Zycie Warszawy, luty 1986 (XLIII/27-50)
1986-02-01 / nr. 27
Stan naszego szkolnictwa i drogi jego rozwoju XXIV plenarne posiedzenie KC PZPR Wystąpienie Wojciecha Jaruzelskiego ♦ Referat Biura Politycznego wygłosi! Tadeusz Porębski ♦ Informację o realizacji uchwały IX plenum w sprawach młodzieży przedstawił Waldemar Swirgoń ♦ Dyskusja (F) 31 stycznia rozpoczęło się w Warszawie XXIV plenarne posiedzenie Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Obradom przewodniczy I sekretarz KC PZPR Wojciech Jaruzelski Otwierając posiedzenie I sekretarz KC PZPR członków centralnych powitał władz partyjnych i zaproszonych góléi; poiafornyował, że w obradach uczestniczy grono działaczy oświatowych i młodzieżowych prowadzących w różnych formach pracę ideowo-wychowawczą wśród młodego pokolenia, jak również wybitni teoretycy i praktycy edukacji: i wychowania, naukowcy i pedagodzy, organizatorzy oświaty i szkolnictwa wyższe■ ■ ■ • Zebrani uczcili chwilą ciszy pamięć zmarłego 2 stycznia br. członka KC PZPR Stanisława Nastała, zastępcy dyrektora Andrychowskich Zakładów Przemysłu Bawełnianego. W zmarłym — powiedział Wojciech Jaruzelski — tracimy zasłużonego działacza partyjnego i społecznego województwa bielskiego, bojownika o sprawy partii i klasy robotniczej, aktywnego de ostatnich chwil swego życia działacza politycznego. Nawiązując do treści XXIV plenum, I sekretarz KC PZPR powiedział: Na' obecnym posiedzeniu ętawiamy trzy wzajemnie powiązane problemy: oświaty ' i szkolnictwa . Wyższego, a .tyięę w istocie .całego, ś.ystęnil edukacji narodowej; realizacji uchwały IX Plenum Komitetu Centralnego w sprawach młodzieży oraz programu partii który kierujemy do ogólnopartyjnej dyskusji przed X zjazdem. Dobrze się złożyło — stwierdził następnie Wojciech Jaruzelski — co nie jest zresztą sprawa przypadku, iż zagadnienia te rozpatrujemy łącznie, Maja one wspólny mianownik — jest nim droga w przyszłość, jutro socjalistycznej Poiski. W. Jaruzelski zwrócił uwagę na to, że zagadnienia dotyczące oświaty, wychowania młodzieży. obecny Komitet Centralny rozważał niejednokrotnie. Dyskutowaliśmy o nich — dodał m.irt. na TX, XII. XIII. XVI i XIX posiedzeniach plenarnych. Potrzeba skupienia uwagi na ocenie aktualnego stanu systemu szkolnictwa i drogach jego rozwoju — podkreślił Wojciech Jaruzelski —■ nie wymaga szczególnego , uzasadnienia. Aby sprostać wyzwaniom cywiliza-eyjnym konieczny jest' rozwój nowoczesnego systemu edukacyjnego, który. byłby szeroko otwarty na potrzeby naszego rozwoju gospodarczego i społecznego, kulturalnego i moralnego, harmonijnie łączącego funkcje kształceniowe i wychowaw-Obrady XXIV plenum, jego dorobek — stwierdził następnie I sekretarz KC — powinny posłużyć za podstawę i- punkt wyjścia do ogólnopartyjnej i ogólnospołecznej debaty o drogach rozwoju narodowej edukacji. Wojciech Jaruzelski wyraził przy tym przekonanie, że na obecnym plenum nie zabraknie krytycznej i samokrytycznej refleksji. Znajdzie ona swoją twórczą kontynuacje w dyskusji przed X Zjazdem Polskiej Zjednoczonej Partii- Robotniczej, na .zebraniach i, konferencjach oraz w rozmowach indywidualnych z członkami i kandydatami partii. Zapraszamy , do 'tej dyskusji — powiedział jednocześnie I sekretarz KC PZPR - wszystkich młodych Polaków, którzy w poczuciu patriotycznej, obywatelskiej odpowiedzialności pragną wnieść. swój wkład w przyspieszenie rozwoju naszego