Trybuna Ludu, październik 1981 (XXXIII/230-256)
1981-10-01 / nr. 230
W NUMERZE KULTURA_______ Proletariusze wszystkich krajówy łączcie się! ♦Trybuna laid u ORGAN KOMITETU CENTRALNEGO POLSKIEJ ZJEDNOCZONEJ PARTII ROBOTNICZEJ Nr 230 (11548) Rok wyd. XXXIII WARSZAWA, czwartek 1 października 1981 i. Cena 2 d AA Rada Gospodarki Żywnościowej o koncepcji reformy cen Wysokie podwyżki - konieczne • Opóźnienia niekorzystne społecznie • Pytania i wątpliwości (INFORMACJA WŁASNA) Na kolejnym plenarnym posiedzeniu JŁady Gosnodarki Żywnościowej, która 30.IX. obradowała w Warszawie pod płTMPBSiilćtwem wicepremiera Romana Malinowskiego i z udziałem sekretarza KC PZPR Zbigniewa Michałka, przedmiotem wielogodzinnej, momentami ostrej dyskusji były założenia zmian cen detalicznych żywności i rekompensat. Podstawą do rozważań byl obszerny, 62-stronicowy (co też jest dowodem jak skomplikowana to operacja) materiał Państwowej Komisji Cen szczegółowo omawiający: jak, kiedy i dlaczego zamierza się przeprowadzać reformę. Zaproszony na posiedzenie Rady prof. Zdzisław Krasiński uzupełnił ten dokument (wkrót. ce będzie do nabycia w kioskach wraz z opiniującą ankietą) o krótkie wprowadzenie refleksje z dotychczas przeproi wadzonych kilkuset spotkań w różnych środowiskach. Dla uczestników, a będziemy nimi wszyscy, operacji ceny, najbardziej satysfakcjonujące byłoby udostępnienie pełnegc tekstu dokumentu. To niemożliwe. Powtórzmy więc za prof, Krasińskim: • ceny wzrosnąć mają w drastycznych przypadkach 3—4 krotnic* • średnia podwyżka wyniesie 228 procent (pomija się wzrósł cen bazarowych i sezonowych jak np. jaj); • podwyżka będzie etapowa (co już jest faktem z uwagi na dokonaną zmianę cen przetworów zbożowych i ryb słodkowodnych); • najbliższa podwyżka objęłaby opał, energią, gaz, cukier, dżemy, mączkę ziemniaczaną, sól i zapałki, kolejna dotyczyć ma mleka i przetworów mlecznych oraz mięsa i tłuszczów; • rekompensaty globalnie zrównoważą w 100 procentach nowe ceny. Z pewną nadwyżka (DOKOŃCZENIE NA STR. 5. Jak wychodzimy z kryzysu? Efekty tylko na papierze (INFORMACJA WŁASNA) W środę przewodniczący Komisji Planowania wicepremier Zbigniew Mąflęi przedstawił informację o stanie realiztJPJTT^IKąSowego programu wychodzenia z kryzysu oraz stabilizowania gospodarki kraju”. Przypomnę, że w polityce gospodarczej działania antykryzysowe miały się skoncentrować na trzech sferach: doprowadzeniu do wzrostu produkcji materialnej;____przedsięwzięciach oszczędnościowych, których efekty miały zasilać dziedziny najbardziej chronione oraz na sapoczątkowaniu przekształceń strukturalnych w gospodarce. Otóż z oceny Komisji Planowania wynika, że większego postępu w walce z kryzysem jeszcze nie widać. Oczywiście taka konkluzja jest uzasadniona jeśli za miarę przyjąć kon(DOKOŃCZENIE NA STU. 6) Ustawy 0 przedsiębiorstwach 1 ich samorządzie już obowiązują Przed kilkoma dniami Sejm uchwalił biorstwach ustawy o przedsiępaństwowych i 0 samorządzie załogj przedsiębiorstwa państwowego. Dziś — pisze dziennikarz PAP — ustawy te wchodzą w życie, a ' nasza gospodarka wkracza na notoe tory. Zmieni się kształt 1 funkcjonowanie przedsię(DOKOŃCZENIE NA STR. 2) Plenarne posiedzenia komitetów wojewódzkich PZPR Bielsko-Biała W Bielsku-Białej obradowało 30 września plenum Komitetu Wojewódzkiego PZPR, poświęcone zadaniom wojewódzkiej organizacji partyjnej po IX Nadzwyczajnym Zjeździe partii. Omawiano