Zolnai Gyula: Magyar oklevél-szótár – Pótlék a Magyar nyelvtörténeti szótárhoz
N - NÁDLATÁS - NÁDOL - NÁDOLTATÁS - NÁDORESPÁN - NÁDORISPÁN - NÁDRA - NADRÁG - NÁDRESPÁN - NÁDROSPÁN - NAGY
677 NÁDLATÁS-NAGY n NÁDLATÁS, nádoltatás: [<*>]. 1587: Aozelt feyzek nadlatasahoz (OL. Nád. 40). 1700 : Azért szabattatik ára az mecczö késeknek dénár 30, az kapák nádoltatásának dénár 24, l'orasztásának dénár 6 (GazdtörtSzemle 1.86). NÁDOL : ferrum induro ; stáhlen NySz. 1558 : Egy Lemes nadlastul az Ember wasabul ha nadlya, [a kovács] öth kraiczarth wehessen (OL. D. 37006, 1. GazdtörtSzemle VI.137). NÁDOLTATÁS, 1. nádlatás. NÁDORËSPÁN, 1. nádorispán. NÁDORISPÁN, nádorëspán, nádrëspán, nádrospán : comes palatínus NySz. 1504 : Magnifici domini Johannis Nadrespanűy (OL. D. 21243). 1511: En Ferencz Doczy adom emlekezethre hogh en fogattam adnya nadrespan wramnak egh paplanth yllyen ok alath es zerzes alath hogh amynemw perry en welem wagyon dyenesy Thamasnak . . . es az w atthyaffyaynak . . . azth ew kegyelme nadryspan wram weleek megh zerzy (OL. D. 22213, 1. Zolnai: Nyelveml. 196). 1517 : Nadrospan vramnak (OL. D. 36528). 1526 : Nadrespan vramnal tyz ezer foryntba wagjon Debreó vara (uo. 24323, 1. Zolnai: Nyelveml. 257). 1554 : Azon kupát azzonom Czany vramnak ada az öröm mondásáért hogy mykor vramat nadorespana tetek (OL. Nád. 49). NÁDRA ? mádra ? : mátrix, uterus ; gebii.hrmutter [gebarmutter] NySz. (1. jel.) 1469: Michael Madra ]a m. nádra ?] (OL. D. 32365). [Vö. nátrás.] NADRÁG : braccae, caliga, femoralia, subligaculum; hose, kniehose NySz. 1529 : Supicza. Ilaczagha. Nadragh (OL. Nád. 42). 1544: Eg nadragnak ualo posztot (uo. 41). Eg kecczer dolmant Eg kecczer nadragot (uo. 40). Ég nadragnak walo zemest (uo.). 1546 : Nadrag et Korchowagy (uo.). Vöttem uelezt nadragnak (Forrás ?). 1550 : Eg nadragnak ualo oua nirue világos kek poztot (OL. Nád. 42). 1561: Egi komonj [igy ?], nadrag, sarw chwha (OL. L. III. 16. 17). 1668 : Egy aba nadragh (OL. UC. 1/21). [Vö. fél-, szűrnadrág.] nadrág-kötő: [periscelis]; hosenband, hosennestel BM. 1533: Vitte due Cristophori Comitis cum Nadraghkewtheiv ex thafota (OL. Nád. 49). agy 678 NÁDRËSPÁN, 1. nádorispán. NÁDROSPÁN, 1. nádorispán. NAGY : 1) magnus, ingens, grandis, vastus ; gross NySz. (1. jel.). 1055 : Exinde mortis uasarakuta rea ac postea nogu azah feherea (Pannh. Tih. 1/1). 1199 : Duos pulsatores videlicet Nogy et Kysed (Veszpr. 16, Vespr. Eccl.). 1221: Bissenos de iVo^holm (Pannh. 4/B). 1223/1359: Usque fagos que dicuntur Nogebik (Zirnmermann-Werner 1.28). 1252 : Ad locum qui uocatur Nogkez (OL. D. 369). 1256 : Ao^kechkes, hn. (ErdMúzLÍfc., 1. Wenzel VII.430). 1257 : Hinc exit virgultum ad locum qui Nogseel dicitur (Múz.). 1262 : Ante siluam, que wlgariter Nogsum uocatur (HazaiOkm. VI.111 és Wenzel XI.519). 1265: Ad magnum portum wlgariter Sven Nogrexy appellatum (OL. D. 582, 1. HazaiOkl. 44). In uallem unam, que MO^uelg uocatur (HazaiOkm. VII.102). 1265/1358 : Prati Nogietb. wlgo vocati (uo. V.37). 1269 : In valle Ao^uelg uocata (Körmend III/2, Pezye 90). In alio loco qui dicitur JVo^teluk sunt octo iugera terrarum arabilinm wlgariter labasleg iacencia (uo.). 1272: Vineam suam Nogscelev vocatam (ZalaOkl. 1.69). 1275: In silua Nogerdev uocata OL. D. 908). 1294: A parte septemtrionali fluuius Nogsed dictus (Veszpr. 10, Palaznak). In loco Nogzyl dicto (uo.). 1297 : Magnum pomerium Noygkert [így] dictum (Múz. Justh, 1. HazaiOkm. VI.423). 1312/1372 : Stagnum magnum Nagthow vocatum (Zala-Okl. 1.142). 