykuł kończy się wnioskiem, który nalega na to, by rady poczynające pracujących rozjuż działalność w niektórych przedsiębiorstwach, uważać za interesujący eksperyment, wymagający jednak po pewnym czasie starannej analizy. Agencja CTK doniosła, że w nocy z niedzieli na poniedziałek czterech osobników znajdujących się w stanie nietrzeźwym uszkodziło w miejscowości Kobylnice, w powiecie Brno, pomnik ku czci żołnierzy radzieckich, poległych w czasie drugiej wojny światowej. Organa bezpieczeństwa publicznego za pośrednictwem agencji CTK zwróciły przy tej okazji uwagę, że tego rodzaju czyny będą uważane za prowokację i będą ścigane z całą surowością prawa. PRAGA (PAP) We wtorek odbyła sie w Pradze konferencja prasowa dla dziennikarzy zagranicznych na temat sytuacji w ruchu młodzieżowym w Czechach i na Morawach. Obecnych na konferencji dziennikarzy informował przewodniczący Komitetu Centralnego Czechosłowackiego Związku Młodzieży, Z. Yfjkrouhlicki. Jak wynikało z wypowiedzi Vokrouhlicklego. Czechosłowacki Związek Młodzieży przekształci się w Federacje Organizacji Młodzieżowych, której kongres odbędzie sie na wiosnę 1969 roku. Chcemy — powiedział Vokrouhlicki — uczestniczyć w budowie sodalizmu, zgodnie z programem KPCz. Vokrouhllckl oświadczył, że o przynależności do SFMD zadecyduje ostatecznie kongres, ale Już dzisiaj należy sądzić że przyszła federacja bedzle należała do tej organizacji, skupiającej postępowa młodzież. „Partelet” wyraża ubolewanie. iż „w pewnych zaprzyjaźnionych krajach socjalistycznych, przede wszystkim w Jugosławii oficjalne kierownictwo partyjne i rządowe zajęło stanowisko, które nie pomaga sprawie socjalizmu i jedności”. Artykuł zwraca uwagę, że akcja wojskowa i polityczna 5 krajów socjalistycznych w Czechosłowacji jest zgodna z zasadami stosunków między krajami socjalistycznymi. „Czechosłowacja była zagrożona realnym niebezpieczeństwem kontrrewolucji. Imperialistyczna redakcja wyciągnęła wnioski z wydarzeń węgierskich w roku 1956 kiedy to jawny terror kontrrewolucyjny pojawił się zbyt wcześnie i tym samym szybko zdemaskował się”. „Partelet” zwraca uwagę, że reakcja zmieniła obecnie swą taktvke wybierając „cichej” kontrrewolucji. drogę Akcja państw Układu Warszawskiego podjęta 21 sierpnia była niezbędna, bowiem gdyby nastąpiła później odbywałaby się prawdopodobnie w bardziej bolesnych warunkach i kosztem większych ofiar. Kronika dyplomatyczna Nowo, mianowany ambasador nadzwyczajny-' i pełnomocny fcsięstwa „Luksemburgu w~Polsce Pierre~Wurth, złożył 8 bm. wizytę wstępną kierownikowi Ministerstwa Spraw Zagranicznych wiceministrowi Adamowi Kruczkowskiemu Nowo mianowany ambasado! nadzwyczajny i pełnomocny Królestwa Nepalu w Polsce Bal Ohandra Sharma, złożył 8 bm. wizytę wstępna kierownikowi Ministerstwa Spraw Zagranicznych wiceministrowi Adamowi Kruczkowskiemu. (PAP) Wiadomości z zagranicy dziś także na str. 6 „Partelet“ o wydarzeniach w Czechosłowacji BUDAPESZT (PAP). Agencja MTI podaje, że organ Komitetu Centralnego WSPR, „Partelet” zamieszcza w swym październikowym numerze artykuł o wydarzeniach w Czechosłowacji. Wicemin. Handlu Zagranicznego CSRS w Polsce W związku z rozpoczynająwackimi rokowaniami w sprawie' protoKołu handlowe - go Tła rok łaba we wtorek przybył dö w arszawy"" w i c e - ^iiHistef"' Handlu Zagranicznego TłSRS — Alois Hloch. V Gościa powitał wicemłńister Handlu Zagranicznegc Marian Dmochowski. (PAP; „Le Monde": pietyzm dia zabytków w Polsce PARYŻ (PAP). W___AW.inięmle, zakończył sie międzynarodowy kongres poświecony ochronie __i_ konserwacji zabytkowych__z&społów miel siki ch__7 udziałem ekspertów 16 krajów, wśród którr yefi..Po ls.ke re prezent owali__prftL Stanisław Lorentz 1 Dtof.