Trybuna Ludu, styczeń 1973 (XXV/1-30)
1973-01-02 / nr. 1
Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się! KOMITETU CENTRALNEGO POLSKIEJ ZJEDNOCZONEJ PARTII ROBOTNICZEJ Nr 1 (8747) Warszawa, wtorek 2 stycznia 1973 r. Wydanie A Cena 1 zł We wszystkim, co robimy Noworoczne przemówienie radiowo-telewizyjne I Sekretarza KC PZPR tow. Edwarda Gierka 31 grudnia — w przeddzień Nowego Roku 1973 — I Sekretarz KC PZPR, Edward Gierek wygłosił przed kamerami Polskiej Telewizji i mikrofonami Polskiego Radia następujące przemówienie; DRODZY RODACY! Pozdrawiam Was najserdeczniej w uroczysty wieczór sylwestrowy. Żegnając rok, który odchodzi, tradycyjnym polskim obyczajem wszyscy razem i każdy z nas oceniamy jego dorobek. Wszyscy razem i każdy z nas wyobrażamy sobie perspektywy roku, który przychodzi. Łączymy się w myślach o teraźniejszości i przyszłości naszych najbliższych, a wszystkim o tym. co dla nas przede Polaków, wspólne i najważniejsze — o sprawach naszej Ojczyzny. Rok, który minął, był pierwszym rokiem realizacji społeczno-gospodarczego programu VI Zjazdu partii. Był to rok trudnej pracy i wielkich wysiłków, ale równocześnie dobrych rezultatów w podstawowych dziedzinach życia społecznego i gospodarki narodowej. Dzięki temu uzyskaliśmy istotny postęp w poprawie warunków życia ludzi pracy oraz w rozwiązywaniu pilnych problemów socjalnych. Potrzeby materialne 1 kulturalne naszego społeczeństwa są jeszcze wielkie. Ale ku ich zaspokojeniu podążamy szybciej niż mogliśmy zakładać. Rok, który minął, był także dobry z innego jeszcze względu. Umocniła się pozycja międzynarodowa Polski, a w Europie 1 na świecie wzrosły wydatnie siły pokoju. Weszły w życie układy potwierdzające w sposób ostateczny granicę na Odrze i Nysie oraz obecny układ terytorialno-polityczny na naszym kontynencie. Rozmowy przygotowawcze do europejskiej konferencji bezpieczeństwa i współpracy otwierają perspektywę nowego, konstruktywnego okresu w dziejach Europy. To polepszenie klimatu międzynarodowego i umocnienie pokoju jest owocem konsekwentnej polityki wszystkich krajów socjalistycznej wspólnoty, a w pierwszym rzędzie polityki wielkiego socjalistycznego mocarstwa — Związku Radzieckiego. Polska Ludowa — jak wiecie — brała czynny udział w kształtowaniu oraz w realizacji takiej polityki, wspierała jej zasady swoją wielostronna aktywnością, bowiem wszystko, co związane jest ze sprawa bezpieczeństwa, wsoóloracy narodów i pokoju jest nam, Polakom, szczególnie bliskie i drogie. Kraj nasz będzie nadal konsekwentnie wcielał w życie wszystkie międzynarodowe postanowienia o pokojowym współistnieniu narodów. Jednocześnie będziemy sprzyjać sprawiedliwej walce wyzwoleńczej. walce z imperialistyczną agresją. Jesteśmy pewni, że nasze idee zwyciężą. Muszą zwyciężyć, bo odpowiadają najwyższym potrzebom i najgorętszym dążeniom wszystkich narodów świata! DRODZY PRZYJACIELE! W imieniu Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, w imieniu władz naczelnych sojuszniczych stronnictw, w imieniu Rady Państwa, rządu oraz Frontu Jedności Narodu — dziękuję gorąco załogom zakładów pracy, ludziom pracy, każdemu, kto w 1972 roku coraz lepszą pracą przyczynił się do przysporzenia wspólnego dorobku. Rok 1973 mieć będzie wielkie znaczenie dla urzeczywistnienia uchwalonego na VI Zjeździe programu socjalistycznego rozwoju Polski. Wyniki, jakie