Zycie Warszawy, październik 1970 (XXVII/234-260)
1970-10-18 / nr. 249
Podróże Tito (P) W pierwszej połowie października prezydent Jugosławii, Józef Broz Titó, złożył oficjalne wizyty w Belgii i Luksemburgu a w drodze powrotnej do Belgradu spotkał się w zamku Roettgen pod Kolonią na kilka godzin z kanclerzem Niemiec zachodnich Brandtem. Dnia 20 bm. Tito wyrusza w kolejną podróż — tym razem do Holandii — po czym spotkać się ma w7 Paryżu z prezydentem Pompidou. Na grudzień zapowiedziana jest oficjalna wizyta Tito we Włoszech. Przy tej okazji prezydent Jugosławii przyjęty będzie przez papieża Pawła Największe zainteresowanie prasy światowej wywołało spotkanie Tito-—Brandt. Zwrócono uwagę, że była to pierwsza wizyta głowy państwa socjalistycznego w NRF. Przypomniano, że stosunki dyplomatyczne między Jugosławią NRF zostały wznowione dopiero w i 1368 roku, po dziesięcioletniej przerwie (Bonn zerwało stosunki w myśl osławionej Hallsteina, gdy Jugosławia doktryny uznała Niemiecką Republikę Demokratyczną). Zauważono, źe rozmowa Tito—Brandt prowadzona była w znacznej mierze w cztery oczy (prezydent Jugosławii mówi po niemiecku). no Tematem rozmowy były zarówzagadnienia międzynarodowe, jak i problemy dwustronnych stosunków między Jugosławią i NRF. Tito i Brandt poparli ideę zwołania konferencji w sprawie bezpieczeństwa europejskiego i wypowiedzieli się za udziałem w konferencji Stanów7 Zjednoczonych oraz Kanady. Tito określił jako ..bardzo ważne” porozumienie pod pisane ostatnio między Moskwą i Bonn i wyraził zadowolenie w związku z przygotowywanym układem między Polską i NRF. Sprawa konferencji poświęconej bezpieczeństwu Europy była niewątpliwie jednym z głównych wątków, poruszanych przez Tito podczas jego kontaktów' z mężami stanu Europy zachodniej. Tak więc na przykład po jego wizycie w Brukseli w7 oficjalnym komunikacie znalazło się następujące sformułowanie: „Konferencja taka. starannie przygotowana i przeprowadzona w atmosferze zwiększonego zaufania, bez wątpienia mogłaby wnieść wkład do rozładowania napięcia i zapewnienia szerszej .współpracy między zainteresowanymi stronami”. Jeśli idzie o stosunki dwustronne Jugosławii z państwami Europy zachodniej, to należy zwrócić uwagę, że terminarz podróży prezydenta Tito uwzględnia wszystkie kraje Wspólnego Rynku, czyli Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. Sześć państw Wspólnego Rynku razem wziętych — to najważniejszy partner handlow7y Jugosławii. Jednakże bilans handlowy Jugosławii z tymi państwami nie jest zrównoważony. Deficyt w handlu z Wspólnym Rynkiem wyniósł w ubiegłym roku około 400 milionów7 dolarów, a w roku bieżącym chyba będzie jeszcze większy. Toteż Jugosławia podejmuje obecnie starania o zwiększenie swego eksportu do państw' Wspólnego Rynku i to z pewnością jest jednym z tematów7 rozmów Tito. W NRF przebywa ponad 400 tysięcy robotników7 jugosłowiańskich. którzy tymczasowo wyjechali w7 poszukiwaniu pracy. Stwarza to szereg problemów, które wymagają rozmów7 i porozumień między Belgradem i Bonn. Polityka zagraniczna Jugosławii nastawiona była w7 ostatnich latach przede wszystkim w kierunku tak zwTanego Trzeciego Świata, czego dowodem była czynna rola prezydenta Tito na niedawnej konferencji państw nieza an ga żo w any c h w Lusace. Jak wynika z ostatnich podróży Tito, Jugosławia zamierza bardziej aktywnie się włączyć również do spraw naszego kontynentu. G. J. Jubileuszowe