Zycie Warszawy, styczeń 1971 (XXVIII/1-25)
1971-01-13 / nr. 10
■ Z^RANiCA#Z^RANic?5z^RANicA#Z^RANic?S2^^RANl8^Z^RANIc3 Tragedia Angeli Davis (P) Przed sądem w Kalifornii odbyła się w tych dniach wstępna rozprawa Angeli Davis, młodej murzyńskiej pracownicy naukowej, oskarżonej o dostarczenie jednemu ze swych przyjaciół czterech rewolwerów, które następnie wykorzystane zostały dla popełnienia mordu na sali sądowej. Według ustaw obowiązujących w stanie Kalifornia Angela Davis może być skazana — w razie udowodnienia jej przestępstwa — tak jakby sama popełniła mord. Groziłaby jej w takim wypadku kara śmierr\ W jej obronie wystąpiło pięciu adwokatów, którzy zażądali umorzenia procesu. Ich zdaniem brak jakichkolwiek dowodów na to. że rewolwery przez nią zakupione zostały przez nią wręczone Jonathanowi Jacksonowi, który je wykorzystał na sali sądowej, a tym bardziej brak dowodu, że miała ona przy zakupie broni zamiar popełnienia przestępstwa. Sędzia odrzucił wniosek w sprawie umorzenia procesu, po czym wyznaczył obronie i prokuratorowi terminy na złożenie wniosków dowodowych w lutym br. Dalszy ciąg rozprawy odbędzie się prawdopodobnie w marcu. W swoim czasie waliśmy' szczegółowo informoo zarzutach wysuwanych przeciw Angeli Davis, o jej areszcie w stanie Nowy Jork i o walce przeciw ekstradycji do stanu Kalifornia. Pisaliśmy również o fali protestów w samych Stadach Zjednoczonych i w wielu innych krajach przeciw procesowi wytoczonemu Angeli Davis. Obecnie chcemy zwrócić uwagę na interesujący artykuł na ten temat, zamieszczony w londyńskim „Timesie” pod tytułem „Tragedia Angeli Davis”. Autor artykułu, Michael Lipman, pisze o wyjątkowych kwalifikacjach intelektualnych młodej Murzynki, która ma zaledwie 26 lat, a już zdążyła zrobić karierę naukową w najlepszym znaczeniu tego słowa. Pisze również o przerażających warunkach w więzieniu Soledad, w którym trzymano trzech oskarżonych Murzynów (między innymi brata wspomnianego Jacksona), maltretowanych przez białych strażników. Sprawa aresztowanych z Soledad stała się punktem wyjścia dla strzelaniny na sali sądowej. Angielski dziennikarz wspomina o tym. że Angela Davis przez krótki czas była członkiem organizacji murzyńskiej ..Czarne pantery”, lecz potem wstąpiła do Partii Komunistycznej. Jego konkluzja jest taka „Rzeczywista tragedia Angeli Davis polega na tym, że jest ona jako dobrze wykształcona i bardzo utalentowana kobieta doskonałym wytworem długotrwałej i kosztownej walki o możliwości oświatowe dla Murzynów... Jednak, że, jak się wydaje, n!e ma dla niej w dzisiejszym społeczeństwie amerykańskim innego miejsca, ja'k za kratami” Amerykański wymiar sprawiedliwości popełnił już niejeden mord „w majestacie prawa”. Czyżby los ten groził również Angeli Davis? (gj) Rodowód „Srebrnego Globu” pod lupą uczonych w Huston NOWY JORK (PAP). Naukowcy amerykańscy utrzymują, że wnętrze Księżyca zbudowane jest z*materii skalnej i należy wykluczyć możliwość iż było ono kiedykolwiek płynne tak, jak wnętrze Ziemi. Twierdzenia takie zawiera sprawozdanie dr Cli. Sonetta z ośrodka badań NASA w Mountain View w Kalifornii. Sprawozdanie zostało przedstawione w poniedziałek na otwarciu II naukowej konferencji w Houston poświeconej badaniom Księżyca Na konferencje przybyło -przeszło 500 naukowców z różnych krajów świata, ażeby wysłuchać wniosków, jakie nasunęła analiza materiału księżycowego przywiezionego przez załogi statków „Apollo-ll” i „Apollo-12” oraz sprawozdania o wynikach eksperymentów przeprowadzonych na powierzchni Księżyca. Sprawozdanie Sonetta oparte jest na pomiarach przewodnictwa elektrycznego wewnętrznych warstw Księżyca, dokonanych na podstawie danych uzyskanych przez dwa magnetometry: jednego pozostawionego na powierzchni Srebrnego Globu przez załogę „Apollo-12” i