Żołnierz Wolności, wrzesień 1969 (XX/206-231)
1969-09-19 / nr. 222
TOWARZYSZE dokończenie ze str. 1 BRONI nia osadników wojskowych na te grupy kombatantów, które dotychczas ze wspomnianych uprawnień i ulg korzystać nie mogły. Przyznały wreszcie — co ze zrozumiałych względów jest szczególnie ważne — wszystkim zbowidowcom, dotychczas nie uprawnionym, prawo do bezpłatnego leczenia w placówkach społecznej służby zdrowia. Rzecz jasna, załatwienie tych — 1 wielu innych - spraw kombatanckich stało się możliwe jedynie dzięki serdecznemu stosunkowi do postulatów Związku ze strony najwyższych władz partyjnych i państwowych, a także ze strony władz terenowych, organizacji młodzieżowych, społecznych, zawodowych. Jednym słowem ZBoWiD dopomógł wielu ludziom w zdobyciu pełnego zaufania do Polski Ludowej, przekonał tysiące byłych żołnierzy I partyzantów, ich rodziny — w tym również środowiska młodzieży — że ojczyzna zawsze pamięta o swoich obrońcach. Stworzone zostały warunki, w których — jak to określił Prezes ZG ZBoWiD Mieczysław Moczar — „każdy, kto walczył o Polskę, nie powinien być osamotniony, w jego życiowych kłopotach nie powinien pozostać sam". ZBoWiD prowadzi także — w ramach Frontu Jedności Narodu - aktywną działalność ideowo-wychowawczą wśród szerokich kręgów społeczeństwa, szczególnie w środowiskach młodzieży i nauczycielstwa, mającą na celu przekazanie wielkiego, patriotycznego i internacjonalistycznego dorobku Polaków walczących „O wolność Waszą i naszą”. Chodzi o to, by młodzież mogła szeroko czerpać z najlepszych doświadczeń starszego pokolenia, doświadczeń zdobytych zarówno w walce o niepodległość ojczyzny, jak i w pracy dla niej. Związek prowadzi też poważną działalność wydawniczą; zbiera materiały i relacje mające bezcenną wartość dla wyjaśnienia znacznej liczby spraw z niedawnej przeszłości, m. in. dla zdemaskowania wielu zbrodni hitlerowskich popełnionych na naszym i innych narodach Europy. Utrzymuje ożywione kontakty ze środowiskami - szczególnie kombatanckimi — Polonii oraz z bratnimi organizacjami w różnych krajach. Zbowidowcy jednoznacznie potępiają wszelkie akty imperialistycznej agresji — w Wietnamie, na Bliskim Wschodzie i w innych częściach świata, udzielają poparcia krajom i ludom walczącym o wyzwolenie narodowe i społeczne- przeciwstawiają się — i skutecznie demaskują - antypolską działalność międzynarodowych ośrodków imperial.stycznej dywersji. Wreszcie prowadzą szeroką działalność w zakresie ludowej obronności. I na tej m. in. bazie umacniają się ścisłe, serdeczne więzi ideowe i organizacyjne ZBoWiD z ludowym Wojskiem Polskim. Jako nasi najbliżsi towarzysze broni — zbowidowcy działają szerokim frontem w zakresie wyjaśn ania i zaszczepiania społeczeństwu idei ludowej obronności, a także sami — jako doświadczeni, zahartowani w bojach żołnierze i dowódcy — bezpośrednio uczestniczą w jej organizowaniu i umacnianiu. Związek przeprowadził również wspólnie z wojskiem wiele pożytecznych przedsięwzięć. Wspomnimy tu chociażby udaną, mającą szeroki rezonans, akcję poszukiwania synów pułków, w której brała aktywny udział także nasza gazeta. A różne dyskusje prasowe na tematy obronne, w których tak licznie uczestniczy aktyw zbowidowskil A setki i tysiące spotkań działaczy Związku z żołnierzami WP i ich rodzinamiI DO ZBoWiD ^ „r," wych będących w służbie czynnej. Wiadomo nam, że władze Związku wysoko oceniają ich działalność społeczną, szkoleniową, propagandową. Dumni jesteśmy ze ścisłych więzi wojska z kombatantami. Ze swej strony nadal będziemy wnosili odpowiedni wkład w pogłębianie tych więzi, w umacnianie zwartości Związku. Jednocześnie żywimy głębokie przekonanie, że wszyscy zbowidowcy nadal będą doskonalili system obronny Ludowej Rzeczypospolitej. Żołnierze Wojska Polskiego wiedzą doskonale, że na Was, Koledzy Zbowidowcy ojczyzna zawsze może