kierunki pracy ideologicznej partii w aktualnej sytuacji społeczno-politycznej kraju i regionu, określającej stan świadomości, nastroje i postawy społeczeństwa. Obradom przewodniczył I sekretarz KW PZPR w Bielsku-Białej — Andrzej Gdula. Głęboki kryzys gospodarczy trudności życia codziennego mówiono podczas dyskusji podważają w świadomości ludzi zaufanie do władzy, a krytyka rządu łatwo przeradza się w krytykę socjalistycznego systemu gospodarowania. Członkowie KW PZPR Bielsku-Białej w pełni solidaryw zują się z oceną aktualnej sytuacji społeczno-politycznej, zawartą w oświadczeniu Biura Politycznego KC PZPR, zwracają się do społeczeństwa polskiego i mieszkańców woj. bielskiego o czynne poparcie konstruktywnych poczynań partii, rządu i wszystkich sił społecznych, które służą poprawie sytuacji i przybliżają wyjście z wszechogarniającego nasz kraj kryzysu- (PAP) 30 września odbvlo się w Chełmie plenum KW PZPR, poświęcone omówieniu programu działania tamtejszej organizacji partyjnej po IX Nadzwyczajnym Zjeździe partii. W toku obrad, którymi kierował I sekretarz KW — Juliusz Kropnicki stwierdzono, że zjazd, Statut PZPR uchwalając nowy usankcjonował demokratyczny styl funkcjonowania partii, zapewniając tym samym socjalistyczną odnowę w jej życiu. Podstawowym zadaniem organizacji partyjnych pozostaje nadal przyswojenie sobie treąci postanowień IX Zjazdu, które ciągle są jeszcze za mało znane i rozumiane Uczestnicy plenum przyjęli informacje wicewojewody chełmskiego Stanisława Szymanko na temat działań administracji zmierzających do złagodzenia istniejących trudności gospodarczych i rynkowych Chełmskie plenum przyjęło uchwałę zawierającą program wojewódzkiej organizacji partyjnej do końca 1982 roku. Przyjęto również uchwalę w sprawie oświadczenia Biura Politycznego KC PZPR z 16 września br., wyrażającą poparcie dla jego stanowiska. (PAP) Chełm Po posiedzeniu Biura Politycznego KC Sprawy młodego pokolenia (INFORMACJA WŁASNA) Wtorkowe posiedzenie Biura Politycznego było w znacznym stopniu poświęcone rozpatrzeniu sytuacji młodegc pokolenia. O uwagi na ten temat poprosiliśmy członka Biura Politycznego, sekretarza KC Kazimierza Barcikowskiego — Całe doświadczenie partii — a i moje osobiste doświadczenie wielu lat w ruchu młodzieżowym — dowodzi, że nikt, przy największej nawet życzliwości, nie rozwiąże skutecznie i wiarygodnie żadnych problemów zia młode pokolenie. To ono samo musi wyrażać wobec władzy, wobec wszelkich sił politycznych swoje dążenia, interesy i po-trzeby. Oczywiście kryzysy polityczne, które mają z reguły również swój wymiar moralny, najboleśniej godzą w ludzi młodych. Biuro Polityczne obradowało z całą tego świadomością. Obradowało przecież podczas trwających aktów protestacyjnych młodzieży, dla której zabrakło miejsc na akaderńiach medycznych; w czasie, gdy młoda część klasy robotniczej pozostaje elementem radykalnym, burzącym się; kiedy młoda wieś szuka nowego samookreślenia się w sposobu naszej rzeczywistości. Również kry(DOKONOZENIE NA STR 2) Zdrowie społeczeństwa Sytuacja w kraju IV Plenum Centralnego Komitetu SD Wypracowaniu stanowiska Stronnictwa Demokratycznegc wobec problemów zdrowotności społeczeństwa i funkcjonowaniu służby zdrowia oraz dokonaniu oceny aktualne; sytuacji społeczno-politycznej poświęcone były obrady rozpoczętego 30 września w Warszawie IV plenarnego posiedzenia Centralnego Komitetu Stronnictwa, W