Trybuna Ludu, grudzień 1974 (XXVI/335-365)
1974-12-01 / nr. 335
W NUMERZE rn.in.: PROBLEMY WSPÓŁCZESNOŚCI - W oczekiwaniu na metro • KULTURA I CZŁOWIEK - Rozrywka: z kryzysu w kryzys? • TWÓRCZOŚĆ I ŻYCIE - Rozmowa z Arkadym Fiedlerem • KULTURA ZA GRANICĄ • KSIĄŻKI • KALEJDOSKOP ^^MIHIIIHaM^^HIBaHiaaaiHianaiailailailllllBiafaBMMninBUHIIIIBaailHailllBHaaaaHIHiail,ai,llliaBaiHIIHIIIIIIIHI1^^ Proletariusze wszystkich krajów; łączcie się! #Trybuna I udu * ORGAN KOMITETU CENTRALNEGO POLSKIEJ ZJEDNOCZONEJ PARTII ROBOTNICZEJ Nr 335 (9443) Rok wyd. XXVI WARSZAWA, niedziela 1 grudnia 1974 r. / Wydanie AA Cena 1 zl Posiedzenie Biura Politycznego Komitetu Centralnego PZPR B IURO Polityczne KC PŻPR na posiedzeniu w~dniu 3(T~ listopada wysłuchało mlormacji przebiegu i rezultatach ofio cjalnej wizyty I Sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka i Prezesi Rady Ministrów Piotra Jaroszewicza w Finlandii. Zaaprobowano w peP ni wyniki przeprowadzonych rozmów i stwierdzono, że podpisane porozumienia dobrze służą współpracy obu krajów zwłaszcza w dziedzinie gospodarczej i naukowotechnicznej, sprawie rozwoju Polski oraz umocnienia jej pozycji i autorytetu w święcie. Rezultaty wizyty stanowią poważny wkład Polski i Finlandii w dzieło budowania strefy pokojowej współpracy w regionie Morza Bałtyckiego, sprzyjają utrwaleniu pokoju i bezpieczeństwa w całej Europie. Biuro Polityczne stwierdziło, że dla sprawy tej ważne znaczenie ma rychłe zakończenie Konferencji Bezpieczeństwa Współpracy w Europie, jak i to wyrażono we wspólnym komunikacie przyjętym w czasie wizyty W kolejnym punkcie porządku dziennego Biuro Polityczne niło przebieg tegorocznych zbiorów zbóż, zielonek i roślin okopowych. Podkreślono, że osiągnięte wyniki wskazują na systematyczny postęp w gospodarce rolnej. Dalszej poprawie uległa kultura uprawy ziemi i zaopatrzenie w szlachetne odmiany nasion i sadzonek, nawozy oraz sprzęt zmechanizowany. Lepiej wykorzystywane są osiągnięcia nauki w dziedzinie rolnictwa, upowszechniła się oświata rolna i nastąpił dalszy wzrost kwalifikacji rolhików, Ustalono, że niezbędne jest prowadzenie intensywnej działalności we wszyst-kich wymienionych kierunkach, warunkują one bowiem dalszy wzrost produkcji rolnictwa. Obecnie najważniejszym zadaniem jest zapewnienie dobrego przygotowania do siewów wiosennych ze szczególnym uwzględnieniem prac, które nie mogły być wykonane jesienią z powodu trudnych warunków atmosferycznych. Ważne jes1 zwłaszcza staranne przeprowadzenie przeglądów i remontów maszyn i .urządzeń oraz zapewnienie odpowiedniej ilości części zamiennych, Biuro Polityczne zwróciło uwagę na konieczność przyspieszenia skupu warzyw I owoców dla sprawnego zaopatrzenia ludności w te produkty. Biuro Polityczne rozpatrzyło i zaakceptowało propozvcie w sprawie rozwoju produkcji kombajnów zbożo; wych. “Propozycje te przewidują dwukrotne zwiększenie w okresie do roku 1980 produkcji kombajnów, w tym rozwój produkcji najnowszego ich typu „Bizon-Gigant“. W kolejnym punkcie obrad Biuro Polityczne zatwierdziło listę wielkich inwestycji szczególnie Wążnycn aia gospodarki narodowej, które winny być oTldane do użytku w talach 197?