-----laiL Zachwatowicz ,.Le Monde” poświęca obradom kongresu obszerną relację, w której pod osobnym śródtytułem porusza „Odbudowe w Polsce”. Autor relacji dodaje od siebie, że „w Warszawie^ "źd&adhiczę plany rozwoju miasta, rola i funkcja zespołów historycznych zostały u stadom e w ścisłej współpracy z urbanistami” oraz wymienia przesunięcie .XVlI-wieczne go kościoła przy ul. Świerczewskiego. jako dowód pietyzmu dla zabytków. Polskie publikacje na wystawie w Paryżu PARYŻ (PAP). W parysikim gmachu radia i telewizji otwarto we wtorek wystawę, poświęconą międzynarodowej prasie, ukazuląccj sie w jeżyku francuskim. W v stawę, która gromadzi wydawnictwa 86 krajów. otworzył sekretarz stanu do spraw zagranicznych. Jean de Lipkowski. Zwiedzając ekspozycje min de Lipkowski zatrzymał się dłuższa chwilę przy stoisku polskim, należącym do największych. Prezentuje ono ponad 20 tytułów różnych periodyków. wydawanych u nas w języku francuskim. Co obiecuje Humphrey przed wyborami ? Ć -k GŁOSZONY w sobotę f „program europejskiej polityki” Huberta Humpbreya, która miałaby być realizowana w razie jego zwycięstwa wyborczego, jest dokumentem zredagowanym zręcznie. Zawiera on kilka punktów, które, gdyby zostały istotnie zrealizowane i to zrealizowane w duchu odprężenia, mogłyby wpłynąć na zmianę atmosfery na naszym kontynencie. Ale byłoby naiwnością oczekiwać, że Humphrey przedstawia rzeczywisty program naprawy stosunków Wschód — Zachód. Za dużo jest tu innych punktów — punktów. które przypominają os'awiony i obliczony na polityczną i ideologiczną dywersję program .budowy mostów” prezydenta Johnsona. Zresztą i nazwisko jednego z autorów programu Humphreya mówi za siebie — jest nim czołowy dzi# w USA ideolog antykomunizmu prof. Zbigniew Brzeziński, Do najbardziej rzucających się w oczy punktów programu Humphreya należy — po raz pierwszy użyte w dokumencie tego rodzaju — sformułowanie na temat granic w _ Europie. Program postuHije ..świadoma elirrppaeie źródeł braku stabilizacji oraz napięcia. Czołowe miejsce zajmuje tu poczucie niepewności terytorialnej u wschodnich Europejczyków Nadszedł czas. aby uznać istniejące granice narodowe za trwałe”. Jest to zdanie ważne. Ale jaką forme takie uznanie ma przybrać? I czy słowa „granice narodowe” oznaczaią. iż Stany Zjednoczone będą gotowe uznać za trwałą również — granicę na Łabie — innymi słowy pogodzić sie oficjalnie z istnieniem dwóch państw niemieckich? . Dokument poświęca wiele uw«"’ sprawie rokowań na tematy rozbrojeniowe — również w kontekście Czechosłowacji, przy czym na temat samej Czechosłowacji formułuje tezę co najmniej dziwną. A mianowicie, że wkroczenie wojsk pięciu państw dowodzi, „iż trwały układ stosunków Wschód — Zachód nie może zostać zbudowany w sztucznie podzielonej Europie”. A kiedy może zostać zbudowany? Wówczas, gdy udałoby się Czechosłowację — a potem może i inne kraje — ze wspólnoty socjalistycznej wyłuskać? Ale wróćmy do tematu głównego. Tutaj Humphrey — z powodu wydarzeń w Czechosłowacji — domaga się tylke „krótkofalowego ograniczenia” stosunków z ZSRR. „Ale — stwierdza — ani w interesie pokoju, ani Stanów Zjednoczonych nie leży zaprzestanie dyskusji z Moskwą na temat kontroli zbrojeń...”