liczyć. Zarówno w czasie pokoju, jak i w godzinie najwyższej próbyl I dlatego chcemy zapewnić, że obradom IV Kongresu ZBoWiD będą towarzyszyły nasze najlepsze życzenia. Owocnych obrad — Towarzysze Broni, aktywni budowniczowie socjalizmu ! POSIEDZENIE RADY NACZELNEJ Związku Bojowników o Wolność i Demokracjo dokończenie ze str. 1 działaczy władz naczelnych organizacji. Zebrani minutą ciszy uczcili pamięć współtowarzyszy lat walki o wolną, socjalistyczną ojczyznę. Następnie sekretarz generalny ZG ZBoWiD — Kazimierz Rusinek w obszernym wystąpieniu omówił węzłowe kierunki działalności Związku w poprzednim okresie, podsumował jego osiągnięcia, a także przedstawił najbardziej aktualne zadania stojące przed organizacją. W ciągu minionych 5 lat — podkreślił on — szeregi Związku wzrosły ze 170 do ponad 300 tys. członków. Nastąpił dalszy i stale postępujący proces przemian ideowo-politycznych rzesz członkowskich. ZBoWiD łączy w swych szeregach patriotów oddanych sprawie socjalizmu, stanowi cząstkę wielkiego i twórczego ruchu społecznego, ujętego w ramy Frontu Jedności Narodu. Umiłowanie Ojczyzny — Polski Ludowej — członkowie Związku łączą z zaufaniem do partii, jako przewodniczki narodu i do władzy ludowej. Wierność Polsce i socjalizmowi jest sprawą godności ZBoWiD-owców, świadectwem integracji szeregów Związku i rękojmią sukcesów ZBoWiD- owskiej organizacji. Mówca wyraził przekonanie, że IV Kongres zapoczątkuje nowy rozdział w życiu i pracy Związku, przyczyni się do jeszcze większego zaktywizowania kół, oddziałów i okręgów, wyzwoli nowe siły i nową energię w tym celu, aby ZBoWiD, jako mocne ogniwo FJN, dobrze służył ojczyźnie. Na zakończenie zastępca sekretarza generalnego ZG ZBoWiD — Henryk Matysiak poinformował o sprawach organizacyjnych związanych z IV krajowym Kongresem, Związku. Delegacje zagraniczne na Kongres Do Warszawy przybyli w czwartek goście zagraniczni na IV Kongres ZBoWiD, reprezentujący Międzynarodową Federację Bojowników Ruchu Oporu FIR i zagraniczne związki kombatanckie. Przybyli takie przedstawiciele organizacji polonijnych. Delegacja MIĘDZYNARODOWEJ FEDERACJI BOJOWNIKÓW RUCHU OPORU (FIR) Uczy kilkanaście osób. Znajdują się w niej m. In. prezes FIR — senator Arialdo Danii, wiceprezes FIR, sekretarz generalny Radzieckiego Komitetu Weteranów Wojny — Aleksiej Meresjew. Przybyła do naszej stolicy radziecka delegacja wyzwolicieli obozu hitlerowskiego na Majdanku: w skład delegacji wchodzą: jej przewodniczący, były przedstawiciel w Polsko-Radzieckiej Komisji Specjalnej do Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce — prof. Wiktor Prozorowskij, były dowódca korpusu pancernego, który wyzwolił Majdanek — gen. mjr Wasilij Koszelew, były więzień Majdanka, pracownik związków zawodowych — Nina Baranowa. FEDERACJĘ ZWIĄZKÓW KOMBATANTÓW WOJNY NARODOWO-WYZWOLENCZEJ JUGOSŁAWII (SUBNOK) reprezentują: członek Zarządu Głównego Federacji, prezes Krajowego Związku SUBNOR Bośni-Hercegowiny — Híja Matevic oraz uczestnik ruchu wyzwoleńczego Jugosławii, sekretarz konferencji Związku Komunistów Jugosławii — Belgrad Cukarica — pik Slavko Colic. W skład FRANCUSKIEJ DELEGACJI KRAJOWEGO ZWIĄZKU KOMBATANTÓW REPUBLIKAŃSKICH (ARAC) wchodzą członkowie Zarządu Głównego Związku: Georges Toulza 1 Aime Buix. Na Kongres przybyła też delegacja francuskiej Krajowej Unii Deportowanych do Rawy Ruskiej: Edmond Calmettes i Marcel Guilleux — członkowie Zarządu Głównego Unii. Wśród reprezentantów ORGANIZACJI POLONIJNYCH z Wielkiej Brytanii znajdują się: prezes Zrzeszenia Polonii Brytyjskiej, żołnierz kampanii wrześniowej, jeniec Oflagu Vila Murnau — por. Adam Krajewski, członek Prezydium Zrzeszenia Polonii Brytyjskiej. uczestnik walk wrześniowych, a następnie lotnictwa polskiego na Zachodzie — Zbigniew Sołtysik 1 prezes Stowarzyszenia Odra—Nysa, uczestnik kampanii wrześniowej, więzień hitlerowskich