kraju Przygotowania do obecnego plenarnego posiedzenia — kontynuował mówca — trwaja już od wielu 'miesięcy. Spraw w i (DOKOŃCZENIE NA STK. (P) Na sali obrad Fot, CAF — Henryk Rosiak Więcej ciepła dla stolicy Nowy kocioł w EC Kawęczyn (P) (Informacja własna). W najnowszej stołecznej elektrociepłowni Kawęczyn w piątek, 31 stycznia oddano do eksploatacji trzeci kocioł, większy niż 2. poprzednie, oznaczony symbolem WP-200, a więc o mocy 200 gigakaloril na godzinę. Wybudowano go w rekordowym tempie: przez 20 miesięcy. Zgodnie z ustalonym wcześniej terminem kocioł miał być gotowy dopiero w grudniu br. — Podstawą sukcesu było bardzo dobre przygotowanie inwestycji i znakomita praca przedsiębiorstw ją prowadzących : Betonstalu, Energomontażu Północ, Termokoru, Elektrobudowy i Energoaparatury —! powiedział inż. Konstanty Fiodorow, wicedyrekor EC Ka(A) DOKOŃCZENIE NA STR. 2 10 ofiar w Hiszpanii, 6 we Francji Śnieżyce i ulewy w Europie Południowej PARYŻ, RZYM, MADRYT (PAP). 10 śmiertelnych ofiar mrozów w Hiszpanii i , 6 we Francji, sparaliżowany rućh kołowy i kolejowy w wielu rejonach Europy Południowej, poprzerywane lin ie wysokiego napięcia i telefoniczne, niezwykle obfite opady śniegu; w południowo-wschodniei Francji, ńaj(A) DOKOŃCZENIE ŃA ’ STK. f Mniejsze wydobycie w soboty * 2 min ten na rynek * Więcej węgla brunatnego i gazu Początek roku i górnictwie i energetyce (P) (Informacja własna). W pierwszym miesiącu tego , roku górnicy kopalń podziemnych dostarczyli 18,3 min ton węgla kamiennego. W każdy tzw. dzień czarny (od poniedziałku do piątku) wydobywano po 634,5 tys. ton —- czyli tyle ile w ub.r. W soboty, kiedy zgłoszenie do pracy jest dobrowolne, fedrowano mniej niż kilka tygodni temu. Łącznie w cztery styczniowe, soboty, wydobyto o ok, 110 tys. ton czarnego paliwa mniej ni i, w poprzednich miesiącach. Na rynek skierowano w styczniu 2 min ton węgla kamiennego. Na eksport, w większości wolnodewizowy, przeznaczono 2,6 min ton. Warto:, przy tym podkreślić,’ że kolej Uporała się już z nadmiernymi zapasami, jakie zalegały hałdy przy kopalniach. Zmniejszyły sie one z 3 min ton do 900 tys. t. Dobrze pracują kopalnie odkrywkowe węgla brunatnego W styczniu wydobyto o 600 tys. ton tego węgla więcej niż przed rokiem. Niemal całość skśerowano do elektrowni, lecz wzrosły też dostawy grubego węgls brunatnego dla ludności. Na planowane 80 tys. ton, dostarczono 120 tys. ton tego. paliwa. Stosunkowo łagodna zima pozwala energetykom na spokojną prace. W pełni pokrywane są potrzeby kraju, nie ma systemowych wyłączeń prądu. Sporo kłopotów sprawiła natomiast niedawna wichura. Usuwanie poważniejszych awarii trwała kilka dni. Zwiększają się dostawy gazu ziemnego dla ludności i przemysłu. To efekt uruchomienia nowego gazociągu Kobryń — Warszawa. W styczniu odbiorcy otrzymali o 110 min m sześć, gazu więcej niż rok temu. Kontynuowane są prace przy podstawowych inwestycjach energetycznych. Jeszcze w tym roku mają ruszyć dwa następne bloki w „Bełchatowie”, za kilka dni przewiduje się uruchomienie wyremontowanego po ubiegłorocznej awarii bloku „500” w Kozienicach. . Dobre tempo notuje sie na budowie elektrowni „Opole”. podobnie jak w Żarnowcu, przy wznoszeniu pierwszej elektrowni jądrowej. Tu jednak mówi się już o pierwszych opóźnieniach w dostawach wyposażenia produkcji krajowej, flunk) Rzeki wezbrane * Zator na Bugu Zawieje i zamiecie