. A dalej: „...zahamowanie wyścigu zbrojef strategicznych nie musi byt uzależnione od generalnego politycznego rozejmu”. Podobny jest i stosunek do tej sprawy Związku kiego — jak dał temu Radziecwyraz na forum ONZ min. Gromyko. Ale są i różnice. Humphrey chce „zaangażować przywódców tywną radzieckich w konstrukdyskusję” na temat najpierw kontroli zbrojeń a dopiero później ich redukcji. Można tu dostrzec ciągotki do starej śpiewki, której tony są szczególnie dobrze znane Pentagonowi. T RZEBA więc nawet do punktów pozytywnych powierzchownie zgłaszać pytania czy zastrzeżenia. Ale one same zostały podane wraz z innymi, które w dużym stopniu ujawniała prawdziwy charakter programu Humphreya Przede wszystkim — nie tylko nie rezygnuje on z prób zasadniczego wpływania na wewnętrzny rozwój krajów socjalistycznych — wiadomo, w jakim kierunku — ale mówi nawet jakimi metodami. W pierwszym rzędzie — chodzi o powiązanie krajów Europy wschodniej z EWG i to związkami wielostronnymi. „Porozumienia wielostronne — podkreśla program — stwarzają perspektywę stania się najskuteczniejszym środkiem działania w stosunkach z Europą wschodnią. W niektórych dziedzinach kraje zachodnie powinny dążyć do zaangażowania możliwie największej liczby państw wschodnioeuropejskich, a także Związku Radzieckiego”. W stosunkach bezpośrednich USA — Europa wschodnia dominuje ta sama wpływania na kraje tendencja socjalistyczne, z tym, że robi się to wyraźniej. Tutaj Humphrey nie mógł nie uwzględnić potężnego „lobby” w Kongresie, które chce utrzymywać z krajami Europy wschodniej stosunki „selektywne”; a wszystko w celu podważania jedności wspólnoty socjalistycznej. Program mówi więc o przyznaniu klauzuli największego uprzywilejowania Rumunii i Czechosłowacji ; ale tej ostatniej tylko pod warunkiem, że utrzyma swe liberalne reformy wewnętrzne” tj. — według amerykańskich intencji wolne pole działania dla elementów antysocjalistycznych. Podobnie wygląda sprawa kredytów, dostawy urządzeń wych, technologii itd.transportoR easumując więc: program Humphreya zawiera pewne ciekawe myśli. Ale jego ogólna siąknięta jest nadal „filozofia” przewieloma schematami tworząc zewnętrznie może i atrakcyjny, a wewnętrznie pełen sprzeczności dokument. Jak ,to zwykle bywa w amerykańskich dokumentach przedwyborczych które — obol; swych zwykłych słabości, mają jeszcze tę największa, że prawdopodobnie nie będą zrealizowane. Z. B. Polska sztafeta w NRD na szlaku bojowym I Arm® WP BERLIN (PAP). Przebywająca w NRD grupa polskich kombatan. tów — uczestników szlaku bojowego I Armii Wojska Polskiego na czele z gen. brygady J. Kolasą, spotkała się we wtorek z załogą zakładów przemysłu chemicznego w Premnitz. Spotkanie to, podobnie jak inne liczne im. prezy organizowane w NRD z okazji 25-Iecia powstania ludowego Wojska Polskiego, stało się kolejną manifestacją przyjaźni mię. dzy naszymi krajami. W Bułgarii przed świętem WP SOFIA (PAP). Z okazji zbliżającej się 25 rocznicy powstania ludowego Wojska Polskiego w Ambasadzie PRL w Sofii odbyła się we wtorek konferencja prasowa. Uczestniczyli w niej przedsta. wiciele Głównego Zarządu Politycznego Bułgarskiej Armii Ludowej. attaches wojskowi ambasać europejskich krajów socjalistycznych oraz liczni dziennikarze bułgarskiej prasy cywilnej i wojsko, wej, jak również radia i telewi zji. Ważna data w historii Kuby 10 października naród kubański obchodzi ważną datę w swej historii — setną rocznicę wybuchu 10-letniej wojny, która była doniosłym etapem w walce o wyzwolenie wyspy spod kolonialnego panowania Hiszpanii, Powstanie ludu kubańskiego kierowane przez Carlosa Manuela de Cespedesa — wybuchło l'i października 1868 r. w prowincji Oriente. Przeciwko powstańcom Hiszpanie rzucili najpierw 15 tys. żołnierzy, w dwa lata później — 105 tys., a