Trybuna Ludu, czerwiec 1984 (XXXVII/130-155)
1984-06-01 / nr. 130
Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się! HTrybuna Łudu^“' ORGAN KOMITETU CENTRALNEGO POLSKIEJ ZJEDNOCZONEJ PARTII ROBOTNICZEJ Nr 130 (12373) Rob wyd. XXXVII Warszawa, piqtek 1 czerwca 1984 r. Wydanie 9 Cena • «I 17 czerwca wybieramy najlepszych Rzetelnie i aktywnie reprezentować wyborców Spotkania z kandydatami (INFORMACJA WŁASNA) Kandydaci na radnych zdobywają glosy wyborciw. Albo tracą. Na spotkaniach wyborców z kandydatami padają pod adresem tych ostatnich konkretne pytania: jak wyobrażają sobie pełnienie funkcji radnego, jakie sprawy z programu wyborczego uważają za najważniejsze, jak zamierzają pilnować ich realizacji? rze Na ogól kandydaci są dobprzygotowani do tych spotkań. Niektórzy w odpowiedzi na pytania, jak uczynił to jeden z kandydatów na relacjonowanym poniżej spotkaniu, przedstawiają wyborcom przemyślany, osobisty program, wywodzący się jednak z lokalnego programu wyborczego. Spotkaniu stają się jednak ezymś więcej nii tylko rywalizacją e głesy. Z otwartych, szczerych rozmów z kandydatami rodzi się poczucie wspólnej od powiedzialności aa sprawy regionu, miasta ezy osiedla. To dobry prognostyk dla kształtowania sir w niedalekiej juś przyszłości społecznego poparcia dla działań nowo wybranych rad narodowych. W Stoczni Szczecińskiej Im. Adolfa Warskiego odbyło się spotkanie członków załogi z kandydatami na radnych da WRN i MRN w Szczecinie. W spotkaniu, zorganizowanym przez Radę Stoczniową PRON, udział wziął członek Politycznego KC PZPR, Biura sekretarz KC — Kazimierz Barcikowski. Do świetlicy glów-IDOKOŃCZENIE NA STR. i) Dzień Dziecka Najmłodsi w Belwederze Chociaż warszawskie niebo byio zachmurzone, w salach Belwederu panował 31 maja słoneczny, wesoły nastrój. Tradycyjnym zwyczajem, przed Dniem Dziecka, przewodniczący Rady Państwa Ifetiryk Jabłoński wraz z małżonką Jadwigą gościli kilkudziesTęciuosiibuwiTlrupę najmłodszych — zuchów, harcerzy, członków Ligi Ochrony Przyrody. TPD 1 PCK. Przybyli oni do Warszawy z różnych stron kraju, aby zaprezentować przewodniczącemu Rady Państwa swoje radości i troski, to czym żyją na co dzień. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele władz oraz organizacji społecznych. Z prawdziwą pasją opowiadały dzieci o swoich osiągnie-ciach Harcerze z młodzieżowej Rady Ochrony Przyrody działającej przy Domu Kultury (DOKOŃCZENIE NA STR. 2j RZYDZIESCl procent polskiego społeczeństwo to d7ieci i młodzież Co trzeć* Polak nie ukończył jeszcze siedemnastu lat Dzisiaj obchodzimy ich święto. Chcemy, aby wszystkie nasze dzieci byty szczęśliwe, aby Ich dzieciństwo płynęło beztrosko i radośnie, i aby ich przyszłość była jasna, bez chmur Świat dzieci organizuję dorośli W domu, Wszędzie. Warto o lym szkole. pamiętać nie tylko w dniu święta dzieci. Szczęśliwe dzieciństwo bowiem to klimat domu, w którym dziecko rośnie i rozwija się, to wyrozumiała serdeczność I konsekwencja chowawców, nauczyciel) I wyta poczucie bezpieczeństwa. Chcielibyśmy dla naszych dzieci wszystkiego co najlepsze Ładniejszych ubiorów, piękniejszych zabawek, kolorowych księżek... Ale najważniejsze, co możemy im dać, to mędra miłość, szczera przyjaźń, obywatelskie wychowanie, zainteresowanie ich problemami. T Od początku roku Górnicy wydobyli blisko 80,5 min ton węgla