Trybuna Ludu, marzec 1988 (XL/50-76)
1988-03-01 / nr. 50
WTOREK Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się! # Trybuna Ludu/-* ORGAN KOMITETU CENTRALNEGO POLSKIEJ ZJEDNOCZONEJ PARTII ROBOTNICZEJ Nr 50 (13514) Roh wyd. XL Warszawa, 1 marca 1988 r. Wydanie 3 Cena 15 zł lii Centralnej Komisji Kontrolno-Rewizyjnej PZPR („Nasz człowiek na bani”) — str. 3 ■ str. 2 Powódź, która nawiedziła centralną część RPA spowodowała znaczne zniszczenia. Dqbrowsko Fabryka Obrabiarek w Dqbrowie Górniczej (woj. katowickie) przedstawi na tegorocznych Międzynarodowych Targach Poznańskich najnowszq wiertarko-frezarkę w całości wykonanq przez zakładowych specjalistów. Ilustracja mafii Przekazywanie przedsiębiorstw z „centrum” Nadmierne apetyty... ozy stare przyzwyczajenia Zapowiedź ograniczenia władczych funkcji „centrum” wobec przedsiębiorstw, ograniczenia liczby jednostek gospodarczych, wobec których resorty pełnią rolę organów założycielskich przyjmowano powszechnie jako pożądane. Zamiary takie cieszyły się życzliwym poparciem społecznym, Ale oto od słów i programów przeszliśmy do czynów i okazało się, że to co było przedtem jasne, optymistyczne - przestało takim być... — Bo to fikcja — powiedział mi jeden z wojewodów — Jakie i ile zakładów przekazuje się? Oczywiście — nieliczne. a do tego słabe ekonomicznie, takie których resorty chcą się pozbyć, bo są z nimi tylko kłopoty. Natomiast wojewoda przemyski. przed Polskiego Radia mikrofonami był innego zdania: Za uzasadnione i zrozumiale uznał przekazywanie funkcji założycielskich władzom terenowym na raty. Wskazywał na potrzebę przygotowania się województw do nowej roli. Skala zamiaru i skala decyzji • Jak patrzy na pierwsze propozycje stołeczne województwo? — z pytaniem tym zwróciłem się do wiceprezydenta, Eugeniusza Zajko — W pierwszym etapie wystąpiliśmy o przeszło 70 przedsiębiorstw. Zaproponowano nam przejęcie funkcji organu założycielskiego wobec 16 jednostek. Kolejna porcja zakładów — w trakcie rozpatrywania. Jak więc widać, proces przekazywania władzom terenowym przedsiębiorstw nie jest zakończony i trudno go komentować. Pierwsze moje wrażenie jest takie: to co do tej pory zrobiono, nie wyraża jakiejś zwartej koncepcji, sugeruje raczej przypadkowość. Bo na przykład przekazano nam przed siębiorstwa handlowe, SPHW. ale już przedsiębiorstwo transportowe cosługujące handel — pozostało w odpowiednim resorcie. W pierwszym etapie przekazywania z resortów władzom terenowym funkcji założycielskich sytuacja ukształtowała się następująco: na około I860 przedsiębiorstw (w tym 300 filii), o które wojewodowie wystąpili, w 350 przypadkach wnioski ich zostały uwzględnione Dalszych 400 przedsiębiorstw — będzie ponownie rozpatrzona. • Jaka jest skala dokonanego posunięcia, dużo to cz; mało? — To jakieś 3 proc. ogólnej produkcji i jeszcze mniejszy odsetek zatrudnionych — mówi mi przewodniczący Sto. lecznej Komisji Planowania. Andrzej "Łehkowski. — Wedle ostatnich propozycji mamy się stać organem założycielskim kilkunastu przedsiębiorstw. Niektóre z nich. jak na przykład przedsiębiorstwo SPHW, mają kluczowe znaczenie dla funkcjonowania miasta. Ale potencjał wszystkich nie liczy się specjalnie ani w skali województwa, ani tym bardziej, w skali krain • Dlaczego te a nie inne zakłady są przekazywane? Czy prawdą jest — pytam iż przekazuje się głównie jednostki słabe ekonomicznie te akurat, których wojewodowie nie palą się przejmo wać? — Dokonujemy nych analiz i trudno pogłębiojednoznacznie stwierdzić, ozy jest rzeczywiście tak, jak giosi opinia obiegowa. Trudno też powiedzieć, czy myśl przewodnia w jest jakaś przekazywaniu funkcji