w końcu wojny wyspę pacyfikowało ćwierć miliona hiszpańskich żołdaków. Rząd powstańczy zniósł niewolnictwo i zaprowadził na wyspie tolerancję religijną. Powstanie zostało zdławione, ale na mocy układu z Zanjon (10.III.1878 r.) Kubańczykom obiecano amnestię i prawo do reprezentacji w parlamencie hiszpańskim. Rząd Hiszpanii musiał również zaaprobować decyzję rządu powstańczego zniesieniu niewolnictwa na Kuo bie. Nowe wielkie powstanie antyhiszpańskie wybuchło na Kubie w 1895 r. W i898 r. do wojny między Kubańczykami i hiszpańskimi wojskami kolonialnymi wmieszały się Stany Zjednoczone. jednakże nie po to. by pomóc narodowi kubańskiemu. 10 Na mocy układu paryskiego z grudnia 1898 r. Hiszpania zrzekła się swych praw do Kuby, ale wyspa dostała się pod okupację USA. W jawnej formie trwała ona do 1902 r. Wycofując swe wojska. Stany Zjednoczone narzuciły Kubie tzw. poprawkę Platta (wprowadzono ja do konstytucji kubańskiej). Na jej mocy Waszyngton mógł interweniować na Kubie dla obrony swych interesów i narzucać jej swych satrapów. Poprawka Platta utorowała osławionemu Batiście drogę do władzy. Dopiero zwycięstwo rewolucji związanej z imieniem Fidela Castro uwolniło Kubę od kontroli Waszyngtonu. (j) Delegacja Sejmu PRL powróciła do Moskwy z podróży po ZSRR MOSKWA (PAP) . We .wtorek wieczorem nowrociła do Moskwy z podróży po Związku Radzieckim delegacja Sejmu PRL z marszałkiem Czesławem Wyceehem na czele, która przebywa tu z wizytą na zaproszenie Rady Najwyższej ZSRR. Spotkanie Wilson-Smith „gdzieś na Atlantyku” (OD STAŁEGO KORESPONDENTA AR W LONDYNIE) Premier Wilson odleciał do Gibraltaru na spotkanie z samozwańczym premierem rasistowskiej Rodezji łanem Smithem. Podobnie jak poprzedni — anglo-rodezyjski „szczyt” w roku 1966 na pokładzie krążownika „Tygrys” — kolejne spotkanie odbędzie się również gdzieś na Atlantyku, na pokładzie okrętu „Fearless”. Większość tutejszej opinii publicznej odnosi się do 'perspektywy ponownych rozmów z dużą rezerwą. Przede wszystkim panuje przekonanie, że zapowiedziane rokowania możliwych są ostatnią z ostatnich prób pojednania pomiędzy Salisbury a Londynem i dlatego obie konferujące strony będą gotowe pójść na kompromis, aby tylko uniknąć ponownego fiaska. Tu jednak powstaje pytanie, na jaki kompromis pójdzie Londyn, Sam Smith w niedawnym wywiadzie dla brytyjskiej telewizji oświadczył, iż nie widzi perspek-tyw rządów afrykańskiej większości w Rodezji „ani za swojego życia, ani też za życia swych dzieci i wnuków”. A. NOWALlNSKI Petycja załogi „Pueblo” do rządu KRL-D PHENIAN (PAP). Koreańska Agencja Prasowa KCNA podała we wtorek, że wszyscy członkowie załogi, przechwyconego przez wojska Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej amerykańskiego okrętu wywiadowczego „Pueblo”, wystosowali na ręce rządu KRL-D petycję, w której przyznają się do zarzucanych im zbrodni przeciwko narodowi koreańskiemu. Autorzy petycji po przyznaniu się do zarzucanych im przestępstw zwracają się do rządu KRL-D z prośbą o przebaczenie i umożliwienie załodze powrotu do domu Petycję podpisali wszyscy członkowie załogi „Pueblo” „Dni komunikacji polskiej" na Węgrzech (OD STAŁEGO KORESPONDENTA NA WĘGRZECH) We wtorek rozpoczęły się „Dni komunikacji polskiej na Węgrzech” — zakrojona na szeroką skalę impreza mająca na celu pokazanie postępu technicznego w tej dziedzinie naszej gospodarki narodowej. Uroczyste otwarcie „Dni” odbyło się w sali kolumnowej Politechniki Budapeszteńskiej, z udziałem licznych specjalistów i naukowców węgierskich z ministrem komunikacji, György Csanadi na czele