obradach, oprócz członków CK wzięli udział zaproszeni goście i eksperci. Posiedzenie prowadził przewodniczący CK SD — Edward Kowalczyk. W pierwszym punkcie obrad wprowadzenie do dyskusji wygłosiła Barbara Guzik członek CK. przewodnicząca zespołu CK SD do spraw polityki społecznej. Przedstawiła ona referat prezydium Centralnego Komite-tu Stronnictwa w którym stwierdziła, że działalność stronnictwa w środowiskach inteligencji utożsamiana jest w dużej mierze z szerokim zainteresowaniem problematyką ochrony zdrowia i opieki społecznej — jednym z ważnych kierunków działalności SD. Stronnictwo uważa, że sprawa lecznictwa, zarówno jeśli chodzi o iego formy jak i środki działania musi być jak najszybciej w sposób generalny rozwiązana. Niezbędne jest dziś dokonanie wyboru celów i priorytetów, możliwie najbardziej łagodzących obecne bolączki w ochronie zdrowia i opiece zdrowotnej. Wielu mówców podkreślało konieczność rozprawienia się z plagą społeczną — zjawiskiem al-' koholizmu. Wielokrotnie wskazywano na potrzebę prowadzenia właściwej polityki zaopat(DOKOŃCZENIE NA STR 2) Fot. CAF — JAŚKIEWICZ Już prawie w całym kraju łrwa kampania cukrownicza. Większość cukrowni pracuje pełną parę, jak dotychczas dostawy węgla i mazutu sę wystarczające. Tegoroczne zbiory stwarzają nadzieję, że nastąpi wyraźna poprawa w laopatrzeniu w cukier głównie przemysłu przetwórczego i cukierników. Normy kartkowe będą natomiast zwiększone niestety stosunkowo niewiele, zaledwie o 0,5 kg. Buraki z tegorocznych zbiorów, dzięki sprzyjającej pogodzie charakteryzują się wyższą zawartością cukru niż w roku ubiegłym. Trwa również intensywny skup buraków. Na zdjęciu: skup buraków cukrowych w lubelskiej cukrowni. Przewodniczący Rady Państwa przyjął ambasadora Republiki Wenezueli Przewodniczący Rady Państwa Henryk Jabłoński, przyjął 3Ó" września br. na audiencji pożegnalnej ambasadora .Republiki Wenezueli w Polsce Antonio Casas Salvi. (PAP) Wsparcie wysiłków milicji przez żołnierzy W trosce o ład i porzqdek (INFORMACJA WŁASNA) Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, premier gen. armii Wojciech Jaruzelski poinformował, iż działalność Ministerstwa'...Spraw... Wewnętrznych w przestrzeganiu prawa wspomożona zostanie przez wydzielone siły i środki wojska. Jak mogli się o tym przekonać mieszkańcy różnych większych miast, zapowiedź ta zaczęła być wcielana w życie od zaraz. Na ulicach pojawiło się znacznie więcej niż dotychczas patroli złożonych z funkcjonariuszy MO oraz żołnierzy Wojskowej Służby Wewnętrznej, a także samodzielnych patroli WSW zarówno pieszych, jak i zmotoryzowanych; w odkrytych samochodach terenowych. W punktach szczególnie newralgicznych wystawiono stałe posterunki. Pomoc wojska udzielana organom porządkowym nie rzeczą nową. Od lat prasa jest informuje o licznych przykładach, kiedy żołnierze udaremniają napady oraz włamania, a ujętych przestępców oddają w ręce wymiaru sprawiedliwości, chronią słabszych a zwłaszcza przed chuliganami. Dobrą kobiety tradycją jest także współdziałanie inspektorów ruchu drogowego WSW oraz MO w utrzymaniu bezpieczeństwa na nąszych drogach oraz wspomaganie milicjantów w regulacji ruchu. W tym roku, kiedy walka ze spekulacją artykułami pierwszej potrzeby stała się nakazem chwi(DOKOŃCZENIE NA STR. 6) Posiedzenie Komisji Wewnątrzpartyjnej KC PZPR 30 września br. pod przewodnictwem członka Biura Politycznego, sekretarza