drugiego znajdującego się wewnątrz sziucznego satelity „Explorer 55”, krążącego po orbicie wokólkslężycowej. ?Uczeni uważają, że zewnętrzna pwloka Księżyca, mająca ok. 10 km grubości, utworzona jest ze skaty przypominającej bazalt) bazalt był materiałem najczęściej spotykanym na powierzchni Księżyca przez załogi amerykańskich statków księżycowych. Pod tym pancerzem bazaltowym znajduje sj_ę druga warstwa, grubości ok. 100 km, składająca się ze skał podobnych do bazaltu i ołiwinu; tworzą one przypuszczalnie jądro Księżyca. Temperatura tej wewnętrznej warstwy oceniana jest najwyżej na 800 stopni Celsjusza sie Pomiary sugerują, te w okrepierwszych 100 min 1st istnienia Srebrnego Globu zewnętrzna powłoka Księżyca uległa stopnieniu pod wpływem wysokiej temperatury, jaka wytworzyła się w okresie formowania się planet. Według dr Sonetta proces ten prawdopodobnie trwał niecałe 1000 lat. Naukowcy uważają, że ustalenie pochodzenia i budowy Księżyca będzie stanowić klucz do poznania jak powstał cały układ słoneczny. (P) Rokowania o współpracy ZSRR—W. Brytania LONDYN (PAP) We wtorek w Londynie odbyło się pierwsze posiedzenie stałej międzyrządowej komisji radziecko-brytyjskiej do spraw współpracy naukowo-technicznej i handlowo-ekonomicznej. Na czele delegacji radzieckiej stoi wicepremier i przewodniczący Komitetu Państwowego do Spraw Nauki i Techniki przy Radzie Ministrów ZSRR, W. Kirillin. Delegacji brytyjskiej przewodniczy minister handlu i przemysłu J. Davies Rozpatrywano sprawy współpracy obu krajów w ramach porozumienia o współpracy naukowotechnicznej pomiędzy ZSRR i W. Brytanią, zawartego 19 stycznia 1968 i działalności mieszanych radziecko-brytyjskich grup roboczych w różnych dziedzinach przemysłu. Komisja przedyskutuje takt« sprawy dalszego rozwoju radziecko-brytyjskiego handlu i współpracy ekonomicznej na najbliższe lata. (P) Plany utworzenia zawodowej armii USA WASZYNGTON (PAP). Departament Obrony USA przedłoży, komisji d/s sił zbrojnych Izby Reprezentantów wniosek o zwiększenie sumy wypłacanego wojskowym żołdu o 1,9 mld dolarów rocznie. Jak pisze dziennik „Washington Post” Pentagon traktuje tc jako krok w kierunku zlikwidowania aktualnego systemu służby wojskowej i stworzenia armii zawodowej. Jeżeli zalecenie dotyczące dodatkowych runduszów zostanie włączone do projektu budżetu, jaki zostanie przedstawiony przez prezydenta Nixona Kongresowi, to armia zawodowa licząca 2,5 min ludzi mogłaby być stworzona w połowie 1973 r. Tygodnik „New Republic” podaje, że w kwietniu 1970 r. pónad 12 tys. poborowych nie stawilc się na komisję lekarską. (P) Protest KRL-D przeciwko prowokacjom okrętów szpiegowskich USA PHENIAN (PAP). Na kolejnym posiedzeniu Wojskowej Komisji RozeJmoweJ w Panmundżonie, główny delegat z ramienia KRL-D złożył protest przeciwko wtargnięciu 6 bm. na przybrzeżne wody pólnocnokoreańskie w rejonie na północ od Półwyspu Czansan amerykańskich okrętów szpiegowskich. Do okrętów patrolowych marynarki wojennej KRL-D wspomniane okręty szpiegowskie otworzyły ogień. Jednostki północnokoreańskłe odpowiedziały ogniem 1 zatopiły jeden z okrętów amerykańskich. Delegat strony pólnocnokoreańgkiej zwrócił również uwagę na to, iż 26 grudnia amerykańskie okręty wojenne wtargnęły na wody terytorialne KRL-D w rejonie na wschód od portu Tanczhon. (Pi Kiesinger zapowiada głosowanie przeciwko układom z ZSRR i PRL BONN (PAP). Były kanclerz NRF i przywódca opozycyjnej partii chrześcijańskich demokratów, Kiesinger zapowiedział, że CDU będzie głosowała przeciwko układom NRF — ZSRR i NRF - PRL. (A) 15 lutego w Berlinie zach. posiedzenie SPD BONN (PAP) Zarząd SPD zebrać się ma 15 lutego w Berlinie zachodnim na posiedzenie, któremu przewodniczyć będzie kanclerz federalny W. Brandt. Wiadomość tę ogłoszono we wtorek