śnieżne nów alarmowych jest obecnie poziom Wody w Warcie i jej dopływach, na niektórych odcinkach Noteci. Baryczy, Neru, Krzny, dolnej-Odry. Obserwuje się tendencję spadkową, ale miejscami woda zalała nadrzeczne łąki. Na Bugu, poniżej Frankopolu, lokalny zator spowodował spiętrzenie wody ponad stan alarmowy i podtopienie : terenów wokół jednej z wiosek. Na. szosach nadal jest ślisko, gdzieniegdzie przejazd blokują ząspy. W, piątek, rano nieprzejezdnych . -było116 , dróg III .kolejności '.zimowego^ .utrzymania o łącznej długości ,572. km (najwięcej w- .wojj ’..ciechanowskim: .29 .odclttkójy ' Í80.;likrn), oraz. w woj. włocławskim';1'28 odcinków (162 km),, W, sobotę pogoda będzie podobna do . dotychczasowej: **<B> DOKOŃCZENIE NA STR, I (P) (Informacja własna). Wiele rzek w kraju wezbrało v. ostatnich dniach. Powyżej sta- Uwaga Mistrzowie Teelmiki Zgłoszenia do 14 lutego (P) Wychodząc naprzeciw postulatom zgłaszanym przez kandydatów do nagród, którzy nie zdążyli skompletować niezbędnej dokumentacji, organizatorzy Konkursu „Mistrz Techniki — Warszawa 1985” postanowili przedłużyć termin nadsyłania zgłoszeń do 14 lutego br. Wnioski zgłaszać należy pod adresem Rady Stołecznej NOT Warszawa, ul. Czackiego 3/5 pokój 131. Tam też (również telefonicznie, pod numerem 27-25-76) można uzyskać dodatkowe informacje oraz regulamin konkursu. (Chi) Jan Pawel II udał się z wizytą do Indii RZYM, DELHI (PAP). Papież Jan Paweł , II udał się w piątek wieczorem w dziesięciodniową podróż duszpasterska do Indii. Specjalny samolol „Alitałii”, który O godz.. 21.45 wystartował z lotniska Fiumicino, po blisko 7 godzinach lotu , spodziewany jest w Delhi o godz. 10.00 czasu lokalnego. Podczas swej 29 już zagranicznej podróży apostolskiej, której trasa liczy ok. 20 000 km, papież odwiedzi ponad 10 ważniejszych miast — m.in. Kalkutę, Madras,, Bombaj, Kochiń — w tyluż stanach Indii, spotka się z większością spośród 12 min indyjskich katolików, a <B) DOKOŃCZENIE NA STR. S Wyniki kontroli NIK * 5 min 700 tysięcy członków * Stanowisko związków w sprawach społecznych Obrady Komitetu Wykonawczego OPZZ (W) 31 Stycznia odbyło się w Warszawie posiedzenie Komitętu Wykonawczego Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych. Spotkanie prowadził przewodniczący OPZZ Alfred Miodowicz. W pierwszej części obrad członkowie komitetu zapoznali się z wynikami kontroli NIK dotyczącymi przestrzegania w zakładach pracy zapisów ustawy o związkach zawodowych. Wiceprezes NIK Roman Misiewicz poinformował, że w wyniku ubiegłorocznej kontroli stwierdzono silne zróżnicowanie w przestrzeganiu przepisów vista wy w poszczególnych przedsiębiorstwach. Generalnie jednak przepisy usta Wy były bardziej szanowane niż w 1981 r. W ub.r. kontrolą objęto 80 zakładów, zatrudniających łącznie ponad 110 tys, osób. Wyniki tej inspekcji wykazały też, że administracje zakładowe nie zawsze potrafiły stworzyć organizacjom związkowym właściwe warunki pracy. Np. organizacje związkowe zbyt rzadko jeszcze otrzymywały do opiniowania projekty planów rocznych i wieloletnich. Nie informowano też związkowców o sytuacji ekońomiczno-produkcyjnej przedsiębiorstwa. Dlaczego tak często administracja pomijała organizacje zawodowe? Jedną z głównych przyczyn była niedostateczna znajomość przepisów wśród części kadry kierowniczej, nieznaioniość prawa pracy, a niekiedy zwykłe niedbalstwo i opieszałość. Kontrole