Trybuna Ludu, styczeń 1970 (XXII/1-30)

1970-01-29 / nr. 28

r 2 __________________________________________________________________TRYBUNA LUDU___________________________________ . I gracja gospodarcza Referat prof, dr. J. Pajestki na międzynarodowej konferencji w Moskwie MOSKWA (PAP). W gim dniu odbywającej się dru­w Moskwie' konferencji międzynarodowej naukowej, po­święconej problemom świa­towego systemu socjalistycz­nego obrady plenarne roz­poczęły się od członka delegacji wystąpienia polskiej — zastępcy Przewodniczącego Komisji Planowania prof, dr Józefa Pajestki. Wygłosi! on referat pt. „Lenin, a integra­cja gospodarcza”. Wystąpienie prof. Pajestki spotkało się z dużym zainte­resowaniem uczestników ir an f Pr p n o i i A oto niektóre fragmenty referatu: Nie sposób widłowo zrozumieć tego, pra­co wspólne i tego, co specyficz­ne dla procesów integracyj­nych występujących w róż­nych formacjach ustrojo­wych, bez sięgnięcia do ich genezy historycznej i ich perspektyw. Umożliwia to leninowska analiza procesów społeczno-gospodarczych im­perializmu, nauka Lenina o rewolucji socjalistycznej, je­go przewidywania i- wskaza­nia na temat kształtowania się światowego systemu go­spodarki socjalistycznej. W umiędzynarodowieniu ży­cia Raspodarczego widział Lenin ważkie implikacje dla dojrzewania przesłanek zwy­cięstwa socjalizmu. Imperia­hzm, jako system świato­wy, stworzył więc przedpole światowego systemu socjalistycz­nego. Z punktu widzenia per­spektywicznego Lenin wał dobrze znana tezę: sformuło­„Istnie­je tendencja do stworzenia jed­li'""' —' gm—mm ■ ■ • ■ ■J go.-ipociarKi światowej jako ilości, kierowanej przez prole­­iriat wszystkich narodów vyę­­-ug jednego planu. Tendencja ł z całkowita oczywistością u­jawnia się już w warunkach ka­pitalizmu, a w warunkach so­cjalizmu rozwinie się jeszcze bardziej i w pełni się urzeczy­wistni”. Ta teza Lenina dotyczy warunków ogólnoświatowego sy­stemu socjalizmu i komunizmu, i pozostaje poza zasięgiem poli­tyki gospodarczej współczesnej dobv. Jako bliższą perspektywę widział wi?c Lenin ukształto­wanie wspólnoty socjalitycz­­nej, zrzeszającej określoną liczbę krajów, opartej na wspólnych zasadach ide­owych i społeczno-gospodar­czych, na zasadach interna­­cjonalistycznych, współpracy i wzajemnej pomocy. Na tych zasadach może się rozwijać nowy typ stosunków między­narodowych, odpowiadający socjalizmowi. Żywym drogowskazem - na­szej działalności pozostają więc sformułowane przez Le­nina fundamentalne zasady ukształtowania i funkcjono­wania naszej wspólnoty. Moż­na je sprowadzić do następu­jących: dobrowolność sojuszu narodów oraz ich równość, uwzględnienie różnic narodo­wych i państwowych przy wypracowaniu ogólnych me­tod i form wspólnego działa­nia, wzajemne wzbogacenie doświadczeń, wynikające ze specyfiki historycznej kra­jów i rozwiązanie przez nie problemów budowy socjaliz­mu, umiejętne kojarzenie in­teresów narodowych i mię­dzynarodowych. Podkreślając z naciskiem konieczność przestrzegania suwerenności nin przestrzegał narodowej, Le­przed tendencjami jednocześnie laryzmu narodowego, partyku­nacjo­nalizmu. Nacjonalizm jest nie tylko ideologią z gruntu ob­cą i przeciwstawną narodowej solidarności między­mas pracujących. Może on wyrzą­dzić niepowetowane szkody wspólnocie krajów socjalisty­cznych, a tym samym i inte­resom kraju nie dość zdecy­dowanie przeciwstawiającego się tendencjom nacjonalisty­cznym. Postępujący proces umiędzyna­­rodawiania życia gospodarczego jest ogólną prawidłowością roz­wojowy zarówno socjalizmu, jak i kapitalizmu. Między umiędzy­­narodawianiem życia społeczno­­gospodarczego a integracją me należy, naszym zdaniem, stawiać znaku równości, czy twierdzić, że różnią się one tylko pod wzglę­dem intensywności (że integracja jest wyższym etapem umiędzyna­rodowienia). Pierwsze pojęcie jest bardzo szerokie, i obejmuje zarówno rozwój sił wytwórczych, jak i stosunków ekonomicznych, instytucji nadbudowy, zjawisk kulturowych itp., drugie nato­miast słusznie jest ograniczyć do dziedziny stosunków ekonomicz­nych oraz nadbudowy społeczno­­politycznej. W procesach integra­cji wr '• v- ze os «»so­wywanie stosunków ekonomicz­nych i nadbudowy do wymogów rozwoju sił wytwórczych. Jeżeli tendencje integracyj­ne są fąnkcją rozwoju sił wy­twórczych, to należy oczeki­wać ich wystąpienia i nasila­nia się w miarę rozwoju tech­niczno - ekonomicznego — na wyższym etapie tego rozwoju Nie jest więc