oficjalnie w Bonn. Z Informacji wynika, że posie* dzenie miało odbyć się 25 bm., jednakże zostało odroczone. A- geneja DPA przypuszcza, iż wiąże się to z regularnymi konsultacjami na najwyższym szczeblu, między.NRF a Francją, które zo. stały zapowiedziane w Paryżu na 25 i 26 bm. Zarząd SPD, zwoływany na posiedzenie poza terytorium NRF do Berlnia zach., omówić ma aktualne problemy polityki wew. nętrznej i zagranicznej, w tym również stan rokowań czteromocarstwowych w sprawie Berlina zachodniego. (B) Schroeder przybędzie do ZSRR BONN (PAP). Przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych Bundestagu i były minister spraw zagranicznych NRF, G. Schroeder, udaje się w środę z wizytą informacyjna do Związku Radzieckiego. (B) Porozumienie rządu z komandosami palestyńskimi w sprawie przerwania bratobójczych walk w Jordanii Sytuacja w Ammanie nadal napięta PARYŻ, LONDYN, KAIR (PAP). Zachodnie agencje prasowe donoszą, że rząd jordański 1 Komitet Centralny Wyzwolenia Palestyny zdołały we wtorek w godzinach południowych dojść do porozumienia w sprawie natychmiastowego przerwania bratobójczych walk Radio Amman zaczęło natychmiast nadawać apel obu stron o wstrzymanie ognia. Każdy, kto nie zastosuje się do tego wezwania — stwierdza rozgłośnia — zostanie uznany za „zdrajcę sprawy arabskiej”. Jeszcze 4 godziny po ogłoszeniu wspólnego komunikatu rza-du jordańskiego oraz palestyńskiego ruchu oporu w sprawie natychmiastowego zaprzestania ognia w Jordanii, w Ammanie słychać było sporadyczną strzelaninę. Jordańskie spraw wewnętrznych ministerstwo nie opublikowało żadnych danych na temat ofiar ostatnich walk. Sporadyczna strzelanina, która po względnie spokojnej nocy z poniedziałku na wtorek trwała prawie cały dzień w stolicy Jordanii, wywołała panikę wśród jej mieszkańców Jak p.sze korespondent AFP. M. Garln, już piąty dzień strach paraliżuje życic w mieście. Wszystkie sklepy, biura, szkoły są zamknięte. Funkcjonuje jedynie poczta centralna która znajduje się w rękach gwardii beduińskiej. Obserwatorzy w Ammanie stwierdzają, że rozwój sytuacji w Jordanii zależy od rezultatów rozmöav, które w Londynie przeprowadzi król Jordanii Husajn z Bahi Ladghamem, przewodniczącym specjalnej komisji nadzorującej realizację porozumień między komandosami a władzami jordańskimi. We wtorek po południu przybył on do Londynu z Kairu. (P) Zaniepokojenie przywódców arabskich Sytuacja, jaka wytworzyła się w Jordanii, niepokoi wielu przywódców świata arabskiego. Prezydent Algierii. Bumedien, wystosował w poniedziałek wieczorem specjalne orędzie do przywódców państw arabskich, w którym stwierdza, że nie meżna ..z założonymi rękoma” przyglądać się eksterminacji narodu palestyńskiego. Przewodniczący KC OWP, Arafat, wystosował w poniedziałek wieczorem orędzie do prezydenta Algierii, Bumediena oraz przewodniczącego Arabskiego Komitetu Nadzoru, Ladghäma. Rzecznik króla Jordanii Husajna oświadczył we wtorek w Londynie, iż król nie zamierza powrócić do kraju przed zakończeniem leczenia, jakiemu obecnie poddaje się w iednym z londyńskich szpitali. (B) Zakończenie nodróżv Riada KAIR (PAP). Wicepremier i minister spraw zagranicznych ZRA Riad powrócił w poniedziałek z 9-dniowego tournee dyplomatycznego po krajach Europy zachód-niej.... -- ■: •- > -Przeprowadził óh. rozmowy na teniar kryzysu bliskowschodniego z przedstawicielami rządu brytyjskiego, francuskiego i włoskiego. Oświadczenie Sadafa KAIR (PAP) We wtorek prezydent ZRA, Anwar El-Sadat, spotkał się z kierownictwem Ministerstwa Sprawiedliwości ZRA. W czasie tego spotkania oświadczył, że on sam osobiście orä2 rząd ZRA dołożą wszelkich wysiłków, aby zapobiec przelewowi krwi po wygaśnięciu porozumienia o tymczasowym przerwaniu ognia w strefie Kanału Sueskieco Jednocześnie ZRA nie