wydanie pism Dostojewskiego MOSKWA (PAP). Ko respondent PAP — red. P. Ziarnik pisze:, W przyszłym roku — w lSO-tą róćznicę urodzin Fiodora Dostojewskiego — ukaże się pierwszy tom z planowanych trzydziesiu — jubileuszowego wydania pism Dostojewskiego. Jak podał w wywiadzie redaktor naczelny wydania — członek Akademii Nauk ZSRR — W. Blizanów. będzie to najpełniejszy zbiór spuścizny pisarskiej Dostojewskiego. Proza literacka wypełni 18 tomów po 35 arkuszy drukarskich, ..Dziennik pisarza” — 4 tomy, listy i pisma również 4 oraz artykuły. felietony, uwagi — 2 tomy, Pomyślny rozwój przewozów między Polską a Szwecją YSTAD (PAP) Korespondent PAP red. A. Nowicki donosi: W sobotę zakończyła się w Ystad (Szwecja) międzynarodowa konferencja na temat przewozów pasażerskich i towarowych między Polską i Szwecja. Uczestnicy spotkania reprezentujący dziewięć krajów europejskich podkreślili m. in., że położenie geograficzne Polski stwarza warunki riia szybkiego rozwoju ruchu tran-zytow7ego między Skandynawią a resztą naszego kontynentu i że w tym kontekście linia promowa S*winoujście-Ystad stała się jednym z najważniejszych morskich połączeń międzynarodowych. tej Niezależnie od turystów, z linii korzystają przedsiębiorstwa transportowe kierujące sw?oje ładunki poprzez Polskę do CSRS, Węgier, Bułgarii, na południe Europy, a nawet do tak odległych krajów jak Kuwrejt. W 1968 r, z usług linii skorzystało ok. 44 tys. turystów skandynawskich, w7 tym około 30 tys. Szwedów. W ciągu 8 miesięcy br. przyjechało do Polski już ponad 39 tys. turystów. Jak stwierdzili przedstawiciele PLO — J. Kwiatkowski i Orbisu — J. Starecki, w 1975 r. należy oczekiwać potrojenia liczby turystów7 ze Skandynawii do Polski. Wzrośnie także znacznie odsetek turystów udających się przez Polskę do innych krajów europejskich. Przygotowanie się do przyjęcia i obsługi tak wódki ej liczby Skandynawów jest sprawą pilną, wymagająca dalszej rozbudowy linii Ystad-Swinoujście oraz poczynienia odoowiednieh inwestycji. Wiele miejsca poświęcono na konferencji ogólnym stosunkom gospodarczym j handlow?ym miedzy Polską a Szwecją oraz między Wschodem i Zachodem. Mówił na leń temat ambasador PRL w Sżwęćji S. Bejm, wskazując na szerokie i nie dotychczas możliwości wykorzystane rozszerzenia bezpośredniej współpracy naukowej i technicznej oraz kooperacji przemysłowej. Radca ambasady Szwecji w Polsce L. Bergquist wyraził przekonanie, iż rozwój stosunków7 handlowych, kulturalnych i turystycznych między Polską a Szwecją dobrze służy sprawie pokoju bezpieczeństwa w7 Europie, a więc i celowi, do którego dążą aktywnie rządy obu krajów7. (P) Kongresfilmu naukowego (Od stałego korespondenta) Bruksela, 17 października (P) W Brukseli obradował XXIV Kongres Międzynarodowego Stowarzyszenia Filmu Naukowego, który zgromadził przedstawicieli 2.' krajów. Charakter kongresu był roboczy i koncentrował się na referatach i pokazach wzorcowych wykładów szkolnych. Okazało się, że w7 krajach rozwiniętych wyznacza się od 5 do 8 proc. czasu szkolnego na filmy naukowe. Film nie wypiera nauczyciela, lecz staje się jego nieodłącznym pomocnikiem. Delegat Polski, prof. J. Jacoby, poświęcił swój referat problemom integracji filmu i telewizji, wykazując, że w krajach, które dysponują kilkoma programami telewizyjnymi, coraz więcej miejsca zajmują programy nauczające. Na zakończenie kongresu wybrano zarząd stowarzyszenia, którego