—76, Podkreślono końieczność terminowego uruchamiania produkcji i szybkiego dochodzenia do projektowanych zdolności produkcyjnych w tych zakładach. Znajdować się one będą w sferze bezpośredniego zainteresowania Biura Politycznego. Zobowiązano równocześnie ministrów zainteresowanych resortów do osobistego nadzoru nad przebiegiem i realizacją pozostałych inwestycji uznanych za ważne dla gospodarki narodowej „Unitra-Eltra" w Białogardzie: z dużym wyprzedzeniem Zakłady Radiowe „JJnitra-^ Eltra” w feiałoąardzier piątek, godzina 7.00. Dyrektor Edmund BłażejewsKT telefonuje do kierownika działu ekonomicznego: — Proszę podliczyć końcówkę planu z dnia wczorajszego. Po chwili odzywa się dzwonek telefonu. — Pozostało jeszcze 300 tysięcy złotych produkcji do pełnego wykonania tegorocznych zadań. Dziś przed południem plan powinien zostać wykonany. Tak się też stało. Niektóre wydziały zameldowały o wykonaniu rocznych zadań już w środę. Najlepsze wyniki osiągnęli pracownicy wydziału montażu P-5. Białogardzkie zakłady produkują 1300 odmian obwodów warstwowych, płytki telewizyjne, 6 rodzajów elektronicznych płytek do magnetofonów. DOBRY FINISZ - LEPSZY START Pozostał miesiąc do końca roku (INFORMACJA WŁASNA) Końcowe dni przedostatniego roku 5-latki. Jak r.aj' pełniej wykorzystać każdy dzień i kaidq godzinę — po to, by umocnić osiggnięte już rezultaty i zapewnić rytmiczność produkcji: ta zasada powinna towarzyszyć pracy każdego jzakładu, każdej brygady, na każdym stanowisku roboczym. Są jedynymi w kraju producentami tych podzespołów i urządzeń. Do końca roku pozostał miesiąc. Niemało czasu na wykonanie dodatkowych zadań — szansa dla załóg innych przedsiębiorstw. zwłaszcza tych, które produkują telewizory magnetofony czy pralki. Białoi gard zapewni bowiem dostawy urządzeń i podzespołów, potrzebnych dla zwiększenia ich produkcji. — Wydziały przygotowujące detale — stwierdza 1 sekretarz KZ PZPR, Kazimierz AdamczćWśRI — z reguły szybciej Uporały się ze swoimi zadaniami. Pozwala to spokojnie i z rytmicznie pracować brygadom wydziałów montażowych. A to nie pozostanie bez wpływu również na poprawę organizacji pracy i wydajność produkcji w przyszłym roku. Plan zadań gospodarczych biaiogardzkiej „Unitry-Eltry“ na bieżący rok został wykonany. Ponadplanowa produkcja powinna osiągnąć wartość 22 min zl. L. LOOS (DOKOŃCZENIE NA STR. 4', „Zew Morza" powrócił z rejsu dookoła świata Ponad_roczny rejs dookoła świata flagowej jednostki żeglarzy "^Mzeemśkićhs/y „Zew Morza’Vdobiegł końca. 30 listopada w Szczecinie odbyło””się urocżyste powitanie gi, "którą dowodził kpt. ż.w. Zdzisław Michalski. , Na Wałach Chrobrego zebrało się wielu szczecinian i żeglarzy przybyłych tu niemal ze wszystkich stron kraju. ..Zew Morza” jest największym polskim jachtem, który óplynął kule ziemską. Rejs jachtu byf trudny, po wypłynięciu na Morze Północne żeglarze zmuszeni byli przerwać podróż na pewien okres. Na Morzu Tasmana jacht wpadł w cyklon o sile 14 st. w skali Beauforta i rejs omal nie zakończył się tragicznie. (PAP) 25-lecie zjednoczenia ruchu ludowego Sesja w Warszawie W_dfiiach 29 i 30 listopada odEyla się w Warszawie sesja popularnonaukowa, zorganizowana z okazji 25-jecia zjednoczeriia~rücIiu ludowego w Polsce i nowstaniaZjcdnoczonego “Stronnictwa