Zycie Warszawy, czerwiec 1983 (XL/128-153)
1983-06-01 / nr. 128
MWSRSm NR 128 (12330) W> ŚRODA, 1 CZERWCA 1983 R. DZIŚ STRON 12 CENA 5 ZŁ Węzłowe problemy sytuacji społeczno-politycznej i kierunki działania partii Obradowało XII Plenum KC PZPR Referat Biura Politycznego * Informacja komisji dla wyjaśnienia okoliczności, faktów i przyczyn konfliktów społecznych w dziejach PRL oraz zespołu dla przygotowania syntezy dziejów polskiego ruchu robotniczego * Dyskusja * Uchwały (P) W Warszawie odbyto się 31 maja XII plenarne posiedzenie Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, poświęcone węzłowym problemom sytuacji spoteczno-politycznej i kierunkom działania partii. Obradom przewodnicz}'! I sekretarz KC PZPR — Wojciech Jaruzelski. Obrady otworzył Wojciech Jaruzelski, który stwierdził, że XII Plenum poświęcone jest omówieniu problemów obecnej węzłowych sytuacji oraz wynikającym z niej ideowo-politycznym i organizacyjnym zadaniom partii. Biuro Polityczne — powiedział — przedstawi je towarzyszom w referacie na dzisiejszym plenum. Powinniśmy również zająć stanowisko wobec: wyników prac komisji Komitetu Centralnego dla wyjaśnienia okoliczności, faktów i przyczyn konfliktów społecznych w dziejach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz projektu tez 100-lecia polskiego ruchu robotniczego. Zgodnie z uchwałą IV Plenum Komitetu Centralnego, jest to pierwszy etap przygotowywania naukowej marksistowsko-leninowskiej syntezy stulecia dziejów polskiego ruchu robotniczego. Potwierdzamy tym samym, no raz kolejily, nasza konsekwencię i wytrwałość w realizacji linii IX Zjazdu, w rozliczaniu się z jego postanowień. Zagadnienia stojące przed obecnym plenum były silnie akcentowane podczas zebrań i konferencji -programowych. sprawozdawczo- Sformułowano na nich wiele opinii i propozycji dotyczących wyprowadzenia kraju z trudnego położenia. , Wypowiadano różne konkretne, zarówno krytyczne jak i krzepiące oceny o stanie ideowym, kondycji politycznej i zwartości organizacyjnej naszej partii. Do bogatego dorobku kampanii sprawozdawczej będziemy" niewątpliwie odwoływać się dziś niejednokrotnie, bowiem nasze plenarne posiedzenie (pierwsze po zakończeniu kampanii) stanowi kontynuację, a zarazem podsumowanie jej wyników. Przygotowania do obecnego plenarnego posiedzenia Komitetu Centralnego trwają już od wielu miesięcy, poprzedziliśmy je szeroką, partyjną konsultacją. ■ Dyskusja nad deklaracją ideowo-programową „O co walczymy, dokąd zmierzamy” objęła niemal wszystkie ogniwa partii od podstawowych organizacji partyjnych do komitetów wojewódzkich. Kierunki referatu Biura Politycznego, a także projekt uchwały w sprawie upowszechnienia dzieł klasyków marksizmu-leninizmu i dorobku polskiej myśli marksistowskiej, poddano ocenie w wybranych środowiskach partyjnych wielkich zakładów pracy, szkolnictwa i kultury. Zgodnie z zaleceniem Biura Politycznego pięć komisji problemowych Komitetu Centralnego: ideologiczna, wewnątrzpartyjna, nauki i oświaty, kultury oraz młodzieżowa, zwołało specjalne posiedzenia przygotowujące obrady XII plenum. Łącznie odbyło sie 18 posiedzeń, w tym 5 — komisji ideologicznej Wśród członków i zastępców członków Komitetu Centralnego zorganizowana została obszerna korespondencyjna konsultacja dotycząca węzłowych problemów ideowo-politycznych. Przyniosła ona interesujący, twórczy plon i zostanie stosownie wykorzystana. Także w trakcie spotkań informacyjno - konsultacyjnych członków centralnych władz partii dyskutowano problematykę organizacyjno-merytoryczna dzisiejszego