przewodniczącym został Elton — W. Brytania, a wiceprzewodniczącymi Zguridi ze Zw. Radzieckiego i Jacoby — Polska. Następny XXV jubileuszowy kongres odbędzie się za rok w Kijowie. J. K. Manifestacja w Brukseli przeciwko terrorowi w Brazylii (Od stałego korespondenta) Bruksela, 17 października (P) W Brukseli odbyła siĄ wielka manifestacja przeciwko reżimowi policyjnemu w Brazylii popieranemu przez St. Zjednoczo-Zebrani potępili prześladowania postępowych duchownych i świeckich działaczy katolickich, stosowanie tortur i utrzymywanie w nędzy milionowej rzeszy społeczeństwa. TJjawrniono, źe na stu Brazyli.iczyków tylko 22 ma stałą pracę. Na sto rodzin 70 nie ma dochodów' wystarczających do normalnego życia. Spośród 30 min obywateli Brazylii 45 min dysponuje na zaspokojenie sw7ych podstawowych potrzeb kwotą nie większą niż równowartość 220 zl miesięcznie. Uczestnicy manifestacji poparli kandydaturę postępowego arcybiskupa brazylijskiego Camary do pokojowej nagrody Nobla. J. K. Statuę Chrystusa skradziono w Rzymie RZYM (PAP). Rzecznik policj: rzymskiej podał w piątek do wiadomości. że skradziono rzeźbiOns w drzewie statuę Chrystusa, której autorstwo wielu historyków sztuki przypisuje Michałowu Aniołowi. Wartość dzieła ocenia się na miliard lirów. Ostatnio znajdował? się óńa w pomieszczeniach należących do rady miejskiej. (A) Heinemann wybiera się do Beriina zachodniego BONN (PAP). Po raz trzeci w tym roku prezydent NRF G. Heinemann złoży wizytę w Berlinie zach. Program wizyty, którą rozpoczyna 28 bm.. przewiduje m.in. rozmowę z burmistrzem — szefem rządu Berlina zach. K. Schuetzern. (P) Anwar Sadat zaprzysiężony jako prezydent ZRA Dziś przemówienie do narodu egipskiego Ponowne walki Palestyńczyków z armią KAIR (PAP). W sobotę na posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego ZRA Mohammed Anwar Sadat został zaprzysiężony jako prezydent Zjednoczonej Republiki Arabskiej. Jest on więc. po śmierci Nasera, drugim prezydentem ZRA. Otwierając posiedzenie Zgromadzenia Narodowego, przewodniczący parlamentu dr Szukeir oświadczył, iż wynik plebiscytu dowodzi, że naród egipski jest zjednoczony i zdecydowany doprowadzić do końca rozpoczęte dzieło. Egipt — powiedział dr Szukeir — będzie nadal szedł drogą socjalizmu i nadal będzie spełniać swe zadania w walce Arabów Nowy prezydent 'wypowiedział rotę przysięgi, w której zobowiązuje się strzec władzy, prawa i konstytucji, bronić interesów narodu egipskiego oraz niezależności i bezpieczeństwa kraju. Aktywny udział polskiej delegacji w konferencji UNESCO PAIłYŻ (PAP) Przybyła do Paryża na szesnastą konferencję generalną UNESCO delegacja polska aktywnie uczestniczy w obradach konferencji. W toku debaty generalnej nad wnioskiem o przyjęcie do UNESCO NRD zabrał głos przedstawiciel Polski, wicedyr. departamentu MSZ, M. Żuławski, Przeciwstawił się on propozycji postulującej zdjęcie amerykańskiej z porządku dziennego sesji tego tak ważnego dla dalszego rózwoju UNESCO wniosku. W czasie debaty w podkomisji nauk ścisłych delegat Polski, zastępca przewodniczącego KNiT, J. Metera postulował pogłębienie prowadzonych przez UNESCO bieżących i perspektywicznych analiz tendencji rozwojowych nauki. Zgłoszona w icj sprawie przez delegację polską rezolucja została uchwalona jednomyślnie. (Pj Jak informuje agencja MENA prezydent Sadat wygłosi w niedzielę po południu przemówienie do narodu egipskiego. Po rozmowach