wykazały również, że w co piątym zakiadzie nie przedstawiono organizacjom zawodowym, do zaopiniowania projektów regulaminów nagradzania pracowników, a także propozycje różnych innych postanowień i uregulowań. W świetle wyników kontroli najkorzystniej przedstawia się współdziałanie administracji ze związkami, w 1 sferze socjalnej. W tych sprawach organizacje zawodowe są zwykle bardzo aktywne, wymuszając tym pozytywną postawę u . swego partnera. W większości przedsiębiorstw wszystkie problemy socjalne konsultowane były ze związkowcami, Tylko, w pięciu kontrolowanych zakładach tego typu decyzje, w wyniku różnych niedopatrzeń. podejmowane były bez konsultacji. Administracja gospodarcza nie stwarza też co wynika z . anaiiz NIK — odpowiednich warunków do pełnienia przez związki; ich funkcji kontrolnych. W 80 proc. skontrolowanych przedsiębiorstw statuty oraz regulaminy kontroli wewnętrznej uchwalone zostały jeszcze przed zarejestrowaniem związku. W dokumentach tych nie. uwzględnia się udziału ruchu zawodowego .w inspekcjach. Szćzegól-nie-niepokoić może fakt, że również regulaminy przyjęte po zarejestrowaniu niektórych, związków nie uwzględniały ich roli w kontrolach wewnątrzzakładowych. Kontrolerzy NIK. dopatrzyli się ; także wielu innych uchybień. Izba uważa, iż konieczne lest współdziałanie organów założycielskich z zakładami, aby prawidłowo stosować zapisy ustńwy. W br. NIK ponowi kontrole przestrzegania przez administrację zapisów ustawowych. Następnie członkowie komitetu wysłuchali informacji o stanie i rozwoju ilościowym ruchu zawodowego. Obecnie do związków zgłosiło akces ponad 5,7 min i osób,; zrzeszonych w ponad 25 tys. organizacjach zakładowych. Jednakże w ostatnich miesiącach w sposób widoczny spadła dynamika przyrostu związkowych szeregów. , Tłumaczy się to faktem, iż w pierwszej fazie do ruchu przystąpili ludzie prz/Itftnani o potrzebie jego istnieiła, natomiast obecnie trzeba „walczyć” o tych (D) DOKOŃCZENIE NA STR. 2 Sprzeczne doniesienia z Haiti Upadek dyktatury Duvaliera? G wałtowne wystąpienia ludności WASZYNGTON. MADRYT (PAP). W powodzi sprzecznych informacji na temat : sytuacji w Haiti, wydaje się, że zbliża się kres krwawej „dożywotniej” (w myśl ubiegłorocznego referendum) dyktatury Jeana Claude’a Duvaliera. w tym jednym z najbiedniejszych krajów świata. Podczas gdy , rząd Stanów Zjednoczonych ogłosił w piątek rano oficjalnie, ustami rzecznika Białego Domu Larry’ego Speaksa, że Duyąlier , uciekł kraju wraz z rodziną i kilkuz dziesięciu najbliższymi współpracownikami, oficjalna rozgłośnia rządowa „Radio National” nadaje. — na przemian z utworami muzyki ludowej — nagrane wystąpienie dyktatora, w którym zapewnia on, iż nadal krzepko dzierży władzę. Równocześnie z sąsiedniej Republiki Dominikańskiej napływają informacje, że całe Haiti ogarnęła fala wystąpień ludowych, które w głównych ośrodkach miejskich usiłują zdławić oddziały elitarnych „antyterrorystycznych”, formacji „Lampart”. Amerykanie pierwsi zaczęli rozpowszechniać informacje c obaleniu , dyktatury, ucieczce dyktatora za granicę i objęciu władzy przez kilkuosobową juntę wojskową. Rzecznik Departamentu Stanu Larry Speakes poinformował, że raport w tej sprawie złożył prezydentowi R. Reaganowi adm J. Poindexter, doradca ds. bezpieczeństwa narodowego. Jednak Speakes następnie przyznał.. że nie otrzymał potwierdzenia pierwszych informacji