Zycie Warszawy, wrzesień 1970 (XXVII/208-233)
1970-09-27 / nr. 231
ZYCIE WARSZAWY Delegacja GZP WP w Warnie SOFIA (PAP). Po zwiedzeniu w piątek akademii wojskowej im. G. Rakowskiego i po spotkaniu z jej kierownictwem, wykładowcami i słuchaczami, delegacja GZP WP na czele z wicemin. ON szefem GZP, gen. dywizji J. Urbanowiczem sobotę spędziła w Warnie, gdzie jest gościem zarządu politycznego dowództwa floty bułgarskiej z gen. majorem D. Petkowein na czele. Delegacji towarzyszy zastępca szefa GZP Bułgarskiej Armii Ludowej gen. D. Simow. W Warnie polska delegacja zapoznała się z pracą politycznowychowawczą w bułgarskiej marynarce wojennej oraz zwiedziła kilka interesujących obiektów w samym mieście, jak i w okolicy. <B) Nasz specjalny wysłannik red. Tadeusz Jackowski telefonuje z Bejrutu: Dramat Jordanii trwa A tak Beduinów na szpital w Ammanie Trupy na ulicach - brak wody i lekarstw (P) Nasz specjalny wysłannik na Bliski Wschód, red. Tadeusz Jackowski, w drodze do Ammanu zatrzymał się w Bejrucie, skąd nadaje swą relację opartą na informacjach bezpośrednich uczestników dramatycznych wydarzeń. Bejrut, 26 września (P) Obraz jaki wyrasta to nieopisany dramat Jordanii. Nad Ammanem unoszą się dymy. Piękna i rozbudowująca się stolica leży w gruzach. Nie ma budynku, który ni« zostałby, ugodzony salwami artylerii lub pociskami broni maszynowej. Północna granica kraju jest zamknięta. W okolicach miejscowości Ramtha oddziały beduińskie kontynuują ofensywę. Wojska te dysponują przewagą techniczną na wszystkich frontach. A więc ciężka artyleria z czołgami, samochodami pancernymi i wystarczającymi zapasami amunicii. Ocenia się w tej chwili, że zaangażowane po stronie wojsk królewskich około 55 tysięcy judzi. Fedaini dysponują co najwyżej 15 tysiącami. kołnierze ci uzbrojeni są jedynie w lekką broń automatyczną, z rzadka tylko w moździerze. Słychać też o braku naboi, świadczy o tym chociażby rozkaz Organizacji Wyzwolenia Palestynj', aby nic wysadzać w powietrze zdobywanych magazynów amunicji wojsk rządowych. Pierwsze wiadomości wskamią, że fedaini stawiali opór, z jakim nie liczyło się dowództwo królewskie. Partyzancka technika sprawiała, że raz wyparci z punktów oporu zarówno w Ammanie, jak I w innych miastach, powracają jak spod ziemi wyrośli. Nic nie wskazuje na to, aby mieli zamiar posłuchać wezwania marszałka Madżaniego, którego nazywają rzeźnikiem Ammanu, i poddawać się do niewoli. Wszystko wskazuje, że mimo 15 tysięcy zabitych i rannych wojska beduińskie nie opanowały w całości stolicy. Dowódca Palestyńczyków, Jasir Arafat, w chwili kiedy posłyszał przez radio wezwanie do spotkania z przewodniczącym Sudańskiej Rady Rewolucyjnej, Nimeirim, który przybył tam z ramienia Ligi Arabskiej, odpowiedział przez krótkofalówkę: „Proponuję, aby wyjechał pan samochodem drogą wiodącą z hotelu „Karawan“ w kierunku ambasady egipskiej (położonej na jednym ze wzgórz Ammanu, Dżebel Whta), nasz przedstawiciel będzie oczekiwał i odprowadzi pana na miejsce spotkania Daliśmy polecenie naszym oddziałom, aby nie strzelały do pana samochodu, radzę jednak, aby zwrócił się pan do wojsk królewskich, aby także przestrzegały zawieszenia ognia w tym rejonie“ Spotkanie Winiewicz — Scheel NOWY JORK (PAP). 