KC PZPR — Kazimierza Barcikowskiego odbyło się posiedzenie Komisji Wewnątrzpartyjnej Komifetd Centralnego. Zatwierdzony został regulamin pracy komisji i plan je; pracy, do którego wniesiono w dyskusji projektu liczne uzupełnienia. Postanowiono przystąpić do opracowania materiałów dla oceny sytuacji w partii po IX Zjeździe. Wiele miejsca w dyskusji zajęła sprawa upowszechnienia i realizacji Statutu PZPR uchwalonego przez IX Nadzwyczajny Zjazd, a także zadania instancji i organizacji partyjnych we wdrażaniu postanowień ustawy o samorządzie pracowniczym. (DOKOŃCZENIE NA STR. 2) Zaniepokojenie sytuacją międzynarodową Stanowisko państw niezaangażowanych w ONZ NOWY JORK (PAP). Korespondent PAP, J. Górski pisze: W nowojorskiej siedzibie ONZ odbyło się doroczne posiedzenie ministrów spraw zagranicznych i szefów delegacji ponad 120 państw niezaangażowanych poświęcone zarówno ocenie sytuacji światowej jak i zadaniom, jakie stoją przed delegacjami krajów' niezaangażowanych podczas XXXVI sesji Zgromadzenia Ogólnego NZ. Na posiedzeniu opublikowano obszerny dokument, w którym kraje te wyrażają swoje stanowisko wobec głównych zjawisk charakteryzujących dzisiaj sytuację międzynarodowa. Przedstawiciele państw niezaangażowanych zwracają szczególną uwagę na wzrost napięć politycznych w wielu rejonach świata, na wzrost zbrojeń i pogorszenie sic sytuacji gospodarczej w świecie. Kraje niezaamgażowane potępiają wszelkie wysiłki zmierzające do rozwoju i rozmieszczenia nowych rodzajów broni rakietowo-nuklearnej, szczególnie zaś broni, neutronowej, potępiają również doktryny wojskowe o prowadzeniu ograniczonych wojen atomowych. Mi-nistrowie spraw zagranicznych krajów niezaangażowanych _ wy. rażsją głębokie zaniepokojenie wzrostem i koncentracją zbrojeń w Europie oraz w innych rejonach świata, jak również wzrostem napięcia, które powiększa niebezpieczeństwo konfrontacji pomiędzy blokami wojskowymi Przedstawiciele krajów niezaangażowanych wyrażają zaniepokojenie wzrostem zbrojeń i koncentracją sit morskich na Oceanie Indyjskim oraz odrzuceniu propozycji przekształcenia Oceanu Indyjskiego w strefę ppkoju. Dokonując oceny sytuacji w Azji Południowo-Wschodniej i Południowo-Zachodniej ministrowie spraw zagranicznych (DOKOŃCZENIE NA STR. 7) 2jazd NSZZ „Solidarność" kontynuuje obrady Pierwsze głosy w dyskusji programowej { Sprawozdanie z prac korni - sji programowej złożył jej r przewodniczący Bronisław Geremek. _ i PbWIeofSał on m.in.y że dyskusja nad programem związku trwa już od miesięcy. Przyznał, że ujawniły się daleko nieraz idące różnice zdań, a występujące kontrowersje przedstawią zjazdowi koordynatorzy poszczególnych zespołów. Zaproponował by dyskusja przebiegała w trzech grupach tematycznych — życie wewnątrzzwiązkowe. problemy polityki społeczno-gospodarczej, związek a życie publiczne. Delegaci wyrazili na to zgodę. B. Geremek zaapelował do delegatów o uchwalenie takiego programu, który umożliwi nie tylko przeżycie kryzysu, ale wyprowadzenie niego kraju, przebudowę poz rządku w taki sposób by kryzysy się już nie powtarzały. a związek miał zagwarantowane publicznym. miejsce w życiu Program „Solidarności” może być realizowany tylko we współpracy z władzą — powiedział. Zwią-zek występuje jako całość — jako ruch społeczny i związek zawodowy. Deklaruje jako całość porozumienia społeczne. Ruch powinien dążyć do zachowania swojej tożsamości i troszczyć