Riad - Rogers KAIR (PAP). Jak pisze korespondent. PAP, red. K. Wojna, Kair z uwagą śledzi nowojorskie konsultacje na temat Bliskiego Wschodu, zdając sobie sprawę, że będą one miały wpływ na ewentualne przedłużenie przerwania ognia w7 tym rejonie, które według dotychczasowych ustaleń kończy się 5 listopada br. Niestety, wszystkie wiadomości napływające z Nowego Jorku są raczej pesymistyczne. Minister spraw zagranicznych ZRA. M. Riad, spotkał się w piątek z sekretarzem stanu USA, W. Rogerseni, jednakże — jak pisze specjalny korespondent kańskiego dziennika „Al-Abram” w Nowym Jorku — dwugodzinne spotkanie nie dało żadnego rezultatu, gdyż obie strony zajmują zupełnie różne stanowiska w7 tej sprawie. Kolejne spotkanie obu polityków ma się odbyć w najbliższych dniach. Podczas ostatniej rozmowy Rogers próbował przekonać egipskiego ministra, by7 nie stawiał problemu bliskowschodniego na forum Zgromadzenia Ogólnego NZ, gdyż USA wolałyby, bj7 sprawa ta była dyskutowana przez dyplomatów w7 zaciszu gabinetów. Min. Riad z kolei przypomniał, że minęły już trzy lata od uchwalenia listopadowej rezolucji Rady Bezpieczeństwa NZ i ZRA nie ma innej alternatywy. Podczas rozmowy poruszono również sprawę rzekomego pogwałcenia przez ZRA przerwania ognia, ale rzeczą interesującą — jak podkreśla „AI-Ahram” — było to, że Rogers nie domagał się wycofania wyrzutni i nadmienił o tej sprawie tylko marginesowo. Nie oznacza to jednakże jakiejkolwiek zmiany stanowiska USA, (P) Sytuacja w Jordanii LONDY'N PAP). Agencje zachodnie donoszą, powołując się na rozgłośnię palestyńską w Bejrucie, że w północnej Jordanii wybuchły w sobótę ponownie walki między armią a Palestyńczykami. Według tych doniesień, walki wybuchły w miejscowości Mughąjer w pobliżu Ramtha, .niedaleko granicy syryjskiej. Armia miała użyć artylerii i czołgów, atakując te miejscowość. Rozgłośnia pale-styńska twierdzi, że w dziesięć godzin po rozpoczęcia walki jeszcze trwały. (Pi Program nowego rządu libańskiego KAIR (PAP) W sobole premier nowo utworzonego gabinetu libańskiego Saeb Salam zaprezentował parlamentowi program rządu oraz przedstawił wniosę« o wotum za-Nowy premier położył nacisk na konieczność natychmiastowego rozdziału sił bezpieczeństwa wewnętrznego i armi| oraz podniesienia stanu obronności kraju. Celem polityki obronnej jest zachowanie suwerenności Libanu oraz wzmocnienie granic w obliczu wroga i ochrona mieszkańców południa, terenu, na którym działa ruch oporu przeciwko wrogowi. Premier podkreślił, że Liban ma obowiązek popierać działalność fedamów, jednocześnie dbając c swe bezpieczeństwo i suwerenność. Oświadczenie Ebana LONDYN (PAP). Izraelski minister spraw zagranicznych, Eban po powrocie z Nowego Jorku do Tel Awiwu ogłosił oświadczenie, w którym starał się gołosłownie przerzucić na ZSRR i ZRA cala odpowiedzialność za impas w7 kontaktach mających na celu pokojowe uregulowanie konfliktu bliskowschodniego. Eban ma złożyć premierowi izraelskiemu Goldzic M.eir sprawozdanie z iozmów, jakie przeprowadził w7 siedzibie ONZ, w tym z sekretarzem stanu USA Rogerseni i zamierza w7 przyszłym tygodniu powrócić do Nowego Jorku. (A) Konserwatyści - u władzy w Uttar Pradesz DELHI (PAP) Konserwatywna koalicja antykongresowa obejmuje władzę w7 najludniejszej prowincji indyjskiej Uttar Pradesz, krzyżując szyki partii Indiry Gandhi piętnaście miesięcy przed wyborami powszechnymi. W sobotę w Lakbnau