dopuści do tego, by ktokolwiek narzucił jej swe warunki. W dalszym ciągu prezydent oświadczył, że obecne porozumienie o przerwaniu ognia, które wygasa 5 lutego br. nie zostanie przedlużorte, jeśli misja specjalnego wysłannika sekretarza generalnego ONZ na Bliskim Wschodzie G. Jarringa nie przyniesie konkretnych rezultatów. Na zakończenie Prezydent powiedział, że wszelkie wysiłki wrogów przyjaźni arabsko-radzieckiej, zmierzających do zakłócenia przyjaznych stosunków między ZRA a ZSRR. skazane są na niepowodzenie. (P) Min. H. JoMońslu w Belgradzie Przebywający z wizytą w Jugosławii na zaproszenie Związkowej Rady Wykonawczej, minister oświąty i szkolnictwa wyższego PRL, p.rof. H. Jabłoński prżeprowadził " we wtorek rozmowy z przewodniczącym związkowej rady d.s oświaty i kultury, V. Mic?unoviczem. Rozmówcy wyrazili pragnienie rozszerzenia współpracy instytucji polskich i jugosłowiańskich, zajmujących się rozwojem systemów nauczania, jak też częstszych kontaktów przedstawicieli instytucji oświatowych. We wtorek min. Jabłoński spotkał się również z przewodniczącym Związkowej Komisji Łączności Kulturalnej z Zagranicą, dr. D. Veinovtcem. Mówiono m. in. o dotychczasowych wynikach i możliwościach rozszerzenia współpracy kulturalnej między Polską a Jugosławią. (P) Demonstracyjne wycofania USA i W. Brytanii z komitetu dckolonizacyjneno NOWY JORK (PAP). W poniedziałek stali przedstawiciele St. Zjednoczonych t W. Brytanii przy ONZ, Ch. W. Yost i C. Crowe powiadomili sekretarza generalnego ONZ U Thanta o decyzji swych rządów dotyczącej wycofania się z ONZ-owskiego specjalnego komitetu ds. dekolonizacji, tzw. komitetu 24. Siły południowowistnamskie wtargnęły do Kompong Traber PARYŻ (PAP). Żołnierz« armii południowowietnamskiej ponownie dokonali inwazji na terytorium Kambodży. Jak wynika z informacji AFP, ponad 2 tys. żołnierzy wojsk saj- i gońskich, przy wsparciu czołgów artylerii, wtargnęło do miasta Kompong Trabec, leżącego 80 km od Phnom Penh. HANOI (PAP). Prasa Hanoi poinformowała we wtorek, że samoloty amerykańskie 8 bm. ostrzeliwały rakietami obszar wód terytorialnych nn wysokości prowincji Ha Tinh. (B) Masowe aresztowania i rewizje w Urugwaju MEKSYK (PAP). Wojsko i policja urugwajska, posiad-iac specjalne pełnomocnictwa, dokonały we wtorek aresztowań setek Osób w związku ż uprowadzeniem dyplomaty brytyjskiego, podczas zakrojonej na szeroką skalę akcji poszukiwawczej. Policja orzeprowadzała rewizie dom po domu, podczas gdy oddziały wojska otoczyły reprezentacyjne dzielnice na przedmieściach Montevideo — Malvin i Carrasco. Ubiegłej nocy kongres zatwierdził zawieszenie praw konstytucyjnych na najbliższe 40 dni dając w ten sposób szerokie pełnomocnictwa wojsku i policji* (P) r;ŃO' •: (&■■ -» P7;'-l br-r tri postanowił wysłać do Montev:deo jednego ze swych dyplomatów, aby nawiazał kontakt z rządem urugwajskim w sprawie uprowadzonego przez partyzantów ,.Tupemaros” ambasadora W. Brytanii w Urugwaju G. Jacksona. (P) Rumunia przyjęta w poczet członków Międzynarodowego Banku inwestycyjnego MOSKWA (PAP). 12 bmrozpoczęło się w Moskwie posiedzenie Rady Międzynarodowego Banku Inwestycyjnego. W posiedzeniu uczestniczą przedstawiciele krajów —udziałowców banku: Bułgarii, Czechosłowacji, NRD, Mongolii, Polski, Węgier i Zw. Radzieckiego. Rada Banku rozpatrzyła oświadczenie Rumunii, która pragnie przyłączyć się do porozumienia o utworzeniu międzynarodowego banku inwestycyjnego z 10 linca 1970 r. i wstąotć w szeregi członków Międzynarodowego Banku Inwestycyjnego. Rada jednomyślnie uchwaliła przyjęcie Rumunii do tej organizacji. Międzynarodowy Bank Inwestycyjny rozpoczął działalność w Styczniu br. Dvsponuje on już znacznymi środkami finansowymi. Jego kapitał zakładowy wynosi miliard rubli przeliczcniowvch, a prawie jedną