Zycie Warszawy, wrzesień 1956 (XIII/209-233)
1956-09-01 / nr. 209
UtCIE WARSZAWY ■rac%I. Nr 209 (4004) SOBOTA, 1 WRZEŚNIA 1956 ROKU CENA 20 gr 5 rocznicę wsiana Śląskiego izeme weteranów powstań erpnia br., z okazji 35 roczni- Uchu ITT Powstania Śląskiego, prezydium Woj. EN w Stalizie, odbyia się uroczystość wręwysokich odznaczeń państwouczestnikom powstań śląskich 1919, 1920 i 1921, przyznanych fzez Radę Państwa za udział w 'aniach i za udział w. walkach ązanie Śląska z Macierzą, toracji w imieniu Rady Pańdokonali przewodniczący Prezy- WRN — R. Nieszporek i I za- i przewodniczącego — J. Ziętek, parni Sztandar Pracy I klasy to wani zostali weterani pośląskich: A. Aulich, J. Hering Erzybyta. Ordery Sztandar Pra■vlasy otrzymało 24 uczestni- Bvstan, 11 powstańców — od- B'cti zostało Krzyżami Knman■ Orderu Odrodzenia Polski. B Oficerskim Orderu Odro^łclski odznaczono 38 uczest- Bnwstań, Krzyżem Kawaler- H~>6 i Złotym Krzyżem Zaslui^łestników powstań. jacje pokojowe w NRD ; delegacji PKOP 3 bm. odbędą się w NRD :je pokojowe, w rocznicę i II wojny światowej. Mani«- będą przebiegały pod hasłailki przeciwko remilitaryzacji ec zachodnich, wycofania kich obcych wojsk z Niemiec okowań pomiędzy obydwoma ii niemieckimi. manifestacje wyjechała delega- SOP: przewodniczący delega- W. Fedorowicz, zastępca przeczącego Prezydium Stół. RN [Anna Tarniewicz — posłanka, bdnicząca PK ZŚL w Jeleniej i M. Śmigielski — przewodni- WRZZ, w Opolu. pzględu na bezpieczeństwo kraju ,e próby broni jądrowej w ZSRR viSäezenie agencji TASS £WA (PAP). Agencja TASS ogłasza następujący komunikat: 30 sierpnia dokonane zostały w Zw. Radzieckim próby z bronią 4- Podobnie jak i przewidziane dalsze próby, mają one na celu nalenie broni jądrowej i opracowanie nowych jej typów slodo uzbrojenia różnych rodzajów wojsk. Radzieckim prób z bronią i dokonuje się z reguły na wysokości, co umożliwia me zmniejszenie ilości opa- Tnro pyłu radioaktywnego. W ftbeelu w ładunkach będących iotem doświadczeń stosuje się Iną ilość substancji radioaktdązku z tymi próbami z brolirową w ZSRR agencja TASS jażniona została do opublikowapiniższego oświadczenia: rs olecki kierując się swą ą iolityką niejednokrotnie w ONZ propozycje w spraędnego zakazu broni atoiddrowej. Na wiosnę 1955 ZSRR zgłosił propozycję, jd oponujące bronią ato|c;orową zobowiązały się prób z tymi rodzajami ^inie od osiągnięcia po- i innych sprawach dotyifojenia. Tego rodzaju być pierwszym kroinku zakazania i zniszczenia broni atomowej oraz przj'czyniłby się do umocnienia zaufania między państwami. W związku z radzieckimi próbami atomowymi mężowie stanu USA mówią o konieczności ustanowienia kontroli międzynarodowej nad energią atomową. Rząd radziecki uważa, że żaden system specjalnej kontroii nad doświadczeniami jądrowymi nie jest potrzebny, gdyż nowoczesne środki techniczne umożliwiają łatwe wykrywanie prób z bronią jądrową, dokonywanych w jakimkolwiek punkcie kuli ziemskiej. Wiadomo jednak, że ta propozycja rządu radzieckiego, jak również propozycja w sprawie zakazu broni ato - mowej i wodorowej nie znajdują poparcia ze strony St. Zjednoczonych i