oraz delegacji polskiej, z ministrem Piotrem Lewińskim. Obecny był ambasador PRL na Węgrzech, 3. Kiliańczy.k Minister Lewiński wygłosił przed licznym audytorium referat o stanie i kierunkach rozwoju transportu w PRL a następnie otworzył w auli politechniki wystawę pn.r „Komunikacja i transport w PRL”. Wystawa ta składająca się z 400 dużych plansz fotograficznych obrazuje postęp techniczny w naszym kolejnictwie, budownictwie drogowo-mostowym i transporcie samochodowym. „Dni komunikacji polskiej na Węgrzech” potrwają do piątku. W środę rozpoczynają się obrady w trzech sekcjach. Specjaliści polscy wygłoszą blisko 30 referatów poświęconych technicznym problemom komunikacji i transportu. Jednocześnie wyświetlanych będzie 15 filmów technicznych. Pod koniec pierwszego dnia w ambasadzie PRL w Budapeszcie odbyła się miła uroczystość: minister Lewiński wręczył ministrowi Csanadi oraz pięciu innym wybitnym działaczom węgierskiej komunikacji odznaki „Zasłużonego kolejarza PRL” nadane im za zasługi dla rozwoju współpracy pomiędzy kolejami Polski I Węgier. ANTONI KRUCZKOWSKI Intensyfikacja militarnych przygotowań Hf 0 Nowojorska narada ministrów atlantyckich (OD STAŁEGO KORESPONDENTA Z USA) Sekretarz stanu USA, Dean Rusk, zwołał naradę ministrów spraw zagranicznycn państw NATO w nowojorskiej siedzibie delegacji St Zjednoczonych przy ONZ. Po. niedziałkowa narada przy kolacji w Waldorf Towers (jeszcze bardziej ekskluzywny niż „Waidorf Astoria” aneks do tego hotelu) stanowiła przygotowanie do ministerialnej sesji Rady NATO, wyjątkowo przesuniętej w grudnia na połowę tym roku z listopada br. W nowojorskim spotkaniu uczestniczyli ministrowie 13 państw, tj. z wyłączeniem przedstawicieli Islandii i Por. tugalii. Na naradę przybył specjalnie boński minister spraw zagranicznych, Willy Brandt. Inni ministrowie byli obecni w Nowym Jorku z okazji sesji ONZ, lecz NRF nie jest członkiem tej organizacji Zresztą poniedziałkowa narada została zwołana m. in. wskutek ponagleń,rządu bońskiego, który usiłuje pogłębić atmosferę napięcia w Europie, aby podnieść swoją wartość dla NATO i USA. Jak wiadomo, przed paru tygodniami w tym właśnie celu przebywał w Waszyngtonie specjalny emisariusz kanclerza Kiesingera, poseł do Bundestagu' i szef koncernu Thyssena, Kurt Birrenbach. Wedle doniesień „New York Ti. mesa” ministrowie NATO omawiali „metody poprawienia jakoś, ci istniejących kontyngentów zbrojnych w Europie, lecz nie zobowiązali się do ostrego icli zwiększenia”. Punktem wyjścia ich dyskusji były uchwały Rady NATO podjęte w ub. tygodniu w Brukseli, przewidujące zację uzbrojenia, sprzętu modernii zaopatrzenia oraz przedłużenie terminów obowiązkowej służby wojskowej w armiach europejskich członków NATO. Jednakże zgodnie z relacją dziennika „Christian Science Monitor”, listopadowa sesja Rady NATO ma się zająć planami „integracji nowych wkładów zbrojnych” W. Brytanii, NRF; Belgii, Grecji, Włoch, Holandii, Norwegii i Turcji. W nowojorskiej naradzie uczestniczył również sekretarz generalny NATO, Manlio Bro. sio, który dokonał przeglądu sytuacji. Dean Rusk zreferował atlantyckim ministrom swoje rozmowy z ministrem spraw zagranicznych ZSRR. Andrejem Gromyką. Pośrednim etapem militarnych przygotowań NATO przed doroczną sesją ministerialną będzie konferencja grupy planowania nuklearne go, która rozpoczyna się 10 om. w Bonn. Głównym tematem tej konferencji — uczestniczą w niej ministrowie obrony i najwyżsi dowódcy wojskowi państw NATO — jest sprawa ewentualnego zastosowania tzw. taktycznej broni atomowej. W skiad grupy planowania