obozów koncentracyjnych — Michał Lang. Z Francji przybył m. in. na Kongres prezes Kola Byłych Żołnierzy Dywizji Pancernej (w Poftigny) — Stefan Barylak. Żołnierzy tej dywizji zamieszkałych w Holandii reprezentują na Kongresie Michał Hachlik, Franciszek Kłak i Stefan Grendel, a belgijskie środowisko byłych żołnierzy pierwszej pancernej — Józef Czech i Wilhelm Kowalski. Ze Szwecji przyjechał marynarz okrętu podwodnego „Żbik”, sekretarz towarzystwa b. marynarzy polskich internowanych w Szwecji „Bratnia Pomoc” — Zdzisław Piechocki. Depesze od Polonii zagranicznej Do Prezydium IV Kongresu ZBoWiD nadeszły liczne depesze od organizacji polonijnych z zagranicy s życzeniami owocnych obrad. Depesze wyrażają pełną solidarność z codzienną działalnością ZBoWiD, zmierzającą do dalszego umocnienia i rozwoju Polski Ludowej. Polonijne organizacje wyrażają także poparcie dla polityki zagranicznej PRL, podkreślają osiągnięcia Polski w ćwierćwieczu władzy ludowej, z których rozsiana po świecie Polonia jest dumna, gdyż sprawiły one, że Polska Jest państwem cenionym i poważanym za granicą. W wielu depeszach organizacje polonijne składają hołd pamięci poległych w walkach z hitleryzmem polskich żołnierzy wałczących na wszystkich frontach 2 wojny światowej oraz pamięci ofiar hitlerowskiego terroru. Każda niemal depesza zawiera ostry protest przeciwko rewizjonistycznej i odwetowej polityce NRF. Podkreślając, że niesie ona groźbę nowego kataklizmu — nasi rodacy z zagranicy stwierdzają, że w miarę swoich możliwości dążyć będą do umacniania pokoju, a także do umacniania zdobyczy narodu polskiego, że stać będą na straży dobrego imienia naszego kraju w świecie. Np. ZRZESZENIE POLONII BRYTYJSKIEJ, pisze m. In.: „Jesteśmy z Wami, bo Jedną gromadę żoln erską tworzymy, którą wy scementowaliście tak mądrze, szczerym podaniem swej ręki żołnierskiej wszystkim Polakom walczącym na wszystkich frontach II wojny światowej”. Natomiast RADA NARODOWA POLAKÓW W BELGII (okręgu Liege) nadesłała depeszę, w której czytamy m. in.: „W całej rozciągłości popieramy polską rację stanu, gwarantującą pokój i bezpieczeństwo w istniejących granicach. W Jo rocznicę tragicznej napaści Niemiec hitlerowskich na Polskę przyrzekamy, że w miarę naszych możliwości dążyć będziemy do tego, by więcej nie byio wojen. Jesteśmy za pokojem”, „Z dumą patrzymy — piszą członkowie STOWARZYSZENIA ODRA - NYSA W WIELKIEJ BRYTANII — na wszechstronny i dynamiczny rozwój życia polskiego w ciągu 25 lat Polski Ludowej. Zdajemy sobie sprawę, że mógł być on osiągnięty jedynie w warunkach sprawiedliwości społecznej opartej o treść socjalistyczną. Polska polityka pokojowego współżycia między narodami znalazła swój wyraz w braterskim ułożeniu stosunków z sąsiadami. Zapewniamy Was, że strzec będziemy dorobku Polski Ludowej, , a wszelkie zakusy zmierzające do zmiany granicy polsko-niemieckiej na Odrze i Nysie spotkają się ze zdecydowanym odporem wszystkich Polaków bez względu na miejsce ich zamieszkania”. Otwarcie muzealnej ekspozycji W WARSZAWSKIEJ CYTADELI Cytadela Warszawska — miejsce męczeństwa kilku pokoleń polskich patriotów i rewolucjonistów — była w czwartek wieczorem widownią niezwykłej uroczystości. W dawnym X Pawilonie, który w świadomości narodu stał się symbolem przemocy i niewoli — przekazana została stała ekspozycja obrazująca dzieje walki o wyzwolenie narodowe i społeczne, ukazująca losy bojowników żyjących ideą rewolucji i w imię tej idei ginących. Poczynając od 1833 r. przez kazamaty Cytadeli Warszawskiej przeszło tysiące więźniów carskich i pruskich. W burżuazyjnei Polsce: Władysław Hibner, Władysław Kniewski, Henryk Rutkowski zamknęli listę straconych na stokach Cytadeli. Na uroczystość otwarcia przybyli członkowie władz naczelnych ZBoWiD z prezesem Rady Naczelnej Józefem Cyrankiewiczem i prezesem ZG Związku — Mieczysławem