Zycie Warszawy, maj 1955 (XII/103-128)

1955-05-02 / nr. 103

f"­ r' 2 »Niech krzepnie i umacnia się niezłomna jedność mas pracujących całego świata« Sj demia 1-maiowa w Warszawie Wczoraj odby!a się w sali ZS „Gwardia“ w Warszawie uroczysta akademia z okazji święta mas pracujących całego świata — X Maja. Przybraną pękami czerwonych j !,bia}oczerwonych flag halę ZS „Gwar­dia“ wypełniła 5-tysięczna rzesza mieszkańców stolicy — robotnicy stołecznych fabryk i przedsiębiorstw budowlanych, pracownicy urzędów i instytucji, młodzież, żołnierze Woj­ska Polskiego. Licznie przybyli dzia­łacze państwowi, partyjni i społecz­n Obecni byli przedstawiciele dyplo­matyczni państw obozu pokoju. Na sali byli również obecni człon­kowie związkowych delegacji przyby­łych na obchody Święta 1 Maja ze Zw. Radzieckiego, Chińskiej Repub­liki Ludowej, Republiki Czechosłowa­ckiej, NRD, Francji, Niemiec zach W. Brytanii, Austrii, Finlandii i Nor­wegii, a także członkowie Międzyna­rodowego Komitetu Przygotowawcze­go V Światowego Festiwalu Młodzie­ży i Studentów o Pokój i Przyjaźń. W prezydium akademii zasiedli: I Sekretarz KC PZPR — Bolesław Bierut, w raz z członkami Biura Po­litycznego KC PZPR, członkowie Rady Państwa z przewodniczącym Rady Państwo — Aleksandrem Za­wadzkim na czele, członkowie Rzą­du z Prezesem Rady Ministrów — Józefem Cyrankiewiczem, Marsza­łek Polski Konstanty Rokossowski, członkowie władz naczelnych stron­nictw politycznych i organizacji społecznych, przedstawiciele Woj­ska Polskiego, weterani walk rewo­lucyjnych z 1905 r., przedstawiciele świata nauki i kultury oraz przodo­wnicy pracy. W prezydium zajęli również miej­­-■»a przewodniczący związkowych de­legacji zagranicznych. . Po odegraniu przez orkiestrę hym­nu narodowego akademię zagaił prze­wodniczący CRZZ, członek Rady Pań­stwa — W. Kłosiewicz. „Po raz jedenasty — »twierdził on w wyzwolonej ojczyźnie obchodzi dziś polska klasa robotnicza i cały lud pracujący swe święto 1-majowe. Obchodzimy ten dzień pod znakiem braterskiej solidarności z masami pracującymi całego świata jako dzień bojowego przeglądu naszych sił, u­­ęnoenienia zwartości szeregów klasy robotniczej wszystkich krajów i wszy­stkich narodów w duchu rewolucyj­nego internacjonalizmu. Jesteśmy dumni, że nasza praca służy umacnianiu potęgi sił obozu postępu i pokoju, któremu przewodzi niezawodny sojusznik i wypróbowany przyjaciel narodu polskiego, niezłom­ny bastion pokoju światowego — Wielki Zw. Radziecki. W dniu naszego radosnego Święta 1-majowego przesyłamy płomienne pozdrowienia naszym braciom — lu­dziom pracy Zw. Radzieckiego, Chiń­skiej Republiki Ludowej i krajów demokracji ludowej, z którymi łączy nas nierozerwalna przyjaźń i współ­praca w walce o pokój i socjalizm. Pozdrawiamy Was, Towarzysze, w krajach Europy zachodniej i w kra­jach Ameryki w Waszej walce chleb, pracę, o pokojową przyszłość o Waszych krajów. Pozdrawiamy Was, Towarzysze, z krajów Azji i Afryki w walce prze­ciw wyzyskowi i uciskowi kolonial­nemu, o niezależny byt, o prawa człowieka, o wolność. Pozdrawiamy Was bojownicy świa­towego ruchu obrońców pokoju w W'aszej walce o zniszczenie broni a­­tomowych i wodorowych, o trwały pokój i bezpieczeństwo narodów. Niech krzepnie i umacnia się nie­złomna jedność mas pracujących ca­łego świata, niezwyciężona siła w walce o postęp społeczny, o wolność ■ pokój“. Witając serdecznie wszystkich u­­czestników akademii, W. Kłosiewicz udzielił głosu sekretarzowi KC PZPR — W. Matwinowi, który wy­głosił referat (Referat podajemy na str. 5). Słowom sekretarza KC PZPR towarzyszyły wielokrotnie burzliwe oklaski. Wzniesiony przez mówcę na zakończenie referatu okrzyk „Niech żyje pokój!