Zycie Warszawy, grudzień 1969 (XXVI/286-312)
1969-12-03 / nr. 288
Str- 2 Bazy USA w Wietnamie pod ogniem partyzantów Zintnowojenne oświadczenie Lairda PARYŻ, LONDYN (PAP). Siły wyzwoleńcze Wietnamu południowego wzmogły operacje zaczepne przeciwko wojskom amerykańskim sajgońskim w wielu rejonach i kraju. Artyleria partyzancka ostrzelała pociskami rakietowymi i moździerzowymi 15 obiektów oraz pozycji wojsk amerykańskich i reżimowych. Doszło także do kilku bezpośrednich starć między oddziałami wyzwoleńczymi a ugrupowaniami agresora. Oświadczenie Lairda WASZYNGTON (PAP). Sekretarz obrony USA, Laird przedsta* uiając kongresmenom zasady polityki „Wietnamizacji” oświadczył, iż „może ona doprowadzić do militarnego zwycięstwa”. Zapytany czy przewiduje możliwość reeskalacji wojny w wypadku, gdyby wietnamizacja nic dala oczekiwanych rezultatów, Laird odpowiedział, iż nie wykluczyłby całkowicie takiej możliwości. Na pytanie dotyczące ewentualnego użycia broni atomowej w Wietnamie, sekretarz obrony udzielił następującej „Nie przewidywałbym odpowiedzi: użycia tej broni w Wietnamie, ale nie wykluczam innych akcji, które okazać się mogą konieczne”. (A) Konsekwencje My Lai WASZYNGTON (PAP). Jak donosi z Waszyngtonu korespondent AFP. koła administracji zaczynają obawiać się konsekwencji, jakie masakra w My Lai może pociągnąć dla wietnamskiej polityki Nixona. Reakcja społeczeństwa na coraz dokładniejsze szczegóły wydarzeń z marca 1968 r. niepokoi polityków, którzy zdają sobie sprawę z ogromnego znaczenia opinii publicznej. Sprawa My Lai otworzyła ludziom oczy na pewien aspekt działań wojennych, którego sobie nie uświadamiali, a mianowicie, że w Wietnamie Amerykanie stosują trudne do wyobrażenia metody gwałtu, i że zrezygnowali z wszelkich reguł obowiązujących dotychczas podczas prowadzenia wojny. Odraza i przerażenie społeczeństwa amerykańskiego mogą jeszcze bardziej pogorszyć stosunek „milczącej większości’5 dc wietnamskiej polityki Nixona. /Bl List radzieckich działaczy społecznych MOSKWA (PAP). Grupa znanych radzieckich działaczy społecznych, między innymi pisarz Szołochow, kompozytor Szostakowicz i akademik Niesmiejanow, ogłosiła w imieniu Radzieckiego Komitetu Obrońców' Pokoju list, w którym stwierdza w związku z masakrą w My Lai, że soldateska amerykańska kroczy śladami hitlerowskich zbrodniarzy wojennych. Autorzy listu żądają, aby na ławie oskarżonych, obok porucznika Calleya, zasiedli również ci, których rozkazy wykonują mordercy południowowietnamskiej ludności. Radzieccy obrońcy pokoju — podkreśla list — domagają się położenia kresu agresji oraz bezzwłocznego i bez żadnych warunków wycofania wojsk USA i ich krajów satelickich z Wietnamu liwienia południowego oraz umożludności wietnamskiej, by mogła sama decydować o swych losach. Soldateska amerykańska zniszczyła dziesiątki południowowietnamskich wsi. Barbarzyńskie zamordowanie ponad 500 kobiet, starców i dzieci w My Lai przypomina pod względem okrucieństwa zbrodnie hitlerowskich faszystów. Obernie każdy uczciwy człowiek zdaje sobie sorawe — czytamy dalej — że zbrodnicza wojna, jaką imperialiści amerykańscy prowadza przeciw narodowi wietnamskiemu z zastosowaniem broni chemicznej i bakteriologicznej oraz barbsrzvńskich metod zaetadv ludności cywilnej, stanowi laskowe pogwałcenie wszystkich no’-m prawa miedzvuarodowego i ludzkiej moralności. (P) Kompromis w Hadze (DOKOŃCZENIE ZE STR. 1) dawniej stamtąd odwołanych, Znaczną część wydatków na utrzymanie tych wojsk ma pokryć yes' Z apelami o wzrost potencjału militarnego bloku wystąpili w przededniu sesji sekretarz generalny NATO Brosio, dowódca naczelny zjednoczonych sił zbrojnych NATO w Europie, amerykański gen. Goodpaster i dowódca naczelny analogicznych sił w północnej strefie Europy, generał brytyjski Walker. Ten ostatni szczególnie ostro krytykował „apatię polityczną” w bloku atlantyckim i dążenie niektórych krajów NATO do zredukowania swego „wkładu’» militarnego do tego bloku. Tuż przed sesją niektórzy prowodyrzy NATO, w szczególności Brosio, złożyli