założycielskich władzom terenowym. Na przykład przejmujemy cak dużą jednostkę handlową jan SPHW. ale już resort nie przekazuje nam „Mody Polskiej’’ czy Domów Towarowych „Centrum”. Albo inny przykład; proponuje się nam przejęcie kombinatu „Polsrebro” Co prawda mającego dziś kłopoty zarządzanego przez komisarycznego dyrektora, ale po poprawieniu wzornictwa mającego duże perspektywy, także eksportowe A dajmy na to pruszkowskiego „Herbapolu” już nie. Z uogólnieniami trzeba moim zdaniem poczekać. Choćby dlatego, że to początek sprawy. Ponadto różnie jest różnych województwach i w z różnymi przedsiębiorstwami Wiem, że na przykład niektóre z województw w tym nierwszym etapie otrzymały propozycję przejęcia 2 —3 zakładów I nie ja powinienem odpowiedzieć, dlaczego tak się stało, W tym wszystkim zapo minamy też. że to same orzed siębiorstwa bronią się często przed zmianą organu założycielskiego. boją się bezpośredniego kontaktu rtraty z Centrum, z Warszawą Z perspekiywY przedsiębiorstwa Kiedy zadzwoniłem do dyrektora pruszkowskiego hapolu”, Ryszarda Olszewskiego — natychmiast zgodził "się na rozmowę. Oto iego zdanie: (DOKOŃCZENIE NA STR 3) Śnieg z deszczem ® Ślisko na drogach Zima nie rezygnuje Dwudniowe opady śniegu, na terenie niemal całego kraju przysporzyły kierowcom wielu kłopotów. Mimo intensywnej pracy blisko tysiąca pługów i przeszło 2 tys. piaskarek, na głównych szlakach warunki jazdy były trudne. Na licznych, bocznych trasach oprócz rozjeżdżonego śniegu jazdę utrudniała gołoledź. Kierowcy powinni zachować wzmożoną ostrożność. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej przewiduje w okresie od 2 do 6 marca stopniowe ocieplenie. Początkowo spodziewane jest zachmurzenie duże z rozpogodzeniami i okresowymi opadami przeważnie śniegu. Temperatury maksymalne będą od minus do plus 3 st., a minimalne od 2 minus 2 do minus 7 st. z możliwością niższych. Pod koniec okresu spodziewany wzrost temperatury maksymalnej do plus 1 — plus 6 st.. a minimalnej do 0 st — minus 5 st. W górach nareszcie prawdziwa zima. Śniegu nie brakuje. Na Kasprowym Wierchu pokrywa śnieżna ma 145 cm, w Zakopanem 40 cm, Nadal istnieje zagrożenie lawinowe. (P) W Tatrach — marcowe słońce I wspaniałe warunki narciarskie Fot. CAF — MOMOI Sprawa poważna: emigracja W krajobrazis nikaraguańskiego lata str. i. — str. 3 Mimo napięcio panującego w Panamie ruch na Kanale Panamskim przebiega bez zakłóceń. Ceremonia zakończenia XV Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Calgary. (Informacje sportowe - str. 7 i 8). Fellini, Kurosawa, Riazanow, Słone Zaproszenie na Konfrontacje Filmowe Zgodnie z wieloletnią tradycją w Warszawie, Krakowie, Katowicach, Wrocławiu, Łodzi, Gdańsku, Szczecinie i Poznaniu, a nie wykluczone, że i w innych miastach, odbywać się będą „Konfrontacje Filmowe" - prezentacjo najciekawszych filmów, zrealizowanych w roku ubiegłym przez różne kinematografie, które na wielkich międzynarodowych festiwalach uzyskały liczące się wyróżnienia. W programie — 12 filmów Bystry obserwator filmowego życia aa świecie zauważy zapewne brak kilku tytułów jak choćby głośnych „Oczu czarnych” Michalkowa, zrealizowanych we Włoszech, ale też nie do wszystkich dyątry butorów udało się dotrzeć w krótkim czasie i nie ze wszy stkimi rozmowy przeb egały gładko Program „Konfrontacji” jest więc wypadkową chęci, programowych przymiarek oraz możliwości finansowych organizacyjnych. Co zobaczymy? wie najgłośniejszym Niewątplifilmem „Konfrontacji” będzie „Pluton” Olivera Stone nagrodzony 4 Oscarami, trzema tymi Globusami (w tym Złodla najlepszego filmu) oraz Srebrnym Niedźwiedziem za reżyserię na festiwalu