przypadkiem ale obiektywnie jest uzasad­nione, że kraje socjalistyczne nie wysuwały szerokich pro­gramów integracji we snych stadiach swojego wcze­roz­woju, a wysuwają taki pro­gram obecnie na wyższym etapie rozwoju. Należy ocze­kiwać, że potrzeby integracyj­ne i zrozumienie ich koniecz­ności będą się nasilały wraz z postępującym procesem roz­wojowym. Procesem integracyjnym mo­­żerny nazwać taki proces, w któ­rym — na podstawie uzgodnień międzynarodowych — przepro­wadzane są zmiany (reformy) stosunków ekonomicznych i nad­budowy społeczno - politycznej, mające na celu stworzenie wa­runków bardziej sprzyjających współpracy międzynarodowej, Chodzi tu oczywiście o zmiany poważniejsze, kompleksowe. do­tyczące w pewnym stopniu cało­kształtu czynników wpływają­cych na współpracę, eliminują­cych pewne przeFzkody stwarza­ne rozwojowi sił wytwórczych przez odrębności organizmów państwowo - ekonomicznych. Ta­kie rozumienie procesu integracji usunąć może wiele nieporozumień które powstają przy różnych pró­bach definiowania „istoty inte­gracji”. Przedsięwzięcia integra­cyjne dotyczyć muszą stosunków ekonomicznych, jak również nad­budowy społeczno - politycznej. W konsekwencji dotyczy to rów­nież samego państwa. Państwo ma jeszcze w naszych warunkach niezwykle doniosłe funkcje ekonomiczne, społeczne i polityczne, a współpraca orga­nizowana na bazie istnienia orga­nizmów państwowo - ekonomicz­nych stwarza tak wielkie możli­wości, że kwestionowanie jego potrzeby byłoby w tych warun­kach wręcz awanturnictwein Przyjmując to, stwierdzić należy że przedsięwzięcia integracyjne, majace w obecnym okresie pod­stawowe znaczenie dla integracji ekonomicznej w ramach RWPG, dotyczą reform w dziedzinie sto­sunków ekonomicznych. Chodzi tu głównie o: dostoso­wanie wewnętrznych reguł i form działalności ekonomicznej do po­trzeb intensywnej współpracy (tn.in. systemów zarządzania, za­sad kształtowania cen itp,) i wy­kształcenia międzynarodowych zasad i instrumentów ekonomicz­nych (wspólnego planowania wspólnego pieniądza wspólnoty). Określając integracje jako zjawisko dotyczące sfery sto­sunków ekonomicznych nadbudowy, nodkreślamy. tym i samym z całą ostrością od­mienność cech społecznych, ekonomicznych i politycznych procesów integracji w kapita­lizmie i socjalizmie. M^ją one wspólna podstawę w rozwoju si? wytwórczych, prowadzą­cym do coraz większego spo­łecznego podziału pracy. To­też jeżeli twierdzimy, że in­tegracja jest funkcja rozwoju sił wytwórczych, nie powinno nas nadmiernie dziwić, że zmiany w stosunkach ekono­micznych i nadbudowie spo­łeczno-politycznej w niektó­rych ugrupowaniach integra­cyjnych typu kapitalistycz­nego są daleko zaawansowane — dalej niż u nas. Ich treść społeczna, ekonomiczna i po­lityczna w różnych ustrojach jest jednak tak różna, jak różne są te ustroje. Wpływa to, oczywiście, silnie i na me­tody i formy rozwiązań inte­gracyjnych. Procesy integracyjne wystę­pujące w krajach socjalistycz­nych są kontynuacja tych procesów w sferze międzyna­rodowych stosunków ekono­micznych, które tak wcześnie i tak głęboko przeanalizował Lenin. Mimo że podstawy ustro­jowe krajów socjalistycznych stwarzają bardzo sprzyjające warunki dla umiędzynarodo­wienia ich życia gospodar­czego i czerpania stąd wza­jemnych korzyści ekonomicz­nych, przesłanki dla głębszych przedsięwzięć integracyjnych mogły się pojawić dopiero na dalszym etapie naszej współpracy, W pierwszych okresach swojego rozwoju kraje socjalistyczne kon­centrowały się na wewnętrznych przekształceniach społeczno-eko­nomicznych, opierały swoje tem­po rozwoju w dużym stopniu na wykorzystywaniu czvnników eks­tensywnych i kształtowały pod­stawową strukturę gospodarki, sorzyjajacą wszechstronnemu dłu* gofalowemu rozwojowi. Szerokie rozwijanie międzynarodowego po­działu pracy nie było tu sprawą naczelnego priorytetu, co nie przeczy, oczywiście, poważnej roli handlu zagranicznego i pomocy gospodarczej. W dalszym proce/ sie rozwojowym sytuacja szybko i radykalnie sie zmieniła. W za­kresie czynników wzrostu eko­nomicznego trzeba było córa? bardziej zdecydowanie — poć groźbą zmniejszenia tempa roz­wojowego •— przechodzić do wy­korzystywania czynników inten­sywnych, a to znaczyło w pierw­szym rzędzie przyspieszenie po­stępu technicznego. Rozwiązywa­nie tego problemu jest absolut­nie niemożliwe w wąskim za­kresie ekonomik narodowvch, toteż wymaga m.in. szerokiego oparcia się o współpracę między­narodową. W