trzecią te; sumv stanowią waluty wymienialne. Długoterminowe kredyty, z których korzystać będą kraje człon-kowskie RWPG, oprocentowane będą w wysokości 5 do 7 proc. rocznie. Głównym zadaniem Międzynarodowego Banku Inwestycyjnego — stwierdził prezes Narodowego Banku Bułgarii K. Zarew, który przewodniczy pracom sesji, będzie udział w realizacij kompleksowego programu rozwoju socjalistycznej integracji gospodarczej. Bank Inwestycyjny pomoże skoordynować wykorzystanie zasobów finansowych krajów RWPG przeznaczonych na inwestycje. Porozumienie o utworzeniu Banku Inwestycyjnego podpisano latem ub. r. Przewiduje ono, że bank udzielać będzie kredytów w terminie do 15 lat. Pomoże to zainteresowanym państwom w budowaniu nowych obiektów przemysłowych i rozbudowie istniejących. Dotychczas kraje RWPG korzystały tvlko z krótkoterminowych kredytów udzielanych nrzez Międzynarodowy Bank Współpracy Gospodarczej. (B) Światowy rekord dryfowania wśród lodów Radziecka stacja „SP-16" fOd stałego korespondenta) Moskwa, 12 stycznia (P) Światowy rekord dryfowania na krze lodowej ustanowiła radziecka stacja badawcza „SP-16” (skrót poćhodzi od nazwy Sie^ wiernyj Polius, tzn. Biegun Północny, z kolejnym numerem stacji). Stacja ta, zainstalowana na dryfującym kawale lodu w kwietniu 1968 r., do obecnej chwili oddaliła się od radzieckich brzegów o ponad 2 tys. km. Jest tc największa odległość, jaką kiedykolwiek w historii przebyła założona przez ludzi dryfująca stacja badawcza. Obecnie „SP-16”. której załogę stanowią badacze i nersonel techniczny leningradzkiego Instytutu Arktyki i Antarktydy, znajduje się w odległości około 700 km od brzegów kanadyjskich. Według opinii ds^rektora instytutu leningradzkiego Krutskicha — stacja „SP-16” coraz .dalej posuwa się w rejonie będącym dotychczas białą plamą na mapach centralnej Arktyki. Stwarza to niespotykane dotąd możliwości niezwykle wartościowych badań oceanograficznych i innych, związanych z tym tak mało znanym rejonem naszego globu. Obok rekordu dryfowania i wyjątkowo wartościowych obserwacji naukowych, stacja „SP-16” ustanowi prawdopodobnie rekord wędrówki ruchem okrężnym. Oczekuje się mianowicie, że w środku 3—4 lat pole lodowe, na którym zainstalowana jest stacja, powróci do miejsca, w którym znajdow*ało się wiosną 1968 rokp, kiedy instalowano na nim dryfująca stacje badawczą. W. K. Skarb Bormanna (Od stałego korespondenta) Bruksela, 12 stycznia (P) Francuski miesięcznik „Historama” przynosi w ostatnim numerze ciekawe szczegóły dotyczące losów tzw. skarbu Bormanna, czyli dewiz i kosztowności wywiezionych- przez hitlerowców . za granicę. Fundusz ten, wartości kilkuset, milionóy/ doląróW, rozmieszcżbriy został już na długo prized, upąęikjęm Trzeciej Rzeszy w krajach neutralnych w postaci bądź wkładów bankowych, bądź też kapitałów zakładowych, różnych przedsiębiorstw. Swoim zaufaniem hitlerowcy obdarzyli 274 firmy w Szwajcarii, 258 w Portugalii, 112 w Hiszpanii, 93 w Argentynie i 35 w Turcji. Kapitały te i narastające odsetki służyły bezpośrednio po wojnie organizowaniu ucieczek i ułatwiały nazistom znalezienie kryjówek w Ameryce Płd. Dziś podtrzymują pronaeandę neofaszystowską w wielu krajach całego świata, używane są także do opłacania polityków i «/pływowych osobistości. Czy twórca hitlerowskiego skarbu, Martin Bormann sam korzysta nadal ze swego dzieła? Wszystko wskazuje na to. twierdzi „Historama”. że najbardziej zaufany współpracownik Hitlera właśnie dzięki dysponowaniu nieograniczonymi praktycznie funduszami może egzystować nadal w ukryciu, mimo 26 lat poszukiwać i wielokrotnego odnajdywania jego tropów. J. KASPRZYCKI Notatki moskiewskie Komunikacja na co dzień Od naszego wysłannika JÓZEFA ŚLIWOWSKIEGO (P) Mamy erę sputników. Ludzie snują plany podróży na dalekie