gubernator Uttar Pradesz powierzył przywódcy koalicji Tribhuvanowi Singhowi misję utworzenia nowego rządu stanowego. (P) (P) (B) M. Schumann przyjął min. Thi Binh PARYŻ (PAP). Korespondent PAP, red. P. Wasielewski podaje: W sobotę francuski minister spraw zagrapic7- nych M. Schumann przyjął ministra spraw zagranicznych T przewodniczącą delegacji Tymczasowego Rewolucyjnego Rządu Republiki Południowego Wietnamu na paryską konferencję w sprawie Wietnamu, panią Thi Binh. Pani Tlii Binh stwierdziła, że raz jeszcze przedstawiła francuskiemu ministrowi spraw zagranicznych zasadnicze idee ośmiopunktowej deklaracji z 17 września i sprecyzowała stanowisko swego rządu wobec ostatnich propozs7cji prezydenta USA, Nixona. Minister spraw7 zagranicznych TRRRPW oświadczyła, że M. Schumann wyraził zrozumienie dla stanowiska Tymczasowego Rządu Rewolucyjnego. (P) Sihanouk odrzuca propozycje Nixona HANOI (PAP). 'Wietnamska agencja informacyjna VNA podała w piątek, że książę Sihanouk przywódca krajowegc zjednoczenia frontu Kambodż} (FUNK) odrzucił ostatnie „nowe inicjatywy” prezyderits USA Nixona w sprawie oro blemu indochińskiego. (A) Paracholera w Stamhula LONDYN (PAP). Jak donosi ze Stambułu Agencja Reutera, gubernator tego miasta ogłosił „stan alarmowy” w związku z epidemią „tajemniczej . choroby”, która ostatecznie zidentyfikowana została jako parach ol era. Gubernator Stambułu V. Poyraz wydał rozporządzenie by cały personel medyczny pracował nieprzerwanie oraz by zarezerwować ok. tysiąca łóżek dla chorych na paracholerę. W Stambule przyjęto do szpitali przeszło 700 chorych pacjentów z objawami paracholery. 27 osób zmarło. Epidemia szerzy się przede wszystkim w dzielnicy biedoty, jednakże nie wyklucza się. że ogarnie także inne dzielnice miasta. Alarmujące informacje nadchodzą również z innych miast tureckich. W miastach Dużce i Canakkale stwierdzono podobne przypadki zachorowań. W Ankarze stwierdzono paracholerę u trojga dzieci. które w piątek zostały przewiezione do szpitala. RZYM (PAP) Włoskie Ministerstwo Zdrowia podało w sobotę do wiadomości iż podróżni z Turcji przybywający do Włoch będą musieli przedstawić zaświadczenie o szczepieniu przeciwko cholerze.(P) Ataki na rząd Brandta Zjazd bawarskiej CSU BONN (PAP) W sobotę rozpoczął się w Monachium zjazd bawarskiej Unii Chrześcijańsko-Społecznej (CSU), partii F. J. Straussa. „Jest to rozpoczęcie kampanii wyborczej tio Landtagu w Bawarii a tym samym początek bitwy polilycznej, która nie pozostanie bez znaczenia dla przyszłości naszej ojczyzny”. W taki patetyczny sposób dokonał otwarcia zjazdu przewodniczący CSU F. J. Strauss. Przemówienie powitalne do uczestników zjazdu wygłosił przewodniczący Unii Chrzęści jańsko-Demokratyczncj. były kanclerz rządu wielkiej koalicji K. G. Kiesinger, który niezwykle ostro zaatakował rząd federalny. Mówił on o katastrofalnym bilansie rządu SPD i FDP i o tym, że w- ciągu roku roztrwoniono wszystko ..co przejęto po nas w7 spadku”. Rząd obiecywał stabilną walutę, ale stało się „coś całkiem odwrotnego”. Ogólna koncepcja polityki zagranicznej jest „z gruntu fałszywa”. Kiesinger bronił decyzji trzech deputowanych do Bundestagu Żoglmanna, Men de go i Starkego. którzy opuścili szeregi FDP. Mendle — iak wiadomo przyłączył się do CDU. Sekretarz generalny bawarskiej CSU Max Streib? ukuł hasło, które przyświecać ma ostatniej fazie walki wyborczej: „Naszym przeciwnikiem jest SPD”. O