25 bm. w godzinach popołudniowych w Nowym Jorku w siedzibie ON2 odbyło się spotkanie wiceministra spraw zagranicznych PRL J. Winiewjtcza z ministrem spraw zagranicznych NRF W. Scheelem. Jak się dowiaduje PAP, spotkanie miało charakter kurtuazyjny. Wymiana poglądów dotyczyła całokształtu sytuacji europejskiej oraz problemów interesujących oba państwa. (A) Rozmowy w ONZ NOWY JORK (PAP). Przebywający w Nowym Jorku wiceminister spraw zagranicznych, J. Winiewicz, spotkał się 25 bm. z sekretarzem stanu francuskiego MSZ J. de Lipkowskim, oraz stałym przedstawicielem Francji przy ONZ, J. Kościuszko-MorizCt. Wicemin. Winiewicz spotkał si«= również i odbył rozmowę z przewodniczącymi delegacji na XXX sesję Zgromadzenia Ogólnego N2 następujących krajów: Algierii, Bułgarii, Czechosłowacji, Japonii oraz Włoch. Myślę, ie ta radiowa wymiana »dac. charakteryzowała sytuację w Ammanie. Wojska rządowe opanowały pewne części śródmieścia, oczyściły rejon ambasad i znanego hotelu Inter-Continental, nie mogą jednak opanować sytuacji na wszystkich wzgórzach. Dziś słyszę od lotników powracających z Ammanu, skąd zabrali kilkunastu cudzoziemców, że pociski moździerzy padały w promieniu stu metrów od samolotu. Jednak nawet w takich warunkach ludność zmierza w stronę lotniska, rozpacz ogarnia, kiedy patrzy się na setki kobiet jordańskich, błagających o ewakuację w bezpieczne miejsca, ale jest to niemożliwe. Jeden z samolotów zabrać miał tylko 35 cudzoziemców, a odleciał wioząc blisko dwieście osób. Piloci z trudem poderwali maszynę. Część korespondentów, która przez dwa tygodnie zablokowana była w hotelu Ioter-Continental, powróciła. Widziano kobiety jordańskie całujące buty żołnierzy beduińskich, błagając, aby nie niszczyli domów i ich skromnego do- 1vtku. Nic to nie pomagało. Wysadzali w powietrze, bombardowali, gonili nawet za cieniem, pojawiającym się na ulicach. Obraz miasta jest straszny. Brak wody, trupy na ulicach, brak medykamentów i brak pomocy lekarskiej spowodowany głównie tym. że nie można ruszyć z pomocą: strzelano bez pardonu do sanitarek i służby lekarskiej. Wydaje się, że większość strat wynikła z niemożliwości udzielenia pomocy rannym, którzy konali w upale, na wzgórzach, placach i ulicach, Nadal brak szczegółów o dalszym rozwoju działań wojennych w rejonie miasta Ramtha i Irbid, najpotężniejszych, jak dotąd, twierdz partyzanckich na północy kraju Rozwój tych ' działań posiada olbrzymie znaczenie dla dwu stron. Jeśli wojska beduińskie opanują miejscowości i roztoczą nad nimi pełną kontrolę, przecięta zostanie niezwykle ważna arteria, łącząca ich z zewnętrznym światem arabskim. Takie jest faktyczne tło dla decyzji politycznej. Nie sposób w chwili rfadawania (A) DOKOŃCZENIE NA STR. 2 Nowy rz^d w Annie i inne informacje z Bliskiego Wschodu zamieszczamy na str. 2 (P) Krwawe walki w Ammanie daty się najbardziej we znaki ludności cywilnej. W mieście brakuje wody, żywności i lekarstw. Woda jest racjonowana i po jej odbiór ustawiają się kolejki. CAF — U ni fax Dziś 12 stron W NUMERZE: str. 3 Po VII Światowym Kongresie Socjologicznym — rozmowa z prof. dr. Janem SZCZEPAŃSKIM Juliusz GORYŃSKI - Zycie prefabrykowane Kazimierz RUSINEK Warszawska tradycja str. i Stanisław GRZELECK1 Z wirusologii grzeczności Helena KOWAI.IK Pająki z Milanówka Janusz PRZY MA NOW SKI — Tropy dziejów str. 5 Jarosław IWASZKIEWICZ — Dante Bolesław NAWROCKI Twórcom ludowym z odsieczą Michał RUSINEK - Pani w żółtym kapeluszu str. fi Irena BAŃKOWSKA Osiedla giganty Kazimierz DZIEWANOWSK1 — Wizyta w komputopii Eugeniusz GUZ — Zakonnice z importu oraz stałe rubryki „Życia” Aktualne problemy pracy warszawskiej organizacji partyjnej (P) 26 bm. zakończyła się narada stołecznego aktywu partyjnego na temat aktualnych problemów pracy warszawskiej organizacji partyjnej. Obradom przewodniczy! I sekretarz K\V PZPR J Kę-Da. Węzłowe problemy pracy warszawskiej organizacji partyjnej przedstawili zebranym sekretarze KW: St. Puchała, J, Łukaszewicz, J. Kuberski i WKKP L. Kiewlcz.przewodniczący W dyskusji zabrali głos: A. Kowalik, J. Majewski, B. Czechowski, A. Frydel, Z. Sołuba, J. Smyczyński, Wł. Wiszniewski, M. Rosołek, J. Krężlewicz, Z, Kozakiewicz, K. Gruszecki, J. Górnicki, J. Prokopiak, R. Flasza, St. Cześnin, E. Dobija, Z. Papierz. Głównym tematem dyskusji były sprawy przygotowania dc kampanii sprawozdawczo-wyborczej oraz związane z tym problemy pracy ideowej, wewnątrzpartyjnej i gospodarczej. Uczestnicy narady wysłuchali informacji zastępcy przewodniczącego Komisji Planowania Gospodarczego J. Anuszewskiego na temat wybranych problemów projektu planu na lata 1971—1975 i dyrektora departamentu MSZ J, Czyrka o aktualnych problemach stosunków międzynarodowych. Na zakończenie obrad zabrał głos J. Kępa. (PAP) Lekkoatletyczny łrójmecz w Erfurcie Polacy prowadzą z NRD 5 4:5 2 Świetne wyniki oszezepniczek (P) Świetnie spisują się reprezentanci i reprezentantki Polski w toczącym się w Erfurcie trójmeczu lekkoatletycznym Polska — NRD — ZSRR. Po pierwszym dniu nasza męska drużyna prowadź: z NRD 54:52, straciła natomiast 14 punktów do zespołu ZSRR (46:60). W kobiecych spotkaniach punktacja jest następująca: Polska — NRD 27:35, Polska — ZSRR 28:34. Związek Radziecki prowadzi z NRD 59:47 w meczu mężczyzn. lekkoatletki NRD zdobyły 2 punkty więcej (32:30) niż zawodniczki radzieckie. Dwa punkty przewagi naszego zespołu męskiego w meczu z NRD to wielka niespodzianka, ale bardziej cieszą nas wyniki poszczególnych konkurencji. Obie sztafety sprinterskie sie sukcesem naszych zakończyły czwórek. Sprinterki uzyskały do tego czas zhiiżony do rekordu Polski, , ustanowionego przez mistrzynie olimpijskie w Tokio (43,6 to rekord, czas z Erfurtu 43,7). 3?A- spół męski wyrównał najlepszy tegoroczny rezultat (39,2), chociaż zabrakło w skiadzie Nowosza. Dublet 400-metrowców (Borowski godnie zastąpi) Wernera .. albo Balachowskiego) w obu meczach, podobny sukces Szordykowskiego i Maluśkiego w biegu 1500 m, takie samo zwycięstwo naszych oszezepniczek, zaakcentowane wielkiej wartości wynikami (59,48 — Gryziecka, 59,14 — Jaworska) oraz rekord Polski Hrynicwickiej (34,2) na 400 nt to najbardziej cenne osiągnięcia naszych reprezentantek i eenT-ezentantów na erfurckim stadionie w I dniu pasjonującego trójmeczu. (Sprawozdanie — na str. 12) Zasada wygrał iii etap „Oran premio Argentine“ (W) Sobiesław Zasada wraz ze swym pilotem Bieniem wygrali III etap „Gran premio Argentino”. Polacy, jadący na „BMW 2002” pokonali dystans z Asuncion (Paragway) do Posadas (Argentyna) — 635,5 km w czasie 4:05,35 (przeć, szybkość 155,3 km/godz. Pokonali oni o minutę najgroźniejszego rywala Argentyńczyka Bonamieci na „Fiacie 1500”. polska załoga umocniła się na .pozycji liderów rajdu, (A) Panoramę Okęcia zabarwiaja swoistym kolorytem w' dni powszednie — handel warzywami, w niedziele — handel samochodami. Zieleniak i giełda motoryzacyjna. (Fotoreportaż Lucjana Foala na str. 7). K. Schiller u A. Kosygina MOSKWA (PAP). Jak podaje agencja TASS, przewodniczący Rady Ministrów ZSRR A. Kosygin przyjął w sobotę na Kremlu min. gospodarki NRF K. Schillera, który przybył do Moskwy na zaproszenie min. bandiu zagranicznego ZSRR A, Kosygin i K, Schiller omówili szereg zagadnień związanych z możliwościami rozwoju stosunków gospodarczych między ZSRR i NRF. (B) Inauguracja roku kulturalnego w Jaśle PDK w czynie społecznym Rzeszowszczyzny (P) 26 bm. w jednym z największych ośrodków gospodarczo-kulturalnych Podkarpacia — w Jaśle na Rze. szowszczyźnie odbyła się centralna. ogólnopolska inauguracja roku kulturalno-oświatowego 1970/71. Na uroczystość przybyli: członek Biura Politycznego KC, I sekretarz KW PZPR w Rzeszowie — w. Kruczek, kierownik Wydz. Kultury