kamiennego W maju górnicy wydobyli 16,4 min ton węgla kamiennego, a w sumie, od początku roku — blisko 80,5 min ton W porównaniu z pięcioma miesiącami ub r. jest to o prawie mla ton więcej. Takie wydoby1 cie pozwala na pełne pokrycie potrzeb krajowych na węgiel, jak i zwiększenie jego dostaw na eksport. Z kopalń z przeznaczeniem na ten cel wywieziono już ponad 18,1 min ton naszego „czarnego złota”; o 4,4 min ton więcej niż do końca maja w 1983 roku. Dobrze pracują także górnicy kopalń odkrywkowych. Dostarczyli oni już do elektrowni 21 min ton węgla brunatnego, tj. o 4,1 min ton więcej niż w ub. r, Energetycy mimo prowadzonej kampanii remontowej ograniczają dostaw energii nie elekrycznej Wyprokukowano 58,4 mid kWh energii elektrycznej czyli o 9,8 proc. więcej niż do końca maja w ub. montowano już bloki r. Wyretyczne o łącznej mocy energeprawie 6,8 tys. MW, a w remontach w toku znajdują się bloki o łącznej mocy S tys. MW. (PAP) Ocena przebiegu kampanii wyborczej Posiedzenie Prezydium Komitetu Wykonawczego U PRON Omówieniu dotychczasowe-S o przebiegu kampanii wyorczej do rad narodowych poświęcone było 31 maja posiedzenie Prezydium Kemitetu Wykonawczego Bady Krajowej PRON Według Informacji rad wojewódzkich PRON — stwierdziło prezydium — w przedwyborczych zebraniach konsultacyjnych wzięło udział ponad 2,3 min wyborców. Na zebraniach tych omawiano kandydatury ponad 310 tys. osób. W całym kraju zorganizowano ponad 48,2 tys. spotkań w tym ok. 65 proc, w środowisku wiejskim. Liczba uczestniczących w nich wyborców była zróżnico(DOKONCZEN1E NA STR. 2. tj obrad totalna) Komisji 4# Walki ze Spekulacją Nadal zbyt wiele szkód w transporcie towarów (INFORMACJA WŁASNA) w Na liście strat poniesionych ciągu ub. roku podczas transportu znalazło się m. in. 1000 samochodów „fiat 126 p" skradzionych w drodze z fabryki do punktu sprzedaży. W podobnych okolicznościach „zniknęło” też 12 tys. akumulatorów. Równie bulwersujące przykłady można mnożyć. Przeciwdziałanie czynnikom mającym wpływ na powstawanie przestępstw i szkód w transporcie towarów przeznaczonych na zaopatrzenie rynku wewnę(DOKONCZENIE NA STR. 51 Ćwiczenie „Lato-84” Gen. armii W. Jaruzelski ^wizytował ćwiczące sztaby operacyjne Jak już informowała Polska Agencja Prasowa — na terytorium północno-zachodniej Polski odbywa się piano, we sojusznicze ćwiczenie dowódczo-sztabowe ze środkami łączności w terenie — „Lato — 84” pod kierownictwem ministra Obrony Narodowej PRL. _____________ Ćwiczące sztaby operacyjne wizytował przewodniczący Komitetu Obrony Kraju, gen a^rmii Wojciech Jaruzelski, Na ćwiczenie przybył również naczelny dowódca Zjednoczonych Sił Zbrojnych Państw-Stron Układu Warszawskiego marszałek Zwiążku Radzieckiego Wiktor Kulikow. (PAP) Fot. CAF — WAF Nowy etap usprawniania gospodarki narodowej Zadania terenowych organów władzy i administracji państwowej w kierowaniu gospodarką narodową w warunkach reformy gospodarczej «.raz w świetle nowej ustawy o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego były zasadniczym tematem narady wojewodów, która odbyła się 31 maja br. pod przewodnictwem ministra Administracji i Gospodarki Przestrzennej — gen. dyw. Włodzimierza Oliwy. Uczestniczyli przedstawiciele kierownictw różnych resortów gospodarczych Wprowadzenia do dyskusji dokonał pełnomocnik rządu ds. reformy