Ludowego. Organizatorami sesji były: W'ydział Propagandy NK ZSL i Zakład Historii Ruchu Ludowego. W sesji wzięli udział członkowie naczelnych władz stronnictwa z prezesem NK rZSL — Stanisławem Gucwą. (DOKOŃCZENIE NA STR. 4) Związkowcy w budownictwie Poprawa wyposażenia i warunków pracy Prezes Rady Ministrów na krajowej naradzie 30 listopada rozpoczęła się w. Warszawie 2-dniowa. krajowa nagada 'związkowego aktywu budowlanego. Jej uczestnićy~^ przedstawiciele ponadAnilióna pracowników budownictwa oceniają efekty pracy związkowej organizacji za minione Z lata. jakie upłynęły od krajowego zjazdu Zw. Zaw. Pracowników Przemysłu Budowlanego. Ustalane są także dalsze kierunki działania. Na obrady_przybył członek Biura' Politycznego KC PZPfl. ^premier Piotr Jaroszewicz, Obecni byfiT członek Biura Politycznego” KC PZPR, przewodniczący CRZZ Władysław (Kruczek i członek Prezydium rządu, minister Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych Alojzy Karkoszka. Budownictwo jest jednym z tych działów gospodarki — jak podkreślano w toku obrad, w których w ostatnich latach zaszły istotne zmiany. Wyrażają się one w rozbudowie uprzemysiowionego zaplecza, uruchomieniu kilkudziesięciu (DOKOŃCZENIE NA STR. 4) Nauczycielski fundusz socjalny Jak jest wykorzystywany (INFORMACJA WŁASNA) Od ponad dwóch łat pedagodzy korzystają z funduszu socjalnego. Kartą Praw Zagwarantowany i Obowiązków Nauczyciela fundusz ten na „starcie” wynosił 46 min zł. Obecnie osiągnął sumę 312 min zł. W roku przyszłym wzrośnie o dalsze 100 min zl. Są to sumy poważne. Jak są wykorzystywane przez kuratoria i inspektoraty, które otrzymują je proporcjonalnie do liczby zatrudnionych nauczycieli? Polepszenie warunków wypoczynku Na pierwszym miejscu stawia się wczasy pracownicze, a następnie letni l zimowy wypoczynek dzieci nauczycieli, sobotnią i niedzielną rekreację. turystykę, działalność kulturalną, pomoc w sytuacjach losowych itp. Część pozostaje funduszu socjalnegc w gestii Ministerstwa Oświaty i Wychowania, W roku 1974 jest to kwota ok, 56 min zł, w większości wydatkowana na dopłaty do nauczycielskich emerytur pobieranych z tzw. starego portfela. Znaczne sumy przeznacza się na remonty i wyposażenie sezonowych placówek wczasowych. W wyniku zawartej między resortem oświaty a ZG ZNP umowy o zakupywaniu przez miejsc w związkowych MOiW domach wczasowych większe możliwości korzystania z tych placówek mają obecnie nauczyciele z powiatów oddalonych od ośrodków kulturalnych Na polepszenie warunków wypoczynku przeznacza się też poważne sumy w poszczególnych województwach. 1 tak np. dzięki zabiegom ku(DOKONCZENIE NA STR. 4) Aresztowania działaczy politycznych w Argentynie BUENOS AIRES (PAP). Jak donoszą agencje zachodnie policja argentyńska dokonuje zakrojonych na szeroką skalę aresztowań w prcv.in :jach Tucuman, Cordoba, Mendoza i Rio Negro. Ukazujący się w stolicy Argentyny dziennik „Cronica” informuje, że w stolicy prowincji Salta policja aresztowała 17 przywódców politycznych, w tym byłego dziekana miejscowego uniwersytetu, wydawcę dziennika oraz kilku członków stanowego zgromadzenia ustawodawczego. W prowincji Tucuman aresztowano 108 osób, a w Cordobie, Mendozie i Rio Negro — dalszych 18. Wszyscy