niektórych innych państw zachodnich. Wiadomo również, że próby z bronią jądrową i termojądrową dokonywane były w br. w USA i w Anglii. Rząd radziecki nie może nie liczyć się z tymi okolicznościami i musi ze względów bezpieczeństwa poświęcać należytą uwagę próbom z bronią jądrową. Niemniej jednak rząd radziecki zamierza i nadal nie osłabiać wysiłków na rzecz osiągnięcia międzynarodowego porozumienia w sprawie całkowitego zakazu wytwarzania, przechowywania i stosowania broni jądrowej, jak również zakazu doświadczalnych wybuchów tej broni. Jednocześnie rząd radziecki rozszerza jak najbardziej prace naci wykorzystaniem energii atomowej do celów pokojowych. ! * nic Ań' ftB •Vii cje rządowe ii w Plowdiw 5ku wyjechała ńa uroczye z otwarciem Między- i Targów w Plowdiw .jegacja rządowa PRL z fWewnętrznego M. Mi.zele. 31 ub. mieś. udała się do . uroczystości otwarcia Je» Targów Lipskich polska derządowa, której przewodniczy •zemysłu Drobnego i Rzemio- Z. Moskwa. io-t 510- ii pogniły, chyba że... (Obsługa własna) 1 mina mego znajomego z * PIHM ą zadowolenie. A ‘ że pogoda także się poprawiła więc rvzykura tygodnie słońca i pogody, prawly> ta mina... łachaj najprzód, jaka jest sytuad Atlantyku po Grenlandię na 'Ą i Morze Czarne na wschodzie, a 2$ając poprzez Europę Środkową i ^rozparł“ się gigantyczny wyż ba>ny. i/| można więc chyba zaryzykować pf taką — pogodnie, rano mglisto i gfżu z tym do południa może ta I ‘irzyć przejśe*r,7e zachmurzenie i I Jfhłodno, piągnie do nas po- I Z; .. e ■■•trze. Już wczoraj kraju a . morzem bv‘o tTTlko :.ii' łzawię około 20. Dziś _ iß—ro Cr la nadzieja w owinno szybko ogrzać chłod- 1 jutro spodziewam się porzy stopnie. 'iście jakiś nowy niż „fran ejski" z deszczowymi akokrzyżuie szyków i obali ę'. (CEN). Po raz pierirszy w Polsce Dziś »Święto Energetyka« Zobowiązania załóg elektrowni W dniu dzisiejszym, po raz pierwszy w Polsce, obchodzone będzie „Święto Energetyka“. Dzień swego święta — 1 września — witają energetycy dużymi osiągnięciami. W ciągu 8 ubiegłych miesięcy br. energetycy okręgu południowego stale zwiększają ilość spalonego mułu węglowego i tzw. przerostów i zaoszczędzili ok. 100 tys. ton węgla, tj. tyle, ile wynosi prawie miesięczne wydobycie średniej wielkości kopalni. W elektrowniach podległych Żarz Energetycznemu Okręgu Południowego systematycznie obniżany jesi wskaźnik zużycia węgla niezbędnego do wyprodukowania 1 kWh energii elektrycznej. Podczas gdj w ub. r. na ten cel zużywano 554 g węgla, to w I półroczu br. wskaźnik ten spadł o 13 gramów. Najlepsze wyniki osiągają najnowsze elektrownie, wyposażone w wysokosprawne agregaty, a przede Odrobiliśmy dotychczas dopiero część zaległości w zakresie elektryfikacji kraju. W minionych latach często nierównomiernie rozrastały się zakłady przemysłowe: zwiększała się ilość odbiorców prądu, a elektrownie nie zawsze nadążały. Nieraz trzeba było zaciskać przysłowiowego pasa, wprowadzać ostre rygory i ograniczenia. Musieliśmy — i musimy jeszcze nadal — liczyć się z każdym kilowatem zużywanej energii. Dowszyśtkim elektrownia im. Drzymały w Miechowicach, której załoga na wyprodukowanie 