plenum. Przebieg tych wielomiesięcznych, partyjnych konsultacji miał znaczący wpływ na ostateczny kształt obecnego posiedzenia. Zebrany materiał Okazał się wielce pomocny Naświetlił bowiem wyrazisty obraz sytuacji oraz głównych kierunków jej rozwoju w kraju oraz w s->(DOKOŃCZENIE NA STR. 4) (P) Obrady otwiera Wojciech Jaruzelski Fot. CAF — Henryk Rosiall Laureaci konkursu krajowego Rozpoczął się festiwal międzynarodowy Od naszej wysfanniczki MAŁGORZATY DIPONT Kraków, 31 maja (W) Krótki metraż byt jaki był, nagrody rozdzielono. Jury XXIII Ogólnopolskiego Festiwalu Filmów Krótkometrażowych pod przewodnictwem Romana Wioncizka postanowiło przyznać: Grand Prix w postaci Złotego Lajkonika Jadwidze Zajicek za film „Protokół zniszczenia” (Wytwórnia Filmów Dokumentalnych); nagrodę specjalną w postaci Srebrnegc Lajkonika Grażynie Kędzielawskiej za film „Góra” (Wytwórnia Filmów Oświatowych) i drugą nagrodę specjalną w postaci Srebrnego Lajkonika Marianowi Cholerkowi za film „Odloty” (Studio Filmów Rysunkowych Bielsko-Biała). Pięć nagród głównych w postaci Brązowych Lajkoników otrzymali: w gatunku filmu dokumentalnego Cezary Pawłowski za film pt. „Egzamin” (Telewizja), w gatunku filmu oświatowego Witold Powada za film nt. .Pafwczałd” (WFO), (A) DOKOŃCZENIE NA STR. 2 300 ton dziennie 4f| W przyszłym tygodniu zwiększenie zbiorów Maleje powierzchnia uprawy ~ Niedługo agrest i porzeczki Rezpccząf się sezon truskawkowy (P) (Informacja własna). 300 ton truskawek trafiło we wtorek do punktów skupu spółdzielczości ogrodniczej. Skup rusza powoli. Pierwsze owocują plantacje położone w centrum kraju. Obecnie najwięcej zbiera się w województwie radomskim i lubelskim. Z dnia na dzień skup będzie rósł i w połowie przyszłego tygodnia osiągnie poziom 1000—1500 ton dziennie. Wszystko jednak zależy od pogody. Już nie raz zapowiedzi truskawkowych zbiorów były bardzo dobre, potem przychodziło kilka dni deszczu lub suszy i z prognoz nie pozostawało nic. W tym roku plantacje przezimowały dobrże, wiosna też była łaskawa, w czasie kwitnienia przymrozków nie było. Jak na razie nie powinno być źle. Jeden z wariantów prognoz truskawkowych przewiduje skupienie ok. 140 tys. ton o ok. 10 tys. ton więcej niż przed rokiem. W sumie jednak zbiory będą prawdopodobnie mniejsze. W roku ubiegłym zebrano 203 tysiące ton. W tym roku, jeśli pogoda dopisze, zbierze się nieco ponad 190 tysięcy. Główną przyczyną tego jest zmniejszenie się powierzchni upraw truskawek. Maleje ona zresztą od paru lat. W 1981 roku uprawiano je na prawie 54 tysiącach hektarów, przed rokiem na blisko 50 tysiącach hektarów, w tym roku powierzchnia zmalała o 2 tysiące hektarów. Przyczyn tego jest wiele. Mimo ze płacimy w sklepach coraz drożej koszty produkcji wzrosły bardziej niż dochody i ekonomiczna atrakcyjność tych upraw nie jest już taka jak przed laty. Jednym z powodów jest znaczny wzrost wydatków na pracowników najemnych przy zbiorach. Dlatego też wielkość plantacji jest często ograniczona do powierzchni jaką można obsłużyć przy pomocy rodziny, bez konieczności zatrudniania ludzi z zewnątrz. Ceny skupu wynosiły we wtorek w rejonie działania lubelskich spółdzielni, np. w Górze Puławskiej 65 zł za kilogram,- spółdzielnia radomska (B) DOKOŃCZENIE NA STR. 5 Referat Biura Politycznego str. 3 i 4 Dyskusja — str. 4 i 5 Ważny jest problem, nie nazwa tmm Wk i do:. Tadeuszem Muszkietem, konsultantem naukowym Instytutu Gospodarki Narodowej przy Komisji Planowania <P) Kilka dni temu obradowano na I Ogólnopolskim Sympozjum „Mała Energetyka”. Pan był jednym z inicjatorów