w tym roku osiągniemy, zaważą w wielkiej mierze na przybliżeniu tych perspektyw, które zyskały sobie nazwę drugiej Polski, Polski prężnej gospodarki, nowoczesnej techniki, wysokiego poziomu wykształcenia i kultury, wszechstronnego zaspokojenia życiowych potrzeb obywateli, Polski coraz pełniejszych socjalistycznych stosunków międzyludzkich. Wkraczając w nowy rok — taką właśnie Polskę miejmy przed oczami. Przyspieszmy jeszcze, jak przyspieszaliśmy w roku, który mija, tempo naszego rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturalnego. W każdym zakładzie produkcyjnym i usługowym, w każdym gospodarstwie rolnym, w każdej instytucji, w każdej placówce naukowej, oświatowej, na każdym stanowisku pracy kryją się jeszcze wielkie: rezerwy lepszej organizacji, wyższej wydajności, śmielszej inicjatywy i skuteczniejszej dyscypliny produkcyjnej i społecznej. We wszystkim, co robimy, we wszystkim co zamierzamy, stawiajmy sobie wysokie wymagania, dorównujmy najlepszym, DRODZY RODACY! U progu nowego roku życzę Wam z całego serca dobrze zasłużonej satysfakcji w pracy, a szczęścia i pomyślności w życiu osobistym. Ze szczególnym uczuciem i najlepszymi życzeniami zwracam się dziś do polskiej klasy robotniczej. Jej poparcie jest podstawą siły naszej partii, a jej praca — motorem rozwoju całego narodu i .państwa! Pozdrawiam inżynierów i techników, ekonomistów i organizatorów, kierujących naszą gospodarką! Serdeczne życzenia składam polskim rolnikom. Rok który mija. by! dla nich rokiem trudnym, ale owocnym Słowa najlepszych życzeń kieruję do polskich uczonych Rok 1973 ogłoszony został Rokiem Nauki Polskiej Niech w tym roku wiedza i wysokie umiejętności pracowników nauki jeszcze skuteczniej służą narodowi i jego przyszłości! Pozdrawiam nauczycieli i wychowawców, twórców i pracowników kultury polskiej. Życzę im nowych sukcesów — w interesie Polski i socjalizmu ! Z wyrazami serdecznych pozdrowień zwracam się do lekarzy polskich, do wszystkich pracowników służby zdrowia! Jesteśmy pewni, że nie będą szczędzić sił w swej odpowiedzialnej służbie społecznej! Najtroskliwsze myśli i najcieplejsze uczucia otaczają zawsze naszą młodzież. Z całego serca życzę wszystkim polskim dziewczętom i chłopcom, aby ich życie było twórcze szczęśliwe — godne wielkich ideałów i socjalizmu! W tej uroczystej chwili podziękujmy wszyscy polskim kobietom! Nasze domy, nasze rodziny czerpią swoją trwałość i siłę z ich uczuć i zapobiegliwej troski, Wyrazy szacunku i wdzięczności kieruje do weteranów walki i pracy. Niech z dumą i ze spokojem patrzą na rozwój naszej ludowej Ojczyzny — ich ofiarność i trud były u jej podwalin. Pozdrawiam gorąco żołnierzy Wojska Polskiego, stojących na straży ziemi ojczystej i spokojnego życia narodu! Pozdrawiam pracowników Milicji Obywatelskiej, strzegących ładu, porządku publicznego i bezpieczeństwa współobywateli! Najlepsze życzenia składam wszystkim, którzy noc dzisiejszą spędzą na swoich posterunkach pracy! Niecha; przyjmą za to nasze serdeczne i przyjacielskie podziękowanie! Serdeczne pozdrowienia kieruję do członków i kandydatów naszej partii Przyjmijcie — towarzysze — nasze najszczersze życzenia noworoczne, Serdecznie pozdrawiam członków stronnictw sojuszniczych i wszystkich działaczy Frontu Jedności Narodu! Wyrazy żywej pamięci kieruję do milionów naszych rodaków poza granicami