1 kWh energii elektrycznej zużywa 445 g węgla, oraz elektrownia „Jaworzno II“, w której zużycie węgla na 1 kWh energii elektrycznej wynosi 460 g. Dzięki szybko postępującej modernizacji agregatów i ulepszeniu procesów spalania w kotłach, coraz bardziej zmniejsza się zużycie węgla również i w elektrowniach starszych, wyposażonych w mniej sprawne i wydajne urządzenia. Nie poprzestając na dotychczasowych osiągnięciach załogi elektrowni. w odpowiedzi na apel Min. Energetyki i Żarz. Gł. Zw. Zaw. Prac. Energetyki, podjęły wiele zobowiązań, w których postanawiają jeszcze bardziej wzmóc walkę o oszczędność węgla. piero w miarę realizacji „pięciolatki“ zmniejszymy dystans pomiędzy możliwościami produkcyjnymi, a potrzebami odbiorców. W tej chwili produkujemy rocznie ponad 17,6 miliarda kilowatów energii. Jak informował nas Dyrektor Generalny Ministerstwa Energetyki, inż. Tadeusz Dryzek, pod koniec „pięciolatki“ produkować będziemy rocznie 30 miliardów kilowatów. Oznacza to wzrost produkcji na jednego mieszkańca z£ 115 kWh w roku 1938 do 1090 kWh w roku 19G0. Aby osiągnąć tę olbrzymią ilość energii (w roku 1938 wyprodukowano w Polsce niewiele ponad 3,5 miliarda kWh) trzeba będzie jeszcze wiele pracy i wielu inwestycji. Mamy w ciągu „pięciolatki“ wybudować kilk.ana;ci,v.i«łowych i rozbudować niemal wszystkie już pracujące siłownie. Już w tej oliwili budujemy 15 elektrowni; jeszcze przed końcem bieżącego roku popłynie prąd z następnych zespołów „Żerania“, „Stalowej Woli“, „Elbląga“, W. okresie „pięciolatki“ wybudujemy ponad 20 tysięcy kilometrów przekaźnikowych linii elektrycznych 573.851 zl na budomę POMNIKA Lista — patrz na str. ó napowietrznych I kablowych. Pozwoli to na dostarczenie światła i siły do tych regionów kraju, które dziś jeszcze nie mają dostatecznej ilości energii. Mamy zelektryfikować ok. 300 kilometrów linii kolejowych, zapewnić dostawę prądu dla tysięcy gromad wiejskich. W coraz większym stopniu zaczynamy wykorzystywać „biały węgiel". W ciągu „pięciolatki“ budować będziemy wodne elektrownie m. in. w Roronowie na tzw. Kaskadzie Brdy, w Myszkowcaeh na Sanie, na Bugo- Narwi w miejscowości Dębe, oraz na Wiśle — pod Włocławkiem. W 1960 roku ok. 3 proc. energii elektrycznej produkowanej w kraju otrzymamy dzięki wykorzystaniu siły naszych rzek. Blisko 8 procent energii dadzą pod koniec Planu Pięcioletniego elektrownie używające węgla brunatnego. W tym roku, w grudniu, gotowy bodzie do eksploatacji w elektrowni „Żerań“ pierwszy, 25-mcgawatowy zespól wyprodukowany w Polsce. Następne zadanie —- to uruchomienie do roku I960 produkcji dwukrotnie większych, 50-megawatowyeh turbin dla następnych polskich siłowni. D. Piatk Po uchwałach VII Plenum Zadania stołecznej organizacji partyjnej G i» trądy B*W 31 sierpnia br. rozpoczęły się obrady Plenum Komitetu Warszawskiego PZPR. W obradach biorą udział, członek Biura Politycznego KC PZPR — J. Cyrankiewicz i sekretarz KC PZPR —- J. Albrecht. Prócz członków Plenum w naradzie uczestniczą przedstawiciele szeregu stołecznych zakładów pracy, przede wszystkim tych, które ostatnio są miejscem nowych eksperymentów, inicjatyw