oświadczenia, w których usiłowali wypaczyć sens propozycji państw — stron Układu Warszawskiego na temat zwołania ogólnoeuropejskiej konferencji d/s bezpieczeństwa współpracy w Europie. Jak z tei go widać, dążą oni do wywarcia presji na te kraje NATO, które uważają za rzecz potrzebną pozytywne rozpatrzenie idei wysuniętej przez państwa socjalistyczne. (W) Mniejsze poparcie dla NATO w krajach członkowskich WASZYNGTON (PAP). „New York Times“ z 30 listopada opublikował wyniki badań przeprowadzonych przez swych korespondentów w krajach atlantyckich na temat stanowiska tamtejszych społeczeństw i rządów wobec NATO. Wyniki te podsumował dr Middleton w korespondencji z Brukseli, pisząc m. in., że w wielu krajach członkowskich poparcie ze strony miejscowych społeczeństw dla NATO zmniejszyło się zdecydowanie, zaś postawę przeciętnego obywatela w tej kwestii cechują obojętność i apatia. Poparcie dla NATO ze strony rządów państw członkowskich jest mniej entuzjastyczne niż dawniej. Jednocześnie politycy i kola oficjalne dają wyraz rosnącemu zaniepokojeniu z powodu utrzymujących się wysokich wydatków wojskowych. Middleton stwierdza dalej, że ogólnie biorąc, sprawozdania nadesłane przez korespondentów „New York Times” świadczą, Iż NATO „stoi w obliczu niepewnej przyszłości”. Koncepcja utworzenia w ramach NATO grupy europejskiej zyskuje poparcie w krajach bezpośrednio zainteresowanych, natomiast kraje położone na peryferiach rejonu NATO krytykują tę koncepcję, kwestionują jej użyteczność i wyrażają obawy, mogłoby to przyspieszyć wycofaiż nie wojsk amerykańskich z Europy. Dla Turcji, Grecji i Portugalii propozycją ta zdaje się wskazywać na tendencje do spychania na dalszy pian ich interesów, faworyzowania zaś interesów Europy zachodniej. (B) Trwajq strajki we Włoszech RZYM (PAP). 5 min robotników w licznych miastach Włoch kontynuuje walkę strajkową, domagając się zawarcia nowych zbiorowych umów o pracę. W poniedziałek w Neapolu pracownicy przemysłu metalowego sektora państwowego i prywatnego przeprowadzili strajk. Zaprotestowali m. in. przeciwko aresztowaniu jednego z terenowych działaczy Zw. Zaw. Metalowców, Mario de Roza. Nie ustają również strajki robotników przemysłowego rejonu Porto Torres na Sardynii. Kontynuują również 48-godzinny strajk pracownicy central telefonicznych, domagając się podwyżki płac 1 rozszerzenia uprawnień *w. zaw. (B) - -....... . - ZA GRANICĄ ^ ZA GRANICA #ZA GRANICA # ZA GRANICA ŹA GRANICA^ ZA GRANICA Polscy uczestnicy francuskiego ruchu oporu za konferencją europejską PARYŻ (PAP). W stolicy Francji odbyło się walne zebranie paryskiego okręgu Związku Uczestników Polskiego Ruchu Oporu we Francji — ZUPRO. Obradom przewodniczył prezes, dr T. Jaroszewski. Prezes T. Jaroszewski wręczył odznaczenia wielu członkom ZUPRO. Wśród odznaczonych znaleźli się kierownik Konsulatu Generalnego PRL w Paryżu, konsul J. Łukomski i kierownik stacji PAN w Paryżu, prof, dr F. Widv-Wirski, Na zakończenie obrad uczestnicy walnego zgromadzenia ZUPRO Uchwalili rezolucję, która głosi m. in.: My, byli kombatanci i uczestnicy polskiego ruchu oporu w« Francji, zebrani na walnym zgromadzeniu 29 listopada 1969, solidaryzujemy się z ideą zwołania konferencji w sprawie bezpieczeństwa europejskiego w Helsinkach, Rezolucja wzywa dalej organizacje społeczne i kombatanckie, jak również intelektualistów w Europie do aktywnego działania na rzecz doprowadzenia do konferencji bezpieczeństwa europejskiego w Helsinkach. (P) Prowokacje Tel Awiwu wobec Jordanii Szczegóły sobotniej akcji żołnierzy ZR A Kair mediatorem między Arabią a Jemenem? KAIR (PAP). Dziennik „Al Ahram“ informuje, że rząd ZRA rozważa możliwość podjęcia inicjatywy dyplomatycznej w sprawie położenia kresu walkom jakie toczą się między wojskami Arabii Saudyjskiej i Jemenu południowego na granicy między obu krajami. Dziennik dodaje, że rząć egipski bada obecnie różne możliwości rozwiązania problemu zwłaszcza projekt mediacji oraz że nawiązał kontakty w tej sprawię z niektórymi krajami arabskimi. (A) KAIR dańskiej (PAP). Na izraelsko-jor linii przerwania ognia doszło do kolejnych incydentów zbrojnych sprowokowanych przea wojska okupanta. Rzecznik armii fordańskiej poinformował, że wojska izraelskie znajdujące się w Sununa, na okupowanych syryjskich wzgórzach Golan dwukrotnie ostrzelały we wtorek pozycje jordańskie — o godz. 7.05 oraz 7.4; czasu warszawskiego. Wojska jor dańskie odpowiedziały ogniem Strzelanina trwała 65 minut. Pc stronie jordańskiej nie było strat W poniedziałek o godz. 13.45 soldateska izraelska zaatakowała broni maszynowej pozycje jordańi skie w rejonie Um-Szurat. O godz. 19.20 wojska izraelskie otworzyły ogień artyleryjski na pozycje jordańskie w rejonie Tel Madrasa. Agresorzy użyli pocisków „ziemia — ziemia”. Doszło do wymiany strzałów. Jak stwierdzi! rzecznik wojskowy w Ammanic, strona jordańska nie poniosła żadnych strat. (A) KAIR (PAP). Rzecznik dowództwa palestyńskiej walki zbrojne, podał do wiadomości, że wielu żołnierzy izraelskich zostało zabitych lub rannych w czasie ataku przeprowadzonego w niedzielę wieczorem przez komandosów „Ał-Assifa” na pozycje izraelskie na północ od Tel Abu-Sus oraz w rejonie Maoz Haim w północnej części doliny Jordanu. Dwie izraelskie pozycje wojskowe zostały zniszczone przez partyzantów, którzy użyli rakiet oraz innej broni. Jednostki „Al-Assifa” zaatakowały również patrol izraelski na wschód od Kfar Rupin (północna cześć doliny Jordanu) oraz siedzibę dowództwa nieprzyjacielskiego w rolet El-Hamra (środkowa cześć doliny Jordanu). Rzecznik dowództwa palestyńskiej walkj zbrojnej podał również, że w czasie 478 operacji bojowych przeprowadzonych w listopadzie przez partyzantów podległych dowództwu zniszczono 25J izraelskich pojazdów wojskowych, SO stanowisk artyleryjskich oraz gniazd karabinów maszynowych 130 obozów wojskowych, 60 budynków oraz 40 mostów. (A) Brawurowa akcja ZRA KAIR (PAP). Wtorkowy „Al Ahram” zamieszcza wypowiedź dowódcy żołnierzy egipskich, którzy w ub. sobotę przeprowadzili zwycięską akcję na pozycje wojsk izraelskich w rejonie El-Szatt. Oficer stwierdza, źe nieprzyjaciel poniósł znaczne straty, które propaganda izraelska celowo ukrywa bądź też zaniża, obawiając się wpływu psychologiczego owej akcji na żołnierzy Izraela. Jednostka egipska była zwykłym oddziałem piechoty stacjonującym na froncie wzdłuż Kanału Suesklego. kołnierze nie przechodzili specjalnego przeszkolenia przewidzianego dla komandosów. Mimo to akcja przeprowadzona w trudnych warunkach zakończyła się całkowitym powodzeniem. Jej uczestnicy wykazali zdecydowanie i sprawność podobnie jak na poligonie ćwiczebnym. „Al Ahram’» pisze, że Izraelczycy dostrzegli lądujących żołnierzy arabskich dopiero w ostatniej chwili. Otworzyli oni ogień w kierunku ostatniej lądującej lodź! ale żołnierze egipscy, którzy wylądowali wcześniej zniszczyli gniazda ogniowe przeciwnika. Część żołnierzy okupacyjnych wojsk izraelskich została zabita przez własnych kolegów'. Wśród Izraelczyków' panowało bowiem zamieszanie i nie orientowali się oni w sytuacji. Niektórzy z żołnierzy egipskich otrzymali zadanie zniszczenia izraelskich czołgów. Podkładali oni pod wozy bojowe specjalny typ ładunku wybuchowego. W jednym z izraelskich czołgów zaczęły wkrótce eksplodować rakiety. Załoga poniosła śmierć na miejscu, Dopiero po wykonaniu zadania bojowego przez Egipcjan i ich powrocie do baz lotnictwo izraelskie zaczęło zrzucać nad terenem walki rakiety oświetlające. (P) W ONZ NOWY JORK (PAP). W specjalnym komitecie politycznym Zgrowadzenia Ogólnego NZ w dalszym ciągu trw?a dyskusja na temat problemu pomocy dla uchodźców palestyńskich. Większość zabierających głos poddała ostrej krytyce politykę Izraela zmierzającą do zaostrzenia sytuacji na Bliskim Wschodzie i stworzenia przeszkód na drodze do sprawiedliwego rozwiązania problemu uchodźców. Ponad 3 min DWT na eksport Podniesienie bandery radzieckiej na M/S „Róża Luksemburg” — w Gdańsku (B) We wtorek w Stoczni Gdańskiej im. Lenina podniesiona została bandera ZSRR na drobnicowcu 12.5Ó0 DWT „Róża Luksemburg“. W uroczystości wziął udział: członek Biura Politycznego KC, I sekretarz KW PZPR w Gdańsku — S. Kociołek. Obecni byli: konsul generalny ZSRR na Wybrzeżu — I. Borisow i konsul NRD w Gdańsku — H. Ackermann. Podniesienie bandery na M/S „Róża Luksemburg” było końcowym akcentem obchodów 20-lecia eksportu polskich statków do Zw. Radzieckiego. Uroczystość połączona była z jednoczesnym przekazaniem przez polski przemysł okrętowy symbolicznej 3- milionowej tony na eksport. 