gospodarczej min, Władysław Baka, który podkreślił m. in., że wraz z wejściem w życie ustawy rozpoczyna się nowy etap usprawniania funkcjonowania gospodarki narodowej. Dokonująca się w Polsce przebudowa systemu gospodarczego — stwierdził — w istotny sposób zwiększa rolę terenowych organów władzy i administracji państwowej w kierowaniu działalnością gospodarczą. Funkcjo, nowanie całej gospodarki w coraz większym stopniu uzależnione jest od działalności i Dolityki terenowych organów władzy i administracji państwowej wę W tym kontekście za snranajważniejszą min. Bąka uznał odpowiednie przygotowanie organów administracji terenowej do wypełniania zadań wynikających z nowych unormowań prawnych. Podczas dyskusji wojewodowie wyrażali zadowolenie z (DOKOŃCZENIE NA STR. 2) Zanim wyjadą do Łodzi Robotnicy mówiq: Wymagać trzeba i od siebie (INFORMACJA WŁASNA) W zakładach pracy przed XVI Plenum KC PZPR trwają liczne dyskusje na temat roli klasy robotniczej w socjalistycznym państwie, w zakładzie, w środowisku. Uczestniczą w nich członkowie KC i zaproszeni na obrady partyjni I bezpartyjni robotnicy Za ich pośrednictwem opinia załóg znajdzie swoje odzwierciedlenie w dorobku łódzkiego posiedzenia KC. Na spotkaniach tych mówi się — jak informują koreo spondenci „TL” — nie tylko najważniejszych sprawach kraju, ale także o problemach zakładów pracy, branży, regionu. Aby od nas więcej zależało Edward Kramarz elektryk, w Zakładach Przemyślu Elektronicznego „Kazel”, w Koszalinie, otrzymał zaproszenie na obrady XVI Plenum KC. W warsztacie elektryków spotkali się z nim oraz członkiem KC rolnikiem ze wsi Kędzierzyn Mieczysławem współtowarzysze Maksymowiczem pracy. Dyskutowano o tym. co należy podnieść w czasie zbliżających się obrad, a że nie był to dialog ugtaskany. iego echo roznosi się nadal po zakładzie. — Maksymowicz, członek KC, przyszedł do nas nie przez ga-blnet dyrektora, lecz bezpośrednio na warsztat — mówi Edward Kramarz — I rzeczywiście zrobiło się tam tłoczno. Uznaliśmy, że na plenum KC powinien postawić, jako główny, postulat, że przedstawiciele naszych władz muszą częściej być u robotników bezpośrednio Drży warsztacie ich pracy — Na tym spotkaniu byli ludzie o różnych poglądach mówi Marian Zalewski. — Mogliśmy się sipierać! I to dobrze, że tak się stało. Bo jak przekonać się. gdzie prawda i kto ma słuszność, jeśli nie poprzez wymianę różnych racji? — Na warsztacie można nie tylko porozmawiać, lecz również pokazać, co nam dokucza, czy przeszkadza w robocie — dodaje Tadeusz Smalec. Druga kwestia — place. W .Kazelu" niemało spraw płacowych jest krytykowanych Czy wszystkie zasadnie? Na teń temat dochodzi do różnicy zdań. System plac ustalono w Naukowo-Produkcyjnym Centrum (DOKOŃCZENIE NAtSTR. 2J W Komisji Międzynarodowej KC Rozwój współpracy PRL i ID Problemy w stosunkach z M (INFORMACJA WŁASNA) Pod przewodnictwem członka Biura Politycznego KC PZPR Stefana Olszowskiego obradowała 31 maja br. Komisja Międzynarodowa KC partii. Informację na temat aktualnego stanu stosunków Polski z NRD, ze szczególnym uwzględnieniem realizacji leń z oficjalnej wizyty w ustanaszym kraju delegacji no-państwowej NRD w partyjniu 1983 r., przedstawiłsierp»(aa.. RulakL. dyrektor__dępąrtajTierciy w MS7 poznała się także z Komisja zastanem i problemami obecnym stosunków dwustronnych Polski z RFN. o