Moczarem, delegaci przybyli na Kongres ZBoWiD z całego kraju oraz przedstawiciele polonijnych organizacji kombatanckich. Pod Bramą Straceń złożony został wieniec czerwonych kwiatów. Otwarcia muzeum dokonał Józef Cyrankiewicz, który powiedział; — „Znajdujemy się w miejscu uświęconym heroizmem i męczeństwem najlepszych przedstawicieli wszystkich — od Powstania Listopadowego, a więc od 130 przeszło lat — pokoleń polskiego narodu walczącego o narodowe i społeczne wyzwolenie. Tutaj, w Dziesiątym Pawilonie, w jego murach — a dziś także w zgromadzonych tu dokumentach — zaklęta jest i skondensowana najbardziej dramatyczna część historii walk wyzwoleńczych naszego narodu w okresie zaborów, historii polskiego ruchu robotniczego, rewolucyjnej walki polskiej klasy robotniczej — walki najlepszych synów polskich. Z tych cel szło sie albo na śmierć na stokach Cytadeli, albo na katorgę i dalekie zesłanie. Ale naród z niewoli szedł ku wolności. Wraz z innymi — jakże licznymi na naszej ziemi pomnikami walki, heroizmu i męczeństwa — niech to miejsce, X Pawilon, Warszawska Cytadela, sprawia, aby te współczesne i następne pokolenia Polaków we krwi, w sercach 1 umysłach miały jako kanon patriotyczny i polityczny pełne poczucie ceny wolności jaką w walce o nią płaciły pokolenia poprzednie. Aby tym świadomiej, tym żarliwiej dziś i jutro te wolność mądrymi działaniami, umiejętną pracą, socjalistycznym budownictwem naszej ojczyzny — utrwalać, bronić, rozwijać i uczynić tę bezcenną okupioną tyloma ofiarami wolność: wartością nienaruszalną. W tej myśli otwieram wystawę w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej", Przy Bramie Straceń — mocnym światłem płonde znicz i wydobywa z cienia sylwetę obelisku z fragmentem szubienicy, na której ginęli bojownicy o wolność. Na murze w głębi — tablice z nazwiskami straconych i więzionych. Światło załamuje sie na drzewach, które mają tu swoją historie, “bowiem w ich cieniu dokonywano egzekucji. Z głośnika płyną słowa listów i pamiętników więziennych. Trwa niecodzienny teatr wyobraźni przenoszący uczestników uroczystości w atmosferę walki toczonej w tamtych latach, zbLiżająey uczucia, które towarzyszyły czynom takich ludzi, tak Ludwik Waryński. Feliks Dzierżyński. Róża Luksemburg. Stefan Okrzeja, Montwiłł- Mirecki. Zgromadzeni rozpoczynają zwiedzanie ekspozycji mieszczącej się w trzech skrzydłach muzeum. Gromadzona skrzętnie i selekcjonowana od przeszło 10 lat zawiera ponad 1500 dokumentów pisanych i nie mniej ikonograficznych. Najdobitniej jednak odwołują się do uczuć 1 umysłów materialne pamiątki zawarte w celach skazańców. Każda z nich była czyjąś „własnością”, w niej żyli, stąd szid na śmierć lub na Sybir. Pełzną po ścianach światełka świec i lamp naftowych. W ich blasku odczytać można to, co n,a twardym murze wydrapaly niegdyś rece więźniów: „Niech żyje rewolucja”, „Polsko kochana pamiętaj swych synów”. Z KRONIKI DZIAŁALNOŚCI ZBoWiD Wzrost szeregów Rośnie liczba zweryfikowanych członków ZBoWiD. W roku 1965 przyznano prawa członkowskie 20.250 osobom, w 1906 r. — 27.825, w 1967 r. — 27.554, w 1968 r. — 29.437 i w I półroczu br. — 15 042 osobom. Krajowe komisje środowiskowe i problemowe Nie naruszając zasad jednolitość; Związku, istnieją w ZBoWiD-zie krajowe komisje weteranów walk wolnościowych, reprezentujące szczególnie pod względem historycznym zamknięte środowiska, a mianowicie: $ Krajowa Komisja Weteranów Walk Rewolucyjnych, • Krajowa Komisja Weteranów Powstań Śląskich. • Krajowa Komisja Weteranów Powstania Wielkopolskiego, © Krajowa Komisja Weteranów Walki o Wolność Hiszpanii. Komisje te, działając pod egidą Zarządu Głównego, rozwijają w swoich środowiskach kompieksową działalność, zgodną z ogólnymi założeniami Statutu. Komisje problemowe natomiast pomagają Zarządowi Głównemu przy opracowywaniu kierunków i metod działania, w rozwiązywaniu