zakresie czynników strukturalnych, po rozbudo­wie bazowej struktury, kraje stały się bardziej zdolne do międzynarodowego podziału pracy, a z drugiej strony — coraz bardziej go potrzebują­cymi. W szczególności mniej­sze kraje bez nastawienia się na rozwój bardziej selektyw­ny (tj. bardziej wyspecjalizo­wany) nie mogły zapewnić odpowiedniego postępu tech­niczno-ekonomicznego swej produkcji. Przesłanki te na­rastały stopniowo — w jed­nych krajach nieco wcześniej, w innych -nieco później. Ma­terialne przesłanki dla podję­cia poważnych przedsięwzięć integracyjnych są więc w peł­ni doirzałe. Trzeba podkreślić, że mimo du­żej dojrzałości potrzebv realiza­cji głębsze przedsięwzięcia in­tegracyjne okazują się w praktyce sprawa bardzo zło­żoną i niezwykle trudna Trudność polega głównie na tym, że do systemu współpra­cy gospodarczej kraje musza się dostosować. To wymaga zmian wiel,j rzeczy — metod działania, instytucji itp. w każdym kraju. Zmiany okazują się sprawą bar­dzo trudna. Program rozwiązań integracyj­nych krajów zrzeszonych RWPG został już w ogólnych za­w rysach wytyczony. Znane sa jego podstawowe myśli przewodnie oraz kierunki poszukiwań. Wyty­czyła je XXIII nadzwyczajna sesja RWPG t; c d ti ikaif Plenom KO IPCz Zmiany na stanowiskach partyjnych i państwowych pcvllt*ntFcc c *FrrlVssrnr. (Dok. na str. 4) zlonka sekretariatu KC KPCz, ierwśzego sekretarza KC KP 'owacji i członka sekretaria­­j KC KPS. Na zwolnione liejsca członków Prezydium 1C KPCz zostali wybrani w łjnych wyborach: Antonin łapsk, Jóscf Korczak ,i. Jose! icnart. Komitet .Centralny zybral również .na zasiępcóiy złonków Prezydium KC IPCz- Dali bora Ha'ncsa, Ya­­:ava Ilułę i Aloisa Irtdrę. W związku z powierzeniem .ubomirowi Sztrougalowi sta nwiska państwowego, ole­um KC zwolniło go z funkcji ekrelarza KC KPĆz, członka skretariatu KC KPCz i prze­wodniczącego oraz sekretarza kurą KC KPCz d's kierowa­­ia pracą partyjną na zię­bach czeskich. Na funkcję rzewodniczącego Biura KC IPCz wybrano Josefa Kemp-Człorikiem sekretariatu KC KPCz wybrano Jana Fojtika i zatwierdzono go na stanowi­sku sekretarza KC KPCz. wybrano Josc-fa Kempnego. KC KPCz zaakceptowało wniosek, aby Josefowi Lenar­towi powierzono funkcje pierwszego sekretarza KC KP Słowacji i w związku z tym zwolniło go z funkcji sekreta­rza KC KPCz. Do Komitetu Centralnego KPCz dokooptowano1 Vac lava I oraczka, Antonina Kroużila, Vladimirs PirOszika, Jana Pirczc, Jana Szimka, P si­gma furzo. P'ra'iäiska Ondrzi­­-cha i Radko Kask. Jaroslava Bojn. -.astepcę członka KC przesunięto na członka KC KPCz. Komitet Centralny KPCz przyjął rezygnację, La­­disiava Kardy i Oldrzicha Ma tejki z funkcji członków Biura KC KPCz dś kierowania pra­cą partyjną na ziemiach czes­kich i Jaroslava Kozia z funk­cji sekretarza tego Biura, zwolnił z funkcji członka i sekretarza Biura KC KPCz Antonina Kapka. Na stanowi­sko członka Biura KC KPCz powołał: Karla Bcranka F:\ f.ena Erbaną i Bcdrzirha Szvcstkc, na stanowisko se­kretarzy Biura KC KPCz — Jana Baryła. Leopolda Koval­­czika i Vaclava Svobodę. Ple­num KC KPCz zaleciło Janu Pillcra na przewodniczącego CRZZ. a na przewodniczącego KC Związku Przyjaźni Cze chosłnwarko Radzieckiej — Dallbora Hancsa. Plenum KC KPCz upoważniło Prezydium KC KPCz do przeprowadza­nia nadal w niezbędnych przy padkach zmian kadrowych na stanowiskach obietveh no menklatura Komitetu Cen­tralnego partii, z 1vm że /mia nv te będą później przedkła­dane plenarnemu posiedzeniu do zatwierdzenia. Plenarne posiedzenie KC KPCz kontynuować będzie obrady w czwartek 29 bm. Prsszydęr.S Svo%oda ckcsfiWę zmiany. PRAGA (PAP) Dnia 28 bm przewodniczący rządu CSRS inż. Oldrzich Czernik zwrócił s:ę dn prezydenta Republiki z prośbą o zwolnienie go ze stano­wiska przewodniczącego rządu Prośbę o zwolnienie z pełnionych funkcji rządowych .złożyli tak­­że: wiceprzewodniczący rządu prof. inż. Josef Kempny 'ora? ministrowie — inż. Josef Krej­ cz\ Jan Pelnarz, prof, dr Ko­lo man Boda, a także sekretarze stanu; gen. porucznik Vaclav Dworząk, płk dr Jan Majer, inż. Andrej Bąrczalt, Vlasta Brablcova, inż. Kare! Kurka i inż- Karel Martinka. Jednocześnie wicepremier rządu inż. Miłosław Ilruszko­­vicz zwrócił się z prośbą o od­wołanie go z funkcji przewod­niczącego komitetu do. spraw rozwoju techniki i inwestycji, a wicepremier rządu. Frantisek Ilaniouz — o zwolnienie go z kierowania ministerstwem handlu zagranicznego. Prezydent Republiki zaak­ceptował