“ podchwycili wszyscy zebrani. Na zakończenie części oficjalnej a­­kademii zebrani odśpiewali — „Mię­dzynarodówkę“. W części artystycznej akademii wy­stąpiły: Centralny Zespół Pieśni i Tańca CRZZ oraz Międzyszkolny Chór Chłopięcy z Poznania, W całym kraju Naród nasz wita święto mas pra­cujących 1 Maja. Miasta i wsie przy brały uroczysty wygląd. W miastach wojewódzkich odbyły się uroczyste akademie, na których podsumowano dorobek minionego ro­ku i mówiono o zadaniach, jakie sto ją przed masami pracującymi. Na akademiach udekorowano wysokimi odznaczeniami państwowymi zasłużo nych działaczy ruchu robotniczego o raz czołowych przodowników pracy. Załogi wielu zakładów pracy zamel­dowały w przededniu Święta o znacz­nych osiągnięciach uzyskanych w czy­nie pierwszomajowym i na wartach produkcyjnych. Dzięki wzmożonej pracy poszczególnych załóg, w całym kraju oddano do użytku w przed­dzień Święta wiele nowych domów, sźkół, placówek zdrowotnych i kul­turalnych oraz placówek handlowych. Depesza prezydenta Austrii do Przewodnie?ącego Kada Państuia Jego Ekscelencja Pan ALEKSANDER ZAWADZKI Przewodniczący Rady Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowe: Warszawa Wzruszony uprzejmymi gratulacja­mi, jakie Wasza Ekscelencja zechcia­ła nadesłać mi z okazji dziesiątej rocznicy ponownego ustanowienia Republiki Austrii, oraz życzeniami pomyślności dla narodu austriackie­­go, proszę Ją o przyjęcie mego szczerego podziękowania dla Rady Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Łączę moje najlepsze ży­czenia szczęścia osobistego dla Wa­szej Ekscelencji oraz pomyślności dla Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. THEODOR KÖRNER Prezydent Związkowy Republiki Austrii ____________^ Sycte warszaw? r Cały kraj wita Święto 1 Maja Z wycięskie meldunki ludzi pracy Ostatnie godziny przed 1 Maja. Na stołecznych budowach i w zakła­dach pracy gorące chwile. Załogi kończą realizację 1-ma.iowych zobowią­zań. Oto niektóre meldunki: Załoga ZBM-7 uczciła Święto 1 Maja zakończeniem na osiedlu Gro­chów II na 25 dni przed terminem bloku 261, liczącego 163 izby. Ogó­łem ponad 1.000 budowniczych Gro­chowa i Pragi zrealizowało pomyśl­nie zobowiązania. Budowlani Muranowa przekazali 30 kwietnia kino „Muranów“. Jed­nocześnie oddali oni do użytku pierwszy blok nr 311 przy Al. No­wotki, liczący 209 izb. Robotnicy ZBM-4 oddali do użyt­ku w przeddzień 1 Maja bursę aka­demicką przy ul. Ks. Janusza na Ko­le. Gmach bursy ma 14 tys. m. sześć. Na 3 dni przed 1 Maja powiększy! liczbę hoteli warszawskich nowy ho­tel przy PI. Konstytucji, nazwany „MDM“. Przekazała go już całkowi­cie do użytku załoga ZBM-6. ZBM-3 przekazało na 30 dni przed terminem dwie kamieniczki przy ul. Mostowej, liczące 29 izb. 16 „Ursusów“ ponad plan i 20 ton części zamiennych do tych ciągni­ków — brzmi meldunek, jaki złoży­ła w przeddzień Święta 1 Maja za-łoga Zakładów Mechanicznych w „Ursusie“. Robotnicy Zakładów zna­cznie przekroczyli zobowiązania. Załoga FSO wykonała 30 kwiet­nia przed terminem plan miesięcz­ny. W wyniku realizacji zobowią­zań wyprodukowano dodatkowo 5 „Warszaw“. Zobowiązanie: 400 radioodbiorników ponad plan kwietnia — załoga