których poinformował Eugeniusz Noworyta, dyrektor departamentu w MSZ. W trakcie posiedzenia wnioski indywidualne omówiono zgłoszone na Kraiowej Delegatów PZPR w Konferencji sprawach zagranicznych W kompleksowej i pogłębionej dyskusji zabrali głos: Ryszard Wojna (wiceprzewodniczący komisjik Zdzisław Grzelak (profe-sor Uniwersytetu Łódzkiego), Tadeusz Walichnowski (rektor ASW), Józef Wołoch (profesor Politechniki Wrocławskiej), Albert Kosowski (poligraf z Warszawy), Wacław *sk! („Rzeczywistość”), Piątków-. Jlarek^ Kajdy (Wydział Zagraniczny" ,KC) Andrzej Pietrzykowski /{sekretarz KW Póćha*?.'/ Mieczysław Tomala (profesor w PISM), Daniel Luliński („Tryć buna Ludu”) łowska (Wydział Elępieta MichaZagraniczny (DOKOŃCZENIE NA STR.' 2) Wymiana młodzieży Polski *Alrd Kończą się przygotowania do akcji wakacyjnej Kończą się przygotowania do akcji wakacyjnej wymiany młodzieży Polski i NRD organizowanej w ramach rządowych porozumień między obydwoma krajami, W tym roku wymiana ta zostanie poważnie rozszerzona (w porównaniu do ubiegłorocznych wakacji) z Polski wyjeżdża bowiem do NRD 125 tys. dzieci I młodzieży; do naszego kraju przybędzie z NRD 87 tys. młodych obywateli! (DOKOŃCZENIE NA STR.\2) O D dłuższego już czasu toczy się dyskusja nad systemem rekrutacji na studia wyższe, u podstaw której tkwi problem zapewnienia równych szans młodzieży ze wszystkich klas I warstw społecznych. Praktykowane dotqd rozwiązania nie przynoszą w pełni zadowalających wyników, a zarazem budzą spory wokół preferencji dla młodzieży robotniczej i chłopskiej, a więc kwestii sprawiedliwości i równości W najbliższym czasie temat ten ponownie skupi uwagę opinii publiczne| gdyż konsultacji zostaną poddane nowe propozycje Warto więc zastanowić się nad kilkoma sprawami natury ogólniejszej. Nasza partia I państwo —■ co wynika s istoty ustroju socjalistycznego — zobowiązane są da prowadzenia klasowej polityki we wszystkich dziedzinach życia społecznego i gospodarczego. Polityka klasowa oznacza, że podejmując ważne rozstrzygnięcia bierze się przede wszystkim pod uwagę interesy klasy robotniczej eras jej sojusznika - chłopstwa. Również w przypadku oświaty, dostępności do wszystkich szczebli wykształcenia. Klasowa polityka partii i państwa nakazuje stałe odnawianie składu warstwy pracowników umysłowych o przedstawicieli tych dwóch podstawowych klas. Zarówno dlatego, iż w ten sposób realizuje się zasady sprawiedliwości społecznej, jak I z tej przyczyny, by nowi inteligenci, pełniąc rolę współzarządzających państwem, czuli się szczególnie zobowiązani do dbałości o intorosy klasy, z której sio wywodzą. W latach międzywojennych, zgodnie s klasową polityką ówczesnych wtadz, dostępność oświaty dla dzieci robotniczych i chłopskich była świadomie ograniczana. Natomiast w okresie powojennym państwo ludowe stworzyło warunki szerokiego awansu oświatowego środowisku robotniczo-chłopskiemu, czego elektem jest to, że dwie trzecie spośród 1 300 tys. osób legitymujących się wyższym wykształceniem pochodzi właśnie t tych klas społecznych. Jednakże w ostatnich latach ten proces został zahamowany, z różnych przyczyn. Dopiero od niedawna notuje się pewne zmiany na lepsze, ale ciągle jeszcze nie zadowalające biorąc pod uwagę ogólną strukturę ludności w Polsce, w stosunku do struktury społecznej studentów I tak wśród kandydatów