20- letni dorobek eksportowy polskich stoczni zamknie się do końca br. liczbą 733 statków, o łącznej nośności ponad 3.304 tys. nwT. Statki towarowe ł rybackie 50 różnych typów zbudowane w stoczniach Gdańska, Gdyni i Szczecina pływają pod banderami 22 państw. Dla największego naszego odbiorcy — ZSRR zbu dowaliśmy 514 statków o nośności ponad 2.600 tys. DWT. Pozostali odbiorcy to: m. in. Brazylia, Meksyk, CSRS, Kuba, ZRAV Norwegia, Szwajcaria, Turcja, Iran, Francja, W. Brjr lania, Rumunia, Ghana, Libia, Kuwejt, Irlandia. Polski przemysł okrętowy dostarczył światowej flocie szereg rzadkich, o wysokim standardzie jednostek morskich, jak przemysłowe bazy-przetwórnie, trawiery-zamrażalnie, trawleryprzetwórnie, drewnowce, statki naukowo-badawcze i drobnicowce. Eksport polskich statków odegrał poważną rolę w rozbudowie flot niektórych krajów: we flocie radzieckiej co 5 statystyczny statek pochodzi z Polski, w kubańskiej — co siódmy. Statki z Polski tworzą również prawie połowę tonażu floty czechosłowackiej. Zbudowany w Pol see masowiec M/S „Azteca” jest flagowym statkiem bandery meksykańskiej; również we flocie irańskiej zbudowany u nas drobnicowiec M/S „Arya Dad” pełni zaszczytną funkcję statku flagowego. Dostarczone przez polski przemysł okrętowy, według koncepcji FAO, 33 kutry dla Libii położyły podwaliny pod nowoczesną flotyllę rybacką tego rozwijającego się kraju Afryki. Wreszcie zbudowane w Polsce statki naukowo-badawcze uczestniczą w szerokim programie badań kosmicznych Zw. Radzieckiego, Trawlery a Polski należą do największych i najnowocześniejszych w wielkich flotyllach rybackich Francji i W. Brytanii. Największy udział w eksporcie polskich statków ma Stocznia Gdańska im. Lenina. M/S „Róża Luksemburg” Jest 515 jednostką tej stoczni, a zarazem 430 statkiem na eksport. Jeszcze w br. Stocznia im. Lenina osiągnie 2 min DWT zbudowanego tonażu dla ZSRR. W swojej specjalności — budowie jednostek rybackich, Stocznia Gdańska dzierży prymat w świecie. (PAP/ ŻYCIE WARSZAWY Plenum KC Partii Pracy Korei PHENTAN (PAP). Podano tu, że 1 bra. rozpoczęło 6ię w Phenianie, stolicy KRL-D rozszerzone plenum KC Partii Pracy Korei. Na porządku obrad znajdują się następujące sprawy: 1) Umacnianie działalności Związku Socjalistycznej Młodzieży Pracującej KRL-D; 2) 'Umacnianie kierowniczej roił partu xv dziedzinie oświaty; 3) Sprawa zwołania V Zjazdu Partii Pracy Korei. Na temat pierwszego punktu porządku obrad wygłosił przemówienie przewodniczący KC Związku Socjalistycznej Młodzieży Fraculącej Ki Czuen oraz zabierali głos liczni uczestnicy plenum. Obrady plenum trwają. (B) Z udziałem „Mazowsza" 4 bm. galowy wieczór UNICEF PARYŻ (PAP). 4 bm. w Theatre de France odbędzie się pod honorowym protektoratem małżonki prezydenta Francji, pani Claude Pompidou, galowy wieczór zorganizowany przez Międzynarodowy Fundusz Pomocy Dzieciom (UNICEF). W wieczorze weźmie także udział Państwowy Zespół Pieśni i Tańca „Mazowsze”, który przybył do Paryża i odbył pierwsze próby w Theatre de France. Występ „Mazowsza” zainauguruje drugą część uroczystego wieczoru UNICEF, transmitowanego przez Interwizję i Eurowizję. W trakcie wieczoru wystąpią artyści z Argentyny, Austrii, Belgii, Brazylii, Francji Hiszpanii, Jugosławii, Kanady Monako, NRF, Rumunii, St, Zjednoczonych. W. Brytanii, Zw. Radzieckiego. M.in. telewidzowie będą mogli zobaczyć i usłyszeć Mario del Monaco oraz zespó! baletowy opery gruzińskiej. (P) - ' ................ <W> NR 288 8 GRUDNIA 1969 R. W Pradze o stosunkach Polska - NRF (Od stałego korespondenta) Praga, 2 grudnia (P) Po próbach uregulowania stosunków państw socjalistycznych z NRF, m. in. o polskich propozycjach i stanowisku nowych władz bońskich, społeczeństwo czechosłowackie .było informowane poprzez liczne doniesienia ageńcyjne. Odnotować należy więc i obszerniejszy artykuł poświęcony tej sprawie jaki zamieszcza wtorkowa „Mlada Fronta”. Arnost Pr a żak, autor artykułu zatytułowanego „Posunięcia w dwóch kierunkach”, stwierdza na wstępie, że rząd Brandta uważa poprawę stosunków z państwami socjalistycznymi za jeden z podstawowych problemów wł całym kompleksie zagranicznej polityki NRF. „Mlada Fronta” przypomina odpowiedź NRF na notę radziecką z 12 września br. w sprawie dwustronnych rozmów, uważając ii dotyczyć one będą przede wszystkim sprawy wzajemnego nieużycia siły, bowiem jeśli chodzi o normalizację stosunków to ZSRR nawiązał już stosunki dyplomatyczne z NRF w okresie rządowi Adenauera. Następnie autor przechodzi do problemu stosunków polsko-NRF-owskich i przypomLna, że na Zachodzie czynione są obecnie spekulacje, czy rozmowy między Polską a NRF przebiegać będą ku zadowoleniu obu stron, wówczas, czy nastąpi szybkie naa wiązanie stosunków dyplomatycznych. Autor podkreśla, że podstawowym problemem jest tu uznanie przez NRF granicy na Odrze i Nysie. Dla Polski jest to problem z punktu widzenia politycznego i moralnego — podstawowy. Ale „międzynarodowy, prawny charakter problemu stwarza określone komplikacje. Granica na Odrze i Nysie jest wspólną granicą Polski i NRD, rząd NRD zagwarantował ją umową jako definitywną. W tym powiązaniu trzeba rozumieć polskie postulaty tak, że federalny rząd musi uznać następstwa drugiej wojny światowej”, a w tych ramach także — jak pisze „Mlada Fronta” — „uznanie za nieważne układu monachijskiego od samego początku”. Autor uważa, że objaw pozytywny dla przyszłości polsko-NRF-owskich rozmów, że — ja.k to podkreśla m. in. zachodnioniemiecka prasa — rząd polski zgodził się aby „Życie Warszawy” opublikowało wywiad z kanclerzem Brandtem. Powołując się na opinię kół rządowych NRF A. Prażak stwierdza, że proces polepszenia stosunków NRF z europejskimi państwami socjalistycznymi będzie trwać jeszcze długo. Niemniej rząd federalny swym podpisem pod układem o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej oczyścił atmosferę do przyszłych rokowań ze Zw. Radzieckim i Polską. „Przebieg i wyniki tych dwustronnych rokowań (zakładając, że do tych dwustronnych rokowań dojdzie) pozwolą lepiej ocenić możliwości dalszych poważnych rokowań między NRF a innymi państwami Układu Warszawskiego, które by okazały zainteresowanie dialogiem z Bonn”. Na zakończenie autor wraca raz jeszcze do sprawy układu monachijskiego podkreślając, że jego unieważnienie jest dla Czechosłowacji snrawą niezwykłej wagi. „Jest logiczne, że każda nowa inicjatywa rządu Brandta W tym kierunku znajdzie w Pradze pozytywny oddźwięk. Z naszej strony mówiono już oficjalnie, że kompleks prawnych i gospodarczych problemów, związanych z rokowaniami o całkowitym anulowaniu układu monachijskiego od samego jego początku, z pewnością nie stanowiłby przeszkody nie do pokonania w osiągnięciu wzajemnego porozumienia”, MAREK DUNIN-WĄSOWICZ Na drodze do przezwyciężenia trudności (Od stałego korespondenta) Praga, 2 grudnia du (P) Niedavyne exposć rząRepubliki czeskiej, wygłoszone przez premiera J. Kempnego na posiedzeniu Czeskiej _ Rady Narodowej, jest obecnie tematem wielu komentarzy prasowych. „Rude Pravo” ustosunkowuje się — w nawiązaniu do tego oświadczęnią — do niektórych nierealnych w obecnych warunkach CSRS tendencji gospodarczych. Autor komentarza J. Hemer stwierdza, że dziś trzeba tywnie domagać się i swym „aku- działem przyczyniać się do tego, aby gospodarcze centrum zwiększyło swój wpływ i lepiej niż dotychczas wypełniało swoje kierownicze zadania, bowiem inne efektywne możliwości regulowania gospodarką narodową aktualnie nie istnieją”. Warto przypomnieć, że premier Kempny na konferencji prasowej zorganizowanej dla dziennikarzy z państw socjalistycznych położył duży nacisk na rolę