się o czysty klimat „Solidarności ’ z okresu strajkowego — zakończył, (DOKOŃCZENIE NA STR. 2) (OBSŁUGA WŁASNA) W piątym dniu obrad w hali gdańskiej „Oliwii” delegaci I Krajowego Zjazdu NSZZ „Solidarność”' przystąpili do dyskusji programowej. W nowym roku akademickim Miejsce SZSP w uczelni i środowisku O miejscu SZSP w uczelni i środowisku, w przeddzień rozpoczęcia roku akademickiego, z dziennikarzem PAP rozmawiał przewodniczący Rady Naczelnej SZSP — Tadeusz Sawie, ‘ • Czy SZSP jest dzisiaj liczną organizacją? Statystyka nie zawsze odzwierciedla realne wpływy jakiegokolwiek ruchu społecznego, czy organizacji. Zwłaszcza dzisiaj. Weryfikację naszych szeregów zakończyliśmy w maju br. ok. 120 tys., Było nas wtedy co stanowi 30 proc. środowiska akademickiego. Oczywiście wiele osób od tego czasu opuściło naszą organizację. Są to absolwenci uczelni. Natomiast każdy z rozpoczynających studia powinien sam się określić. Jako organizacja staraliśmy się pomóc im w poznaniu szkoły wyższej, warunków studiowania, a w tym także w poznaniu obecnego stanu ruchu studenckiego. (DOKOŃCZENIE NA STR. 6) gDar Pomorza'" żegna morskie szlaki (INFORMACJA WŁASNA) 30 września powróci! do Gdyni z ostatniego rejsu „Dar Pomorza”. Żaglowiec powitały w Gdyni tłumy mieszkańców. W chiwiilę po zacumowaniu na pokładzie fregaty odbyła s;ię podniosła uroczystość. Decyzja Rady Państwa, za długoletnią służbę pod polską bandera, w uznaniu wybitnych osiągnięć załogi w realizacji zadań szkoleniowych, „Dar Pomorza” odznaczony stał Krzyżem Komandorskim zoGwiazdą Orderu Odrodzenia Polz ski. W chwilę potem bandera statku udekorowana została także złota Odznaka im. Janka Krasickiego. W uroczystości obok , załogi statku, kierownictwa Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni, byłych członków załogi fregaty uczestniozyli — członek Biura Politycznego KC PZPR Jan Łabęcki, I sekretarz KW PZPR Gdańsku Tadeusz Fiszbach, miw nister Urzędu d.s. Gospodarki Morskiej Stanisław Be.jger, gospodarze Gdyni. SB. WRÓBEL 1 października wchodzi w życie Ustawa o cenzurze dokumentem społecznym 1 października br. wchodzi w życie ustawa o kontroli publikacji i widowisk. Ustawa o cenzurze — warto przypomnieć — jest realizacją jednego z postulatów, zapisanych w porozumieniu gdańskim z sierpnia ub r. Prace nad nią trwa. ly wiele miesięcy. Brali w nich udział przedstawiciele wielu organizacji, dzięki czemu ustawa, przyjęta przez Sejm 31 lipca br., jest w pełnym tego słow7a znaczeniu dokumentem społecznym. Podstawą ustawy — powiedział dziennikarzowi PAP pos. Zdzisław Czeszejko-Sochacki który w imieniu Komisji Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości oraz Prac Ustawodawczych byl na wspomnianym posiedzeniu Sejmu posłemsprawozdaweą — jest konstytucyjna zasada wolności słowa druku. Odstępstwa od tej zasady są ściśle sprecyzowane poprzez zakazy wynikające z ochrony nadrzędnych interesów politycznych i społecznych państwa. Chodzi na przykład o zakazy uprawiania propagandy wojennej, godzenia w niepodległość i integralność terytorialną PRL, czy w . konstytucyjne zasady polityki zagranicznej Polski i jej sojusze. Inną, niezmiernie ważną kwestią zawartą w ustawie, jest wprowadzenie sądowej kontroli decyzji cenzorskich, jako obiektywnego i niezależnego sprawdzianu prawidłowości stosowania ustawy Ustawa — mówi dalej pos. Czeszejko-Sochacki — stwarza mechanizmy sprzyjające maksymalnej