na studia w roku 1983/84 bytc 42,1 proc. młodzieży pochodzenia robotniczo-chłopskiego Natomiast wśród przyjętych na 1 rok studiów ten wskaźnik wyniósł 39,9 proc. (w tym 7,5 proc. młodzieży chłopskiej). W dyskusjach analizuje się przyczyny takiego stanu rzeczy Mówi się więc, że młodzież z rodzin robotniczych i chłopskich, szczególnie wielodzietnych, wybiera krótszą i mniej kosztowną drogę do uzyskania zawodu i samo-dzielności zarobkowej. Nie musi to jednak oznaczać niższych aspiracji oświatowych, gdyż np. większość studiujących zaocznie lub wieczorowo pochodziła właśnie tych środowisk. Wskazuje się też na zjawisko spadku zaz interesowania wyższym wykształceniem w rodzinach robotniczych i chłopskich, wynikającego ze stosunkowo niskiego statusu materialnego pracowników umysłowych. Podkreśla się również, że zróżnicowanie szans oświatowych zaczyna się w domu rodzinnym i między szkołą podstawową a średnią: większość dzieci robotników i chłopów kontynuuje naukę w szkołach zawodowych, a inteligencji — w liceach ogólnokształcących Tymczasem z tych ostatnich rekrutuje się większość studentów. Dotychczas stosowanemu systemowi preferencji zarzuca się, iż nie przyczynił się do wydatnego zwiększenia liczby studentów pochodzenia robotniczego i chłopskiego, a jednocześnie jest on niesprawiedliwy dla dzieci z rodzin inteligenckich pierwszego pokolenia. Oczywistym jest, że niwelowanie różnic społecznych trzeba rozpoczynać od poprawiania sytuacji rodzinnej, środowiskowej, budzenia aspiracji oświatowych, ułatwiania dostępu do kultury Konieczne też iest podnoszenie poziomu szkót podstawowych na wsi, otoczenie szczególną troską, już w pierwszych latach nauki, uzdolnionych dzieci z rodzin robotniczych i chłopskich Potrzebna jest odpowiednia polityka rekrutowania (rozbudowa internatów, stypendia itp.) młodzieży z tych środowisk do szkół, które najprostszą drogą prowadzą na wyższe uczelnie. Kontynuowanie praktyki organizowania kursów przygotowawczych, co daje pewne pozytywne rezultaty I na takich staraniach musi być skupiona uwoga władz oświatowych, państwowych, co też ma miejsce, chociaż nie zawsze konsekwentnie, także z powodu ogólniejszych uwarunkowań, Taka polityka zapewniłaby trwale wyrównywanie szans oświatowych, bez konieczności sięgania po środki doraźne. Została ona zresztą sformułowana w uchwale IX Zjazdu partii. Jednakże na jej efekty przyjdzie jeszcze niestety poczekać, gdyż dzisiaj po prostu nas nie stać no wiele koniecznych, ale bardzo kosztownych rozwiązań w oświacie. Możno tylko oczekiwać pewnych korekt, prób częściowego poprawiania struktury społecznej w szkołach średnich itp. Nie ulega więc wątpliwości, że obecnie dostęp do szkol, nictwa wyższego jest o wiele trudniejszy dla młodzieży robotniczej i chłopskiej. Dlatego sprawiedliwe jest stosowanie takich rozwiązań, które uczynią go łatwiejszym dla równie zdolnej młodzieży. Myślę, że ta kwestia powinna stać się przedmiotem dyskusji, a następnie wypracowania propozycji rozwiązań w skupiskach robotniczych, w robotniczych organizacjach partyjnych, w środowisku wiejskim. Ich opinia i stanowisko ma charakter decydujący. PIOTR RZĄDCĄ Droga na studia nie dla wszystkich jest łatwa Interesujące kontrakty natargachwBudapeszcie (OD NASZEGO KORESPONDENTA W BUDAPESZCIE) Na dobiegających końca Międzynarodowych Targach Technicznych