kraju. Pragniemy, aby i oni mogli żywić dumę z osiągnięć Ojczyzny swych przodków i z jej rosnącego znaczenia w świecie. Gorące pozdrowienia i serdeczne życzenia przesyłam naszym najlepszym przyjaciołom — narodom krajów socjalistycznych. Ze szczególną przyjaźnią zwracają się dziś nasze myśli i uczucia ku narodowi Związku Radzieckiego, ku partii radzieckich komunistów. Rok 1973 jest rokiem, który otwiera drugie półwiecze wspaniałego rozwoju Kraju Rad. Niech będzie to półwiecze większych jeszcze dokonań, półwiecze dalszego zwycięskiego pochodu sprawy komunizmu i pokoju! DRODZY PRZYJACIELE! Wkraczając w nowy rok spójrzmy ufnie w przyszłość, mamy ku temu jako naród, jako państwo, jako budujące socjalizm społeczeństwo wszystkie powody. Z dobrą myślą złóżmy życzenia naszym najbliższym, naszym przyjaciołom, naszym towarzyszom pracy, Życzę Wam, drodzy rodacy, życzę Waszym rodzinom, Waszym domom, szczęścia, zdrowia, pomyślności, 1 0 dokonań naukowych i technicznych minionego roku Rok 1572 przybliżył moment pełnego włóczenia Polski w rewolucję naukowo-techniczną. Rosnące nakłady na naukę i technikę, oparcie rozwoju gospodarczo-społecznego kraju na fundamentach naukowych, doskonalenie systemu zarządzania i kierowania procesami postępu - to najważniejsze cechy realizowanej polityki naukowo-technicznej. Tradycyjnym już zwyczajem Redakcja Nauki i Techniki PAP przypomina 10 wydarzeń roku 1972, wybranych spośród wielu głośnych dokonań naukowo-technicznych ostatnich 12 miesięcy. s 1. Rok Nauki Polskiej obchodzić będziemy w Polsce w 1973 r. Decyzję taką podjęte Biuro Polityczne KC PZPR, a jej motywy zostały ogłoszone podczas inauguracji roku akademickiego w najstarszej i jednej z największych Polsce uczelni — Uniwersytew cie Jagiellońskim. Obchody roku poświęcone będą określeniu nych najważniejszych, aktualzadań polskiej nauki oraz przypomnieniu jej wielowiekowych, chlubnych trądyrii 2. Postęp w badaniach nowotworów nastąpił dzięki pracy dwóch zespołów uczonych wrocławskich. Badania naukowe prowadzone przez prot Mariana Mordarskiego i jego współpracowników, doprowadziły do stwierdzenia, że substancja nazwana antybiotykiem „WR-142“ hamuje syntezę kwasu nukleinowego RNA i po niezbędnych próbach ma szansę wzbogacenia środków do leczenia niektórych schorzeń nowotworowych. Zespól kierowany przez prof. Czesława Radzikowskiego zbadał reakcje odpornościowe organizmów żywych, towarzysząc; powstawaniu nowotworów oraz ich mechanizmy. Wyniki prac obu zespołów wzbogacają wiedzę o najgroźniejszej chorobie współczesności — raku. 3. W nową erę wkroczył? polska elektronika. W Naukowo-Produkcyjnym Centrum Półprzewodników uruchomiono, przy pomocy specjalistów radzieckich, przemysłową produkcję elektronicznych układów scalonych. Pojedynczy układ scalony z serii „Logika 2“ jest małą kostką o grubości kilku mm i wymiarach 25 x 5 mm. Zastępuje on kilkadziesiąt elementów elektronicznych. Układy scalone pozwolą przeprowadzić generalną modernizację wielu ważnych wyrobów elektroniki. 4. W Hucie „Florian" walcowaniem taśmy steruje komputer. Wprowadzono tam zautomatyzowany system sterowania produkcją walcowni według 173 programów matematycznych, pod nadzorem minikomputera. Prace teoretycznobadawcze nad tą pionierską w polskim hutnictwie metod? prowadził zespól kierowany przez prof. dr. Stefana Węgrzyna. Było to pierwsze przedsięwzięcie podjęte w ramach programu komputeryzacji hutnictwa. 