i dyskusji mających na celu usprawnienie gospodarki narodowej. Plenum Komitetu Warszawskiego poświęcone jest omówieniu zadań itcłecznej organizacji partyjnej w obliczu uchwał VII Plenum KC PZPR Zagadnienia te szeroko zreferował I sekretarz KW PZPR — St. S .a.szewski. Następnie, po wyborze komisji dla opracowania uchwał Plenum rozpoczęła się dyskusja. W pierwszym dniu wzięło w niej udział 16 osób. Wypowiedzi ich cechuje śmiała krytyka błędów w naszym życiu gospodarczym. Uczestnicy Plenum w dyskusji zwrócili również uwagę na trudności, jakie napotykają załogi przy wprowadzaniu w życie sw-ych projektów oraz brak pomocy i należytego zrozumienia w tej dziedzinie ze strony resortów. W pierwszym dniu obrad omówiono szereg zaobserwowanych błędów w planowaniu, w systemie plac i norm oraz spraw'y regulacji płac. Zabierający głos poświęcili również wiele miejsca, zagadnieniu jawności życia gospodarczego i politycznego oraz demokratyzacji w życiu partyjnym i społecznym. Zajęto się także problemami związanymi z pracą organizacji partyjnych i związkowych w warszawskich zakładach pracy. Obrady trwają. Władysław Broniewski Jte ift Syn podbitego narodu, syn niepodległej pieśni, o czym i jak mam śpiewać, gdy dom mój — ruiny i zgliszcza? Jak czołg przetoczył się Wrzesień ziemi ojczystej przez piersi, a moja dłoń jest bezbronna i bezbronna jest ziemia ojczysta. Ja na tę ziemię powrócę, ja chcę ją zbawić, ocalić, stamtąd chcę światu płonąć serca i pieśni pożarem, chcę, żeby z gruzów Warszawy rósł żelbetonem socjalizm, chcę, żeby Hejnał Mariacki szumiał czerwonym sztandarem, Dumna i piękna Warszawo, chwała twoim ruinom, chcę zliczyć i ucałować twoje męczeńskie cegły. Podaj mi dłoń, Białorusi, podaj mi dłoń, Ukraino, wy mi dacie na drogę wasz sierp i młot niepodległy. Łuno wolności ludów, moc w zaciśniętej pięści! Przeminą dni niedalekie i będzie się świat rówieśnił. Piszę dłonią bezbronną, groźną, chociaż się nie mści, syn podbitego narodu, syn niepodległej pieśni. Rok 1939 Samoloty niemieckie nad Warszawą. Demokratyzacja i rozwój samorządu rzemiosła Projekt ustawy o izbach i Związku Izb Rzemieślniczych przyjęty przez komisje sejmowe (Obsługa własna) Projekt ustawy o Izbach Rzemieślniczych zgłoszony przez posłów zc Str. Demokratycznego referował wczoraj na posiedzeniu połączonycł Komisji: Ustawodawczej i Przemysłu — poseł Rozmiarek. Poseł-referent podkreślił znaczenie podjętych w szerokim zakresie w iraju prac mających na celu zapewnienie rzemiosłu ze strony państwa odpowiedniej pomocy i opieki oraz umożliwienie mu spełniania ważnych iadań gospodarczych. • Jednym z warunków spełniania tych zadań —- stwierdził pos. Rozmiarek — jest zapewnienie rzemiosłu właściwej i należytej reprezentacji jego interesów przez uaktywnienie samorządu rzemieślniczego. Ustawa, której projekt zgłosiła grupa posłów, ma właśnie na celu unormowanie działalności izb rzemieślniczych i Związku Izb Rzemieślniczych oraz sposobu powoływania ich organów na zasadach odpowiadających obecnym warunkom społeczno-gospodarczym. Ogólnym założeniem ustawy jest rozszerzenie zakresu działania izb rzemieślniczych