i organizatorów tego sympozjum. Czy instytucja, którą Pan reprezentuje, nie jest zbyt poważna aby zajmować się „małą energetyką”?.. — Tę wątpliwość wyrażano już gdy zacząłem zabiegać wokół sprawy. Cały czas jednak rozumiano „małą energetykę-” jako wykorzystanie niekonwencjonalnych źródeł energii: słońca, wiatru, biogazu ltd. Natomiast na święcie przyjęte jest, że pod wspomnianą nazwą rozumie się wszystkie urządzenia grzewcze wytwarzające ciepło o mocy do 1 Gcal na godzinę — Może zechce Pan w’ sposób bardziej dostępny powiedzieć to niezorientowanym Czytelnikom... — Takie źródła energii spotykamy u wielu indywidualnych użytkowników pieców i kuchni — w domach indywidualnych, w rolnictwie, ogrodnictwie, w małych zakładach przetwórczych, rzemieślniczych itd. ■Z wyliczeń statystycznych wynika, że mamy ponad 6 min takich użytkowników, a to już (C) DOKOŃCZENIE NA STR. 2 Protest wobec ambasadora RFN (P) 31 maja br„ poproszono do Ministerstwa Spraw Zagranicznych ambasadora RFN w Warszawie, Horsta Roedinga. Podsekretarz stanu w MSZ Ernest Kucza złożył stanowczy protest w związku z częściową publikacją w jednym z czasopism RFN fragmentów tzw. dokumentacji o zbrodniach popełnionych podczas wypędzania Niemców z terenów wschodnich wraz z wywiadem, jakiego udzielił w związku z tym minister rządu RFN, Heinrich Windelen. Składając protest wyrażono oczekiwanie, że w interesie stosunków między obu państwami i społeczeństwami, w interesie procesu normalizacji, a także klimatu ogólnoeuropejskiego rząd RFN nie dopuści do opublikowania wyżej wymienionej prowoka cyjnej „dokumentacji”. (PAP) LubeiSiO „Ursus” — przygotowania do Startu. Kryzys gospodarczy spowodował wiele dyskusji na temat celowości zakupu licencji ciąjnika angielskiej firmy Massey-Ferguson-Perkins oraz całego wielkiego przedsięwzięcia inwestycyjnego pod hasłem „Ursus“. Licencyjny ciągnik będzie wytwarzany. Tak więc w dobie zamrożonych inwestycji, część budów niezbędna „Ursusowi“ musi być kontynuowana. Do nich należy wznoszona od lat gigantyczna odlewnia w Lublinie, która przyjęła obecnie nazwę Zakłady Metalurgiczne „Ursus“. Dla potrzeb tego kolosa zbudowano oddzielną linię zasilającą z elektrowni Kozienice oraz osobne ujęcie wody. Termin zakończenia tej inwestycji wielokrotnie odkładano. Obecnie wszystko wskazuje na to, że pierwsze odlewy do ciągników zakład wyprodukuje jeszcze w tym roku. W przyszłości planuje się wytwarzanie w Lublinie 60 tys. ton odlewów rocznie, przeznaczonych dla przemysłu ciągnikowego i motoryzacji. Na zdjęciu prace montażowe w hali głównej. Fot- CAF — Zbigniew Jaśkiewicz Notatki z Wiejskiej Ha Zagrożenia i dylematy reformy To jeszcze nie jest proces nieodwracalny (P) (Obsługa własna). Wspólne posiedzenie sejmowych Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i F.nansów oraz Prac Ustawodawczych poświęcone było 31.V. br. sumowaniu dorobku poselskiej dyskusji o reformie gospodarczej. Jest to właściwie maraton. Teraz należało by się spodziewać tylko sumowania tego co do dyskusji wnoszą poszczególne komisje a jednak były też nowe elementy, które pozwoliły na zilustrowanie tego o jak wielką stawkę toczy się gra. O co właściwie chodzi w tej debacie nad rządowym raportem? Sam raport — jak stwierdził na wstępie zastępca pełnomocnika rządu ds. reformy gospodarczej prof. Zdzisław Sadowski — miał odpowiedzieć na trzy grupy pytań. Pierwsza to ocena tego co zrobione. Czy dotychczasowe zmiany są zgodne z generalnymi założeniami, czy proces wdrażania weryfikuje mechanizmy reformy, w jakim stopniu w skomplikowanej sytuacji