5. Pomnikowa edycja pism wszystkich Kopernika służy uczczeniu 500 rocznicy urodzin genialnego astronoma. Pierwszy tom tej edycji jest unikatem bibliofilskim międzynarodowej rangi—zawiera faksymilowaną reprodukcję łacińskiego rękopisu najgłośniejszego dzieła Kopernika „De revolutionibus orbium coelestium“. 3-tomowe dzieło (w jęz. polskim, angielskim i po łacinie) przygotowało PWN pod egidą Polskiej Akademii Nauk. 6 Pływający Instytut Rybacki „Profesor Siedlecki" rozpoczął realizację szerokiego programu prac badawczych. Ta unikalna jednostka, zaprojektowana przez gdańskich konstruktorów i zbudowana w Stoczni Gdańskiej, jest laboratorium przystosowanym do prowadzenia złożonych badań dla rybołówstwa morskiego oraz oceanograficznych. Statek wyposażono w najnowocześniejsze urządzenia, a wyniki prowadzonych przezeń badań służyć będą nie tylko nauce polskiej, ale także wzbogacą dorobek oceanografii światowej (DOKOŃCZENIE NA STR. 4 Na tysiącach balów, zabaw i prywatek, w domach kultury, klubach i domowym zaciszu Wesoło i z ufnością powitaliśmy Nowy Rok Z dobrymi nadziejami na przyszłość, z pogodnymi sercami 1 wzajemną wobec siebie serdecznością — miliony Polaków żegnało stary i witało Nowy Rok. Najlepsze życzenia pomyślnych 365 dni składali sobie najbliżsi na tysiącach balów, które odbywały się w świetlicach fabrycznych, zakładowych domach kultury, klubach studenckich, wiejskich domach kultury, ośrodkach wypoczynkowych, w gronie przyjaciół w domowym zaciszu. Niemniej atrakcyjnie spędzili czas ci, którzy wybrali się na nocne maratony filmowe, do kabaretów i na występy estradowe. Witając Nowy Rok świątecznym toastem pamiętano o tych, którzy nie mogli odejść z posterunków pracy — o górnikach, hutnikach, kolejarzach, pracownikach łączności, żołnierzach pełniących swoją służbę. Życzono sobie nawzajem domowego szczęścia, dobrej pracy zawodowej, osiągnięcia trudnych celów, satysfakcji z sukcesów ojczystego kraju. Mieszkańcy Warszawy wyznaczyli sobie spotkanie z Nowym Rokiem na blisko 400 balach i niezliczonych zabawach prywatnych. Bale sylwestrowe urządziły dla swych pracowników największe stołeczne zakłady produkcyjne: FSO, ,Tewa“, ZWUT, DSP, „Córa". Największy bal odbył się w salach redutowych Pałacu Kultury I Nauki, gdzie dorocznym zwyczajem bawili się przodownicy pracy — tym razem przedstawiciele załóg wyróżniających się w realizacji zobowiązań podjętych w akcji „20 mld“. Wybrano 2,5 tys. najlepszych, których dziełem jest 3,5 mld zł, wniesionych prze? stolicę do banku „20 mld“ Gośćmi warszawskich przodowników byli członkowie najwyższych władz partyjnych -państwowych: JEdward Gierek i ■Henryk Jabłoński, Piotr' Jaroszewicz oraz ich małżonki Pałac Kultury oczekiwał na przybyłych — bogato iluminowany. Pięknie przystrojono 12 sal do tańca. Wchodzących witał telegram: „Szczęśliwego Nowego Roku i wesołej zabawy — przodownikom czynu 20 mld“. Dziewczętom z zakładów im. Róży Luksemburg towarzyszyli zaproszeni na Sylwestra dc Warszawy górnicy z kop. Gen. Zawadzki w Dąbrowie Górniczej, zaprzyjaźnieni ze stołeczną załogą (Obszerne sprawozdanie balów i zabaw sylwestrowych z w stolicy — na str. 8). Na setkach zabaw pożegnali stary rok mieszkańcy woj. katowickiego, który dzięki dobrej pracy załóg Śląska i Zagłębia był nader pomyślny. W hali