Zakła­dów im. Kasprzaka przekroczyła, da­jąc dodatkowo nie 400, lecz 500 „Sy­ren“. W zakładach, dzięki realizacji zobowiązań, plan miesięczny wyko­nano na 2 dni przed terminem. W dniu poprzedzającym Święto Pracy załoga Stoczni im. Komuny Paryskiej przekazała do odbioru na miesiąc przed terminem statek do przewozu drobnicy. W przeddzień 1 Maja stoczniow­cy szczecińscy przekazali Polskiej Że­gludze Morskiej w Szczecinie nowy statek pełnomorski „Malbork“. Jest to siódmy z kolei rudowęglowiec zbu­dowany całkowicie przez szczeciń­skich stoczniowców. Nowe domy, placówki służby zdrowia i szkoły 500-tysięczną izbę mieszkalną prze­kazał Zakład Osiedli Robotniczych do użytku 30 kwietnia br. „Jubileuszo­wa“ izba mieści się w osiedlu Bę­­dzin-Ksawera, wznoszonym dla gór­ników kopalni „Gen. Zawadzki“. W Gdańsku i Gdyni w przededniu 1 Maja oddano ogółem do użytku 311 nowych izb mieszkalnych. W Nowych Tychach na dwa mie­siące przed zaplanowanym terminem zakończono budowę dwóch dalszych budynków mieszkalnych. W pierw­szych dniach maja wprowadzi się do nich ok. 40 rodzin górników i hut­ników Również w innych miejscowoś-i ■iach woj. stallnogrodzkiego ludzie pracy otrzymali nowe mieszkania, M. inn. w Nowym Bytomiu ukoń­czono budowę 6 pierwszych dornkow. jednorodzinnych dla załogi huty >,Ro kój“. _ Ł Załogi budowlanych przedsiębiorstw powiatowych woj. koszalińskiego za­kończyły przed terminem odbudowę 73 zagród wiejskich dla osadników. Czyn 1-majowy przyśpieszy! odda­nie do użytku licznych placówek służby zdrowia. I tak np. na półto­ra miesiąca przed terminem miesz­kańcy osiedla Milica w Skarżysku otrzymali nowy ośrodek zdrowia. W Poznaniu odbyło się uroczyste o­­twarcie przychodni obwodowej dla dzielnic Wilda i Grunwald. W grom. Janowice w pow. Jelenia Góra uruchomiona została 43 z kolei na Dolnym Śląsku apteka wiejska. 16 „Ursusów“, 5 „Warszaw“, 500 „Syren“ Rozkaz Ministra Obrony Narodowej na dzień 1 Masa Szeregowcy i marynarze! Podofice­rowie i oficerowie! Generałowie i ad­mirałowie! Wraz z całym narodem Wojsko Polskie obchodzi dziś uroczyście 1 Maja — święto międzynarodowej solidarności mas pracujących całego świata, dzień przeglądu potężnych sił obozu pokoju, demokracji i socjaliz­mu ze Związkiem Radzieckim na czele. Z tej Okazji pozdrawiam Was ser­decznie i życzę dalszych osiągnięć w szkoleniu i służbie na straży hi­storycznych zdobyczy narodu i bez­pieczeństwa naszego kraju. Dla godnego uczczenia radosnego dnia 1 Maja rozkazuję: Oddać w Stolicy naszej Ojczyzny Warszawie 24 salwy artyleryjskie. Niech żyje Wojsko Polskie wierna i niezawodna straż naszych granic i niepodległości! sta Niech żyje i umacnia się wieczy­przyjaźń polsko-radziecka — źródło naszych zwycięstw i osiąg­nięć, rękojmia pokoju i niepodległo­ści Polski Ludowej! Niech żyje Polska Zjednoczona Partia Robotnicza — kierownicza si­ła narodu polskiego w walce o po­kój i socjalizm! Niech żyje i rozkwita nasza Ojczy­zna — Polska Rzeczpospolita Ludo­wa! Minister Obrony Narodowe] KONSTANTY ROKOSSOWSKI Marszałek Polski W iellki ffrzfegi p&BmStSej cfgęggafi Ruszyły dwie nowe wytwórnie zakładów »Oświęcim« (Dalekopisem od specjalnego wysłannika) 30 kwietnia br., w przeddzień Święta 1 Maja, w Zakładach Chemicz­nych „Oświęcim“ odbyła się uroczystość zakończenia etapu wstępnej eksploatacji i rozpoczęcia normalnej produkcji dwu wytwórni: karbidu i syntetycznego kwasu octowego. Oba te wielkie i nowoczesne