wszystkie te preśby. W tym samym dniu mianował on dr Lubomira Sztrougala przewodniczącym rządu CSRS, Joscfa Korczaka — wiceprze­wodniczącym rządu, inż. Rad­ko Kask — ministrem spraw wewnętrznych, inż. Andreia Barczaka — ministrem handlu zagranicznego, inż. Oldrzicha Czernika — ministrem przewod­niczącym komitetu do spraw rozwoju techniki i inwestycji, inż. Jindrzicha Zahradnika — ministrem. przewodniczącym komitetu do spraw przemysłu, dr Bohuslava Veczerza — mi­nistrem. przewodniczącym ko­mitetu do spraw rolnictwa i wyżywienia oraz inż. Karola Martinka — ministrem. Nowo mianowani członkowie rządu złożyli na Praskim Zam­ku na ręce prezydenta Repu­bliki przewidz aną konstytucją przysięgą. Prezydent Republiki przyjął do wiadomości, że dr Jan Pudlak zrezygnował funkcji sekretarza stanu przy i urzędzie prezydenta Republiki. Jednocześnie powierzył mu nadal kierowanie kancelarią Drezvdenta. Posiedzeń!® Prezydium Franiu Narodowego PRAGA (PAP). Prezydium KC Frontu Narodowego CSRS pod przewodnictwem Evzena Krbana na posiedzeniu w dniu 28 bm. zapoznało się z rezulta­tami obrad KC KPCz dotyczą­cymi zmian w składzie rządu CSRS. Na stanów sko przewod­niczącego rządu CSRS zaleciło prezydentowi Republiki dr. Lu­bomira Sztrougala, jako kan­dydata Frontu Narodowego. W zebraniu uczestniczył desygno­wany przewodniczący rządu CSRS. W krótkim przemówie­niu zapoznał on Front Narodo­wy z wnioskami dotyczącymi zmian w rządzie, które przed­łoży prezydentowi Republiki. Prezydium wyraziło pełne po­parcie dla proponowanych zmian w składzie rządu. Za­pewniło dr Lubomira Sztrouga­­!a, że Front Narodowy udzieli pełnego poparcia wysiłkom rzą­du CSRS przv realizacji donio­słych i odpowiedzialnych za­dań. które przed nim stoją- Z uwagi na potrzebą ujednolice­nia administracji państwowe? prezydium zaakceptowało wnio­sek KC KPCz o zniesieniu funkcji sekretarzy stanu. J. Korczak proponowany na stanowisko premiera Republiki Czeskiej PRAGA.. (PAP). W dniu 28 bm. odbyło się posiedzenie Pre* zydiurn KC Frontu Narodowe­go Czeskiej Republiki Socjali­stycznej. które postanowiło za­lecić Czeskiej Radzie Narodo­wej kandydaturę Josefa Kor­czaka na stanowisko premiera rządu Republiki Czeskiej. Czeska Rada Narodowa tym samym dniu zaakceptowa­w ła tę propozycje przyjmując jednocześnie rezygnację Ronionego ze stanowiska pre­J. miera rządu republikańskiego, złożona w związku z przejściem do innej pracy. 14 lutego br. nadzwyczajny zjazd KP Finlandii HELSINKI (PAP). 28 stycznia odbyło się plenum Komitetu Centralnego KP Finlandii. na którym omówiono sprawę przy­wrócenia jedności partii oraz sprawę przygotowań do wyborów parlamentarnych. Uczestnicy plenum powzięli jednomyślnie uchwałę o zwołaniu na dzień 14 lutego nadzwyczajne­go zjazdu KP Finlandii. Władze PRL zażądały odwołania trzech pracowników ambasady brytyjskiej w Warszawie W dniu 27 bm. Ministerstwo Spraw Zagranicznych zaknrmi­­nikflatałfl _ambasädflaaai£l~ Wiel-Juej—Bł*y4rfm+~w-A£aiszawie, że władze PRL uznają zańiepo­­żadalTy dalszy uobvt w Polsce trzech pracowników am basa dy brytyiskiei. a_.miann.w.icie atta­che lotniczego, nłk_R J. Upri­chard. ITT KPkrptflrza ąmhasady rp~~M. A, Pakenham oraz urzed­­'yiika ambasady p. A. R. Titclie­­ćner. ponieważ działalność lob 3eśt niezgodna ze statusem pra­cowników ambasady. Władze PRL proszą, abv opuść-11 oni Polskę do dnia 31 stycznia br. Równocześnie oświadczono ambasadorowi Wielkiej Bryta­nii, iż rząd PRL uznaje posta­wione przed kilku dniami zada­nie odwołania z W. Brvtanü trzech pracowników ambasady PRL w Londynie za krok bez­podstawny i nieprzyjazny. (PAP) Panmik Lenina stanie w Belgradzie BELGRAD (PAP). W Belgradzie wzniesiony zostanie pomnik W. I. Lenina. Decyzję taką podlą] Komitet Wykonawczy Belgradz­kiej Miejskiej Konferencji Socja­listycznego Związku Ludu Pracu­jącego Jugosławii. Komitet opra­cował także program obchodów stulecia urodzin W. I. Lenina, Program przewiduje zorganizo­wanie wystaw, cyklu odczytów, wieczorów poświeconych życiu 1 działalności wodza Rewolucji Paź­dziernikowej Marszałek A. Greczko zakończył wizytę w NRD BERLIN (PAP). Minister Obro­ny ZSRR marszałek A. Greczko. zakończył w środę wizytę w NRD i udał się w drogę powrotną do kraju żegnał Na lotnisku marszałka po­minister Obrony NRO. gen. armii Heinz Hoffmann i je­go zastępca admirał Waldemar Verner. Reportaż i Oświęcimia w zachódnioniemieckiej TV BONN (PAP). Telewizja za­­chodnioniemiecka