problemów j w realizacji uchwał instancji kierowniczych. Składają się one ze specjalistów — wybitnych społeczników, działaczy i znawców problematyki ZBoWiD. Są to: Główna Komisja Propagandowa, Główna Komisja Współpracy z Młodzieżą, Główna Komisja Historyczna, Główna Komisja Zagraniczna, Główna Komisja Współpracy z Polonią Zagraniczną, Główna Komisja Socjalna i Zdrowia. Główna Komisja Osadnictwa Wojskowego, Główna Komisja do spraw Odszkodowań Niemieckich, Główna Komisja Weryfikacyjna, Główna Komisja Odznaczeniowa, Główna Komisja Weryfikacji Odznaczeń Działalność wydawnicza Bogato przedstawia się praca Głównej Komisji Propagandowej w dziedzinie wydawniczej. Z jej inicjatywy, ukazała się nakładem Wyd MON książka pt. „Z jak Zitadelle”, która przełożona na kilka języków została rozkolportowana za granicą. Komisja pomogła przy wydaniu prac prof. A- Klafkowskiego nt. hitlerowskich. obozów koncentracyjnych i dr. W. Poterańskiego o powstaniu w getcie warszawskim i pomocy udzielanej Żydom przez społeczeństwo polskie. Przy współpracy ZBoWiD ukazały się też m. in. takie wydaw □HORYZONT nictwa jak: „Zbrodnie hitlerowskie w Polsce”, „Oświęcim”, „Razem”, „Karol Świerczewski”, „O działalności i aktualnych zadaniach ZBoWiD”, „Nürnberg 1939 und heute”, „Polska technika w walce z okupantem”, „Warszawskie getto”, „Przeciw wojnie”, „Walka PPR w czasie okupacji a front narodowy”, „Kilka słów w 25-leeie PPR”, „Zbowidowcy”, „Polacy — bojownicy Wielkiego Października”' Dokumenty z lat walki Główna Komisja Historyczna ZBoWiD uzyskała poważne efekty jeśli chodzi o zbieranie nowych materiałów źródłowych dla prac nad historią walk wolnościowych, zwłaszcza w okresie lat 1939—1945. Celem tej pracy jest uratowanie od zapomnienia i przekazanie historii wspomnień osobistych ludzi, którzy brali udział w walkach o wyzwolenie narodowe i społeczne. Wybrano 1611 relacji i wspomnień. Inną formą działalności pionu historycznego jest udział w organizowaniu konferencji i seminariów popularnonaukowych oraz spotkań historyków, poświęconych wybranym zagadnieniom drugiej wojny światowej. Współpraca z młodzieżą Związek czyni wiele, by przekazać młodzieży ładunek patriotyczny zawarty w treściach walk rewolucyjnych i niepodległościowych. Organizuje spotkania z uczestnikami walk, na których młodzież nie tylko uczy się żywo najnowszej historii Polski, ale styka się z wzorcami postaw- Kształtuje to świadomość młodzieży i jej zaangażowanie ideowe na korzyść socjalistycznych treści i przeobrażeń. Weterani powstań We wszystkich okręgach ZBoWiD zrzeszonych jest ponad 13 tys. weteranów Powstania Wielkopolskiego i z górą 4 tys. wdów po nich. W woj. poznańskim stanowią oni ponad 50 procogólnej liczby członków wielkopolskiej organizacji ZBoWiD. Ną szczególne podkreślenie i wdzięczność zasługuje państwowa pomoc, udzielana weteranom w postaci dodatków do rent, a przede wszystkim ostatnie zarządzenie wydane w tym zakresie, przyznające dodatki do rent powstańcom wielkopolskim i wdowom do nich. Jest w Związku 11.378 weteranów Powstań Śląskich oraz 4.556 podopiecznych z tego środowiska. Rząd dwukrotnie podwyższył dodatek do renty dla uczestników Powstań Śląskich oraz dla pozostałych po nich wdów. Obecnie najniższa emerytura wynosi: dla uczestników powstań — 1.600, dla wdów — 1.000 zł. Z tego dobrodziejstwa korzysta ogółem w skali krajowej 9.300 weteranów oraz 5.145 wdów. Dąbrowszczacy Środowisko dąbrowszczaków liczy aktualnie 529 osób. Krajowa Komisja Dąbrowszczaków koncentruje swą działalność na pobudzeniu solidarności z walką ludu hiszpańskiego o demokrację oraz nad organizacją pomocy dla ofiar walki z faszyzmem w Hiszpanii. Stara się też pogłębić wśród społeczeństwa, a zwłaszcza wśród młodzieży wiedzę o udziale ochotników polskich, dąbrowszczaków w bohaterskiej walce ludu hiszpańskiego w obronie republikańskiej Hiszpanii