obiekty zostały wybudowane i uruchomione przy wydatnej pomocy Związku Radzieckiego. Wydaje się, że pasma rurociągów końca nie mają, że nigdy nie zdoła się obejrzeć niezliczonych gmachów, budujących się nowych oddziałów. Jakże urosły Zakłady Chemiczne „Oświęcim“, król chemii, które dziś obchodzą podwójną uroczystość. Pierwsza — to fakt, że w przede­dniu Majowego Święta zakończono etap, jakże trudny etap wstępnej eks­ploatacji wytwórni: karbidu i kwasu octowego. Wszystkie kosztowne ważne inwestycje wchodzą w rytm i normalny, dotartej produkcji. Druga uroczystość posiada już bar­dziej osobisty, a nie techniczny cha­rakter. Oto przybyli tutaj podzielić z ludźmi zakładów „Oświęcim“ ich własną radość bawiący w Polsce ra­dziecki minister Przemysłu Chemicz­nego S. Tichomircw wraz z dyrek­torami departamentu ministerstwa Przemysłu Chemicznego ZSRR F, Gołowaniowem i W. Oficerowem. Wizyta radzieckiej delegacji tym ser­deczniej jest tu przyjmowana, ponie­waż działy produkcji, o których mo­wa, powstały w oparciu o dostawy urządzeń i techniczną pomoc Kraju Rad. Delegacji radzieckich chemików towarzyszy wiceprezes Rady Mini­strów S. Łapot, minister Przemysłu Chemicznego B. Rumiński oraz wi­ceministrowie Taban i Kowalski. A wszystkim nam towarzyszy cudowne, jasne słońce. Zaczynamy wędrówkę od... pieca karbidowego. Wytwórnia karbidu zajmuje 13,5 hektara powierzchni, Jest to w tej chwili najpoważniej­sza inwestycja w całym naszym przemyśle chemicznym. Pomoc ZSRR wyraża się w dostawieniu 3.100 urządzeń i setek tomów do­kumentacji technicznej. Z pomostu, zawieszonego nad go­rejącym piecem, oglądamy właśnie wytop karbidu, a główny Inżynier­­projektant — Jan Ho-rowicz powia­da: — Stoimy na tym pomoście, jak na kapitańskim mostku statku-bazy. Piec rodzi cały nowy przemysł, jego dzieci, pociotki i wnuki mnożą się nieomal w nieskończoność. Baza to istotnie potężna. Jeden „piecyk“ pożera tyle energii elektry­cznej, ile potrzebuje 80-tys. miasto. Zamiast ludzi kierują nim skompli­kowane a mądre automaty. I posze­rza się ta baza. Patrzymy na miej­sca, gdzie powstają następne wiel­kie piece karbidowe. — Wielce szanowne dziecko karbidu acetylen... Oglądam wytwórnię, skąd w wyniku chemicznych reakcji syntezy powstaje wielce tajemnicze bractwo. Więc wielki brat aldehyd, z którego rodzi się kwas octowy dla przemysłu farmakologicznego. Więc wielki brat butadien, z którego ro­dzi się syntetyczny kauczuk. A póź= niej przez łączepię aldehydu z chlo­rowodorem zaczyna się rodzina mas plastycznych, tej wielkiej przyszłości przemysłu. Potężne Inwestycje karbidowni, kwasu octowego, wytwórni chloru, która ruszy w tym jeszcze roku zaczną nową, niezbyt jeszcze za­pisaną kartę przemysłu polskiego. Będzie to budowa wytwórni kau­czuku syntetycznego, wytwórni mas plastycznych w szerokim, barwnym wachlarzu. Krążymy wśród rozległych zabudo­wań, patrząc jaik rozrasta się kom­binat. Weteran zakładów dyir. W Sobierajski, wiodąc pod rękę min Tichomirowa, tubalnym głosem po­wtarza­— Broszę spojrzeć na to, co mamy. To 15 proc. tego, co tu jeszcze zbu­dujemy. Oględziny zakładów nie miały w sobie nic z urzędowej oficjalności. Min. Tichomirow wypytywał naszych inżynierów o szczegóły techniczne, nie stroniąc przy tym od żartów. W wytwórni kwasu octowego stoją rzę­dem słoiki z próbkami, płynami o różnych kolorach. Ktoś zrobił uwagę, że słoiki na pokaz mogą zawierać barwioną wodę. Tichomirow pową­chał