ńadala 27 bm. w programie wieczornym obszer­ny reportaż, ukazujący dawny hitlerowski obóz koncentracyjny w Oświęcimiu-Brzezince. Program ten przygotowano w związku przypadająca tego dnia 25 rocz­z nica wyzwolenia Oświęcimia przez woiska radzieckie. Reportaż miał charakter doku­mentalny. Pokazywał zachowane po dzień dzisiejszy ślady zbrodn dokonanej na 4 milionach więź­niów tego obozu. Jego istotną treść stanowiła opisująca teren obozu relacja byłego więźnia Oświęcimia, obecnego kustosza Muzeum Martyrologii Tadeusza Szymańskiego. Autorem filmu jest Manfred Durniok. Obchody i okazji 25-lecia wyzwolenia Oświęcimia w Paryżu PAKVZ (PAP). Wwtorek wie czoiem. w 2ó rocznice wyzwoie­­ii-a przez Armię pąaz.ecką. hitle­rowskiego ooozu zagłady Oświęcimiu w są i i „Pieyei” od­w był się wieczór poświęcony pa­­rinęci 4 muioauw oso o. zamoruo­­wanych w tym obozie. Wieczór zostai zorganizowany przez sto­warzyszenie byiycn więźniów obozu oraz stowarzyszenie by­­iycn deponowanych żydowskich we Francji pod patronatem mi­nistry a/s byiycn kom oa tan to w — n. j0\uvular da. Przyjęcie na cześć deiegacji polskiej w Londynie LONDYN (PAP). Z okazji bytu w Wieik.ej Bryiank. dele­gacji polskiej z ministrem Bu­­= drówńlctwa i Przemysłu Materia­łów Budowlanych A. Gierszem, rząd brvtviski wydał _ pxzyjecie •Ä? san bankietowej Whitehall, słynnej z plafonu Rubensa. Go­spodarzem przyjęcia był minister gospodarki" rhTeszkaniow_ei. T sa­­morzgtTÖW lokalnych Anthony Grenwood. '—r“”’" —Na pn-zyjęcie przybyli: minister transportu F. Mulley. sekretarz parlamentarny Board of Trade pani G. Dun woody, przedstawi­ciele innych resortów oraz człon­kowie parlamentu. Szczególnie leżnie reprezento­wani byli przedstawiciele archi­tektury i brytyjskich instytucji budowlanych. Obecny był amba­sador PRL w W. Brytanii dr M. Bobrosielski. Delegacja Partii Pracuiqcych Wietnamu na XIX zjazd FPK przybyła do Paryża PARYŻ (PAP.) W środę przyby­ła do Paryża delegacja Partii Pra­cujących Wietnamu na czele członkiem Biura Politycznego, se­z kretarzem KC Le Due Tho. Dele­gacja weźmie udział w XIX zjeź­­dzie Francuskiej Partii Komuni­stycznej Werner von Broun wicedyrektorem NASA WASZYNGTON (PAP). Znany — niegdyś hitlerowski, a obec­nie amerykański — specjalista rakietowy. dr Werner von Braun dyrektor ośrodka kos­micznego w Huntsville, zwany .ojcem rakiet amerykańskich” został mianowany we wtorek na wysokie stanowisko w kierow­nictwie amerykańskiej Agencji Aeronautyki i Przestrzeni Ko­smicznej z tytułem wicedyrekto­ra. Autobus z dziećmi zderzył się z pociągiem w pobliżu Johannesburgo LONDYN (PAP). W pobliżu Johannesburgs, w środę po po­łudniu nastąpiło zderzenie pocią­gu towarowego z autobusem, któ­ry przewoził dzieci. Według ostat­nich doniesień, w katastrofie zgi­nęło 21 dzieci, a 39 odniosło rany, Wszystkie ofiary katastrofy mia­ły 6—12 lat. ZE ŚWIATA Premier W. Brytanii w Białym Domu Stosunki Wschód - Zachód, sytuacja w Europie, na Bliskim Wschodzie, wojna w Wietnamie WASZYNGTON (PAP). W Wa­szyngtonie rozpoczęły się rozmo­wy premiera W. Brytanii Wilso­na z prezydentem USA Nixonem. Jak oświadczył rzecznik praso­wy Białego Domu do spraw in­formacji mężowie stanu omawia­li sprawę stosunków między Wschodem 1 Zachodem problemy związane z rozmowami dotyczą­cymi ograniczenia wyścigu zbro­jeń strategicznych, sytuację w Europie. Wietnamie, na Bliskim Wschodzie i w Nigerii a także perspektywy stosunków brytyj­­<5ko-a mery kańskich. Jednocześnie rozmowy prowa­i dzili sekretarz stanu USA Roger« minister spraw zagranicznych W Brvtanli Stewart. We wtorek premier Wilson przeprowadził także dwugodzinną rozmowę z sekretarzem USA do spraw skarbu Kennedym oraz z innymi przedstawicielami życia gospodarczego i oolitvcznego USA. Prezydent Niocon za­prosił premiera Wilsona do wzię­cia udziału w posiedzeniu krato­wej Rady Bezpieczeństwa. Pre­mier W. Brytanii był pierw­­szvm obcokrajowcem, który u­­czestniczył w posiedzeniu Rady bedącej najwyższym organem do­radczym prezydenta USA w^spra­wach polityki zagranicznej i bez­­oieczeństwa. WASZYNGTON (PAP). Stany Zjednoczone i Wielka Brytania postanowiły przedłużyć moc obo wiązująca układu z roku 1953 ę współpracy w dziedzinie br^ni nuklearnei do 31 grudnia 197t roku. Niemcy Zachodnie drugim po USA partnerem handlowym Izraela ski BONN (PAP). Jak podaje boń­­korespondent agencji TASS, Niemcy zachodnie na równi ze Stanami Zjednoczonymi dostar czają Izraelowi zasadniczego