w Beriinie Zachodnim. Angielski film „Pokój z widokiem”. kostiumowy dramat obyczajowy Jamesa ivory, otrzymał 3 Oscary. w tym za najlepszą scenografię Japoński „Ran”, którego polski tytuł brzmi „Chaos' Akira Kurosawy także zdobył Oscara (za najlepsze kostiumy) w roku 1986. Nagrodzone Cezarem dla najlepszego filmu zagranicznego „Imię Róży’’ J. J Annauda zrealizowane podstawie głośnej zostało na powieści Umberto Eco, tłumaczonej także w Polsce, ale — jak twierdzą ci co film widzieli — ten kostiumowy dramat o kryminalnej fabule tylko fabułę mijając wziął z powieści pocałą jej warstwę filozoficzną Jego widowiskowość została jednak wysoko oceniona przez krytykę Amerykański film „Dzieci gorszego Boga’ Randa Hainesa zdobył Oscara za grę dla aktorki (M Matlin); ta sama aktorka otrzymała także nagrodę Złotego Globusa a film Srebrnego Niedźwiedzia, w Berlinie Zachodnim Z dwóch proponowanych filmów francuskich „Przyjaciel mojej przyjaciółki” Erica i „Zegnajcie chłopcy Rohmera Louisa Maile (Złoty Lew Wenecja 87) zobaczymy ten pierwszy. Inne głośne filmy ..Kontron tacji to „Wywiau' Federico Felliniego, który, szczyci się nagrodą w Cannes i Grand Prix w Festiwalu w Moskwie. „Domy gry” Davida Mameta — produkcji amerykańskiej nagrodzony na Festiwalu w Weradziecki film „Jutro była wojna” Jurija Kara — nagrodzony nagrodą specjalną jury na Festiwalu w Mannheim głośny film angiel.sk „Brzuch architekta’ Petera Greenaway a. radziecki „Za pomuiana melodia na fiet’ — gorzka satyryczna komedia Eldara RiazanoWa Filmem polskim w programie „Konfrontacji” jest dramat oby czajowy Andrzeja Barańskiego „Tabu"---- ' " " Najwcześniej ..Konfrontacje” rozpoczynają się w Warsza wie (od 6 kwietnia) Grane będą w siedmiu kinach Ce ny karnetów wynoszą 2100 zl na seanse przedpołudniowe o raz 3000 zł na pozostałe. (J JUR ) 1 10 marca br. Posiedzenie * * r* • Sejmu Na podstawie art. 30 ust, pkt 2 Konstytucji Polskiej Rze1 czypospolitej Ludowej, Rada Państwa postanowiła zwołać szósta sesje Sejmu !X kadencji z dniem 3 marca ar. Prezydium Sejmu postanowiło zwołać 31 posiedzenie Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej 10 marca 1988 r. Posiedzenie rozpocznie się a godz. 9.00, Porządek dzienny posiedzenia przewiduje: - Intormację rządu o kierunkach i zadaniach polityki zagranicznej PRL oraz o sytuacji międzynarodowej; - Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o przedstawionym prze2 Radę Państwa projekcie ustawy o zmianie ustawy „ordynacja wyborcza do rad narodowych” ; - Intormację o problemach wynikających z działalności i orzeczmetwe Trybunału Konstytucyjnego; - Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o cenach; - Sprawozdanie Komisji Planu Gospodarczego. Budżetu i Finansów, oraz Komisji Rynku Wewnętrznego i Usług o projekcie uchwały w sprawie określenia wykazu towarów i ustug, na które ustala się ceny urzędowe; - Uzupełnienie składu osobowego Rady Społeczno-Gospodarczej przy Sejmie PRL IX kadencji. (PAP) Dla rolnictwa i budownictwa Śląskie Zakłady Przemysłu Wapienniczego im. T. Kulika Tarnowie Opolskim są jednym z największych krajowych prow ducentów wapna W ubiegłym roku zakończono rozbudowę zakładów. mającą na celu zmniejszenie deficytu wapna nawozowego i przeznaczonego dla budownictwa. Na zdjęciu: Józef Stańczyk i Zdzisław Pietrzak kontrolują działanie urządzeń pieców do wypału wapna. Fot CAF — ŚWIDERSKI Reporter „Tl”w pracy — Dlaczego polskie truskawki cieszą się tak dużym wzięciem na Zachodzie — pytam dyrektora Kombinatu Państwowych Gospoaarsiw O- grodniczych w Karniszewicaćh (woj. Ko~s7faitnskTe)7'Wto: flzimiCrza Jasiakiewicza, który wyeksportuje-w BrT ’ ponad 1700 ton zamrożonych owoców jagodowych do Holandii. — Pomorska truskawka — odpowiada dyr. Jasiakiewicz, dzięki długiej wegetacji nabiera znakomitego smaku i aromatu. Nasi kontrahenci na Zachodzie polskie truskawki sprowadzają dla poprawienia smaku przetworów, które robią z truskawek włoskich, hiszpańskich, a nawet portugalskich ZAMROZIĆ NA KOŚĆ Zachodni kupcy wiedzą co robią. Opłaca się im sprowadzać z Polski truskawki płacić cenę wyższą, niż Wioi chom i Hiszpanom. Sęk tym, że z Karniszewic do How landii długa droga, a truskawki bardzo źle znoszą transport. Eksport truskawek jest bardzo opłacalny Za kilogram zamrożonych otrzymuje się 1,2 do 1,4 dolara. Można również eksportować truskawki krok: za zezwoleniem władz uzyskał od szwajcarskiej firmy „Tradax” kredyt kupiecki w wysokości 1,4 min dolarów, z Banku Gospodarki Żywnościowej kredyt inwestycyjny 240 min zł i w ciągu 11 miesięcy wybudował Karniszewicach wielką fabryw kę zdolną zamrażalniczo-chlodniczą, już z tegorocznych Z pomorskimi truskawkami na zachodnie rynki w postaci pulpy (w beczkach), ale wtedy cena jest znacznie niższa. Dlatego wszyscy eksporterzy starają się zainwestować w urządzenia do zamrażania truskawek i malin. A muszą to być urządzenia o dużej wydajności, bo wysyp owoców jest krótki a zebrane nie mogą czekać. Aby móc wyeksportować tak dużo delikatnego towaru dyr. Jasiakiewicz z KPGO zdecydował się na ryzykowny zbiorów w krótkim czasie zamrozić „na kość”, bo w temperaturze minus 40 stopni Celsjusza i przechować (w temperaturze minus 20 st. C) 1500 ton owoców jagodowyc Pełna zdolność fabryki „zamrażania” jest co najmniej o tysiąc ton większa. W KAŻDEJ KIESZENI - PEŁNIEJ Najlepszą formą aktywizacji produkcji ogrodniczej tak w państwowych i spółdzie’ czych gospodarstwach rolnych, jak i u rolników indywidualnych jest zapewnienie wysoko opłacalnego skupu produktów ogrodniczych. Dlatego KPGO zakłada plantacje zblokowane truskawek i malin, na których wykonuje odpłatnie wszystkie usługi agrotechniczne i fitosanitarne, a później skupuje plony. Już ponad 500 rodzin z Koszali na, Sianowa i okolicznych wsi zajmuje pielęgnowaniem się sadzeniem i zbiorem truskawek, uzyskując roczny dochód rzędu 350—500 tys. zł. Takich plantacji będzie coraz więcej. Obok truskawek będą maliny, a także porzeczki czerwone, czarne i białe. W ciągu dwóch sezonów eksport mrożonych owoców jagodowych spłaci całkowicie importowane urządzenia do ich zamrażania i chłodzenia. W trzecim roku będzie to już czysty zysk dla przedsiębiorstwa i przypływ dewiz dla państwa. JAN URBANOWICZ General Noriega oskarża Waszyngton CII rtestabili; w rała sytuację w Panamie HAWANA, WASZYNGTON (PAP). Dowódca sil zbrojnych Panamy generał Manuel Antonio Noriega zarzucił CIA próbę destabilizowania sytuacji w Panamie. W wywiadzie dia madryckiego tygodnika „El Independiente” oświadczył, iż CIA przygotowała odpowiedni plan działania. Amerykanie zamierzali wpierw doprowadzić do kryzysu gospodarczego w Panamie, co miało zrodzić niepokoje społeczne, tarcia wewnątrz sil zbrojnych oraz protesty uliczne Waszyngton czekałby wówczas na odpowiedni moment, aby dokonać zmasowanej inwazji na Panamę w celu ustanowienia „marionetkowego rządu”, który przedłużyłby dwustronny układ o obecności wojskowej USA w Panamie. Zdaniem Nonegi, Waszyngton zmieni! nagle swój stosunek do mego, gdy dowóca sil zbrojnych Panamy nie tak dawno zapowiedział, że po 31 grudnia 1999 roku w Panamie: nie może pozostać „ani jeden amerykański żołnierz” (Tego dnia wygasa w w układ, który przewiduje również przejście Kanału Panamskiego pod całkowitą kontrolę Panamy). Tymczasem nowo mianowany