jeden z nich i powiedział: — Nie ma na świecie wody o takim zapachu... Nie ma lipy.., Zwiedzaliśmy także wytwórnię benzyny syntetycznej. Min. Rumiński w pewnej chwili pociągnął nosem, czując ostry zapach metanolu: — Pu­szczacie — mówi — alkohol w po­wietrze. Ileż tego mogłoby pójść na rynek... jest temat do wzniesienia toastu Min. Tichomirow, przysłuchujący się uwagom polskifego kolegi, dorzu­cił: — Toast wznieść można, tylko nie metanolem. U nas nazywają to koniakiem z trzema... kostkami Dwa piszczele i czaszka. Kiedy skończyło się zwiedzanie, przerywane meldunkami o wykona­niu zadań produkcyjnych — odbyła się uroczysta akademia. Myślę, że najistotniejszym fragmentem tej aka­demii, oprócz nagród i odznaczeń, to kilka cyfr i wiadomości, wynikają­cych z referatu dyrektora Sobieraj* skiego. Dla uczczenia 1 Maja zaciągnię­to 618 zobowiązań. Zaoszczędzono 38 tys. roboczogodzin i dano 178,E ten produkcji ponadplanowej. Za­kłady przekroczyły i to dość znacz­nie plany oszczędności w I kwar­tale. Myślę, że warto przekazać ciche i nie pozbawione podstaw marzenia, aby zakłady „Oświęcim“ zyskały ofi­cjalnie tytuł trzeciej po Nowej Hucie i Kędzierzynie narodowej budowy. Marzenia oświęcimiaków nie są sprzeczne z rozwojem naszego cięż­kiego przemysłu. TADEUSZ JACKOWSKI »Kashmir Princess« ofiarą zbrodniczego zamachu Biwn’iy zegarowe spowodowały katastrofą PEKIN (PAP). Agencja Nowych Chin donosi z Delhi, że według otrzy­manych tam informacji, stan wszyst­kich .czterech motorów wydobytego z dna morza samolotu „Kashmir Prin­cess“ potwierdza, iż przyczyną kata­strofy nie było ich uszkodzenie. Badania przeprowadzone nad szcząt­kami samolotu wykazują, że eksplo­zja nastąpiła nie tylko w pomiesz­czeniu bagażowym, lecz także w pra­wym skrzydle. Tym samym wyjaśni­ła się zagadka, dlaczego pożar wy­buchł w dwóch miejscach­\ Według sprawozdania o rezulta­tach badań szczątków „Kashmir Prin­cess“ zamieszczonego w dzienniku „Times of India“, zamachowcy umie­ścili dwie małe bomby zegarowe — jedną w pomieszczeniu bagażowym, a drugą w prawym skrzydle samo­lotu. PEKIN (PAP). Jak podaje prasa indonezyjska władze indonezyskie przejęły tajną korespondencję adre­sowaną do przywódcy jednego z od działów bandy Dar Ul Islam. Kores­pondencja zawierała polecenia doko­nania zamachów na delegatów za­granicznych biorących udział w kon­ferencji krajów Azji i Afryki. W wyniku zastosowania ostrych środków przez indonezyjskie władze bezpieczeństwa, działalność bandy­tów została uniemożliwiona- Zaiadi sianu i Wietnamie płd. Uchwala »zgromadzenia generalnego sil rewolucyjnych« PARYŻ (PAP). — Chaos w Wietna mie południowym zwiększa się z go dżiny na godzinę. Przebywający we Francji marionet­kowy „cesarz“ Bao Dai ogłosił, że pozbawia władzy premiera Wietnamu płd. Ngo Dinh Diema, który popie­rany jest przez USA. Szef ugrupowania Binh Xuyen, to­czącego walki z wojskami rządowy­mi Ngo Dinh Diema w Saigonie, Le Van Vien oświadczył, że udaje się do Francji, by przeprowadzić rozmowy z Bao Daiem. W Saigonie odbyło się posiedzenie „zgromadzenia generalnego sił rewo­lucyjnych“, które „uchwaliło detroni­zację Bao Daia i ogłosiło Wietnam nołudniowy republiką“. Jak podaje agencja Associated Press, „zgromadzenie“ powzięło uchwalę, w której domaga się wyco­fania francuskiego korpusu ekspe­dycyjnego z Wietnamu. Agencja Reutera donosi, że 1 maja ma być podany do wiadomości „skład nowe­go prowizorycznego rządu, na