że obecnie napływają „sprzeczne doniesienia” o sytuacji na Haiti Z kolei .rozgłośnie radiowe stolicy Haiti, Port-au-Prince, zapewniają, że pałac prezydencki z którego od 28 lat sprawuje rządy dynastia DuvaUerowj jest otoczony przez wojsko i panuję tam spokój. Znajdują również 'potwierdzenie doniesienia, że rozszerza się zakręs wystąpień ludowych, które nabierają gdzieniegdzie charakteru insurekcji, . pomimo ogłoszonego przez wadze 30-dniowego ątanu wyjątkowego i sprzecznych informacji na temat powstania tymczasowej junty wojskowo-cy wilnej i ucieczki Duvaliera. Jean Claude Duvalier, znany jako „baby Doc” sprawuje tyrąńskie rządy na Haiti od 1971 roku, . kiedy to . objął sukcesję po ojcu. Francois, zwanym „papa Doc” (objął on. władzę na Haiti w 1957 r.). Haiti jest jednym z najuboższych krajów Ameryki Łacińskiej. Średnia wieku nie, przekracza 47 lat, o roczne dochody ludności UNESCO szacuje na ok. 20 doi. per capita. W sytuacji rosnących zaburzeń w sąsiednim kraju prezydent Dominikany, Salvador Jorge Blanco, zarządził blokadę granicy z Haiti. Obserwatorzy porównują tuację na Haiti, z sytuacją, syw jakiej znalazła się w lipcu 197£ roku dyktatura Anastasio Sornozy w Nikaragui,, oraz z upadkiem reżimu generała Marcosa Pereza Jimeneza w Wenezueli w styczniu 1958 r. Zdaniem komentatorów, chociaż nie jest do końca pewne, czy Duvalier nadal przebywa w (C) DOKOŃCZENIE NA STR. 6 Buty i ekonomia i mgr. Waldemarem Półtorakiem 0 SypJK dyrektora do spraw ekonomicznych ZflvlA kombinatu „Radoskór” <P) — Co czwarta Polka, statystycznie biorąc, chodzi w bucikach „Radoskoi-u”.... — Nasze wielozakładowe przedsiębiorstwo jest największym w kraju producentem obuwia damskiego. 7,5 min palto tegoroczny plan. Potwierdzając fakt, że co czwarta Polka chodzi w bucikach naszej firmy informuję, iż obuwie ze znakiem „Radoskóru” zdobyło trwałą pozycję w Związku Radzieckim, a także w Anglii, RFN, Kanadzie, , Australii, Beglii, Holandii. %v krąjaćh skapdyna wskich. W ub. roku do krajów II obszaru płatniczego wyeksportowaliśmy ponad milion par obuwiia.' Ale jeszcze, większy kóntrákf, bo wyrażający się 1,5 min par, podpisany został na rok bieżący. Jest to największy eksportowy sukces ..Radoskóru”' w 40-leciu :powojennym. — Ale także, jak sądzę, »gromny wysiłek całej załogi od konstruktorów, poprzez technologów, do wysoko kwalifikowanych robotników... — Nie mogę pominąć rozlicznych kontaktów naszych technologów i konstruktorów z liczącymi się firmami obuwniczymi na Zachodzie. Aby stawić .czoło najnowszym kanonom mody na tamtejszym rynku, musieliśmy błysnąć interesującymi wzorami i krótkimi soriam! — Rozwijając ten kierunek gospodarki „Radoskór” zapewnia sobie środki dewizowe niezbędne na modernizację parku maszynowego... — Całych ciągów ' technologicznych) Środki- dewizowe pozwalają również mi uzupełnianie potrzeb . materiałowych 'dc produkcji skóro 1 ■: obuwia. 