rychłą zmianę rządu apelował przewodniczący frakcji CDUCSU w Bundestagu, R. Barzel. Przejęcie władzy przez CPU/CSU w7 obecnej trudnej sytuacji w polityce wewnętrznej i zagranicznej NRF nie należałoby do przyjemności, jednakże nie trzeba cofać się przed próbą powstrzymania niebezpieczeństwa zagrażającego NRF. Nawiązując do ostatniego memorandum frakcji CDU CSU w sprawie Polski, Barzel powiedział, i? CDU CSU kierow ała się tym, że należy cierpliwie dążyć do pojednania narodów i nie ograniczać się do „wymiany jakichś dokumen* W ■ . Zarząd bawarskiej Unii Chrześrijańsko-Społecznej (CSU), który obradował w7 przeddzień rozpoczęcia zjazdu CSU w Monachium, zaaprobował memorandum uchwalone przez frakcję CDU CSU w Bundestagu określające jej stanowisko wobec polskiej granicy na Odrze i Nysie. Polityk chadecji, przewodniczący grupy ewangelickiej CDU CSU (Evangelischer Arbeitskreis der CDU CSU) G. Schroeder przemawiając w sobotę w7 Hanowerze, wyraził powiątpiewanie w7 możliwość dalszego istnienia rządu so-cjaldemokratów i wolnych demo* krato w Trudno sobie wyobrazić — powiedział on — aby rząd ten mógł „przetrwać do normallnych, kolejnych wyborów7 do Bundestagu w 1973 r.”. Z tej sytuacji — argumentowa! Schroeder — kola odpowiedzialne w NRF powinny wyciągnąć wnioski. G. Schroeder wypowiedział za porozumieniem i za „wszelką się możliwą współpracą” między NRF a Polską. (P) Wywiad Brandta BONN, PARYŻ wiadzie, udzielonym (PAP). W wydziennikowi „Fuldaer Zeitung” kanclerz NRF, W. Brandt, wypowiedział się ponownie na temat sytuacji wewnętrznej NRF, powstałej w wyniku przejścia trzech posłów FDP do CDU. Brandt, oświadczył, że odnowienie wielkiej koalicji SPD CDU CSU nie wchodzi w rachubę. z Nie bierze się również pod uwagę ewentualności rozpisania nowyeli wyborów. Obecnie chodzi o to — oświadczył Brandt — aby odeprzeć atak na rząd federalny i z całą konsekwencją kontynuować pracę koalicji. (P) Rozmowy przedstawiali rządu czechosłowackiego w Watykanie PRAGA (PAP). Agencja CTK zamieściła w swoim piątkowym serwisie następującą wiadomość: W bieżącym tygodniu w Rzymie odbyły się rozmowy między przedstawicielami CSRS i Watykanu, w trakcie których dokonano wymiany informacji i poglądów na niektóre zagadnienia interesujące o* bie strony i dotyczące stosunków między państwem czechosłowackim i kościołem 'katolickim. 7A] Przezwyciężenie trudności - najpilniejszym zadaniem gospodarki NRD BERLIN (PAP). Korespondent PAP red. J. Tomaszewski donosi: przezwyciężenie kłopotów gospodarczych stało się obecnie centralnym zagadnieniem politycznym i ekonomicznym NRD. Odbyte w ostatnich miesiącach 13 Plenum KC SED oraz dwukrotne posiedzenia Rady Ministrów NRD poświęcone były głównie tyra zagadnieniom U schyłku br. przed podjęciem gospodarczego i realizacji zadań planu perspektywicznego w7 okresie od r. 1971 do r. 1975, gospodarka NRD boryka się z poważnymi trudnościami. Źródło ich — najczęściej wymieniane — tkwić ma w niekorzystnych warunkach atmosferycznych, które od dwóch lat nękają kraj. Spowodowały one w pierwszym półroczu br. straty w7 przemyśle oraz budownictwie i rolnictwie rzędu 3 mld marek, podczas gdy globalna wartość rocznej produkcji towarowrej NRD przekracza kwotę 400 mld marek. W pierwszym półroczu br. dla zaopatrzenia ludności importowano dodatkowo towary za przeszło 500 min marek dewizowych. Ten niezbędny dodatkowy import .spowodował większe niż planowano