po­parcia w jego agresji przeciwko krajom arabskim. Świadczą o tym rozwijające się wieży gospodarcze między NRF i Izraelem. Według danych opublikowanych przez prasę zachadnioniemiecką. NRF pod względem wymiany to­warowej jest drugim po USA part­nerem Izraela, przy czym dostaw} zachodnioniemieckie do tego kra­ju znacznie przewyższają import z Izraela. W roku 1968 Niemcy zachodnie dostarczyły Izraelow: towarów na kwotę 480 min ma­rek. podczas gdy import z Izraela wynosił tylko 276 min marek. W pierwszych 9 miesiącach w roku 1969 wymiana towarowa między tymi krajami osiągnęła poziom wymiany za cały poprzedni rok. Niemcy zachodnie dostarczają Izraelowi przede wszystkim wy­posażenia przemysłowego, w tym również dla przemysłu zbrojenio­wego, „25 lot współpracy z de Ouolk cnt” Kontrofensywa Pompidou i Debre (OD NASZEGO KORESPONDENTA W PARYŻU) Prezydent Pompidou i mi­nister stanu do spraw obrony, Michel Debre podjęli ostry kontratak przeciwko tym wszystkim siłom wewnątrz Francji i poza nią, które chcą obniżyć prestiż prezydenta w kraju i utrudnić a może i uniemożliwić jego podróż do USA. Do swego kontrataku wybrał prezydent znanego pu­blicystę i biografa de Gaul­­le’a, Raymonda Tournoux, który w numerze „Paris Match” z wtorku zamieszcza obszerny artykuł o prezyden­cie republiki, cytując często jego słowa Prezydent Pompidou odpo­wiada na zarzuty w sprawie samolotów „Mirage”. „Francja — mówi — musi mieć okre­śloną politykę na Morzu Śródziemnym, być tam obec­na w możliwie najszerszym zakresie. Jej rola history­czna, jej polityka porozumie­nia z państwami arabskimi, a szczególnie z Maghrebem, jej odwieczna tradycja... te wszystkie więzy mam zamiar utrzymać i rozwinąć. W prze­ciwnym razie zdradziłbym interesy Francji, ba, całego Zachodu”. Pompidou dał do zrozumienia, że Libia odgry­wa specjalną rolę w polityce francuskiej, jest bowiem ogni­wem łączącym Bliski Wschód z krajami dawnej francuskiej Afryki Północnej. Prezydent uważa, że Izrael­czycy popełnili wiele nie­zręczności wobec Paryża i że w sytuacji obecnej niemożli­wy już jest powrót do em­bargo selektywnego. Zapo­wiada się także zaostrzenie embarga na dostawę części zamiennych. Prezydent korzysta z okazji, by sformułować swoją opinię o gaullizmie, o swych zwiąjzkach z Generałem i o swej dalszej linii politycznej. „Przez 25 lat współpracowałem z Generałem — mówi. — Gdyby jego podsta­wowe idee nie odpowiadały moim, musiałbym podjąć nad­ludzki wysiłek, by przez cały czas udawać. Reaguję w wyniku pewnej ilości zasad, które prze­jąłem od Generała. Pozostawiając na stronie współczynnik osobisty — nie zawsze reaguję tak jak by reagował Generał. Wydarzenia ewoluu ia” Podkreślenie wierności wo­bec zasad gaullistowskich po­trzebne było prezydentowi ze względu na fakt, że jego po­lityka Obserwowana jest bar­dzo stów dokładnie przez gaulli­­ortodoksyjnych. Zna­lazło to wywiadzie, wyraz ponownie w jakiego udzielił „Spiegelowi” były minister sił zbrojnych Pierre Messmer — główna osobistość stowa­rzyszenia „Obecność i akcja gaulłizmu”. Kontrakcja ministra Debre przyjęła formę wystąpienia jego podsekretarza stanu An­dre Fantona na spotkaniu młodych gaullistów. „Rozpętanie ataków na politykę zagraniczna Francji, czego jesteś­my świadkami od kilku tygodni w niektórych politycznych kolach francuskich — powiedział Fanton — nie może nie wywołać zdumie­nia... -Jakąż to zbrodnie popełni) rząd Republiki? Czyżby odwróci! sic piecami od tradycyjnej poli­tyki francuskiej? Nikt chyba tak nie twierdzi. Czyżby zdradził in­teresy naszego kraju? Nikt tego nie mówi. Czyżby podjął akcję przeciwko pokojowi? Chyba w żadnym razie i pod żadnym po­zorem. Niech „atakujący” nie wyobrażają sobie, że ich słowne wyskoki mogą w jakimkolwiek stopniu zmodyfikować politykę francuską, której celem jak zaw­sze jest interes pokoju i Fran­cji’ W podobnych a może jesz­cze ostrzejszych słowach wy­raża się o tej kategorii ludzi naczelny redaktor gaullistow-skiej „La Nation”, Jacques d« Montalais. „Po to, by nikogo nie zdenerwować — pisze on — nie podejmujemy tutaj starej jormuly i nie powiemy, że ludzie ci „tworzą partię za­granicy". Ale powiemy, że zawsze się na zagranicy wzo­rują" W tejże „La Nation” pojawi! się obszerny artykuł na temat reakcji amerykańskiej na sprawę „Mirage” przed podróżą Pompi­dou do USA.. Autorka — może trochę biorąc własne życzenia za rzeczywistość — stara się zlekce­ważyć wystąpienia senatorów przeciwko