nuklearnego wenoazi 7 państw NATO, w tej liczbie iNiemcy zacnoanie. NKF spodziewa się, ze w atmosierze zwiększonego napięcia zdoia ona uzyskać nowe koncesje w dziedzinie nuklearnego planowania wpiynąc na taaą zmianę strai tegu NATO, która bęuzie przewidywała większą roię broni atomowej. Wizyta Kurta Birrenbacha w jego rozmowy Waszyngtonie i w Pentagonie Dyły m. m. poświęcone tej sprawie. Intensyfikacja militarnych przygotowań iNAlu swiauczy, ze oaH usiłują zachęcie swoicn sojuszniKOw do znacznego zwiększenia wysiłku zbrojnego, czego w ciągu ostatnich kilku lai St. Zjednoczone nie mogły osiągnąć. Zakres bezpośredniego uaziału USA w aaiszej rozbudowie struktury wojskowego NATO w zachodniej Eure pie me został jeszcze ustalony. Decyzje w tej sprawie zapadną zapewne po wyborach prezydenckich, Ale St. Zjednoczone wkroczyły na drogę, która prowadzić może w tym niepokojącym kierunku. M. BEREZOWSKI Schroeder zapowiada zwiększenie wydatków zbrójemowycn WKir BONN (PAP). Federalny minister obrony dr Gerhard Schroeder w przemówieniu wygłoszonym we wtorek we Frankfurcie nad Menem wypowiedział się raz jeszcze za umocnieniem NATO. starając się to uzasadnić wydarzeniami czechosłowackimi. istnienie NATO wymaga jak argumentował dalej — obecności silnych wojsk amei ykanskich na Kontynencie europejskim, które będą sprzymierzone „z silnymi, równie aobrze wyposażonymi wojskami zachodnioniemieckimi i innych państw NATO”. Problem rekompensaty w dewizach musi byc rozwiązany w ramach sojuszu na dłuższy okies. Minister boaski zastrzegł się, że nie chodzi o koszty stacjonowania, lecz o wyrównanie za nakłady w dewizacn ponoszone przez poszczególnych partnerów sojuszu ze wzgrędu na ich zobowiązania wobec- Paktu Atlantyckiego. I wreszcie postulował zacieśnienie współpracy w dziedzinie gospodarki zbrojeniowej, której głównym celem miałoby być zapewnienie „możliwie jak najlepszego wyposażenia Bundeswehry i wojsk paktu w ogó-1 A Schroeder niedwuznacznie oświariczył, że NRF zwiększy wydatki zbrojeniowe. Również przewodniczący frakcji CDU — CSU w Bundestagu, Barzel. zażądał wzmocnienia Bundeswehry. „Kto podważa status quo ten prowadzi wojenna politykę!" (KORESPONDENCJA WŁASNA INTERPRESS Z BONN) Kanclerz Kiesinger wygłosił na wiecu CDU we Frankfurcie n/Menem jedno ze swoich szablonowych przemówień, w którym zapewnienia o pokoju idą w parze z atakami przeciwko status quo w Europie, stanowiącym podstawę pokoin „Prowadzimy pokojową politykę z pokojowymi celami i pokojowymi metodami” — zapewniał kanclerz Kiesinger. Równocześnie określił on żądanie uznania istniejącego stanu rzeczy jako „żądanie zaakceptowania dyktatu” i zapewniał butnie, że „dyktat ten nie zostanie przez nas przyjęty” „Nie możemy pozostawić naszych krajanów w drugiej części Niemiec ich własnemu losowi” — wołał kanclerz. Grupa uczestniczącej w wiecu młodzieży wskazała wyraźnie, gdzie należy szukać wzorów takich przemówień skandując ironicznie „Heil Hitler”, „Sieg Heil” Lewicowi demonstranci rozwinęli w czasie przemówienia kanclerza Kiesingera transparent z wymownym napisem: „Kto podważa status quo, ten prowadzi wojenną politykę!” H. K. Spotkania w ONZ NOWY JORK (PAP). Agencja TASS podała, że we wtorek sekretarz generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych, Ul Thant wydał śniadanie na cześć ministra Spraw Zagranicznych Związku Radzieckiego, A. Gromyki. NOWY JORK (PAP). Minister spraw zagranicznych ZSRR, A, Gromyko, spotkał się we wtorek z ministrem spraw zagranicznych Rumunii C. Manescu. W przyjacielskiej rozmowie omówione problemy