centralnego planu i budżetu, na konieczność dokonania eliminacji, a więc wybrania i rozwiązania najważniejszych problemów ekonomicznych. Brak pełnej analizy rozwoju gospodarki narodowej od XIII zjazdu KPCz nie pozwolił jeszcze ha perspektywicz ne g cr przedstawienie p r ogra mu. Rząd czeski przedstawił więc tylko najpilniejsze zadania na dziś, na najbliższą przyszłość. Takim zadaniem jest sprawa planu na rok przyszły. Szerzej omawia ten plan w wywiadzie dla „Lidovej Demokracji” wicepremier czeskiego rządu, prof. A. Cerwinka. Stwierdza, on, że właśnie państwowy plan gospodarczy stanowić będzie głów ne narzędzie dla uregulowania systemu kierowania, wyboru \.łaściwych instrumentów regulujących problemy ekonomiczne, że uwzględniać on musi również konieczność wyrównania bilansu płatniczego w handlu zagranicznym co jest jednym z warunków stabilizacji rynku wewnętrznego. Projekt planu dotarł już do przedsiębiorstw, dając im możność wyjścia z własną inicjatywą. Za kilka dni rząd otrzyma te informacje, przekona się jak poszczególne przedsiębiorstwa zrozumiały intencje i dyrektywy władz państwowych, jak przedstawiają swoje plany. „Nie stwarzamy sobie iluzji — mówił m. in. prof. Cerwinka — że wszędzie w pełni zrozumiano wspólne potrzeby, raczej wprost przeciwnie. Dlatego trzeba się przygotować do dalszej fazy korektury i koordynacji aby postawione cele zostały należycie zabezpieczone”. Wicepremier podkreśli! dalej, że gwarancją wykonania posta-wionych zadań będzie przede wszystkim wykorzystanie istniejących rezerw materiałowych i rezerw tkwiących w wydajności pracy. Rezerwy produkcyjne w czeskiej Republice są, jak wiadomo, poważne: oblicza się, stanowią one wartość 160 miliariż dów koron. Prof. Cerwinka oświadczył, iż rząd spodziewa się, że w wyniku wykorzystania owych rezerw dostawy artykułów na rynek wzrosną o 5,8 proc. w porównaniu do roku ub. Własne źródła uzupełnione zostaną dostawami z zagranicy, szczególnie jeżeli chodzi o artykuły pierwszej potrzeby i surowce — ze Zw. Radzieckiego zgodnie z zawartym niedawno porozumieniem. Umowy handlowe zawarła Czechosłowacja ostatnio i z innymi państwami socjalistycznymi. Prasa przynosi np. informacje o wynikach rozmów gospodarczych z Polską i NRD. Skoncentrowanie uwagi na problemach gospodarczych wypływa także z faktu, że wrogie, antysocjalistyczne i prawicowe siły skierowały swoje wysiłki na obniżenie wydajności pracy, na skomplikowanie i tak trudnej sytuacji ekonomicznej CSRS. Ale i na tym froncie walki ponoszą one porażkę^ Z "dnia tla dzień coraz więcej zakładów 2pi;ący - włącza się do akcji zobowiązań produkcyjnych, podejmuje dodatkową pracę, zwiększa wydajność, poprawia jakość wyrobów. A równolegle i tym społecznym, patriotycznym zrywem, władze państwowe opracowują szereg decyzji i zarządzeń skierowanych przede wszystkim przeciwko bumelantom, spekulantom i innym aspołecznym elementom. Zarządzeń, które — jak to podkreślił premier Kempny — mogą wydawać się biurokratyczne I zbyt rygorystyczne. Ale rozwój wydarzeń u minionym okresie zmusił władze do takiego właśnie postępowania. M. D.-W. W Bratysławie PRAGA (PAP). 2 bm. rozpoczęła się w Bratysławie sesja Słowackiej Rady Narodowej poświęcona omówieniu działalności rządu SRS. Jak stwierdza p. Colotka, poprzez regulację rozwoju płac, udało się przyhamować tendencję inflacyjną, jakkolwiek niebezpieczeństwo to istnieje w dalszym ciągu. Zwłaszcza że dynamika rozwoju płac nie jest jeszcze całkowicie uregulowana i trzeba będzie poświęcić tej Sprawie więcej wszechstronnej uwagi. Rząd przykłada również wielkie znaczenie do likwidacji braku równowagi w budownictwie imvestycyjnym. W połowie bieżącego roku ograniczono rozpoczynanie nowych budów, tak, aby nie zwiększać istniejącego już rozproszenia środków w budownictwie. Mówiąc o wzroście stopy życiowej, P. Colotka stwierdził, że w porównaniu z dwoma ostatnimi latami tempo konsumpcji - indvwidualnej wzrostu ulegnie zahamowaniu, jednakże będzie ono oparte na solidnych podstawach. Słowacka Rada Narodowa przyjęła uchwałę, w