Pompidou i twierdzi, że nie mają one nic wspólnego „ze stosunkami międzypaństwo­­wvmi” Być może — ale zauważono, że w depeszy do Pompidou, która towarzyszyła przysłaniu do Paryża próbek kamieni z Księżyca. Nixon na miesiąc przed wizytą o wizycie nie wspominał. Z. BRONIAREK Tygodnik „Orientering” Izrael otrzymuje z Norwegii statki do transportu wojska ski OSLO (PAP). Tygodnik norwe­„Orientering” (organ Socja­listycznej Partii Ludowej) twier­dzi, że przedsiębiorstwo „Aker­­gruppen” od 1964 r. dostarcza Izraelowi „statki do przewozu owoców”, które w ciągu 48 go­dzin mogą być uzbrojone i przy­stosowane m. in. do transportu wojska, czołgów i innego sprzę­tu wojskowego. Jednostki te ma­ją m. in. gotowe podstawy pod działa, specjalnie wzmocnione dźwigi pokładowe, grubą blachę i konstrukcję kadłuba stosowaną w okrętach wojennych. Na po­kładzie każdej znajduje się plat­forma dla lądowania helikopte­rów. Statki rozwijają także dużą szybkość. „Akergruppen” buduje wspom­niane jednostki na zamówienie izraelskiego towarzystwa „Marti­nie Fruit Carries Co”, które jest głównym akcjonariuszem w przedsiębiorstwie „Starboat S. A.”. To ostatnie było, jak wia­domo, bezpośrednio zamieszane w aferę, związaną z kupnem ścigaczy francuskich i wyprowa­5 dzeniem ich z Cherbourga do Izraela Dotychczas stocznie norweskie wybudowały dla „Maritime Fruit” 10 statków. „Orientering” pisze w komen­tarzu redakcyjnym, że transakcja stanowi klasyczny przykład ob­chodzenia uchwał parlamentu norweskiego (z 1959 r.), dotyczą­cych sprzedaży broni i amuni­cji państwom uwikłanym w kon­flikt międzynarodowy lub we­wnętrzny. Rozbieżne oceny prasy NRF na temat wypowiedzi Weiinera i Barzela (OD NASZEGO KORESPONDENTA W BONN) Posiedzenia frakcji Bunde­stagu — SPD i CDU — Berlinie Zachodnim, po któ­w rych Barzel i Wehner zorga­nizowali odrębne konferencje prasowe, przedstawiając wła­sne poglądy na sytuację i sto­sunki między obydwiema par­tiami w sprawie tzw. polityki niemieckiej i wschodniej do­starczyły okazji do rozbież­nych ocen w prasie zachod­­nioniemieckiej. Springerowska „Die Welt” udowadnia, że Barzel „zapo­wiedział walkę z polityką nie­miecką Wehnera“, stawiając mu następujące zarzuty: • wbrew programowi SPD Wehner nie wyklucza już możliwości prawno-międzyna­rodowego uznania NRD. • jego wywiad dla tygod­nika „Der Spiegel“ jest sprzeczny z postulatem Brand­ta zgłoszonym podczas debaty w Bundestagu na temat ko-nieczności jeszcze ściślejszej współpracy między rządem a opozycją w polityce niemiec­kiej. Barzel oświadczył, że jeśli Wehner chce walki, nie za­braknie mu ku temu sposob­ności. Dosłownie Barzel po­wiedział: „kanclerz jest za współpracą z opozycją, Wehner przeciwko — co obo­a wiązuje?“ W przeciwieństwie do przedsta­wionej powyżej oceny sytuacji przez „Die Welt” (charaktery­styczne, że zbliżony do CDU „Bonner Rundschau” nie zajmuj« w tej sprawie własnego stanowi­ska), inne wielkie dzienniki wy­rażają opinie bardzo przeciw­stawne, bądź też bardziej zróżni­cowane. Konserwatywny ..Frank­furter Allgemeine” nie przemil­czając istniejących rozbieżności podkreśla w tytule, że ,,Barze: i Wehner usiłują wyciszyć spór”. Komentując ich wypowiedzi ns zachodnioberlińskich konferen­cjach prasowych gazeta uważa iż obaj „przywązy wali najwi­doczniej duża wagę do tego, b} nie rozjątrzać dalszej dyskusji”. ,,Handelsblatt” umieszcza ns czołówce pierwszej kolumny o­­świadczenie rzecznika gabinetu Ahlersa. iż „rząd nąć niepotrzebnych pragnie unik­sporów 2 opozycją. ... Rząd zdaje sob'e sprawę z liczebnej siły opozycji niemniej jest nadal zdania, u rządzenie 1est sprawa rządu”. W zakończeniu gazeta przvtacza de­menti Ahlersa stwierdzające, ż« „w zakresie polityki n:emieckie; nie istnieją żadne rozbieżność' nogladów między kanclerzem Brandtem a przewodniczącym frakcii Wehnerem” Do tego problemu nawiązuje w swym komentarzu ..Sueddeutsche Zeitung”, która sadzi, iż różnice w wypowiedziach Brandta i Weh­nera wynikają tvlko z „taktycz­nego podziału ról”. Wśród tutejszego społeczeń­stwa polityka rządowa wobec krajów socjalistycznych je^t oceniana różnorodnie. W każ­dym razie większość moich rozmówców zgodnie podkre­śla, źe linia polityczna Brand­ta w tym zakresie ciągle nie jest jasna STANISŁAW ALBINO WSK1 czwartek, 29 stycznia mo r. — nr 28 Prowokacje wobec Jordanii KAIR (PAP). Rzecznik woj­skowy w Ammanie poinfor­mował, że w środę o godz. 13.40 czasu lokalnego, dwa samoloty izraelskie