KC PZPR W. Krasko, min. kultury i sztuki L. Motyka, sekretarze: NK ZSL — Z. Surowiec I CK SD - P. Stefański, przedstawiciele Wojska Polskiego, miejscowych władz i społeczeństwa. Po otwarciu uroczystości przez przewodniczącego Prezydium WRN — F. Dąbala przemówienie inaugurujące nowy rok kulturalno-oświatowy wygłosił min. kultury i sztuki L. Motyka. Szczególnie ważnego znaczenia ■ podkreślił mówca — nabiera problem racjonalnej koordynacji w działaniach na rzecz upowszechnienia kultury. zacieśniania współpracy ze związkami zawodowymi, twórczymi, spółdzielczością. organizacjami młodzieżowymi. Resort kultury — zapowiedział min. Motyka — podejmie prace nad usprawnieniem systemu zarządzania kultura. Zamiast dotychczasowych wydziałów kultury przy radach narodowych — w oparciu o eksperymentalne doświadczenia przeprowadzone m in. w woj. rzeszowskim — powołane zostana powiatowe komitety kultury, które stanowić beda reprezentacje wszystkich organizacji, zajmujących się tą dziedziną. Pozwoli to na kompleksowe ujednolicone traktowanie wszystkich problemów i zjawisk życia kulturalnego W godzinach przedpołudniowych W. Kruczek. W: Krasko. L. Motyka i członkowie Centralnej Komisji Koordynacyjnej d/s kultury wzięli udział w spotkaniu z aktywem politycznym i kulturalnym Rzeszowszczyzny, które odbyło się w Rzeszowie.. Przedstawicieli władz poinformowano o dorobku tego regionu w dziedzinie rozwoju kultury i budownictwa z tego zakresu w ciągu ćwierćwiecza. (PAP). Spotkanie kierownictw agencji prasowych krajów socjalistycznych BUDAPESZT (PAP). Na zaproszenie dyrektora węgierskiej agencji prasowej MTI S. Barcsa przybyii do uudapesztu kierownicy agencji prasowych z krajów socjalistycznych. W spotkaniu poświęconym wymianie doświadczeń i opinij wziął również udział redaktor naczelny PAP red. M. Hofman. Ponadto w spotkaniu uczestniczyli: dyrektor generalny TASS — L. Zamiatin, dyrektor ADN — D, Wieland, dyrektor CTK — O. Svercina, dyrektor BTA — L. Strelkov, dyrektor slowackego oddziału CTK — L. Jac, zastępca dyrektora Agerpres — Z. Brumaru i zastępca przewodniczcego APN „Nowosti” — I. Miedwiediew. (P) Kapsuła „Łuny-16” w laboratorium Po otwarciu automatycznego świdra rozpoczęto badania materii księżycowej MOSKWA (PAP). Specjalny korespondent agencji TASS przekazał reportaż z laboratorium, dokąd przywieziony został grunt księżycowy dostarczony na Ziemię przez aparat powrotny radzieckiej automatycznej stacji „łuna-16”. mocowane do kamery próżniowej gumowe rękawiczki 1 wydobyli ze specjalnego świdra rdzeń — grunt księżycowy, wysypując go na długie stalowe korytko. Grunt księżycowy pokrywający powierzchnię „Morza Obfitości” w rejonie lądowania „Luny-16” stanowi sypki, szarobrązowy pył. Ale wystarczy oświetlić go silną lampą elektryczną, a zmienia zabarwienie na stalowoszare, a nawet trochę zielonkawe. Gdy tylko kapsuła aparatu powrotnego została dostarczona do laboratorium, rozpoczęła się staranna obróbka jej powierzchni. Kilka godzin zajęła sterylizacja, a jeszcze więcej czasu potrzeba było na usunięcie z kamery próżniowej ostatnich molekuł ziemskiej atmosfery. Potężne pompy usunęły z kamery powietrze, stwarzając warunki próżni kosmicznej W kilka godzin później kamerę napełniono czystym helem, obojętnym gazem nie reagującym z żadną substancją. Przewodniczący państwowej komisji polecił rozpocząć otwieranie kapsuły. Po licznych skomplikowanych operacjach jeden z techników zameldował; „Jest grunt! Wszystko wykonano według programu! Świder otwarty! Substancja — na korytku!”