w latach 1936—1939, wiedzę o tym jeszcze jednym postępowym nurcie wśród naszych tradycji patriotycznych i internacjonalistycznych. Osadnicy wojskowi Po III Kongresie ZBoWiD, doprowadzono w ramach społecznej działalności do pozytywnego załatwienia wielu nabrzmiałych spraw z przeszłości. Ukazanie się kilku ważnych dokumentów prawnych usatysfakcjonowało kombatantów z tytułu ich zasług w walce o wyzwolenie narodowe i społeczne oraz zapewniło im lepsze warunki życia. W konsekwencji, coraz więcej osadników wstępuje ostatnio do ZBoWiD i organizacji społeczno - politycznych, uczestniczy w pracy kól LOK, TOS, ORMO j Ochotniczej Straży Pożarnej, jest inicjatorami różnych czynów i zobowiązań społecznych, daje także często przykład wzorowego gospodarowania oraz terminowego wywiązywania się z obowiązkowych świadczeń wobec Państwa. Odznaczenia ZBoWiD czyni starania, aby przyznać odznaczenia osobom, które z różnych przyczyn nie uzyskały żadnych odznaczeń za swą walkę i działalność w latach walk wolnościowych. Zadaniem Głównej Komisji Odznaczeniowej i komisji przy zarządach okręgów jest właśnie opracowanie udokumentowanych wniosków dla przedstawienia Komisji Odznaczeń Państwowych przy Radzie Państwa do rozpatrzenia i idecyzji. W okresie po III Kongresie ZBoWiD, Rada Państwa nadała członkom Związku następujące odznaczenia: Medal „Za Odrę Nysę i Bałtyk” Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 967 4.551 Weryfikacja odznaczeń W okresie sprawozdawczym Prezydium Głównej Komisji Weryfikacji Odznaczeń i jej zespoły rozpatrzyły ponad 13 tys. wniosków, z czego zweryfikowano 9.230 spraw. W wyniku tych prac Ministerstwo Obrony Narodowej wydało legitymacje potwierdzające fakt uzyskania następujących odznaczeń: Krzyż Virtuti Militari (1.347 legitymacji), Krzyż Walecznych (3.605), Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami (652), Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami (2.708) i Brązowy Krzyż Zasługi z, Mieczami (918 legitymacji). Zaświadczenia wydane przez MON są podstawą dla organów rentowych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przy przyznawaniu 25 proc. dodatku do rent osobom odznaczonym Orderem Krzyża Virtuti Militari. Według wykazów, znajdujących się w dokumentach Komisji, w latach okupacji zostało odznaczonych blisko 20 tys. żołnierzy konspiracji. Działalność socjalna Podstawowa działalność ZBoWiD w sprawach rentowych koncentruje się wokół wyjednywania rent wyjątkowych. Akcja ta, prowadzona od szeregu lat, stanowi jedną z najbardziej realnych form niesienia pomocy tym kategoriom członków, którzy są niezdolni do pracy zarobkowej i nie posiadają własnych źródeł utrzymania lub osób zobowiązanych do alimentacji. Wysokość rent wyjątkowych kształtuje się w zasadzie w granicach minimalnych rent ustawowych. Uzupełnienie działalności w zakresie rent stanowią stałe oraz okresowe zasiłki pieniężne. Obejmują one kategorie członków w zaawansowanym wieku, O ciężkim inwalidztwie, o wieloosobowych rodzinach itp. W latach 1966—1968 zasiłki takie przyznano dla 1.179 osób na ogólną kwotę 3.100.000 zł przy średniej wysokości 200—400 zł miesięcznie. Ponad 1500 byłych wojskowych zawodowych uczestników walk narodowowyzwoleńczych okresu I i II wojny światowej, objętych zostało regulacją rent w granicach od 1600 do 2.000 zł a dla wdów — od 1.000 do 1.400 zł. Członkowie ZBoWiD — małorolni chłopi oraz drobni rzemieślnicy, chałupnicy i członkowie ich rodzin korzystają ze świadczeń uspołecznionych zakładów Służby Zdrowia. Do niedawna uprawnienia te uzależnione były od wysokości dochodu (14.520 zł rocznie dla rolników i 750 zł miesięcznie dla rzemieślników). Od połowy 1968 r. ograniczenia w zakresie dochodowości zostały zniesione. (G) Rodzaj odznaczenia Ilość Sztandar Pracy 13 Order Krzyża Grunwaldu II Order Virtuti Militari 143 Order Odrodzenia Polski 