ujawniła sie rola i ranga spraw nadal otwartych? Drugi krąg — to odpowiedź na pytanie co zrobić, by zapewnić spójność działań łeczno-gospodarczej polityki spoz mechanizmami reformy? Jak wzmocnić wzajemny wpływ tych czynników na poprawę efektywności gospodarowania? Wreszcie trzeci krąg problemów — to tworzenie warunków i motywacji dla postępu technicznego i ekonomicznego. Właśnie równolegle z dyskusją .w komisjach sejmowych biegną prace nad przygotowaniem projektów modyfikacji, lub zmian instrumentów i mechanizmów reformy na lata 84—85. Propozycje te, po przedstawieniu i przedyskutowaniu na Komisji Reformy Gospodarczej mają być rozpatrzone przez Radę Ministrów a następnie skierowane do Sejmu. Posłowie jednak nie chcą oczekiwać biernie. Zbierają więc opinie w branżowych komisjach, powołali miedzykomisyjny zespół, a oto teraz następuje sumująca debata, zanim na sesji plenarnej Sejmu przystąpią do rozpatrzenia rządowego projektu. W tych pracach parlamentu istotnym przyczynkiem stał sie raport seimoweeo ze(E) DOKOŃCZENIE NA STR. 2 Światowe Zgromadzenie na rzecz Pokoju — Praga 83 * Konferencja prasowa w ośrodku czeskim * Delegacja polska - około 40 osób (P) (Informacja własna). Z udziałem przedstawicieli ruchów obrońców pokoju ze 150 krajów oraz reprezentantów blisko 200 najróżniejszych organizacji i instytucji, w tym ONZ, odbędzie się w Pradze w dniach 21—26 czerwca Światowe Zgromadzenie, zwołane pod hasłem „O pokój i życie, przeciwko wojnie jądrowej”. Praga 83 zapowiada się jako największe spotkanie zwolenników aktywnej walki o pokój i rozbrojenie na kwiecie. Największe nie tylko ze względu na liczbę uczestników zapowiadających swój przyjazd do stolicy Czechosłowacji. Również z uwagi na różnorodność nurtów, tendencji i postaw ideologicznych, które będą prezentować uczestnicy zgromadzenia. Celowi Światowego Zgromadzenia, jego programowi oraz założeniom organizacyjnym poświęcona została konferencja prasowa, którą 31 bm. zorganizowano w Ośrodku Kultury i Informacji Czechosłowackiej w Warszawie. Obecny na niej przedstawiciel Czechosłowackiego Komitetu Obrońców Pokoju, J. Duraczyński, przypomniał, że idea praskiego sipotkania zrodziła się w ub.r. Ostateczna decyzja w tej sprawie zapadła na międzynarodowym spotkaniu reprezentantów ruchów pokoju w Lizbonie w 1982 r. Międzynarodowy Komitet Przygotowawczy powołany w Genewie dla zorganizowania zgromadzenia zwrócił się 18—19 lutego br. z apelem do wszystkich zainteresowanych losami świata o uczestnictwo w potężnej kampanii na rzecz pokoju i rozbrojenia. Inicjatorzy Światowego Zgromadzenia na rzecz Pokoju wychodzą z założenia, ze rok 1983 jest najbardziej krytycznym dla całej ludzkości, przede wszystkim z powodu niebezpieczeństw wynikających rozmieszczenia z ; planowanego pocisków średniego zasięgu w Europie. Ale (DOKOŃCZENIE NA STR. 61 Warszawa przygotowuje się do wizyty Jana Pawia II (P) (Informacja własna). Niewiele już czasu pozostało do wizyty papieża Jana Pawła Ił w naszym kraju. Wydarzeniu temu towarzyszy ogromne zainteresowanie wiernych. Pierwsze dni Jan Paweł U spędzi — jak wiadomo — w Warszawie, tu też weźmie udział w spotkaniu z przedstawicielami najwyższych władz państwowych, w uroczystościach kościelnych, w spotkaniach z wiernymi. Od wielu tygodni trwają przygotowania do godnego przyjęcia papieża w stolicy. Zarówno Urząd m.st. Warszawy, jak i Kuria Metropolitalna Warszawska powołały specjalne zespoły robocze, których zadaniem jest jak najlepsze przygotowanie miasta do przyjęcia dostojnego gościa oraz pielgrzymów. na konferencji