które­go czele będzie stał Ngo Dinh Diem“. Jednocześnie agencje podają, że w Saigonie rozrzucane są ulotki zawie­rające żądanie wycofania się Francji z Wietnamu południowego. Z Waszyngtonu donoszą, że po otrzymaniu wiadomości o uchwałach „zgromadzenia“ szereg kongresme­­nów amerykańskich wyraziło głębo­kie zadowolenie z tej racji. W go­dzinach wieczornych 30 kwietnia De­­parlament Stanu USA złożył oświad­czenie, w którym stwierdza, że „St. Zjednoczone nadal popierają Ngo Dinh Diema“. LONDYN (PAP). Wysoki komisarz francuski i dowódca wojsk Unii Francuskiej w Indochinach gen. Ely wydał rozkaz ściągnięcia poważnych posiłków dla obrony francuskich dzielnic miasta, ponieważ wojska wietnamskie zaczęły przegrupowywać sie przeciwko pozyc i om Francuzów. _________________ Załadunek ii wielkiego pieca UJ hucie im. Lenina 30 kwietnia br., w przeddzień Święta 1 Maja, zostały urucho­mione mechaniczne i elektryczne urządzenia II wielkiego pieca huty im. Lenina, rozpoczynając załadunek tego agregatu pierw­szymi materiałami wsadowymi Jest to już ostatni etap prac poprzedzających rozpalenie pieca i pierwszy spust surówki, Dziś defilada i manifestacja ludności na Placu CzeriDonum W przeddzień 1 Maja miasta $ wsie krajów obozu pokoju, demo­­k racji i socjalizmu przywdziała odświętną szatę. Na frontonach domów widnieją hasła partii komu­nistycznych i robotniczych. Ludzie pracy zaciągnęli warty 1-majowe, osiągając wielkie sukcesy produk­cyjne. MOSKWA (PAP). Opublikowano tu rozkazu dowódcy garnizonu Mos­kwy i moskiewskiego okręgu wojs­­kowego — Marszałka Związku Ra-* dzieckiego Moskalenki o defiladzie wojsk w dniu 1 Maja 1955 roku. Defilada rozpocznie się o godz. 10 na Placu Czerwonym. Defiladę odbierze Minister Obrony, Marszałek Związku Radzieckiego, G. K. Żuków. Defiladą dowodzić będzie Marszalek Moskalenko. Zgodnie z rozkazem, na cześć Świę­ta 1 Maja oddany zostanie salut arty-i leryjski. Manifestacja ludności Moskwy roz­­pocznie się o godz. 10.50 na Placu Czerwonym W eterani amerykańscy przybędą do ZSRR NOWY JORK (PAP). Sekretarz organizacji „Amerykańscy weterani spotkania nad Łabą“, Polowski o­­świadczyi, że Dep. Stanu USA wydal 12 członkom tej organizacji paszpor­ty na wyjazd do Moskwy w cele wzięcia udziału w uroczystościach z okazji 10 rocznicy spotkania żołnie­rzy amerykańskich i radzieckich nać Łabą. MOSKWA (PAP). — Organizacja amerykańska pn. „Związek wetera­nów spotkania nad Łabą“ zaprosiła radzieckich uczestników teso spotka­nia na zjazd w dniu 25 kwietnia br. w Waszyngtonie. 19 kwietnia br. min. spraw za-gr. ZSRR zwróciło się do ambasady USA w Moskwie z notą, prosząc o wyjaśnienie, czy istnieje możliwość uzyskania amerykańskich wiz wjaz­dowych dla siedmiu radzieckich uczestników spotkania nad Łabą. Ambasada USA w Moskwie do­tychczas nie odpowiedziała na notę min. spraw zagr. ZSRR, wobec cze­go wyjazd do USA radzieckich ucze­stników spotkania nad Łaba nie do­szedł do skutku, Otwarcie Centralnej Wystawy Dokumentalnej »Rewolucja 1905—1907 r. na ziemiach polskich« 30 kwietnia br. w salach reduto­wych Teatru Narodowego w Warsza­wie otwarta została urządzona sta­raniem Wydziału Historii Partii KC PZPR i Naczelnej Dyrekcji Archi­wów Państwowych — Centralna Wy­stawa Dokumentalna „Rewolucja 1905—1907 r. na ziemiach polskich“. Na uroczyste otwarcie wystawy przybyli członkowie Biura Politycz­nego KC PZPR, Rady Państwa i Rzą­du, przedstawiciele orgahizacjd