10.557 Krzyż Walecznych 649 Krzyż Zasługi 532 Medal „Zasłużonym na Polu Chwały” 141 Śląsk-; Krzyż Powstańczy 636 Wielkopolski Krzyż Powstańczy 1.957 Krzyż Partyzancki 4.010 Medal ,,Za Warszawę 1939 — 1945” 911 Dyskusja o polskim Wrześniu - w telewizji francuskiej PARYŻ (PAP). W środę o godz. 20.30. a więc w czasie kiedv przed telewizorami zasiada ok. 15 milionów Francuzów, telewizja frapou-ska zaprezentowała film J. Bossaka „Wrzesień'’. Po filmie odbyła słe dyskusja. w które.t uczestniczyli ze strony polskiej: gen. bryg. Franciszek Skibiński — wiceprzewodniczący Rady Naczelnej ZBoWiD. Jerzy Putrament — b. ambasador PRL w Paryżu, płk Tadeusz Jędruszczak — szef Wojskowego Instytutu Historycznego, a ze strony francuskiej: J. Ellenstein — historyk prof. Wydziału Humanistycznego w Poitiers, J. B. DuroseUe — historyk, profesor Sorbony. G. Bonnet — minister Spraw Zagranicznych Francji w momencie wybuchu II W'oiny światowej i gen. Stehlin — ówczesny attache wojskowy Francji w Berlinie. Ze strony niemieckiej .‘w- dysk tisj i uczestniczył m. in. profesor historii H. von Krannhals. Kilkakrotnie zabierał również głos b. premier brytyjski, Anthony Eden, z którym realizatbrzv przeprowadzili wywiad, odtworzony w czasie audycji z taśmy filmowej. W trakcie dyskusji mocno zaakcentowano bohaterstwo i odwagę żołnierza i narodu Dolskiego, który w wyniku Dolskich rządów orzedwrześniowych i niedotrzymania przez sojuszników zachodnich podpisanych z Polska układów, znalazł się osamotniony w obliczu nawały hitlerowskiej. Podkreślono, że umożliwiło to Hitlerowi rzucenie na Polskę prawie wszystkich swoich sił. Poruszono także Drobiem strategicznych koncepcji wojskowych ówczesnego dowództwa polskiego. Uczestnicy dyskusji odpowiedzieli również na szereg telefonicznych pytań telewidzów. Dotyczyły one takich kwestii, 1ak odpowiedzialność Francji i Anglii za pozostawieni® Polski w osamotnieniu i możliwości militarne obu tych krajów we wrześniu 1939 r. Wiudummśca zakończenie MIĘDZYNARODOWEGO SYMPOZJUM WĘGLOWEGO W czwartek po południu zakończyło •we prace czterodniowe sympozjum międzynarodowe na temat aktualnej i przyszłej roli węgla w gospodarce, zwłaszcza w energetyce światowej, zorganizowane w Warszawie pod auspicjami Komitetu Węglowego Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ. Uczestniczyło w nim 260 specjalistów z 23 krajów Europy i Innych kontynentów. MINISTER GÓRNICTWA INDII PRZYBYŁ DO POLSKI 18 bm. przybył do Polski na zaproszenie ministra Górnictwa i Energetyki Jana Mitręgi minister Petrochemii, Górnictwa 1 Metali Indii dr Triguna Sen. Celem wizyty jest zapoznanie się z rozwojem polskiego górnictwa, przemysłem budowy maszyn górniczych, poziomem bezpieczeństwa i warunków pracy w polskich kopalniach. W toku wizyty przedyskutowane będą możliwości rozszerzenia współpracy gospodarczej z Indiami w zakresie eksploatacji bogactw naturalnych. MINISTER KOMUNIKACJI FINLANDII W OŚWIĘCIMIU i na Śląsku ./ czwartek, w ostatnim dniu 3-dniowego pobytu w Krakowskiem, minister Komunikacji Finlandii Pavo Aitio zwiedził tereny b. hitlerowskiego obozu masowej zagłady w Oświęcim! u-Brzezince. W tym samym dniu minister przybył na Śląsk, gdzie zapoznał się z pracą i perspektywami rozwojowymi DOKP Katowice. W 50 ROCZNICĘ URODZIN JANKA KRASICKIEGO & okazji 50 rocznicy urodzin Janka Krasickiego szkoła podstawowa nr 33 w Krakowie otrzymała imię tego wybitnego działacza młodzieżowego. Równocześnie drużynie harcerskiej szkoły wręczono sztandar ufundowany przez rodziców i zakłady pracy dzielnicy Zwierzyniec. Uroczystości odbyły się także w innych miastach PolskL 30-MILIONOWA TONA STALI PRZEWALCOWANA W HUCIE IM. LENINA W czwartek w Wydziale Walcowni Wstępnych przewalcowana została w hucie im. Lenina 30-milionowa tona stali. Kombinat wyprodukował już przeszło 20 min. ton blach, w tym 15 min ton gorąco