i ich Związku oraz stworzenie warunków dla demokratyzacji i rozwoju samorządu rzemiosła. Projektowana ustawa rozszerza zakres działania Izb Rzemieślniczych jako opiekuna i obrońcy rzemiosła. Przewiduje również zmiany w składzie izb. Dotychczas 3/5 jej reprezentantów było z wyboru, a 2/5 — z nominacji. Obecnie wszyscy będą wybierani a kadencja ich trwająca dotąd 5 lat, skrócona zostaje do 3 lat. Zasadniczą wątpliwość do projektu ustawy wysuwa sekretarz Rady Państwa — S. Skrzeszewski. W kraju mamy — według informacji udzielonych przez przedstawicieli związków rzemieślniczych — 96 tys. właścicieli warsztatów. Zatrudniają oni 40 tys. rzemieślników, a nowa ustawa nie daje pracownikom najemnym w rzemiośle prawa wyborczego. Sekretarz Rady Państwa zapytuje jak to się stało, że autorzy projektu, wśród których byli tak wybitni prawnicy jak przewodniczący Komisji Ustawo-dawczej, przeoczyli politycznie ważny problem. Tym ważniejszy, że — zdaniem sekretarza Rady Państwowej — ilość rzemieślników pracujących najemnie — w związku z nadanymi ostatnio uprawnieniami — wzrośnie. Nie może mieć praw wyborczych osoba nie należąca do cechu — uzasadnia w odpowiedzi poseł Moskwa — a przynależność do cechu jest uwarunkowana posiadaniem warsztatu. Pracownicy najemni należą na-, tomiast do związku zawodowego. Wywiązuje się żywa polemika. Posłanka Zemankowa sprzeciwia się łączeniu w jednej organizacji właścicieli warsztatów i ekonomicznie od nich uzależnionych pracowników. Uważa, że Izba powinna reprezentować właśnie interesy rzemieślników samodzielnie prowadzących warsztaty, gdyż nieliczenie się z ich interesami spowodowało upadek rzemiosła, a w rezultacie trudności w zaspokajaniu rozmaitych potrzeb. Posłanka Zemankowa uważa również, że obawy posła Skrzeszewskiego o los pracowników najemnych w warsztatach rzemieślniczych są nieuzasadnione wobec tego, że ustawa określa wyraźnie obowiązki Izby w stosunku do rzemieślników i rzemieślników do pracowników. Wypowiedź posłanki Zemankowej rozprasza resztki wątpliwości i projekt ustawy zostaje przyjęty jednomyślnie. Wypadki w kopalniach Wiele pilnych spraw do omówienia miała Komisja Przemysłu. Dwie katastrofy w kopalniach w odstępie kilku . miesięcy wyraźnie zaniepokoiły posłów. W najbliższym czasie postanowiono zebrać Komisję i zainterespwanych, by wspólnymi siłami znaleźć środki zaradcze. Poseł ’ Czerwiński wysunął też sprawę wyegzekwowania od wicepremiera Stawińskiego konkretnych i wiążących terminów załatwienia sprawy Cień militaryzmu zachodniego nad kwestią sueską Wojska francuskie przybyły na Cypr PARYŻ (PAP). AFP donosi, że pierwsze jednostki wojsk francuskich z Afryki Północnej przybyły w czwartek wieczorem drogą powietrzną do Nikozji na Cyprze. W związku z przerzucaniem oddziałów wojskowych na Cypr, władze francuskie zarekwirowały do czwartku wieczorem 26 statków' handlowych. Wśród zarekwirowanych jednostek znajduje się pięć wielkich statków pasażerskich, 2 tankowce i 19 statków pasażersko-towarowych. Z Tulonu wypłynęło kilka okrętów m. im. 1 lotniskowiec, 1 krążownik. kilka niszczycieli i 5 kontrtorpedowców. Agencje nie informują