aresztowani zostali postawieni do dyspozycji władz centralnych. Zgodnie ze stanem wyjątkowym wprowadzonym w Argen(DOKONCZENIE NA STR. 2) --------Przed „Dniem Górnika”-------Dobre tempo w kopalniach Odznaczenia dla przodujących zespołów Wysokie efekty produkcyjno-ekonomiczne osiągnęły załogi górnicze w listopadzie br. Dostarczyły one w tym miesiącu dodatkowo 355 tys. ton węgla kamiennego (1.205 tys. ponad plan od początku roku), uzyskując równocześnie wysoką wydajność pracy — o 41 kg na pracowniko-dniówkę większą od planowanej. Wyróżniły się szczególnie załogi Jaworznicko - Mikołowskiego i Bytomskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego, a z kopalń: „Ziemowit”, „Czerwona Gwardia”, „Gottwald”, „Andaluzja”, „Rydułtowy”, „Makoszowy”, „Siemianowice” i inne. W przededniu swego święta członkowie 80-osobowegc zespołu ścianowego w kop. „Dębieńsko”, kierowanego przez sztygara oddziałowego Józefa Kowola i brygadzistę Józefa Zielińskiego, wydobyli w br. ze ściany już ponad 500 tys. ton węgla, osiągając wydajność po 25 ton węgla na dniówkę roboczą. Najlepszy zespół ścianowy górników kopalni „Dębieńsko’ zobowiązał się do wydobycia do końca br. jeszcze ok. 51 tys. ton węgla. Spotkanie w Katowicach 30 listopada br.. z okazji „Dnia Górnika” odbyło się w Katowicach spotkanie przodujących zespołów górniczych a kopalń: „Halemba”, „Zabrze” „Sosnowiec” i przedsiębiorstw robót górniczych z Bytomia, z kierownictwem resortu górnictwa i energetyki oraz ZG Zw. Zawodowego Górników. W bieżącym roku zespoły te osiągnęły szereg b. dobrych rezultatów produkcyjno-technicznych. Górnicy oddziału G-4 kopalni „Halemba” uzyskali w styczniu br. 202.300 ton węgla, tj. średnio 8,092 tony na dobę, górnicy kopalni „Zabrze” wydobyli w maju 53.312 ton węgla, czyli 2050 ton na dobę. Brygada Pracy Socjalistycznej z oddziału robót przygotowawczych kopalni „Sosnowiec” wydrążyła w ciągu 25 dni roboczych 1452 metry chodnika węglowego, a zespół PRG z Bytomia wykonał w kopalni, „Radzionków”, w maju tego roku — 612 metrów przekopu, Podczas spotkania wyróżnionym zespołom wręczono odznaczenia przyznane im przez Radę Państwa, Ordery Sztandaru Pracy II klasy otrzymali górnicy: Józel (DOKOŃCZENIE NA STR. 4) Ponad 30 ton jabłek dziennie dostarczają sadownicy z gminy Goszczyn do punktu skupu owoców Spółdzielni Ogrodniczej „Grójec”. Owoce z tej spółdzielni znajdują nabywców w województwach: krakowskim, wrocławskim, poznańskim i w Warszawie. rot, m, biłłewicz Ponad pół miliona wczasowiczów odwiedzi Podhale w okresie zimowym Podczas nadchodzącej zimy, Nowotarszczyzna spodziewa się ponad pói miliona gości, z których około 10 procent spędzi tu urlopy na obozowiskach zimowych. Dla turystów przygotowano około 35 tys. łóżek. 28 wyciągów narciarskich będzie mogło przewozić około 4 tys. narciarzy na godzinę. Najwięcej urządzeń linowych przygotowano w Bukowinie Tatrzańskiej, Rabce, Szczawnicy Krościenku, a także w rejonie i Nowego Targu i Turbacza, gdzie czynne będą dwie nartostrady. W powiecie nowotarskim trwają prace nad dalszym poszerzaniem bazy urządzeń zimowych, m.in. budową dwóch ośrodków narciarskich na O- bidowej i u stóp Turbacza w Nowym Targu, a także dwóch wielkich wyciągów krzesełkowych w