Zycie Warszawy, marzec 1987 (XLIV/50-76)
1987-03-01 / nr. 50
NR 50 (13431) Wyd. 2 SOBOTA^—NIEDZIELA, 28 LUTEGO — 1 MARCA 1987 R. DZIŚ STRON 16 CENA 15 ZŁ PL ISSN 0135-943? . - INDEKSU 33059 Drugie posiedzenie Rady Konsultacyjnej Sprostać wyzwaniom XXI wieku (W) 27 lutego odbyło się w Belwederze drugie posiedzenie Rady Konsultacyjnej przy przewodniczącym Rady Państwa. Obrady prowadzi! Wojciech Jaruzelski, Dyskusję poświęćono przede wszystkim omówieniu kluczowych problemów wynikających z prognoz rozwoju kraju z wyzwań cywilizacyjnych stojących przed narodem polskim w perspektywie XXI wieku. Członkowie Rady wcześniej otrzymali materiały analityczne, opracowania naukowe, ekspertyzy przygotowane między innymi przez Komitet Prognozowania Rozwoju Kraju — Polska 2000. Wprowadzeniem do dyskusji były na posiedzeniu także wypowiedzi członków Rady Konsultacyjnej, prof. prof. Kazimierza Secomskiego, Jana Karola Kostrzewskiego i Antoniego Rajkięwicza, którzy bliżej naświetlili zawarte w materiałach informacje dotyczące zwłaszcza obecnego stanu i prognoz demograficznych, zagrożeń socjalnych społeczeństwa polskiego oraz szans i możliwości jego rozwoju. Z zainteresowaniem Rady spotkały się ujęte w prognozach dane dotyczące wzrostu liczby i zmian w strukturze ludności w Polsce na tle prognozy ONZ dla wszystkich krajów europejskich w latach 1990, 1995 i 2000 i w związku z tym — głównie konsekwencje społeczno-ekonomiczne. Wymiana poglądów w tych sprawach była żywa i trwała wiele godzin. W toku dyskusji wypowiedziano wiele zbieżnych i zróżnicowanych opinii. Rada rozpatrzyła kierunki polityki społecznej, zwłaszcza w dziedzinie poprawy stanu zdrowotności w naszym kraju, akcentując przede wszystkim potrzebę zwiększenia skuteczności działań służących zwalczaniu przejawów patologii społecznych, jak alkoholizmu i narkomanii. Mówiono z dużą troską o szeroko rozpowszechnionym paleniu tytoniu. Poruszano problem budownictwa mieszkaniowego, pod kątem konieczności jego przyspieszenia, podniesienia, jakości, a także uwzględnienia szczególnych potrzeb ludzi starych, niepefnosprawnvch oraz dzieci. Mówiono o wspólnocie i o zintegrowaniu opiekuńczych wysiłków państwa oraz społeczeństwa socjalistycznego i różnych organizacji społecznych na rzecz potrzeb w dziedzinie ochron} zdrowia oraz w zwalczaniu dotkliwych zagrożeń społecznych Sprostanie wyzwaniom przyszłości, — .tę tezę często podnoszono na posiedzeniu — zależy od trafnego wyboru priorytetów rozwojowych, , zwłaszcza że występuje bardzo wiele potrzeb wymagających .rozwiązania. »Chodzi przede wszystkim o zahamowani j przezwyciężenie zjawisk niekorzystnych w gospodarce i naszym życiu społecznym. W uruchamianiu wszystkich sił społecznych w Polsce sprawą o pierwszoplanowym znaczeniu. jest podnoszenie jakości j wydajności pracy, tworzenie warunków zapewniających samowystarczalność żywnościową kraju, oehrona środowiska naturalnego. W realizacji tych zadań szczególne znaczenie mieć będzie rozwój procesu porozumienia narodowego, demokratyzacji, optymalnego wykorzystania najzdolniejszych kadr. Wspólny by] też pogląd' członków Rady co dó konieczności umacniania roli: rodziny . w kształtowaniu postaw obywatelskich, jak również szeroko pojętej kultury, w; tym także kultury współżycia obywateli. W dyskusji podjęto także wiele, innych problemów uznanych przez członków Rady za istotne i związanych z tematyką posiedzenia. Przewodniczący' Rady