interesujące obie strony. Tegoż dnia A. Gromyko przeprowadził rozmowę z włoskim ministrem spraw zagranicznych G. Medici. NOWY JORK (PAP). Agencja TASS podała z Nowego Jorku, że minister Spraw Zagranicznych Związku Radzieckiego spotkał się we wtorek z przebywającym w Nowym Jorku ministrem Spraw Zagranicznych Niemieckiej Republiki Federalnej. Willy Brandtem. JDo spotkania doszło na prośbę Willy Brandta, który przeprowadził z A. Gromyką rozmowę na temat stosunków między Związkiem Radzieckim a NRF. NOWY JORK (PAP). Agencja AP informuje, że we wtorek brytyjski minister spraw zagranicznych, Michael Stewart, spotkał się z amerykańskim sekretarzem stanu, Deanem Ruskiem, W czasie spotkania obaj mężowie stanu przedyskutowali problemy kryzysu bliskowschodniego, bezpłeczeń stwa europejskiego oraz stosunków Wschód — Zachód. Obaj podkreślili konieczność kontynuowania misji Jarringa na Bliskim Wschodzie. NOWY JORK (PAP). Przewodniczący radzieckiej delegacji na XXIII sesję Zgromadzenia Ogólnego NZ, minister spraw zagranicznych ZSRR, Andrej Gromyko spotkał sie w poniedziałek w Nowym Jorku z ministrem spraw zagranicznych W. Brytanii, Michaelom Stewartem i odbył nim rozmowę na tematy interez sujące obie strony. NOWY JORK (PAP). Przewodniczący delegacji polskiej na XXIII sesję Zgromadzenia Ogólnego NZ wiceminister i kierownik MSZ J. Winiewicz spotkał się w poniedziałek z przewodniczącym delegacji ZRA na obecną sesję ONZ, ministrem spraw zagranicznych ZRA Mahmudem Riadem. Watykański proces o... herezję RZYM (PAP). 8 bm. watykańska kongregacja ' dla spraw doktryny wiary (kontynuator tradycji świętego officjum) rozpoczęła proces teologiczny o herezję przeciwko holenderskiemu nikaninowi, profesorowi domiteologii na uniwersytecie katolickim w Nimenga, Edwarddowi Schillebeeckowi. Jest to pierwszy tego rodzaju proces od śmierci papieża Piusa XII. 1068 R. — NR 278 Czego boję %ię obywatele Mir? (KORESPONDENCJA WŁASNA INTERPRESS Z BONN) Instytut Badania Opinii Publicznej w Allensbach przeprowadził ankietę, mającą na celu ustalenie: czego obawiają się obywatele NRF. Jej wyniki dają ciekawy obraz poglądów, panujących w tym społeczeństwie. Ankietowanym kazano wyciągnąć rożnego loazaju hasła. Które uważali za słuszne. Duża iiosc, bo aż 72 proc. wyciągnęła łiasia; „iiość przestępstw coraz bardziej u nas wzrasta”. Lasio to odpowiada, nawiasem mówiąc, stanowi fań./cznemu. Wsroa obywateu powyżej 50 lat az 78 proc. obawia się rosnącej przestępczości. 58 proc. obywateli obawia się o swoje miejsce pracy. Wśród robotników obawę tę podziela aż 65 proc., mimo iż spadek koniunktuj y został za pomocą państwowych zastrzyków zahamowany i produkcja wykazuje znowu tendencje wzrostowe. 55 proc. obawia się „rebelii studenckiej” i uważa, że policja nie potrafi często sobie poradzie z lewicowymi demonstrantami. (Jest to niewątpliwie echo kampanii uprawianej przez gazety koncernu Springera.) Zaledwie 29 proc. uważa neofaszystowską NPD za „największe niebezpieczeństwo dla NRF”. Bagatelizowanie tego niebezpieczeństwa i usypianie opinii publicznej przez czynniki oficjalne wydaje niestety swoje owoce. W robotniczej Nadrenii-Westfalii groźbę ze strony NPD widzi co trzeci, w Bawarii natomiast zaledwie co piąty obywatel. HENRYK KOLLAT Minister Transportu Indii zakończy! wizytę w Polsce We .wtorek zakończył 10-dniowa _^=-lLC-W Polsce!" mi iii ster (Transportu i Żeglugi Indii — Vijaye.naia Rao, który przebywa! na "zaprosźeriie ministra Handlu Zagranicznego. Min V. Rao przeprowadził szereg rozmów, dotyczących współpracy polsko-indyjskiej w dziedzinie