obiektywizacji funkcjonowania cenzury, co znajduje swój wyraz m. in. w podporządkowaniu Głównego Urzędu Kontroli Publikacji i Widowisk Radzie Państwa. Podstawową przesłanką tego jest, aby publikacje stanowiły rzeczywisty instrument badania i kształtowania opinii społecznej, nie związany bezpośrednio z koncepcją realizatorską naczelnych organów administracji państwowej. Rada Państwa. reprezentująca pewnym sensie Sejm w stosunw ku do Głównego Urzędu, jest właśnie takim czynnikiem niezależnym od organów administra(DOKOŃCZENIE NA STR. 6) Rozmowy gospodarcze Wicepremier J. Obodowsid we Francji PARYŻ — (PAP). Przebywający we Francji wicepremier Janusz Obodowski w ramach prowadzonych rozmów gospodarczych spotkał się w środę z ministrem Handlu Zagranicznego Miehelem Jobertem. Rozmowy te są związane z pracami rządowej polsko-francuskiej Komisji ds. Współpracy Gospodarczej. Wojna irańsko-iraeka Walki z udziałem lotnictwa i artylerii BAGDAD, TEHERAN. (PAP). Na 500-kilometrowyni froncie irańsko-irackim, zwłaszcza w jego południowym sektorze, trwają walki, w których uczestniczy lotnictwo i artyleria. ny Komunikat wojskowy ogłoszowe wtorek wieczorem w Bagdadzie stwierdza, że w ciągu osta'tnich 24 godzin zginęło 186 żołnierzy irańskich i 19 irackich. Według komunikatu siły irackie ostrzelały zgrupowania wojsk nieprzyjacielskich w rejonie A- badanu w Chuzestanie. Tymczasem radio teherańskie podało, że w poniedziałek samoloty irańskie zbombardowały wybrzeże rzeki Karun koło Abadanu. Zginęło tam ok. 50 Irakijczyków. 50 żołnierzy irackich zostało wziętych do niewoli, zdobyto też znaczne ilości broni. Iracka agencja prasowa cytuje komunikat dowództwa wojsk irackich, informujący, że samoloty Iraku zaatakowały 30 bm. irański ośrodek przepompowywania ropy w pobliżu miasta Buszir nad Zatoką Perską. Komunikat dodaje, że w stacji pomp wybuchł pożar. Wedłhg tego Samego komunikatu, lotnictwo irackie zaatakowało pozycje irańskie na południowym odcinku ' frontu. Nad regionem Abadanu strącony został samolot irański. Radio Teheran podało, że samoloty irańskie zbombardowały pozycje irackie w pobliżu Abadanu. BEJRUT, (PAP). Minister O- brony Iranu, Musa Namdżu, pełniący obowiązki szefa Sztabu Generalnego, Waliollah Falahi, naczelny dowódca sił powietrznych, Dżawad Fakori i dowódca strażników rewolucji, Kolahduz zginęli we wtorek po południu, gdy samolot powracający z Abadanu, którym lecieli, rozbił się na przedmieściu Teheranu. Oprócz nich w samolocie znajdowali sfę ranni wiezieni do stolicy z południowego odcinka frontu iracko-irańskiego, XXXV_ses|a Stałej Komisji -RWPG d/s Transportu I HAWANA. (PAP). Rozpoczęły się tutaj obrady XXXV sesji Stałej Komisji RWPG d/s Transportu. Do zadań obecnej sesji, która potrwa do 3 października br., .należy określenie globalnych rozmiarów przewozów ładunków w komunikacji między państwami — członkami RWPG na lata 1981—1985 oraz rozpatrzenie problemów głównych runków rozwoju transportu kielatach 1981—1985. Delegaci przew analizują również przez kraje RWPG wykonanie uzgodnionych na lata 1976—1980 kwot międzynarodowych przewozów pasażerów i ładunków oraz przedsięwzięcia dla zabezpieczenia realizacji przyjętych ustaleń. Decyzja o współpracy RWPG — Meksyk MOSKWA. (PAP). Kraje RWPG i Meksyk powzięły decyzję o zacieśnieniu dwustronnej Zapadła współpracy ona na czwartym posiedzeniu wspólnej komisji, które odbył« się w stolicy Meksyku.