Państwa . zapow odział, że na jednym z najbliższych posiedzeń Bidy przedstawi sposoby rozwiązania niektórych spraw poruszonych na obecnym posiedzeniu a sprzyjających budowaniu porozumienia narodowego. Rada omawiała tematykę swych kolejnych spotkań oraz UŚ-taliła tryb reagowania na li(A) DOKOŃCZENIE NA SIR. 2 Moim zdaniem Dr Kazimierz Dz-enia — demograf ruizmem jest dziś twierdzić, że procesy demograficzne silnie wpływają na decyzje polityczne, wybory społeczne i gospodarcze — i odwrotnie. Wzmożone ostatnie zainteresowanie zjawiskumi demograficznymi odczytuję właśnie jako cechą charakterystyczną obecne; sytuacji, kiedy u progu XXI wieku i jako państwo, i jako każda pojedyncza rodzina stoimy przed ważnymi decyzjami które przesądzą o naszej przyszłości. Co wynika z wizji demograficznej dla. politycznych i społecznych celów strategii rozwoju? Moim zdaniem, mamy dziś do Czynienia z trudnym i kryzysogennym splotem dwóch zjawisk: Z jednej strony Polsk-a wkroczyła w okres przyspieszonego starzenia się społeczeństwa, co stanowić będzie czynnik hamujący rozwój gospodarczy. Ż drugie;, — do bram szkół, wyższych uczelni i fabryk puka kolejny wyż demograficzny pilnie wymagający rzenia prawidłowych stwowarunków nauki, pracy, startu życiowego. Odpowiednie •wczesne rozpoznanie tych zjawisk pozwala na wybór takich dróg rozwoju, które umożliwią zneutralizowanie dolegliwych skulkóio migracji i przemian struktury ludności. Myślę przede wszystkim o trzech zadaniach rangi strategicznej. Po pierwsze — o obowiązku polepszenia jakości warunków życia i pracy ludności, jej stanu zdrowia. Po drugie — o wybudowaniu dosta tecznej liczby mieszkań. Po trzecie wreszcie — o wyprodukowaniu odpowiedniej ilości żywności i artykułów przemysłowych, zaspokajających elementarne potrzeby społeczne. demografowie mogą jedynie radzić i ostrzegać. O sposobach wykonania tych zadań zadecydować musi samo społeczeństwo, T Plenum Narodowej Rady Kultury Rozwijać się w spokoju (P) (Obsługa własna). Naro dowa Rada Kultury na obradach plenarnych 27 lutego zajęła się kwestią edukacji kulturalnej społeczeństwa. Prawie godzinny referat sekretarza KC PZPR. Andrzeja Wasilewskiego, był w tej dziedzinie pierwszą i jak na razie jedyną próbą przestawienia sposobu myślenia o sprawach kultury1 w ogóle (tezy referatu — sir. 2). Istotnie dłużej nie możną trwać w ' bezruchu, podtrzymywać sztuczne podziały, obnosić urażone ambicje i obrażone twarze, bo skutek jest taki, że życje polityczne wraca do zdrowia a kultura nadal chronią.' zamiast w sockbju się rozwijać. Reformą, ogarniająca naszą gospodarkę, musi się również ' ńa sferę rozciągnąć polityki kulturalnej i metodyki jej -upowszećhniąnia. Kulturze wyznacza się bardzo eksponowane miejsce. To ona przecież czyni każdego z nas człowiekiem. Nie można jednak- .i jej wartości przekazywać ludziom do tego nie przygotowanym, nie można też używać w tym celu metod" z przeszłej epoki, gdy nad nami aż się roi od satelitów telewizyjnych a domach coraz więcej magnetow widów -Mówił o tyrn przewodniczący Radiokomitetu. pod któregc kierownictwem programy artystyczne, ostatnimi laty nastawione na zadowalanie gustów średniego odbiorcy, zaczynają się odbijać od dna. Mówił o tym również generał Albin Żyto, podnosząc rolę kultury jako sprawy najwyższej rangi w wychowaniu patriotycznym żołnierzy i wskazując na związki między metodyką edukacji społecznej a