1313 : Hereditatem nostram sitam circa morosium nomine nogXote. wocatam (MonStrig. 11.677). 1317 : In loco nog zeek dicto fenetum (OL. D. 1892). 1319: iVo<7filpus Kysebfilpus [helynevek] (uo. 1964, 1. AnjouOkm. 1.516). 1319/1332 : Vna via que vocatur Noghwt (OL. D. 33572). 1320: Terram wo^utalia uocatam (Múz. Hanvay). 1323: Possessiones Noghermen et Kyusermen vocatas in Comitatu de Karaso (Múz. Kisfaludy). 1326 : Iungit montem Nogh Gyúr nominatum (Lelesz Met. Abaúj 10). In médium quorundam duorum lacuum Hozyothou et Noghthon nuncupatorum (Múz. Kapy). Ad médium quorundam duorum lacuum Hozyoutow et Nogtow nuncupatorum (Lelesz Met. Szatmár 31). 1334: Iuxta ipsum liuuium a parte occidentis ante NoghyA assignata (Múz.). 1336: Iuxta locum eundo Nogmege nominatum (uo.). 1343 : A parte cuiusdam piscine Nogthow vocate (OL. D. 31244). Quandam magnam viam atrakyno^wth vocatam (uo. 3573). Versus occidentem ad Nogrew (Körmend III/2, Seregélyes 104). 1347 : Nicolao dicto Nogh (Károlyi-Okl. 1.172). 1349 : Ad locum Acéluk dictum (OL. I). 4044). 1351 : Tres Jnsulas Kenche Sykus et Nogyerdew nominatas (uo. 4193). 1353 : Possessionem AV/korongh (AnjouOkm. VI.74). 1354: Molendini Nogmolan dicti (Múz.). 1358 : Michael dictus Nogh (ZichyOkm. III.108). Cuiusdam terre Naghfalufeuld vocate (OL. D. 4778). Possessionibus Nogeer Gyozegh (Forrás ?). Duas sessiones lehen vocatas in eadem possessione jVo<?mihal existentes (OL. I). 4715). 1360 : A parte septemtrionali fluuius NogseA dictus (Veszpr. 10, Palaznak). 1364: Ad magnam viam peruenissent que Kurmendyno^uth vocaretur (Veszpr. Iiegn. Met. 11). 1365 : Medietas Silue wlgariter Nogbyk nominate (Körmend 1/9, Saah 59). 1366 : Quendam transitum Nogrew vocatum (OL. D. 5437). 1368: Siluam eorum Noghe rdew vocatam (Múz. Kapy). De villa Aojbarath (Pannh. 4/D). 1375 : Prope villám Nogfalu (Múz.). 1384 : In villa Ára<?falou vocata (Körmend, Heim 320). 1385 : Prope siluam vngarice Nogereztwyn vocitatam habentur Jugera terrarum sex (Veszpr. 6, Gyulakeszi). Quandam viam Kwzepno^wth vocatam i Körmend, Heim 332). 1390: In vertice montis Noghberch appellati (Lelesz Met. Mármaros 41). 1391: Montis excelsi Nogheg vocati (OL. D. 31113). 1397/1416 : Peruenissent ad vnum Sork vocatum piscine Nogy, a A (Múz. Jankowich). 1400 : Quinquaginta florenos lego et committo ecclesie sancte crucis de iVo<?kallo (Hazai-Okl. 330). 1408 : Fluuium seu Riuulum iVa^kadarch alio nomine Wyzeskadarch appellatum (Múz.). Piscinas Andrasweyzehele Sarnyak Nagsar (uo.). 1409 : Ad quendam montem magnum ATo^malgardia vocatum (OL. D. 30414). 1411: Insulis Danubii videlicet Nagzigeth et Zathonzigeth vocatis (Múz.). 1412 : Castrum nostrum Nagliwar vocatum (uo.). 1415 : Alterius laci iVfi^halasto vocati (OL. D. 30771). 1417 : Possessionum iYa</tarkan, Agaar Sarkan Leanwar (Lelesz Introd. P/2). 1420 : Duas vineas vnam Nogzexüe aliam Simonzeuley vocitatas (Veszpr. Regn. F/112). 1421: In quadam magna Silua Nag Bykes vocata (Lelesz Met. Ung 46). 1427: Quasdam possessiones Nagh\ak cum pertinentiis, Palatha, Mezewheges (SztárayOkl. 11.253). 1429 : Molendinum najmalom nominatum (Pannh. Tih. 18/1). 1431 : Siluam maiorem sew permissorium jVa<7falwerdeye alio nomine Monyorosdhege nuncupatam (Veszpr. 12, Nagypécsöl). Vineam suam totalem in territorio Nogmus&y in Beregihago habitam et existentem (KárolyiOkl. II. 141). 1451: Vnum pratum Naghreth vocatum (OL. D. 14498). 1459 : Ad facies fenilium in territorio Naghnyarasthaya (Lelesz Beros. VII.26). NaghanAreasnehaza, hn. (OL. D. 15334). 1462: Naghmezew, hn.