zaatako­wały pozycje jordańskie w re­jonie Szark El-Bared w okrę­gu Irbid w Jordanii Północ­nej, ostrzeliwując je rakieta­mi i z broni maszynowej. Jordańska artyleria prze­ciwlotnicza zmusiła samoloty agresora do odwrotu. Strona jordańska nie poniosła żad­nych strat. Rzecznik wojskowy w Am­­manie podał do wiado­mości, że w środę rano wojska izraelskie ostrzelały z moździerzy osiedle jordańskie w rejonie El-Manszieh, w pół­nocnej części doliny Jordanu, Jedna osoba cywilna została zabita a 2 odniosły rany. Akcje komandosów palestyńskich KAIR (PAP). Rzecznik do­wództwa Palestyńskiej Walki Zbrojnej podał do wiadomo­ści, że w poniedziałek patrol izraelski wpadł w zasadzkę zorganizowaną przez bojowni­ków Al-Assifa w okolicach Turkmaniji w środkowej czę­ści doliny Jordanu. Większość żołnierzy izraelskich została zabitych lub rannych. Inn* grupa komandosów Al« Assifa zaatakowała Datrol izraöW ski w Al-Watad w północnej czę­ści doliny Jordanu. Trzech żoł­nierzy izraelskich zostało trafio­nych przez kule partyzantów. Polsko-rumuńskie rozmowy handlowe w Bukareszcie BUKARESZT (PAP). 28 stycznia br. rozpoczęła się w Bukareszcie VIII sesja Polsko-Rumuńskiej Rzą dowej Komisji Współpracy Go­spodarczej. Polskiej delegacji rządowej na sesję przewodniczy wicepre­mier Marian Olewiński, a rumuń­skiej -- wicepremier Janos Fa­­cekas. W toku obrad analizuje się przebieg realizacji zaleceń po­przedniej — 7 sesji polsko-i umuń­­skiej rządowej komisji, która obradowała w czerwcu 1968 r. w Warszawie oraz rozpatruje możli­wości dalszego rozszerzenia i po­głębienia współpracy gospodarczej i naukowo-technicznej między obu krajami. 1 0 lat Inter wizji 35 min odbiorników telewizyjnych 9 Nowe programy ® Dynamiczny rozwój - nowe potrzeby 28 bm. obchodziła swe Ubiec Je Interwizia. — mię­dzynarodowa organizacjaTskupiająca telewizje Bułga­rii, Czechosłowacji, Finlandii, Niemieckiej Republiki De­mokratycznej, Polski, Rumunii, Węgier i Związku Radzie­ckiego; współpracują z nią również Jugosławia i Mongolia, W krajach Interwizji znajdu je się 35 min odbiorników te­lewizyjnych, a ogląda progra my co najmniej 100 min osób. Doniosła rola jaką odgrywa telewizja we współczesnym społeczeństwie i stale rosnące jej potrzeby programowe nakła­dają na Interwizję odpowie­dzialność wobec wielomiliono­wej widowni za poziom i atrak­cyjność wymienianych progra­mów. Dominują w tej wymia­nie transmisje z imprez spor­towych, drugie miejsce zajmują aktualności filmowe; na trze­cim znalazły się programy kul­turalne i artystyczne, a następ­nie rozrywkowe i dziecięce. Uruchomienie w szeregu kra­jów socjalistycznych drugiego programu (obecnie nadają tylko ZSRR i NRD) wpłynie gc z pewnością na poważne zwię­kszenie zainteresowania współ­pracą w ramach Interwizji wydatnie ożywi międzynarodo­i wą wymianę. Spośród socjalistycznych jedynie krajów Tele­wizja Radziecka emituje obec­nie swe programy na większej liczbie kanałów (np. w Moskwie na czterech, a w niektórych in­nych ośrodkach na dwóch lub trzech kanałach). Bliski jest już termin uruchomienia drugiego programu w niektórych pozo­stałych krajach. Interwizja współpracuje z Eu­­rowiz.ią, zrzeszającą organiza­cje telewizyjne krajów zachod­nich. Współpraca ta dotyczy głównie wymiany programów, szczególnie sportowych i roz­rywkowych oraz aktualności filmowych. Organizowane są także okresowe konferencje oraz spotkania ekspertów obu tych organizacji. Ułatwia wymianę rozbudowa sieci międzynarodowych kana­łów telewizyjnych.Od kilku lat Warszawa ma połączenia Berlinem, Moskwą i Pragą. To i właśnie za ich pośrednictwem włączamy się na jakiś czas w sieć telewizyjnych transkontynentainych, tranzytów ogląda­my „na żywo” ludzi cych po Księżycu, czy stąpają­prowa­dzących eksperymenty nauko­we w kabinach na orbitach okołoziemskich. Dynamiczny rozwój telewizji w krajach zrzeszonych w Inter, wizji stawia przed tą organiza­cją określone wymogi technicz­ne i rozwojowe. Chodzi o dalsze usprawnienie pracy, o stałe u­­lepszanie form i jakości techni­cznej przekazywanych progra­mów filmowych. Już wkrótce w Interwizji powstanie agencja aktualności filmowych krajów Interwizji, przygotowująca bie­żący serwis informacyjny, prze­znaczony nie tylko dla krajów zrzeszonych w Interwizji, lecz również dla innych zaintereso­wanych organizacji nych. Także rozwój telewizyj­telewizji kolorowej stawna przed Inter­­wiz.ią nowe zadania techniczne i organizacyjne. (Kt—PAP)

Next