gwiazdy, a tymczasem specjalistów od masowej, miejskiej komunikacji (chyba wszystkich dużych miast), gnębi jedna przyziemna myśl: jak zapewnić ludziom wygodny przejazd w obrębie miasta, w którym żyją i pracują. Prognozowanie w tej dziedzinie bardzo często staje przed skomplikowaną zagadką: kształtowanie się bowiem ruchu pasażerskiego w mieście przypomina rzekę na wiosnę, kiedy to główny nurt i poboczne prądy zmieniają nagle stary szlak. Gdy w Moskwie wzdłuż alei Gorkiego budowano linię metra, nie przypuszczano, że. będzie się ona cieszyła takim powodzeniem. Dziś z tego szlaku, biegnącego z północy na południe, korzysta 25 proc. pasażerów metra. Aleja Gorkiego — jedna z wielu dużych moskiewskich arterii — jest tym, czym u nas Marszałkowska. Tam po południu ciągns moskwiczaiiie do licznych Sklepów, kawiarni, restauracji, a także na zwykły spacer. by zaczerpnąć nieco wrażeń z wielkomiejskiej ulicy. Łatwo jest wymierzyć i wytyczyć pasażerowi drogę i czas dojazdu do pracy. Nie sposób natomiast precyzyjnie uchwycić jego licznych wędrówek po pracy. Codziennie w tej wielkiej me. tropoIH przewozi się ok. 12 min pasażerów. Działają cztery rodzaje transportu. Metro o łącznej długości 133 km (do 1975 r. przybędzie dalsze 54 km), 5 5 tys. autobusów, nieco mniejszych nia warszawskie. 2100 trolejbusów i 1500 tramwajów. 375 linii pokrywa gęstą siatka cale miasto. Najwięcej, bo 34 proc. pasażerów korzysta z metra, autobus) 1 trolejbusy przewożą 33 proc. natomiast tramwaje tylko 13 proc Przewiduje się, że ten ostatni środek lokomocji będzie stopniowo zanikał. Zresztą Już teraa tramwaju nie uwidzisz w śródmieściu. Dalszy kierunek rozwoju transportu naziemnego tc przede wszystkim rozszerzanie trakcji autobusowej. Już w tym roku mają wejść do eksploatacji wozy o 110 miejscach. Nasycenie wozami poszczególnych linii jest dość duże. W centrum autobusy, trolejbusy ciągną jedne za drugimi, nieomal cc pól minuty. Wszystkie wozy ss zradiotonizowane. Kierowca na przystankach ogłasza nazwy ulic przy których wóz się zatrzymuje informuje, na Jakie linie trzeba się przesiąść. Zatłoczenie? Różne zależy to od linii godziny narastania ruchu pasażerskiego. Poranny szczyt osiąga swoją górną granicę w godzinach między 8 a 9. Dyscyplina wśród pasażerów duża. konduktorów. Wozy jeżdżą bez Bilety jednak można kupić w każdym trolejbusie czy autobusie. Wewnątrz pojazdu umieszczona jest skrzynka, w której znajduje się rolka biletów (podobne do naszych kinowych). Po wrzuceniu opłaty do skrzynki, pasażer urywa rolki bilet. Kto ma miesięczz ny, po wejściu do autobusu pokazuje go współpasażerom. Jeździłem dość dużo, ale ani razu nie udało mi się spotkać kontrolera. Gapowicze zdarzają się — jak mnie poinformowali specjaliści od moskiewskiej komunikacji — ale nie stanowią problemu, gdyż są zdecydowanie potępiani przez społeczeństwo. Nie widziałem też, by autobusy były zdobywane szturmem. Gdy kierowca oznajmia, że miejsc wolnych już nie ma, nikt się nie pcha, nie czepia. Drzwi można zamknąć bez trudu. Opłaty za przejazd: metro — S kopiejek, za które można jeździć choćby cały dzień, byle nie wyjść poza stację; autobusy kop., trolejbusy 4 kop., tramwaje 5 3 kop. Metro daje rocznie ok. 18 min rubli dochodu, pozostała komunikacja masowa pokrywa sw'oje koszty. Jeszcze może że dwie liczby: w transporcie miejskim pracuje w Moskwie ok. 100 tys. ludzi. Taksówek jest 4 tysiące, opłata za kilometr 10 kop. Ale by złapać taksówkę, szczególnie wieczorem, trzeba mieć takie samo szczęście, jak w Warszawie. by Przetransportowanie każdej do12 milionów pasażerów wymaga nie tylko licznego taboru (będzie się go powiększało co roku o tysiąc autobusów), ale i coraz sprawniejszej organizacji ruchu drogowego. W Moskwie na wielu ruchliwych trasach już wydzielono pasy, przy