gospodarki morskiej członkami rządu polskiego, repre z zentującymi resorty Handlu Zagranicznego, Żeglugi oraz Przemysłu Ciężkiego. Gość indyjski zwiedził porty i stocznie w Gdańsku i Gdyni oraz Zakłady „H. Cegielski” w Poznaniu — producenta silników okrętowych. W dniu odjazdu min. Rao został przyjęty przez wiceprezesa Rady Ministrów Piotra Jaroszewicza. W rozmowie uczestniczył minister Handlu Zagranicznego Witold Trąmpczyński. Na lotnisku Okęcie, odlatującego do Bukaresztu, gościa z Indii pożegnał minister Handlu Zagranicznego Witold Trąmpczyński. Obecni byli: ambasador Indii W Polsce Vallillath Madhathil Madhavan Nair oraz ambasador Rumunii Tiberiu Petrescu. Premier Rumimli przyjął ambasadora Polski BUKARESZT (PAP). „jL-hm. premier rządu Socjalistycznej Republiki Rumunii. O. Maurer przyjął ambasadora PRL w Bukareszcie. Jaromira O- chęduszkę! i Wyniki wyborów samorządowych w Finlandii HELSINKI (PAP). W dniach 6 i 7 października w Finlandii odbyły się wybory samorządowe, które — zgodnie zresztą z przewidywaniami przyniosły zwycięstwo składającej się czterech partii koalicji rządoz wej. Partie te uzyskały w sumie ponad 60 proc. głosów. Do koalicji należą: Fińska Partia Socjaldemokratyczna, partia Centrum, Demokratyczny Związek Narodu Fińskiego (w skład którego wchodzi Komunistyczna Partia Finlandii) oraz Socjaldemokratyczny Związek Robotników i Drobnych Rolników. Były to pierwsze wybory po obniżeniu wieku obywateli uprawnionych do głosowania z 21 do 20 lat. Partia Socjaldemokratyczna uzyskała 24,2 proc. głosów — wobec 25 proc. głosów w poprzednich wyborach samorządowych w roku 1964. Ta nieznaczna strata głosów odbije się tylko minimalnie na liczbie przedstawicieli socjaldemokracji we władzach samorządowych. Demokratyczny Związek Narodu Fińskiego uzyskał 17,7 proc. głosów wobec 22 proc. W H?64 r. Socjaldemokratyczny Związek Robotników i Drobnych Rolników otrzymał 1.4 proc. głosów (3 proc. w 1964). Na przedstawicieli partii Centrum padło 17.8 proc. głosów (19.3 r»roc. w 64 r.). Jeśli chodzi o partie spoza koalicji rządowej — konserwatyści (koalicja narodowa) uzyskali 17,1 proc. głosów (14.5 proc. w 64 r.). Szwedzka Partia Ludowa Finlandii 4.5 proc. głosów (5.6 proc. w 64 r.) i Liberalna Partia Ludowa 5,8 proc. głosów (3,7 proc. w 64 r.). Znaczny sukces odniosło tzw. stronnictwo chłopskie, które uzyskało 12 proc. głosów wobec 1,7 proc. w wyborach samorządowych z 1964 r. i 1 proc. w wyborach parlamentarnych z 1966 r. Pogrzeb Jana Kurnakowkza We wtorek na Cmentarza Powązkowskimw Warszawie odbył sie pogrzeb jednego z aajzaakonutszych aktorów polskich scen i ekranu — Jana Kurnakowicza. W godzinach przedpołudniowych trumnę ze zwłokami artysty wystawiono w Pałacu Prymasowskim. Żałobny kondukt w drodze na Powązki zatrzymał sie przed Teatrem Narodowym, na którego scenie Jan Kurnakowicz stworzył wiele swych wspaniałych ról. W imieniu zespołu tego teatru Zmarłego pożegnał dyrektor Adam Hanuszkiewicz, Na Cmentarzu Powązkowskim zgromadziło sie wiele osób, aby towarzyszyć znakomitemu artyście w jego ostatniej drodze. Obok rodziny w kondukcie szli przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Sztuki, Prezydium Stołecznej Rady Narodowej, delegacje teatralne przybyłe z wielu miast, przedstawiciele świata kulturalnego i artystycznego stolicy. Nad mogiłą — w imieniu aktorstwa polskiego i ZG Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatru j Filmu w pełnych głębokiego żalu słowach pożegnał Jana Kurnakowicza jego kolega — Władysław Krasnowiecki. Mogiłę pokryły wiązanki kwiatów' i. wieńce.