efektami tej pracy w wojsku. Nawiązywał dc tego również Włodzimierz Sokorski, przypominając kulturotwórczą- rolę radia i - telewizji w przeszłych latach. Długa i żywa była dyskusja nad referatem. Zgłaszano akceptacje i wyrażano obawy. Czy aby nie przeciąga się zbytnio diagnozowanie? Czy będzie ża co wprowadzać ten (B) DOKOŃCZENIE NA STK. 2 ,Pan iowialski” rozpoczyna XVII Warszawskie Snrtkania Teatralne (P) (Informacja własna). Po dłuższej przerwie do kalendarza stołecznych imprez kulturalnych powróciły popularne Warszawskie Spotkania Teatralne organizowane, teraz pod firmą Teatru Rzeczypospolitej. W sobotę, 2R.II rozpoczyna je na scenie Teatru Dramatycznego zespół łódzkiego Teatru im. S. Jaracza ..Panem Jowialskim" Fredry .w reżyserii Tadeusza Bradeckiego. W niedzielę zaś. 1 marca, na scenie Teatru Kameralnego, rozpoczynają się przedstawienia „Romancy” Jacka Chmielnika w wykonaniu Teatru im. J, Słowackiego z Krakowa. Przegląd najlepszych przedstawień teatralnych minionego roku potrwa w Warszawie do 12 marca, (pa) Fot. Romuald Sakowit (P) Włodzimierz Kwaskowski io ,,Panu Jowialskim" Fredry w reżyserii Tadeusza Bradeckiego Masowe zatrucie saimonelig w Malborku (P) 106 osób zatruło się w Malborku salmonellą po spożyciu sernika orzygotowanego w miejscowej... prywatnej , ciastkarni." W \ szpitalu przebywa i spośród nich (w tym 2 dzieci). RUSW orowadzi dochodzenie w tej sprawie. (PAP) W 15-lecie Starej Prochowni Spowiedź Siemiona (P) (Informacja własna). Teatr Stara Prochownia obchodzi 15-lećię. Powstał z inicjatywy Wojciecha Siemiona w 1972 r. i na trwałe zrósł się z warszawskim ' pejzażem kulturalnym. Z okazji- rocznicy Siemion spotkał się w Starej Prochowni z dziennikarzami, przypominając założenia artystyczne teatru i jego piękny dorobek. W spotkaniu uczestniczył również dyrektor Zbigniew Adriąński; że Stołećżnej Estrady która od początku patronuje działalności artystycznej w Starej Prochowni. Teatr Wojciecha Siemiona ma spore osiągnięcia. Kiedy sięga j się do statystyki, odnotować trzeba w minionym 15-leciu około 2.6 tys. przedstawień w siedzibie i w terenie, udział w festiwalach i liczne występy za granicą oraz około 186 tys; widzów, co przy założonym z góry kameralnym cha(C) DOKOŃCZENIE NA STK. 2 fz SAL KONCERTOWYCH Leif Segerslam z Filharmonią Nadrenii (W) W piątek wieczorem Filharmonia Narodowa gościła Orkiestrę Filharmonii Nadrenii-Palatynatu, zespół, który jako zupełnie w Polsce nie znany, zaskoczył niecodziennymi walorami, stawiającymi go w czołowej grupie orkiestr europejskich. W ub. sezonie słuchaliśmy Filharmoników Monachijskich (dyr. S.. Celibidache), którzy zabłysnęli blaskiem ga(A) DOKOŃCZENIE NA STR. 6 Spotkanie w OKP Obchody Międzynarodowego Roku Pokoju (P) 10 tys. różnorodnych imprez zorganizowała w ub.r. spółdzielczość mieszkaniowa . w związku z Międzynarodowym Rokiem Pokoju 1986 Były to imprezy oświatowe, pogłębiające wiedzę ö zagadnieniach wynikających z -militaryzacji, a także 0 inicjatywach rozbrojeniowych. ruchach ookbjowych na święcie i roli państwa socjalistycznego w działaniach na rzecz ód prężenia; imprezy upamiętńiająće lata wałki; faszyzmem, spotkania 1 pokoleń młodzieży z kombatantami, manifestacje w miejscach pamięci narodowej: imprezy kulturalne i artystyczne służące propagowaniu idei pokoju. Spółdzielczość mieszkaniowa sama jest niejako symbolem pokoju, bo budownictwo służące ludziom jest zaprzeczeniem