krawężnikach chodnika, wyłącznie dla pojazdów komunikacji masowej (czekamy od lat na to w Warszawie). Na tych pasach w godz. od do 20 nie wolno *innym pojazdom 8 zatrzymywać się ani też parkować. Zapewniło to większą płynność w ruchu trolejbusów i autobusów. Wyeliminowało znaczną liczbę korków i zderzeń. Myślę, że autorom tych zarządzeń chodziło także i o drugi cel, także ważny dla ruchu kołowego: oczyszczanie jezdni — szczególnie ze śniegu zimą. Widziałem w grudniu wiele zmechanizowanych urządzeń oczyszczających ulice Moskwy. Pługi sunęły ławą, po ich przejechaniu jezdnia była czysta i dobrze posypana piaskiem. Nie mogłyby tak szybko i sprawnie pracować, gdyby tu i ówdzie - jak to się dzieje na ulicach warszawskich — stały zaparkowane wozy. Są w Moskwie ulice, na któ rych w dzień nie zobaczysz ciężarówki. To ograniczenie podyktowała rozwijająca się motoryzacja. Ciężarówki, jako mniej zwrol ne, z miejsca zatkałyby nieprzerwany potok pojazdów, które płyną przez al. Marksa, al. Kalinina al. Gorkiego. Na pl. Rewolucji jadące wozy tworzą już trzy cztery rzędy. (Dostawy do sklepów odbywają się nocą). Wzrost ruchu kołowego nie pociąga za sobą gwałtownego wzrostu wypadków. Wśród ofiar największy procent stanowią przyjezdni z okręgów podstołecznych, ludzie nie obeznani z wielkomiejskim ruchem. Zapewne wypadki byłyby liczniejsze, gdyby w wielu najbardziej newralgicznych miejscach nie oddzielono ruchu kołowego od pieszego, kierując ten ostatni do podziemnych przejść. W ciągu ostatnich pięciu lat — jak poinformował piszącego W. Faddiew, naczelnik Wyaz. Transportu Pasażerskiego Moskiewskiej Rady — wybudowano w mieście 56 podziemnych przejść. Obecnie w Moskwie jest 120 takich tuneli. Jeden z najdłuższych prowadzi od ul. Gorkiego pod pl. Rewolucji opodal hotelu „Moskwa’ wprost do stacji metro, tuż koło Centralnego Muzeum Lenina. Kierowcy moskiewscy jeżdżą na ogół uważnie, ale dość ostro. Sprzyja temu, jak już zaznaczyłem, rozbudowany system przejść podziemnych szczególnie w śródmieściu, a także dwupoziomowe przejazdy i obwodnica. Ten, kto chce np. dostać się samochodem z jednego końca centrum na drugi nie musi się przebijać przez zatłoczone ulice śródmiejskie: może do pożądanego punktu dojechać przez obwodnicę zwaną Sadowym Kolcem. Ruch tranzytowy odbywa się przez główną obwodnicę, która jednocześnie stanowi granicę Moskwy. w przyszłości powstanie dla tego ruchu pięć wydzielonych dróg, z całym systemem dwu- a nawet trzypoziomowych przejazdów. Będzie nimi można bez zatrzymywania się przejechać przez miasto, dotrzeć do centrum i w inne ważniejsze rejony Moskwy. Tak przewiduje plan perspektywiczny. łe, Widziałem w Moskwie mazwinne polskie „Nysy”. Pełnią one rolę zbiorowych taksówek. Cieszą się dużym powodzeniem. Na przystankach, jak zaobserwowałem, więcej było chętnych niż miejsc. U nas, w Warszawie, wiele prób rozwinięcia tego środka lokomocji skończyło się fiaskiem, chociaż są godziny, kiedy tak trudno u nas o miej see w autobusach, a jeszcze trudniej złapać taksówkę. Myślę, że sprawa wykorzystania tego środka transportu warta jest ponownego rozpatrzenia. Można skorzystać z doświadczeń przyjaciół. Moskwiczanie są tak samo ruchliwi jak warszawiacy. Wielu z nich po pracy uczy się na różnych kursach, studiach wieczorowych; odwiedza kino, teatr, muzeum, spotyka się z przyjaciółmi w kawiarni czy klubie, jeździ na zawody sportowe. Trzeba więc stale śledzić narastające i niekiedy raptownie się zmieniające potoki pasażerskie. Modernizuje się teraz al. Kalinina. Jaki za rok czy dwa będzie na niej ruch — to m. in. zależeć będzie także od ludzkich upodobań. Czy aleja ta stanie się jedynie rejonem handlowo - administracyjnym czy również miejscem spacerów i spotkań? Okaże to przyszłość. u W Pradze — o Polsce (Od