Mówiono o tym prasowej zorganizowanej w stołecznym ratuszu 31 maja. Z organizacyjnego punktu widzenia niezwykle istotne jest rozwiązanie wielu problemów, m.in. komunikacyjnych, zaopatrzeniowych, sanitarnych, porządkowych. Na zaproszenie diecezji warszawskiej na powitanie papieża i uroczystości związane z jego pobytem w stolicy przybędą pielgrzymi diecezji białostockiej, drohiczyń- 2 skiej, olsztyńskiej, płockiej siedleckiej, łódzkiej, lubelskiej, (D) DOKOŃCZENIE NA STR. 2 Rozmowy arcybiskupa Acliille Silvestrini w MSZ (P) 31 maja rozpoczęły się w Ministerstwie Spraw Zagranicznych rozmowy ministra spraw zagranicznych PRL Stefana Olszowskiego z arcybiskupem A- chille Silvestrinim, sekretarzem Rady ds. Publicznych Kościoła. Uczestniczy w nich również minister Adam Łopatka, kierownik Urzędu ds. Wyznań. Omówiono sprawy związane 7. przygotowaniami do czerwcowej wizyty w Polsce papieża Jana Pawła II, B także niektóre ważne ' problemy sytuacji międzynarodowej. Rozmowy są kontynuowane.. (PAP) Prawa dzieciństwa (P) Nie tylko dzisiaj każde dziecko powinno być uśmiechnięte i radosne. Nie tylko dzü powinno czuć się kochane, potrzebne i rozumiane, bezpieczne i szczęśliwe. Zbędne byłyby obchody Międzynarodowego Dnia Dziecka, gdyby dorośli zawsze przestrzegali dziecięcych praw do miłości, do zdrowia i sytości, do nauki i zabawy. Dzisiejsze święto jest, oczywiście, okazją do życzeń, prezentów i wesołych imprez, lecz przede wszystkim stwarza okazję do refleksji nad istotą naszej odpowiedzialności i naszych obowiązków. Rodziców — wobec własnych dzieci, państwa — wobec jego najmłodszych obywateli, ludzkości — wobec małych mieszkańców naszego globu. Rodzinny dom kształci dziecięce charaktery, poglądy i przyzwyczajenia, spojrzenie na świat. Tylko tutaj mogą nauczyć się szacunku do pracy i życzliwości dla ludzi, tylko dom i może im wpoić niechęć do zła niesprawiedliwości, tylko tu mają najlepsze warunki dla rozwoju fizycznego, umysłowego i emocjonalnego. Nie bez przyczyny wszystkie światłe państwa otaczają dziecko i jego rodzinę szczególną opieką prawną. Polska zapewnia bezpłatne lecznictwo, dostęp do wszystkich szczebli nauczania, troszczy się o dziecięcy wypoczynek i rekreację. szczególny zaś chroni W sposób interesy rodziny wielodzietnej i niepełnej. Polskie prawodawstwo i poczynania socjalne państwa, zwłaszcza obecnie w naszych latach chudych — mają zawsze na względzie dobro dziecka. Nawet najlepsze jednak przepisy prawne i administracyjne, to za mało. Idzie o to, by w każdej sytuacji były przestrzegane i stosowane zgodnie ze swoją intencją. A to już zależy od nas — dorosłych, od wykonawców przepisów, od działaczy społecznych, od ludzi, czułych na losy najmłodszych. „Dziecko korzysta ze szczególnej ochrony, a ustawodawstwo i inne środki stworzą mu wszelkie możliwości i ułatwienia dla zdrowego i normalnego rozwoju fizycznego, umysłowego, moralnego, duchowego i społecznego, w warunkach, wolności i godności.“ — czytamy w uchwalonej w 1959 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ Deklaracji Praw Dziecka. Polska Ludowa z zobowiązań tych się wywiązuje, zabiega także o to, by wszystkie dzieci rosły w atmosferze pokoju. Jest to podstawowy warunek zapewnienia należnych im praw. Warto z okazji dzisiejszego święta przypomnieć, że Deklarację. tę podpisały wszystkie narody należące do ONZ, zgadzając się tym samym, że „ludzkość powinna dać dziecku ło, co ma najlepszego“. Mając na uwadze obecną sytuację międzynarodową, trzeba tylko życzyć, by ivszyscy o tym pamiętali. (REM) Fot. aiuc.cj LSrozdowsid