. Przewodniczący państwowej komisji i główny konstruktor „Łuny 16” podchodzą do wzierników kamery próżniowej, oglądają grunt księżycowy. Następnie do wzierników podchodzą uczeni, eksperci, współpracownicy laboratorium, dziennikarze. Grunt księżycowy leży na stalowym, matowobiałym korytku pokrytym siatka milimetrowej podziałki. Próbka zajmuje równo 350 mm długości korytka. Na, taka głębokość wrył się w powierzchnię Księżyca świder automatycznej stacji. Specjalny wysłannik TASS opisuje w swym reportażwygląd wnętrza kamery próżniowej, w której przeprowadzane są badania gruntu księżycowego. Na koniec przytacza on wypowiedź kierownika laboratorium, który stwierdził m., in„ iż próbka gruntu księżycowego przywieziona przez „Łunę-16” ma tym większą wartość naukową, iż pochodzi ona z okolic znacznie oddalonych od miejsc, skąd pochodzą próbki gruntu przywiezione przez amerykańskich W obecności specjalnej komisji państwowej eksperci podpisują protokół o otwarciu „przesyłki z Księżyca”. Rozpoczynają się analizy gruntu księżycowego. Kilka minut przedtem dwaj technicy-laboranci włożyli u-kosmonautów. Mamy nadzieję — powiedział uczony — iż analizy próbki pomogą rzucić nowe światło na geologiczne problemy Księżyca. Po upływie terminu „kwarantanny” próbki gruntu księżycowego będą przekazane licznym instytutom Akademii Nauk ZiSRR dla dokładnego ł wszechstronnego przebadania. Wywiad głównego konstruktora MOSKWA (PAP). Główny konstruktor automatycznej stacji kosmicznej „Łuna-16” udzielił wywiadu korespondentowi moskiewskiej „Prawdy”, (B) DOKOŃCZENIE NA STR. 2 Polsko-włoskie rozmowy polityczne (B) 26 bm. toczyły się rozmowy polityczne między delegacjami polskiego i włoskiego MSZ. które prowadzili wiceministrowie spraw zagranicznych PRL i Włoch — AWiUmann i A. Salizzoni. W rozmowach udział wzięli: — ze strony polskiej: dyrektorzy departamentów MSZ — S. Staniszewski i J. Czyrek, wicedyr. departamentu — S. Bożym, naczelnik wydziału — M. Stefański i st. radca — K. Chodorek. — ze strony włoskiej: zastępca dyrektora generalnego d/s politycznych w MSZ, minister pełnomocny — G. L. Miiesl Ferretti, ambasador Wioch w Polsce — M. Castronuovo, radcy — F. Vallauri i L. Vittorio Ferraris oraz I sekretarz ambasady — G. L. Valenza. W toku rozmów dokonano wymiany poglądów na temat głównych problemów sytuacji międzynarodowej, a szczególnie sytuacji w Europie oraz omówiono zagadnienia z zakresu współDracy dwustronnej miedzy Polską a Włochami. W rozmowach szczególną uwagę poświecono europejskiej konferencji w sprawie bezpieczeństwa i współpracy. Rozmowy przebiegały w atmosferze bezpośredniej i serdecznej. w duchu wzajemnego zrozumienia. (PAP) (P) Pożar w Żyrardowie (P) 26 bm. w Żyrardowskich Zakładach Lniarskich wybuchł pożar, w wyniku którego spłonęło ponad 600 m dachu oraz niektóre urządzenia. Dzięki interwencji 14 jednostek straży pożarnej z okolicznych powiatów oraz straży zakładowej — pożar szybko zlokalizowano, zapobiegając rozprzestrzenieniu się ognią na sąsiednie obiekty.' Przyczyną pożaru — jak wstępnie ustalono — była wada urządzeń mechanicznych. (PAP) Słońce, ale zimno (P) Wrześniowe chłody trwają nadal. Dziś jak przewiduje dyżurny synoptyk PIHM — na terenie całego k:aju będzie zachmurzenie na ogół umiarkowane, lokalnie wystąpią przelotne opady. Temperatura maksymalna od 10 do 13 st. Wiatry słabe i umiarkowane, pćłnocne. W Warszawie spodziewać się należy więcej słońca, zachmurzenie umiarkowane. Temperatura maksymalna 10 st. Wiatr slaby lub umiarkowany. Za kilka dni powinno sie nieco ocieplić, nad Polskę bowiem nasuwa się wyż znad południowej Skandynawii. Powinien on przynieść ze sobą cieplejsze masy powietrza. Dziś słońce wzejdzie o godz. 5.29j zajdzie o 17.24. Imieniny obchodzą: Damian I Kosma, (wyr) .....