'Świat żąda coraz bardziej 'wyszukanych, ale ' praktycznych i 'estétycznie wykonanych bucików Chcąc • dorównać śćymagańion musimy usilnie wprowadza: modernizację parku maszynowego, zadbać” o iejfśzą organizację stanowisk v pracy; maksymalnie podnieść na wyż<C-r DOKOŃCZENIE NA STR. S EWG-RWPG Komisja europejska gotowa do rozmów BRUKSELA (PAP). Rzecznik komisji europejskiej poinformował w piątek o przekazaniu rumuńskiemu ambasadorowi w Belgii. Julianowi Vacafelowi. odpowiedzi . komisarza ds. zagranicznych EWG. Willy, de Clercqa na lisi sekretarza 'generalnego RWPG Wiaczesława Syczowa. List wyraża gotowość komisji europejskiej do podjęcia rozmów na „formalnych temat • ustanowienia stosunków” RWPG, Jest to odpowiedź’ na z list Syczowa z czerwca ub. roku, który zawierał Zaproszenie do rozmów między obu ugrupowaniami gospodarczymi. List Willy de Clercqa; stwierdza: „Podzielamy dążenie pana Syczowa do ustanowienia oficjalnych stosunków z jego organizacją... Jesteśmy gotowi do podjęcia, rozmów w sprawie osiągnięeia tego celu'.’. Niemniej EWG stoi nadal na stanowisku, że sprawy handlu muszą zostać wyłączone z ewentualnego porozumienia RWPG i pozostawione do urez gulowania w dwustronnych umowach między poszczególnymi krajami członkowskimi obu ugrupowań. (W) 500 osób zamorflowsnycli „Unita5’ sprawcą masakry w Angoli ze LIZBONA (PAP). W Luandzie źródeł oficjalnych poinformowano w czwartek o masakrze 500 osób w miejscowości Chicomba (ok. 200 km na północny-wschód od Lubango, stolicy prowincji Huila), dokonanej przez terrorystów z wywrotowego ugrupowania „Unita”. 43 dalsze osoby odniosły obrażenia. Źródła angolskie zaznaczają, że sterroryzowana przez kontr<D) DOKOŃCZENIE NA STR. 6 Uroczystości żałobne w Houston po tragicznej śmierci załogi „Ghallengera” Poszukiwania szczątków wahadłowca na Atlantyku WASZYNGTON (PAP). W godzinach wieczornych czasu polskiego 31 stycznia w ośrodku lotów załogowych im. Johnsona w Houston odbyły się uroczystości żałobne po tragiczne; śmierci siedmioosobowej załóg: amerykańskiego promu kosmicznego „Challenger”. Wziął w nich udział prezydent USA —Ronald Reagan oraz przedstawi, ciele państw, których obywatele uczestniczyli w lotach na pokładzie , amerykańskich wahadłowców. Oddając hołd astronautom R Reagan zapowiedział kontynuację amerykańskiego programu kosmicznego, zmierzającego rn in. do umieszczenia na orbicie okołoziemskiej stałych stacji załogowych. Krajowy Urząd A- eronautki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA) — powiedział prezydent — musi nadal przeć naprzód z programem kosmicznym, który będzie efektywny bezpieczny i wydajny, lecz także śmiały i pełen zaangażowania. Pamięć siedmiorga bohaterów „Challengers” uczcimy sięgijąc po ńowe ;; ; jeszcze większe, sukcesy...' . ‘ ,. Przemp w.iepie prezydenta mężna uznać :..zä potwierjdzenie,, zasadniczych dotychczasowych kierunków amerykańskiej .ekspansji w ■ kosmos, a ewentualne korekty,, jńkie wprowadzi1 się po wtorkowej tragedii,:' będą zapewne niewielkie. Wynika stąd, że władze amerykańskie odrzucają nasilony po eksplozji promu kosmicznego nurt krytyki ostrzegający; przed skutka7 mi zawodności urządzeń, jakie znajdą zastosowanie do budowy technicznej infrastruktury gwiezdnych wojen, (E) DOKOŃCZENIE NA STR. 6 Zginął górnik Zawał w kopalni „Bobrek” Akcja ratownicza trwa w (P) 31 stycznia o godz. 11.55 kopalni „Bobrek” w By7 tomiu nastąpiło silne tąpnięcie. Zniszczeniu uległo ok. 40 m chodnika odstawczego. W zasięgu zawału znalazło się czterech górników. W wyniku natychmiast podjętej akcji ratowniczej spod zawału wydobyto,. nieżyjącego, górnik« Józefa Miskę. Akcja ratownicza prowadzona z dwóch stron w bardzo trudnych warunkach ma na celu dotarcie do pozostałych 3 górników Oprócz ratowników kopalni „Bobrek” biopą w niej Udział zastępy z centralnej i okręgowej stacji ratowniczych Bytomjg i Zabrza. Akcja trwa- (PAPI