sportowej Huty „Baildon“ bawili się najlepsi uczestnicy „czynu 20 mld“. W kopalniach „Piast“. „Anna“, „Sośnica“ powitano Nowy Rok tradycyjnym „trojakiem“. Wielu górników przybyło na zabawy w galowych mundurach. Ponad tysiąc górników z kopalni „Sosnowiec“ tańczyło przy dźwiękach zakładowych orkiestr na balu w hali sportowej w Sosnowcu. Młoda załoga elektrowni „Rybnik“, która w trakcie rozruchu technologicznego dostarczyła 4 miliony kWh energii elektrycznej, na sylwestrową noc wybrała się do Wisły. (DOKOŃCZENIE NA STR. 4) W salach warszawskiego Pałacu Kultury i Nauki na tradycyjnym balu sylwestrowym Nowy Roli powitali przodownicy „Czynu 20 miliardów". Fot CAF _ ROsiak 200 akcji lotnictwa USA na Wietnam Dziś wznowienie rozmów ekspertów SAJGON (PAP). Jak podają agencje zachodnie, bombowce USA przeprowadziły w sobotę i niedzielę ponad 200 akcji nad terytorium Wietnamu Północnego, na południe od 20 równoleżnika oraz przeciw siłom wyzwoleńczym na terenie Wietnamu Południowego. Akcje lotnictwa amerykańskiego trwały mimo przerwania ognia przez siły wyzwoleńcze na okres 24 godzin z okazji Nowego Roku. PARYŻ (PAP). W depeszy z Sajgonu agencja France Presse donosiła 1 stycznia, że w Wietnamie Południowym panował w zasadzie rozejm noworoczny, chociaż zakłócony był przez szereg incydentów. Południowowietnamskie siły wyzwoleńcze — według wcześniejszej zapowiedzi — rozpoczęły przerwę w działaniach zbrojnych o godz. 19.00 w ostatnim dniu starego roku, a siły sajgońskię o godzinę wcześniej. Dowództwo amerykańskie w Sajgonie — pisze dalej AFP -— odmawiało w poniedziałek udzielenia jakichkolwiek szczegółów na temat wstrzymania bombardowań amerykańskich na północ od 20 równoleżnika. Na pytanie jednego z dziennikarzy, czy „przestrzegacie rozejmu noworocznego“, amerykański rzecznik wojskowy w Sajgonie odpowiedział wymijająco „nie dyskutujemy na (DOKOŃCZENIE NA STR. 2) Życzenia noworoczne w Belwederze Jak co roku, tradycyjnym już zwyczajem, 1 stycznia w Sali Pompej ańskiej w Belwederze wyłożona została w godzinach południowych księga życzeń noworocznych. Życzenia pomyślnego 1 szczęśliwego nowego — 1973 roku — dla Rady Państwa i jej Przewodniczącego — Henryka Jabłońskiego — wpisywały do księgi delegacje stronnictw politycznych, Frontu Jedności Narodu, organizacji społecznych i młodzieżowych, rad narodowych, Wojska Polskiego, ZBoWiD, powstańców śląskich, reprezentanci związków i stowarzyszeń twórczych oraz zawodowych, przedstawiciele świata nauki i kultury, duchowieństwa różnych wyznań, liczne delegacje zakładów pracy z Warszawy i kraju oraz osoby prywatne. Życzenia do księgi wpisali również szefowie i członkowie przedstawicielstw dyplomatycznych akredytowani w naszym kraju. Przy wpisywaniu życzeń obecny był sekretarz Rady Państwa — Ludomir Stasiak. (PAP) Dziś 10 stron W numerze: W służbie przyjaźni Rozmowa z M. Antipowem redaktorem tygodnika „Kraj Rad” Prof. drJ.STEMBROWICZ Społeczna kontrola Dr J. STANISZKIS Socjologia sterowania gospodarczego Z. MARCIŃCZAK Spełnione ambicje (Po dwóch latach w „Ryfamie”] M. GMYTRASIEWICZ Cena nie wykorzystanych kwalifikacji (Z dyplomem przez życie) K. BARANOWSKI Groźna wyspa Sabie (Z pokładu ,,Poloneza”' H. ALTMAN Dla każdego dziecka (Sprawy rodziny) A. KONIECZNY Engineering po polsku (W batalii o drzemiące miliardy] T. MIECIK Koparki bez ziemi (Na ulicy Racjonalizacji)