naszego korespondenta) Praga, 12 stycznia (P) Społeczeństwo czechosłowackie z zainteresowaniem i z uwagą śledzi przebieg ostatnich wydarzeń w Polsce. Jest ono codziennie i szeroko informowane na łamach prasy, w radio i telewizji o decyzjach i posunięciach naszych władz partyjnych i państwowych, o trwających dyskusjach i przygotowaniach do VIII plenarnego posiedzenia KC PZPR, o podejmowaniu przez zakłady pracy dodatkowych zobowiązań produkcyjnych itd. Wtorkowa prasa przynosi na pierwszych stronach informacje o wizycie E. Gierka i P. Jaroszewicza w NRD oraz omówienie wsroólnego komunikatu końcowego. Dziennik wieczorny TV przedstawił filmowe sprawozdanie z powitania naszej delegacy w Berlinie. M.D.W. Komunikat o rozmowach Bułgaria - Czechosłowacja SOFIA (PAP). W Sofii zakończyły się we wtorek oficjalne rokowania między delegacjami party ino-rzo do wy ml Bu'garii z I sekretarzem KC BPK, przewodniczącym Rady Ministrów LRB T. Żiwkowera oraz CSRS z I sekretarzem KC KPCz G. Husakiem na czele. że Ogłoszony komunikat stwierdza, delegacje dokonały wymiany informacji na temat zadań, jakie stoją przed Bułgarska Partia Komunistyczna oraz Komunistyczną Partią Czechosłowacji w dziele dalszego budownictwa soołeczeństwa socjalistycznego. Omówiono oroblemv wszechstronnej wsnółnracy w dziedzinie kooperacji i specializacM podstawowych gałęzi produkcji oraz w dziedzinie postenu naukowo-technicznego. Podczas rokowań potwierdzono całkowita jednomyślność obu delegacji na aktualne nroblemy światowego ruchu komunistycznego i robotniczego a także w dziedzinie stosunków międzynarodowych. (B) Rezolucje kongresu MOD w Hawanie HAWANA (PAP). Korespondent PAP, red. R. Ginalski donosi: Po 9 dniach VII Kongres Międzynarodowej Organizacji Dziennikarzy zakończył swe obrady w poniedziałek wieczorem. Przemawiał Francuz J. M. Hermann, przewodniczący MOD wybrany na tę stanowisko po raz piąty. Stwierdził V zadowoleniem że' VII kongres MOD przyczyni! się do dalszego zacieśnienia solidarności j jedności dziennikarzy w ich wielce odpowiedzialnej służbie dla narodów walczących o pokój i postęp. Delegat Panamy Baltazar Aispuara odczytał tekst deklaracji kongresu dotyczącej Ernesto Che Guevary, w której dziennikarze zebrani w Hawanie składała hold pamięć« tego rewolucjonisty, który walczył ł zginął 0 snrawe wcdm.ści narodów Ameryki Łacińskiej. Uchwa'ono *akże rezolucje o zadaniach dziennikarzy we froncie antyimnerialistycznym dla szarzenia prawdy o agresywnej polityce imperializmu i o walce narodów przeciwko manewrom sił reakcji. Kongres wybrał nowe władze MOD. Sekretarzem został ponownie J. Kubka. Jednym z wiceprzewodniczących jest przewodniczący SDP, redaktor naczelny „Trybuny Ludu”, S. Mo.ikcfwski, a wieeprzewodniczącvm K>TO;«5ii «-kretarz ZG SDP, Z. Chyl ński. (B) HAWANA (PAP). Wiceprzewodniczący ZG Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich M. Szulczewskl 1 prezes Związku Dziennikarzy Kubańskich E. Vera podpisali w poniedziałek w Hawanie porozumienie o współpracy miedzą/ obu organizacjami na lata 1971—73. Przewiduje ona m. in. wymianę dziennikarzy i delegacji organizacji dziennikarskich obu krniów, współoracę w zakresie oublik/cji w prasie, radio i telewizli obydwu państw materiałów dotyczących Polski i Kuby oraz współpracę w dziedzinie szkolenia dziennikarzy. Zatonął frachtowiec LONDYN (PAP). We wtorek rano na kanale La Manche, w odległości siedmiu mil na południe od Folkeston, z powodu kolizji a wrakiem statku zatonął frachtowiec hamburski „Brandenburg” (2.695 BRT). Z 32 osób znajdujących się na pokładzie uratowano u rozbitków 1 odnaleziono zwłoki siedmiu innych. Pozostałych 14 osób, wśród nich dwie stewardessy dwaj pasażerowie, nie zostało jei szcze odnalezionych. Statek po kolizji zatonął w ciągu dwóch ml« nut. (P)