której unieważniła wszystkie przyjęte w minionym roku, zwłaszcza w sieroniu 1968 r. dokumenty, wyrażające prawicow'y oportunizm, bądź politycznie niesłuszne. (P) Masakra w Song My Pytania bez odpowiedzi (Od stałego korespondenta) Nowy Jork, 2 grudnia (P) Niewątpliwie nie ma już siły, która potrafiłaby zatuszować czy przytłumić rozgłos, jakiego nabrała sprawa masakry w Song My, a także w My Lai. Od ponad tygodnia sprawa ta znajduje się na czołowych stronach większości amerykańskich dzienników. Komisje Kongresu prowadzą śledztwo mające na celu ustalenie faktów, jakie wydarzyły się przed przeszło półtora rokiem w Wietnamie. Prokuratura wojskowa zapowiada proces niektórych uczestników masakry. Dzienniki niemal każdego dnia przynoszą wypowiedzi żołnierzy, którzy sami uczestniczyli w barbarzyńskim akcie zabijania wietnamskich chłopów lub znają przebieg wydarzeń z opowiadań kolegów Zapowiada się Jednak na to, *« cała góra politycaaio-spolecana Stanów Zjednoczonych kierująca polityką wietnamską, dowodzącą armiami amerykańskimi w Wietnamie, prowadząca odpowiednią kampanie propagandową wokół całej wojny, z łatwością zrzuci z siebie odpowiedzialność za to 1 inne morderstwa, a karę poniosą oficerowie i podoficerowie najniższych szczebli. Kara ta nie sięgnie już wyżej porucznika, gdy) twierdzi sie publicznie, że dowódca oddz.alu, który mordowa! w Song My, kpt. Medina nie wydal rozkazu zabijania cywilnej ludności. Nie stwierdzono zresztą, by tego rodzaju rozkazy wydawali i niżsi stopniem oficerowie czy podoficerowie. dni W ciągu kilku minionych wielokrotnie rozmawiałem z Amerykanami o mordzie w Song My. Nie z politykami, oficjalnymi przedstawicielami administracji cży dziennikarzami, a z najzwyklejszymi, najprzeciętniejszymi mieszkańcami Nowego Jorku. Ludzie ci zadają sobie mnóstwo pytań, na które nie znajdują odpowiedzi w oficjalnej propagandzie i w wystąpieniach polityków. Pytanie pierwsze brzmi: — dlaczego przez 20 miesięcy ukrywano całą prawdę chociaż była ona niewątpliwie od dłuższego czasu znana już nie tylko dowództwu wojskowemu, ale i administracji cywilnej? Ujawniło się bowiem obecnie, że pierwsze śledztwo w sprawie Song My przeprowadzono już w maju 1968 roku. W tej sprawie słyszy się w Nowym Jorku różne najfantastyczniejsze i niemożliwe do sprawdzenia pogłoski. Ludzie opowiadają np., że sprawa wydobyta została na światło dzienne przez wywiad cywilny, który w ten sposób zemścił się na armii za słynną sprawę „zielonych beretów”. Oczywiście nie mam pojęcia czy jest to prawda. Ale wynika stąd, że amerykańskie społeczeństwa nie wierzy w intencje politycznego i wojskowego kierownictwa kraju, nie wierzy, że sprawę mordu ujawniono by „oczyścić się z popełnionych win” i zapobiec tego rodzaju mordom na przyszłość. Przeciętny Amerj'kanin skłonny Jest raczej w fakcie ujawnienia masakry dostrzegać przejaw jakichś zakulisowych rozgrywek sil, które pragną się nawzajem zą wszelką cenę skompromitować. Pytanie drugie, jakie słyszałem wielokrotnie w amerykańskich środowiskach brzmi: Kto ponosi odpowiedzialność i kogo należy ukarać? Naczelny dowódca wojsk amerykańskich w Wietnamie w czasie kiedy popełniono mord, gen. Westmoreland, obecny szef sztabu armii, jest obecnie również „wstrząśnięty” i wyznaczył oraz nadzoruje pracą komisji powołanej do badania przebiegu wydarzeń w Song My. A przecież w kwietniu ubiegłego roku tenże Westmoreland otrzymywał co dzienne raporty o przebiegu walk, był najwyższym dowódcą na polu walki w Wietnamie i musiał znać przebieg wydarzeń bez żadnych specjalnych komisji. Czy nie ponosi on żadnej odpowiedzialności — pytają więc Amerykanie? Nie wszyscy Amerykanie mają wątpliwości, o jakich pisałem powyżej. W niedzielę, 30 listopada, wysłuchałem telewizyjnego wywiadu udzielanego przez Georga Wallace’a, b. kandydata na stanowisko prezydenta USA. Wallace powróci! właśnie z Wietnamu, gdzie konferował z wojskowymi dowódcami. Ten czołowy przedstawiciel najbardziej reakcyjnych grup w USA nie zajmował się „szczegółami” takimi jak wieś Song My. Powrócił