Szczawnicy na Palenicę i w Nowym Targu na Turbacz. (PAP) Szybka naprawa sieci elektrycznej Likwidacja skutków huraganu Na Lubelszczyźnie zlikwidowano już większość szkód spowodowanych przez huragan, który miesiąc temu przeszedł nad województwem. Dzięki ofiarnej pracy specjalnych brygad monterów, energetyków i łącznościowców, żołnierzy i brygad robotniczych zakładów pracy odbudowano linie wysokiego napięcia z Chełma Lubelskiego do Włodawy oraz a Rejowca do Chełma. Usunięto uszkodzenia na liniach Chełm — Hrubieszów, Zdecydowana większość odbiorców energii elektrycznej — zakładów, instytucji i mieszkań korzysta już z energii elektrycznej. Do sieci łączności podłączono wszystkie linie i większość sołectw. Nie doprowadzono jeszcze prądu do tych wsi, które w wyniku powodzi zostały odcięte od świata i dc których dojazd jest nadal utrudniony. (PAP) Rezolucja Rady Bezpieczeństwa Siły zbrojne ONZ pozostaje na Wzgórzach Golan NOWY JORK (PAf). Red. Jerzy Górski pisze: Jak już informowaliśmy Rada Bezpieczeństwa ONZ na posiedzeniu w dniu 29.XI. przedłużyła na okres następnych sześciu miesięcy mandat obserwacyjnych sil ONZ w sektorze izraelsko-syryjskim. Przyjęta rezolucja, za którą głosowało 13 państw (Chiny i Irak nie brały udziału w głosowaniu), przedłuża mandat sił obserwacyjnych ONZ na Wzgórzach Golan, wzywając jednocześnie strony konfliktu do natychmiastowego wprowadzenia w życie rezolucji Rady Bezpieczeństwa nr 338 z października 1973 w sprawie politycznego rozwiązania konfliktu bliskowschodniego. Rada Bezpieczeństwa stwierdza, iż układy o rozdzieleniu wojsk pomiędzy Izraelem, Syrią i Egiptem stanowią jedynie pierwszy krok w kierunku wprowadzenia w życie rezolucji Rady Bezpieczeństwa dotyczących rozwiązania konfliktu bliskowschodniego. Rada Bezpieczeństwa zobowiązała również Sekretarza Generalne-go ONZ do przedłożenia pod koniec sześciomiesięcznego mandatu, raportu o rozwoju sytuacji i środkach podjętych w celu wprowadzenia w życie rezolucji Rady numer 338. Zabierając głos sekretarz generalny ONZ, Kurt Waldheim, podkreślił, iż obserwacyjne siły ONZ są czynnikiem osłabiającym napięcie i stwarzającym warunki, które winny doprowadzić do rokowań politycznych w sprawie pokojowego rozwiązania kryzysu bliskowschodniego. Przedłużenie mandatu — oświadczył Waldheim — winno być wykorzystane przez zainteresowane strony dla podwojenia wysiłków, prowadzących do politycznego rozwiązania konfliktu arabsko-izraelskiego. (DOKOŃCZENIE NA STR. 2) Pomyślny rozwój stosunków ZSRR - Francja Wywiad min. Fourcade'a dla agencji TASS PARYŻ (PAP). Prezydent Republiki Francuskiej i rząd francuski przywiązują wielkie znaczenie do umocnienia stosunków między Francją ZSRR — oświadczył w wyi wiadzie dla agencji TASS minister Gospodarki i Finansów. Jean-Pierre Fourcade. Chodzi tu — powiedział — o jedną ze stałych cech naszej polityki zagranicznej, opierającej się na odprężeniu oraz dążeniu do pokoju. Sądzimy, że rozwój przyjaźni francusko-radzieckie; jest ważnym wkładem w odprężenie międzynarodowe. (DOKOŃCZENIE NA STR. 2) Górnicy chilijscy potępiają „politykę głodu" prowadzoną przez juntę BUENOS AIRES (PAP) Górnicy jednej z dużych chilijskich kopalń saletry „Maria Elena” rozpowszechnili