w Budapeszcie, polskie centrale handlu zagranicznego zawarły kilka interesujących kontraktów Ich łączna wartość wynosi około 30 milionów rubli. Zdecydowana większość umów dotyczy eksportu polskich maszyn i urządzeń na Węgry. Między innymi „Metronex” dostarczy tu rozmaite urządzenia peryferyjne z dziedziny elektronicznej techniki za 9 min rubli. obliczeniowej ..Polservice" (DOKOŃCZENIE NA STR./fi Program polityki rządu w expose premiera Libanu Gwałtowne walki w Bejrucie BEJRUT (PAP). W czwartek przy zastosowaniu nadzwyczajnych środkow bezpieczeństwa zebrał się w Bejrucie parlament libański, aby wysłuchać exposó premiera Raszida Karamieg« i rozpatrzyć wniosek o wotum zaufania dla jego rządu pojednania narodowego. Gmach parlamentu otoczony został przez pojazdy pancerne sił bezpieczeństwa, które utworzyły 500-metrową strefę ochronną. Premier przedstawił polityki rządowej, który program przez ostatnie dwa tygodnie byi przedmiotem ostrych dyskusji między członkami gabinetu Szef rządu podkreślił, iż nowe władze dokładają wszelkich wysiłków. mających na celu osiągnięcie pokoju i zgody narodowej w kraju. W przedstawionym przez Karami-go exposć określone zo stały główne kierunki działalności gabinetu, jednak nacisk położono na kwestie wyzwolenia spod okupacji izraelskiej terytorium Libanu, przywrócenie nad tymi rejonami pełnej su-werenności władz centralnych, przeprowadzenie zerokieb form społeczno politycznych rei reorganizację armii. Podkreślono też konieczność rozwiązania wszystkich problemów, trudniających przywrócenie uw kraju pokojn i bezpieczeństwa.. Chcąc prawdopodobnie uspokoić Tel-Awiw. premier poin-' formował, iż rząd zamierza podjąć środki które mają zapewnić bezpieczeństwo północnych (DOKOŃCZENIE NA STR. 7j Irak stosuje taktykę blokady portów irańskich BAGDAD, NOWY JORK. TOKIO, MOSKWA (PAP). W Zatoce Perskiej nadal utrzymuje się napięcie. W zachodniej części zatoki morskie ekipy ratownicze znajdują się w stanie ostrego pogotowia, aby w razie zaatakowania tankowców spieszyć im z pomocą. Pozostaje to w związku z ostatnią decyzją Iraku, który ogłosił północną część zatoki strefa działań wojennych i zakazał wstępu do niej wszelkim statkom. Ponadto wychodzący w Bagdadzie dziennik „Al-Sawra” zapowiedział, że Irak zniszczy port wyładunkowy ropy naftowej na wyspie Charg, jeśli Iran rozpocznie nową ofensywę i będzie nadal odrzucał propozycje pokojowego uregulowania konfliktu irańsko-irackiego. kuł „Al-Sawra" stwierdza, Artyże Irak odracza! dotychczas zniszczenie wyspy „w celu umożliwienia światu podjęcia dalszych wysiłków dla uregulowania konfliktu i dania teherańskim przy(DOKONCZENIE NA STR. 7) Dziś w numerze: O miejscu i znaczeniu klasy robotniczej w życiu kraju oraz o jej cechach i zadaniach dyskutowali w „TL” dziennikarze i warszawscy robotnicy. Zapis dyskusji zamieszczamy pod tytułem LUDZIE KSZTAŁTUJĄ SIĘ PRZEZ PRACĘ (str. 3) Przy podziale puli dochodu narodowego przeznaczonego na konsumpcję pojawia sie nieunikniony dylemat: ILE W PIENIĄDZACH ILE W NATURZE Przy każdej propozycji sq argumenty za i przeciw.. Pisze o tym Zofia Krzyżanowska. (str. 4) Wzrost wydajności pracy, oszczędność surowców i energii oraz przechodzenie do intensywnych form gospodarowania. to GOSPODARCZE PRIORYTETY obecnej rumuńskiej pięciolatki. Pisze a nich Marek Rudnicki. (str. 6)