natomiast z globalną koncepcją zakończenia wojny. „Wojnę tę należy rozstrzygnąć na polu walki. Należy ją militarnie wygrać — powiedział — 1 możemy to zrobić w ciągu roku. Tego zdania są wojskowi eksperci. Wszelkie rokowania przeciągną wojnę na lata”. Reakcje, z jakimi stykamy sie teraz na każdym kroku w Stanach dowodzą jednak, że Wallace i jemu podobni należą do znikomej mniejszości. Opinia amerykańska naprawdę interesuje się sprawą Song My i osobiście nie mam wątpliwości, że opinia ta chciałaby znaleźć szczerze odpowiedzi na pytania dotyczące masakry i na szereg innych pytań, które nasuwa przeciętnemu Amerykaninowi wojna w Wietnamie. STANISŁAW GLĄBIttSKJ Aresztowanie aktorów we Włoszech za obrazę moralności RZYM (PAP). Policja włoska aresztowała 16 aktorów (10 mężczyzn i 6 kobiet) pod zarzutem obrazy moralności publicznej. W poniedziałek wieczorem w jednej z sal wykładowych uniwersytetu rzymskiego wystawiali oni sztukę nudystyczną. Wśród widzów znajdowało się kilka tysięcy studentów. Policja wtargnęła na salę. i przerwała przedstawienie. (A) Wybuch gazu w kopalni węgierskiej BUDAPESZT (PAP). Agencjs MTI Informuje, te w Jednej 5 kopalń węgla w mieście Komie w południowych Węgrzech nastąpił wybuch gazu, w wyniku którego zginęło 3 górników, U odniosło ciężkie rany 1 zostało przewiezionych do szpitala, zaś 7 udzielono pierwszej pomocy no miejscu. w Obecnie prowadzona jest akcjo celu uratowania 4 dalszych górników, którzy nadal pozostała pod ziemią odcięci od świata. (A) Współpraca gospodarcza ZSRR - CSRS PRAGA (PAP). Od 26 listopada do 2 bm. obradowała w Pradze radziecko-czechosłowacka międzynarodowa komisja do spraw współpracy gospodarczej l naukowo-technicznej. Komisja rozpatrzyła sprawy związane z organizacją pracy związanej z wykonaniem zadań ustalonych w czasie rozmów delegacji partyjno-państwowych zw. Radzieckiego * Czechosłowacji, które odbyły się w październiku br. w Moskwie, i uchwal 23 sesji RWPG. Komisja postanowiła opracować program roboczy dalszego rozwoju specjalizacji i kooperacji produkcji w niektórych gałęziach prz.emysłu budowy maszyn i przemysłu chemicznego ZSRR i CSRS. Ustalono tryb i terminy przygotowania propozycji dotyczących rozszerzenia współpracy obu krajów w dziedzinie budowy w Czechosłowacji elektrowni atomowych, zwiększenia udziału Zw. Radzieckiego w budowie metra w Pradze oraz rozwoju współpracy w produkcji artykułów masowego spożycia. Podjęto również niezbędne uchwaly dotyczące wzajemnych dostaw artykułów ! koordynacji planów gospodarczych w ZSRR I CSRS. Obrady komisji toczyły *lę w przyjacielskiej, rzeczowej atmosferze i w duchu całkowitego wzajemnego zrozumienia. (P) M. Caprara usunięty z WłPK RZYM (PAP). Deoutowany komunistyczny M. Caprara został usunięty z szeregów WłPK za działalność sprzeczną z polityką partii. M. Caprara przesłał ostatnio do kierownictwa partii list, w którym solidaryzuje się z wydawanym wbrew decyzji partii pismem „II Manifesto” i grupą współpracowników tego pisma, którzy ostatnlo również zostali usunięci z szeregów partyjnych (P) Aresztowanie zbrodniarza wojennego w NRF BONN (PAP). Jak donosi monachijski korespondent ADN, ujawnio-no obecnie, że zbrodniarz wojenny, który ma na sumieniu tysiące ofiar, ppłk Wilhelm Radtke, był do niedawna dowódcą zachodnioniemieckiej Jednostki ochrony pogranicza w Nabburgu (palatynat Reński). W czasie okupacji hitlerowskiej na Ukrainie Radtke dowodził jednostką hitlerowskiej żandarmerii potowej, wchodzącej w skład pierwszej dywizji piechoty SA i współuczestniczył w wymordowaniu tysięcy Żydów na Ukrainie. Został on aresztowany 10 lipca br., ale ten fakt dotychczas ufcrzymywano w tajemnicy. (P) Pożar w domu starców w Kanadzie NOWY JORK (PAP). W miejscowości Notre-Dame-du-Lac położonej na północno-wschód od Quebec wybuchł we wtorek pożar w domu starców, który zamieszkiwało 75 pensjonariuszy, m. m. kalek, lub osób nie mogących się poruszać bez pomocy. Pożar opanowano. Według pierwszych doniesień, doliczono się zaledwie 20 osób, los reszty jest jeszcze nieznany." (P)