w jakinj kierunku udały się te okręty, należy jednak przypuszczać, że popłynęły one we wschodnie rejony Morza Śródziemnego. Gaitskell domaga się zwołania parlamentu LONDYN ’(PAP). W piątek przywódca labourzystów Gaitskell odbył konferencję z premierem Edenem domagając się zwołania parlamentu celem rozpatrzenia sytuacji w związku z kwestią sueską. Gaitskell wysunął dezyderat, by rząd powstrzymał się od dalszych decyzji w sprawie Suezu. zanim parlament nie omów'i sytuacji. W oświadczeniu oficjalnym opublikowanym po spotkaniu Gaitskella z Edenem stwierdza się, że „data zwołania parlamentu nie może być ustalona, zanim rząd nie będzie miał możności rozpatrzyć wyników rczmów, jakie mają się rozpocząć w poniedziałek w Kairze“, Głosy prasy angielskiej LONDYN (PAP). Podczas gdy' dzienniki prawicowe, jak np. „Daily Express“ pochwalają „śmiałą decyzję“ Edena, znaczna część prasy brytyjskiej odnosi się krytycznie do poczynań militarnych W. Brytami i Francji i ostrzega rząd przed następstwami tej polityki. „Manchester Guardian“ potępia przygotowania militarne, rządu brytyjskiego i apeluje o niezwłoczne zwołanie sesji parlamentu. Kraj został wprowadzony w błąd — pisze dzienni^ — przez oświadczenie rządu, iż przegrupowanie wojsk jest tylko „środkiem ostrożności“. Rada NATO zajmie się sprawą Suezu PARYŻ (PAP). W najbliższą środę odbędzie się posiedzenie Rady NATO. Na obrady przybędą m. in. ministrowie spraw zagranicznych W. Brytanii, Francji, Belgii i Kanady. Na porządku dziennym znajduje się sprawa Suezu. Według informacji ze źródeł brytyjskich, min. spraw zagranicznych W. Brytanii wygłosi expose wyjaśniające st.ąnowisko brytyjskie w tej sprawie. Przypuszcza się, że do środy nadejdą już wstępne sprawozdania z rozmów między „komisją pięciu“ a prezydentem Nässerem. m DOKOŃCZENIE na sir. 3 F (A) DOKOŃCZENIE na str. 2 wjiecfzema Komisji Sejmowych W salach Domu Poselskiego przy ul. Wiejskiej nr. 4 odbędą się posiedzenia sejmowych Komisji wg następującego plann • 3 bm. (poniedziałek): 1) Wspólne posiedzenie: Komisji Spraw Zagranicznych i Polskiej Grupy Unii Międzyparlamentarnej — o godz. 17. 2) Komisja Rolnictwa o godz. 11. 8 bm. (sobota): Komisja Obrotu Towarowego — o godz. 10. Delegacja parlamentu fińskiego przyityłes «f© Gdansha 31 sierpnia br. — pierwszy dzień pobytu w Polsce delegacja Parlamentu Republiki Finlandii poświęciła na zwiedzanie Stolicy. Podczas zwiedzania delegacji towarzyszyli posłowie na Sejm PRL — J. Frankowski oraz Sz. Szczeniowski. Wraz z grupą gości obecny był ambasador Finlandii w Polsce — G. Palmroth. W godzinach południowych członków delegacji Parlamentu Republiki Finlandii przyjął w zastępstwie nieobecnego w Warszawie Marszałka Sejmu J. Dembowskiego, wicemarszałek Sb Kulczyński. W wizycie, która upłynęła^^JjM« dzo serdecznej atmosferze, udział wzięli: przewodniczący Polskiej Sekcji Unii Międzyparlamentarnej, członek Rady Państwa prof. O. Lange oraz posłowie J. Frankowski i Sz. Szczeniowski. Obecny był ambasador Finlandii w Polsce — G. Palmroth. Po_ południu — przed odlotem do Gdańska — geście fińscy zwiedzili PK i N. Wieczon Repubłi' ■" lelegacja