walcowanych, ok. 5 min ton profili drobnych i drutu, blisko 1,5 min ton blach ocynowanych i ocynkowanych. ZŁOTY MEDAL RZĄDU WŁOSKIEGO DLA WYDAWNICTWA ,,OSSOLINEUM0 W Bolonii (Włochy) zakończyła się niedawno wielka międzynarodowa wystawa wydawnictw uniwersyteckich i akademii nauk. Nasi księgarze odnieśli na wystawie wielki sukces. Jury przyznało „Ossolineum” złoty medal ufundowany przez prezydium rządu włoskiego. ZMARŁ STANISŁAW BARTOSIK W Łodzi zmarł Stanisław Bartosik — długoletni działacz ruchu robotniczego, pełniący ostatnio funkcję przewodniczącego Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej. Zmarły odznaczony był Orderem Sztandaru Pracy I klasy. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski i innymi wysokimi odznaczeniami państwowymi. PROPOZYCJE OBCHODU MIĘDZYNARODOWEGO DNIA SOLIDARNOŚCI Z KRAJAMI ARABSKIMI Indyjski Komitet Solidarności Afrykańsko-Azjatyckiej i indyjski Komitet Obrońców Pokoju potępiły izraelską agresjlę na kraje arabskie. Na wspólnym posiedzeniu przedstawicieli obu organizacji wysunięto projekt obchodu w dniu 21 września Międzynarodowego Dnia Solidarności z Narodami Arabskimi. Apel ten skierowano do Światowej Rady Pokoju. VON HASE W LIZBONIE Sekretarz stanu w bońskim Ministerstwie Obrony von Hase udał się w czwartek na zaproszenie portugalskiego ministra obrony z trzydniową wizyta do Lizbony. Przeprowadzi on tam rozmowy na tematy NATO oraz odwiedzi wielką bazę zachodnioniemieckiej Luftwaffe w Portugalii, znajdującą się w miejscowości Beja. „PYŁ KSIĘŻYCOWY” DLA NRF Do Frankfurtu nad Menem przywieziono w czwartek łącznie 116,74 gramów piasku i pyłu księżycowego wartości ponad 460 milionów marek. Te „księżycowe próbki” znajdowały się w bagażu ręcznym dwóch naukowców zachodnioniemieckich, którzy przybyli z USA dwoma różnymi samolotami. Próbki pyłu księżycowego odstąpione zostały przez NASA w celu dokonania dalszych badań materii księżycowej w instytutach chemii i fizyki jądrowej im. Maxa-Plancka w Moguncji i Heidelbergu. WZROST INTERWENCJI FRANCUSKIEJ W CZADZIE Źródła algierskie podają, że nowe posiłki Legii Cudzoziemskiej, w liczbie 130 żołnierzy, skierowano w środę do Czadu. Podkreśla się, że francuska siła interwencyjna w ostatnich dniach stale tam wzrasta. POLSKI DZIEŃ NA TARGACH W ZAGRZEBIU Czwartek byt Polskim Dniem na Międzynarodowych Targach w Zagrzebiu. Na uroczystości przybyli do Zagrzebia: wiceminister Handlu Zagranicznego Marian Dmochowski, wiceprezes Polskiej Izby Handlu Zagranicznego — Wacław Królikowski oraz radca handlowy ambasady polskiej w Belgradzie — Tadeusz Nestorowicz. Stronę jugosłowiańską reprezentował szef Jugosłowiańsko-Polskiej Izby Gospodarczej, wiceminister Handlu Zagranicznego — Dziuka Martynowicz. „KOSMOS-299” NA ORBICIE W czwartek w Związku Radzieckim wystrzelono kolejny sputnik z aparaturą naukową na pokładzie — „Kosnros-299”. Aparatura zainstalowana na pokładzie sputnika stuży do badania przestrzeni kosmicznej. MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA CZERWONEGO KRZYŻA Od 16 do 18 bm. obradowała w Stambule 21 międzynarodowa konferencja Czerwonego Krzyża. Uczestniczyło w niej 97 delegacji stowarzyszeń Czerwonego Krzyża, Czerwonego Półksiężyca, Czerwonego Lwa i Słońca i 87 delegacji rządowych państw — sygnatariuszy Konwencji Genewskiej. Polskiej delegacji rządowej przewodniczył ambasador PRL w Turcji St. Piotrowski, Na wniosek PCK konferencja uchwaliła apel do wszystkich państw o przystąpienie do konwencji o nieprzedawnieniu zbrodni wojennych i zbrodni przeciw ludzkości. WOJSKO PRZECIW DEMONSTRANTOM W ARGENTYNIE W środę w argentyńskich miastach Rosario i Cordoba doszło do potężnych demonstracji. Robotnicy i studenci wyszli na ulice. Skierowano przeciwko nim oddziały policji i wojska. w Rosario wojsko otworzyło ogień do demonstrantów. Zginęły trzy osoby. w tym 12-letni chłopiec.