wojny i nienawiści — mówiono 27.11. podczas spotkania działaczy spółdzielczości, którzy wyróżnili się w organizacjach tych imprez z przedstawicielami kierownictwa Ogólnopolskiego Komitetu Pokoju Najwięcej inicjatyw "spółdzielnie . adresują do dzieci i młodzieży W ramach akcji. „Zwiastuny pokoju” z okazji Dnia Zwycięstwa dzieci wykonały i tys kart pocztowych o tematyce pokojowej, które za pośrednictwem ambasad Przekazane zostały adresatom na całyrii święcie: ponad tysiąc drużyn ze wszystkich województw uczestniczyło- w lowych mistrzów, turnieju. osiedPiłki nożne: ..MimdiaIito-86” - - to tylke przykłady najbardziej masowych imprez. (PAP) Wierzymy, że zwycięży rozsadek Wywiad wiceministra obrony narodowej, szefa sztabu generalnego WP, gen. broni Józefa Użyckiego dla PAP str. 2 Gość „Życia” Historyk i moralista GOLO MANN Totalny pesymizm jest zbrodnią O Zurych, w lutym bok dzwonka stara tabliczka pożółkła i nu zwisklem: Thomas Mann. Solidna, pię trowa kamienica na wysokiej skaroie. jadalni widać Jezio? ro Zuryskje, a w oddań Aloy — drobne płatki śniegu' zamazują widok jak t bajki Wielki oisar;kupił ten dom w ia tach 50-ych. mieszka w nim tylko półtora roku OdÍ'ócz tabliczki i książek, syn Golo Mann. dzisiejsze gospodarz, zachowa! niewiele pamiątek po ojcu. Dc powstającego muzeum Thomasa Manna dodał nawet jego biurko Golo Mann (rocznik 1909) wybitny historyk i filozof, uważany za czołowy autorytet moralny w RFN, w 1933 r. wyemigrował z Niemiec, mieszkał w kilku .krajach, najdłużej w USA, gdzie przez 12 lat wykładał historię na tamtejszych uniwersytetach Tu -w Kilchbergu blisko Zurychu, ■ osiedlił się '-w 19,58 r Jeg.o ' dzieła.- zwłaszcza „Niemiecką historię XIX i XX w ” krytyka stawia za wzór pisarstwa historycznego W uli. roku ukazała sie pierwsza część autobiografii Golo Manna .Wspomnienia i myśli Młodość w Niemczech”, która nieprzerwanie zajmuje czołowe pozycje na listach bestsellerów w RFN i Szwajcarii. — „Golo Mann nie miał innego wyboru, musiał — i to bardzo wcześnie — zdecydować sic na bunt, na życie w opozycji wobec ojca”, pisał o pańskiej autobiografii znany krytyk Marcel Reich Ranie ki, na tamach „Frankfurter Allgemeine Zeitung”- Jaki w istocie wpływ na Pana życie wywarł ojciec? — Ojciec, a w drugiej linii matka należą do tożsamości każdego syna Bardzo oO- dziwialem mojego ojca w dzieciństwie i we wczesne, młodości w moich czasaci" niemieckich. Również balenr się go. miałem zahamowanie wobec niego, było mi nieprzyjemnie być" z nim sam na sam. .Wyłącznie z ojcem jeść kolację — to było straszne Zawsze zapisywałem sobie .tematy do rozmowy. Opowiedziałem to. kiedyś mojemu najmłodszemu bratu. Micha-elowi. Roześmiał się, i Odrzekł: „Ja też '-tak robię” Chodziło o to. żeby nie zapadło to żenujące, paraliżujące milczenie. Ojciec nie wiedział, ,iak bardzo kłopotliwe dla nas było orzebywanie z nim, nie • interesowało go to, był na to zbyt egocentryczny Réich-Ranicki ma rację w swym banalnym stwierdzeniu gdy ojciec ma osobowość twórczą, znaczącą, oddziałuje znacznie silniej na swe' dzieci niż gdyby by] Człowiekiem meznaczącym. albo gdyby syn górował nad ojcem, tak iak Goethe lub Tołstoj, którzy dość wcześnie ooczuli orzewagę nad swymi o i cam My nigdy nie .mieliśmy. takiego uczucia, mogliśmy czuć się jedynie słabsi. Uczynić coś pozytywnego w takiej sytuacji wymagało krytycznego, rozeznania własnych możliwości. Mój brat Klaus podjął