poli­tycznych i społecznych, świata nauki i kultury oraz przedstawiciele prasy. nie W uroczystości wzięli udział licz­przybyli weterani pamiętnych walk rewolucyjnych 1905—1907 r. Do zebranych przemówi! kierownik Wydziału Historii Partii KC PZPR T. Daniszewski W br. upływa 50 lat od chwili wy­buchu rewolucji 1905 r. Mówił o niej Lenin, że była: „generalną próbą“, bez której zwycięstwo Rewolucji Październikowej nie byłoby możliwe. W związku z 50-leciem, Wydział Historii Partii KC PZPR i Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych u­­rządziły w Teatrze Narodowym w Warszawie Centralną Wystawę Do­kumentalną p. n. „Rewolucja 1905— 1907 na ziemiach polskich“. Wystawa w trzech salach redutowych teatru podzielona została chronologicznie na 3 części: okres poprzedzający wybuch rewolucji (eksponaty obrazują tutaj czynniki, które do niej nieuchronnie prowadziły) — rok 1905 („Krwawa Niedziela“ styczniowa, strajk pow­szechny w Królestwie Polskim) —< oraz łata 1906—1907 (walki chłopskiej wpływ rewolucji na literaturę i sztu-i kę polską, międzynarodowe znaczenie 1905 r. dla ruchów narodowo-wyzwo-3 ieńczych na Wschodzie). Eksponaty Wystawy — to wyłącz« nie dokumenty i kopie dokumentów* wydobyte z zakamarków dawnych archiwów carskich. Organizatorzy Wystawy dokonali naprawdę olbrzym miej pracy, przejrzeli parę tysięcy akt, rozporządzeń, doniesień, depesz ltp., wybierając z nich w rezultacie paręset najciekawszych, najbardziej charakterystycznych. Oto np. informacja warszawskiego ober­­policmajstra o redukcji robotników z fa­bryk w Warszawie...; doniesienie tegoż o­­berpolicmajstra o antycarskich wystąpie­niach uczniów w szkole technicznej Swię­­cińskiego...; informacja o przechwyceniu na granicy nielegalnej literatury: 566 egz. „Czerwonego Sztandaru“, 340 egz. organu SDKPiL...; depesza gen. gubernatora war­szawskiego do min. spraw wewn. o straj­ku (blankiet nr 53, z poprawkami i skre­śleniami czerwonym ołówkiem, pewnie ręką „samego“ gubernatora!). Obok, na zniszczonym papierze, nie­wprawną robotniczą ręką „Żądania ogółu robotników“, 19 punktów, domagających się S-godzinnego dnia pracy, podwyżki ptac, pomocy lekarskiej, usunięcia policji z fabryk itp. A w następnej gablotce — telegram wielkich fabrykantów do gubernatora piotrkowskiego z łódzkich prośbą o ochronę wojskową, telegram w' języku francuskim (podpisany: Hilger, tajny rad­ca z Katowic, hotel „Monopol“) w imie­niu fabrykantów Zagłębia Dąbrowskiego; Ust konsula francuskiego (podpisany p. B. d‘Auslade) o opiekę nad kapitałem fran­cuskim, tak licznie zaangażowanym w pol­skim przemyśle. Dalej, autentyczne spisy ofiar masakry strajkujcycb robotników rolnych w Ła­niętach, odezwa uczniów „Precz ze szkołą rządową, niech żyje szkolą wolna“, tajne raporty policji pruskiej i austriackiej o manifestacjach l-Majowyeh, czerwona u­­lotka z napisem „Dziś w nocy wyrwali­śmy opryszkom carskim z Pawiaka więź­niów, którym groziła kara śmierci. Było ich 10 — wszyscy są wolni!“ Jakże głęboko słuszne są słowa B. Bieruta, umieszczone w ostatniej sali: „Nasze dzisiejsze osiągnięcia i sukcesy — to owoc walk wielu dzie­sięcioleci polskiego ruchu robotnicze­go, to realizacja celów i idei, o które walczyli bojownicy rewolucji 1905—« 1907 roku“. f Wiele niezmiernie ciekawych, bez* cennych dokumentów archiwalnych zawiera Wystawa. Trwać ona będzie: pół roku i niewątpliwie wzbudzi du-J że zainteresowanie, (akł) M

Next