prezydent Panamy Maneul Solis Palama oświadczył, że jego kraj nie ulegnie naciskom gospodarczym i dyplomatycznym USA. W wywiadzie dla agencji AFP kolumbijskiej rozgłośni radioi wej Caracol odrzucił zarzuty, iż Panama będzie rządzona obecnie w sposób dyktatorski. Palama zarzucił USA chęć destabilizowania sytuacji w Panamie Jako powód wymienił m. in. fakt,, iż zamierza ona zlikwidować do roku 2000 amerykańskie bazy wojskowe, a także niezależne stanowisko Panamy w Ameryce Środkowej oraz jej politykę wobec Nikaragui. Pozbawiony władzy przez parlament, w miniony piątek, prezydent Eric Arturo Delvalle nada) pozostaje w ukryciu, w „bezpiecznym miejscu”. Jest w stałym kontakcie Ambasadą USA w Panamie. z W telewizyjnym wywiadzie dla amerykańskiej sieci telewizyjnej ABC Delvalle zapowiedział, że „pozostaje kraju, aby walczyć” Oświadw czył, iż nadal uważa się za prawowitego prezydenta Panamy, wezwał zagranicę do ogłoszenia embarga handlowego przeciwko Panamie, aby w ten sposób zmusić generała Noriegę do rezygnacji. General Noriega w niedzielnym wywiadzie dla amerykańskiej stacji telewizyjnej CBS oświadczył, Delvalle nie grozi aresztowaii nie z chwilą gdy wyjdzie ukrycia. „Delvalle nie znajz dował się w areszcie, dlatego też nie musiał wcale uciekać ze swego domu” — powiedział Noriega. Delvalle uczynił to w nocy z piątku na sobotę. „Panama jest bardzo spokojnym krajem, każdy jest tu bezpieczny, nie tylko Delvalle, ale również wszyscy cudzoziemcy, w tym i obywatele USA” W Panamie tych ostatnich jest obecnie 50 tysięcy, z tego 10 tys. to żołnierze „New York Times” podał w poniedziałek, iż USA zamierzają głosować w Banku (DOKOŃCZENIE NA STR 6) W warunkach dialogu ZSRR — USA Potrzeba „pozytywnych sygnałów” Eyropy Mitterrand: Polemika z koncepcjami modernizacji broni nuklearnej PARYŻ. OD STAŁEGO KORESPONDENTA W wywiadzie opublikowanym w poniedziałek na łamach wieionakiadowego dziennika „Ouest-France” prezydent F. Mitterrand wiedział się ponownie wypoprzeciwko koncepcjom modernizacji amerykańskiej broni nuklearnej krótkiego zasięgu, stacjonowanej w Europie Zachodniej. „W warunkach, gdy oba bloki po raz pierwszy zaangażowały się w proces rozbrojenia, byłoby rzeczą paradoksalną i działanie na rzecz niepożądaną wyścigu zbrojeń. Poszukujmy równowagi na możliwie najniższym poziomie” — stwierdził francuski szef państwa, dc.dając, że dla bezpieczeństwa Europy najbardziej pilnym problemem są obecnie rokowania, dotyczące równowagi sił konwencjonalnych. Uprzednio F. Mitterrand zajął analogiczne stanowisko w deklaracji. przedstawionej podczas oficjalnej podróży do Irlandii. Podejmując wyraźną polemikę ze stanowiskiem przywódców części krajów NATO, a zwłaszcza premiera Wielkiej Brytanii Margaret Thatcher, przeciwstawił on postawie zwolenników modernizacji- broni nuklearnej następujące rozumowanie: „W warunkach, gdy dwa największe mocarstwa rozszerzają swój dialog, oczekuje się od Europy pozytywnych sygnałów”. Towarzyszyło temu zdystansowanie się od głosów krytyki rezerwy wobec zapoczątkowanego przez ZSRR i USA rozbrojenia nuklearnego. Jak wiadomo, z glosami takimi występuje również część przedstawicieli prawicowego obozu rządowego we Francji. Warto przypomnieć. że ostatnio premier J. Chirac oświadczył w wywiadzie dla paryskiego tygodnika. „L’Express”, pełna denukłearyzacja jakoby kontynentu europejskiego równoznaczna miała być z poddaniem go hegemonii ZSRR, Okolicznością szczególne znaczenie nadającą przedstawionym wyżej deklaracjom prezydenta Francoisa Mitterranda jest fakt, że złożone one zostały bezpośrednio przed spotkaniem pnzywódców krajów NATO w Brukseli WŁODZIMIERZ ZRAŁEK