oświadczenle, w którym potępiają „politykę głodu” prowadzoną przez faszystowską juntę wojskową. Domagają się oni podniesienia zarobków i uwzględnienia innych żądań socjalno-bytowych. O proteście górników poinformowali Chilijczycy, którzy przybyli do Buenos Aires 2 Santiago, stolicy Chile. Oświadczenie stwierdza, że wobec niesłychanego wzrostu cen tysiące górników kopalni „Maria Elena” przymiera głodem Jeden z członków chilijskiej junty wojskowej przyznał, że w roku bieżącym inflacja w kraju osiągnęła 370 proc. Problem cypryjski Rozmowy Makariosa w Atenach PARYŻ (PAP). W sobotę przed południem odbyła się w Atenach pierwsza tura rozmów między prezydentem Cypru, arcybiskupem Makariosem i premierem Grecji, Konstantinosem Karamanlisem. W spotkaniu uczestniczyli ze strony greckiej — ministrowie: Spraw Zagranicznych trios Bitsios oraz Obrony Dimi— Ewangelos Aweroff, a ze strony cypryjskiej — p-o. prezydenta Cypru Glafkos Kleridis, minister Spraw Zagranicznych Joannis Christofides oraz były minister Spraw Zagranicznych, Spiros Kiprianu. Jak oświadczył arcybiskup Makarios, W czasie rozmów plenarnych „dokonano przeglądu sytuacji oraz wymiany (DOKOŃCZENIE NA STR. 2) Samoloty izraelskie zbombardowały libańską wioskę KAIR (PAP). Agencje za4 chodnie donoszą z Bejrutu, że izraelskie samoloty typu „Phantom“ dokonaiy w sobotę po południu nalotu na libańską miejscowość Kafar w południowej części kraju. Bombardowanie trwało około 10 minut. W nocy z piątku na sobotę artyleria izraelska ostrzelała kilka wiosek położonych w tym samym rejonie. Indie i Pakistan wznowiły kontakty handlowe DELHI (PAP). Indie i Pakistan podpisały w sobotę w Delhi protokół o wznowieniu stosunków handlowych między obu krajami. Jest to niezwykle istotny krok na drodze do normalizacji stosunków na Półwyspie Indyjskim. Stosunki handlowe między Indiami a Pakistanem zawieszono przed 9 laty w następstwie wojny indyjsko-pakistańskiej z 1965 roku. Cierpiały na tym oba kraje, ponieważ dwustronna wymiana towarowa miała dla nich duże znaczenie gospodarcze. Protokół podpisany w sobotę przewiduje, że handel zostanie wznowiony z dniem 7 grudnia br. Postanowiono również, że jeszcze w grudniu br. przedstawiciele obu krajów omówią sprawę wznowienia bezpośredniej żeglugi w celu ułatwienia handlu Tragiczne skutki klęsk żywiołowych 11 ofiar tajfunu „Irma' DELHI (PAP). Co najmniej 11 osób poniosło śmierć a 6 zaginęło w wyniku tajfunu „Irma”, który przeszedł nad środkowym i północnym Luzonem — największą z wysp archipelagu filipińskiego. Straty materialne ocenia się wstępnie na 6 min dolarów. Władze poinformowały, że tajfun nie wyrządził tak wielkich szkód w rolnictwie, jak początkowo sie obawiano. W niektórych prowincjach plony ryżu zostały już przed tajfunem zebrane Cyklon u wybrzeży Bangladeszu DELHI (PAP). Władze w Dhace obawiają się, że skutki cyklonu, który w czwartek przeszedł nad nadbrzeżnymi rejonami Bangladeszu, mogą okazać się tragiczne. Liczba ofiar śmiertelnych wynosi dotychczas 6, ale niektóre gazety podają, iż zginęło co najmniej 2 tys. osób. Cyklon zaskoczył na morzu sporo sampanów i innych niewielkich łodzi rybackich. Według nie potwierdzonych doniesień połowów nie wróciło 300 sam- z panów i 150 łodzi'.