duże ryzyko, postanowił zostać powieściopisarzem Ja tego nie chciałem prawdopodobnie nie mam ku temu zdolności. Mogę pisać, mogę opowiadać myśleć, ale nis potrafię Wymyślać. Niekiedy jestem w stanie nadać charakter noweli jakiemuś epizodowi historycznemu. Mój sposób przedstawiania przeszłości przypomina ; może trochę historyczną literaturę narracyjną w angielskim czy we. francuskim stylu — Pana najwybitniejsze prace — z wyjątkiem dwóch — powstąty dopiero po śmierci ojca. (DOKOŃCZENIE NA STR. 71 PO POTOPIE Od naszych speqainych wysłanników ZBIGNIEWA SIWIKA i ZDZISŁAWA KWILECKIECO Nowa Sól, 27 lutego To największa powódź w tym rejonie, od 1903 r. A alamo to ofiar w ludziach nie było Jedyny pacjent, jakiemu musieliśmy udzielić pomocy w szpitalu (zasną! pod wpływem alkoholu w szopie i dopiero nad ranem wyłowiono go z lodowatej wody) został właśnie dziś. zwolniony do domu — wyjaśnia dyrektor Zespołu Opieki Zdrowotnej, Zdzisław Cieślak. W całej Nowej Soli przesiedlono wraz z dobytkiem zaledwie jedną mieszkankę z domu przy ul. Ceglanej’ do jej własnego syna. W domach przy porcie odrzańskim pozalewało piwnice, ale mieszkańcy się nie wyprowadzali, wchodząc do suchych mieszkań po wysokich drewnianych kładkach. Dlaczego więc ci ludzie stoją godzinami na lodowym pustkowiu i płaczą? Dziś, gdy woda już ustąpiła. Przerwany wal w Nowej Soli —- Panie, tu, pod tym lodem, pogrzebany jest cały majątek naszej rodziny starsza kobieta ma oczy pełne łez, — oszczędzaliśmy przez wiele lat z emerytury i renty. Wybudowaliśmy za to' ten domek i założyliśmy hodowlę. Mieliśmy tu 120 nutrii, 5 świnek, kury, kaczki, 3 tony zboża. Wszystko się potopiło. Tylko dom ocalał., Ale to cud Boski, bo stał najbliżej tego miejsca, gdzie wał przerwało. Wszystkie inne kra w puch rozniosła. Rzeczywiście, domek panj Zofii Sobolewskiej stój zupełnie nie naruszony, chociaż znalazł się w samym środku wielkiego strumienia wody i kry, gdy iv czwartek po południu przerwało wał na odcinku 25 metrów, — Rozpędzona kra ścinała Wszystko, co na drodze — drze(DOKONCZENTE NA STR. 4) (P) Tylko ten dom ocalał, (P) Woda przerwała wal na odcinku 25 metrów. Na zarzuty pot! adresem 101? Spokojna reakcja Watykanu Od stet^co' kö'r'óńóńrvdeh'to ZDZISŁAWA MORAWSKIEGO Rzym, 27 łuteg« (P) W 25 godzin po opublikowaniu, informacji na temat wydania przez' władze włoskie nakazów aresztowania finansistów watykańskich: arcybiskupa Paula Marcinkusa i -jego dwóch współpracowników świeckich. Stolica Apostolska . zareagowała na stawiane . jej pracownikom zarzuty w oficjalnym,1 bardzo spokojnym komunikacie,, opublikowanym w piątek. (B) dokończenie na str. e numerze: Chrońmy isie tylko zabytkowe perły -mówi Jerzy Boleslawski Prezydent Warszawy aorusza ważny dla stolicy problem: przywracania wartości użytkowo-estetycznej starym domom domom, które „tyle przeszły i widziały” Widok ze stołecznego ratusza str. 3 Nasze polskie samozaparcie, tak oczywiste w sprawach politycznych i pozytywnie skutkujące, powinno znaleźć swe odniesienie również w gospodarce Nierównowaga Artykuł Artura Badnara — str. 3 Grę robi się asami Prof, Marian Strużycki w rozmowie z Wacławem Oriinem apeluje o stworienśe społecznej atmosfery uznania dla tych, którzy chcą wybić się ponad przeciętność sir 3 Cisze nad Padewskim Ö niezapomnianym - zapomnianym, utalentowanym kompozytorze i skrzypku poległym w Powstaniu Warszawskim, pisze Ewa Spürt sita sir. 5