obciążenia dla budżetu państwa. Gospodarka NRD m.in. ze względu na te kłopoty stanęła przed pilną koniecznością zrewidowania niektórych założeń swojego dalszego rozwoju wskutek powstałych napięć w niektórych dziedzinach. lYJówi się o konieczności rewizji planu perspektywicznego w okresie od r. 1971 do r. 197.7 Nakłady inwestycyjne oraz pozostałe siły i środki mają być skoncentrowane na obiektach, zakładach i wyrobach, które osiągają najwyższą efektywność gospodarczą. wytwarzają wyroby nadające się na eksport, uzyskują maksymalną produkcję na bazie krajowych surowców i mają decydujące znaczenie dla planowego, stabilnego zaopatrzenia gospodarki i ludności. (P) Wojny religijnej nie będzie (Od stałego korespondenta) Rzym, w październiku (P) pierwsza obywatelka włoska wystąpiła w tych dniach z wnioskiem do sądu o udzielenie rozwodu. Jest to robotnica M. Cerisella, która przed 10 laty wyszła za mąż za Szwajcara, Mąż opuścił ją następnie i otrzymawszy rozwód w swoim kraju od dawna ożenił się ponownie. Porzucona żona nie mogła jednak założyć nowej rodziny gdyż włoskie ustawodawstwo nie przewiduje możliwości otrzymania rozwodu. Młoda jeszcze kobieta, której sytuacja życiowa jest równie absurdalna jak w gruncie rzeczy tragiczna, wystąpiła do sądu w związku z uchwaleniem przez senat włoski projektu ustawy rozwodowej. Poprzednio ten sam projekt uchwalony już został przez Izbę Deputowanych, jednakże na to aby ostatecznie wszedł w życie Izba ta jeszcze musi zatwierdzić poprawki do projektu wniesione później przez senat. Nastąpi to zapewne w listopadzie po czym, jeżeli w ostatniej chwili nie nastąpi nic nieprzewidzianego, rozwody staną się we Włoszch faktdm Dzieftnik „La Stampa” jeden z największych we Włoszech określił niedawno gtósówańie nad rozwodami, jakie miało miejsce w senacie wydarzeniem nie mniej ważnym w historii Włoch od zjednoczenia kraju, którego setną rocznicę obchodzono we wrześniu br. Również prasa katolicka z organem chrześcijańskiej demokracji dziennikiem „II Popolo” powitała to głosowanie z pewnego rodzaju uznaniem, chociaż senatorowie chadeccy glosowali oczywiście przeciwko rozwodom. Sekretarz polityczny tej największej z włoskich partii rządzących — Forlani oświadczył nawet, że glosowanie to stanowiło przykład odpowiedzialności politycznej obu zwalczających się na tle rozwodów obozów politycznych: katolickiego i laickiego. Jest w tym stwierdzeniu spora doza prawdy. Trzeba bowiem pamiętać, że najbardziej nieprzejednana i nietolerancyina część obozu katolickiego i pewne koła kościelne usiłowały wywołać w Italii kolejny kryzys rządowy jedynie po to aby nie dopuścić do uchwalenia ustawy rozwodowej. VV wypadku bowiem upadku rządu i prawdopodobnego w tej sytuacji rozwiązania parlamentu zgodnie z obowiązującą procedura trzeba by po wyborach wnosić projekt ustawy i rozpatrywać go od nowa. ku Tendencje idące w tym kieruni stawiające otwarcie na współpracę polityczną z partią neofaszystowska MSI doprowadziły już przed mniej więcej dwoma tygodniami do bavdzo ostrego napięcia politycznego. Chadecja rządzi bowiem we Włoszech w koalicji z trzema partiami laickimi — socjalistami, socjaldemokratami i republikanami, którzy sa zdecydowanymi zwolennikami rozwodów, podobnie jak komuniści. Tworząc koalicje rządową ustalono wprawdzie, że każda i partii do niej należących zachowuje w odniesieniu do rozwodów własne fakt ten odrębne stanowisko i że nie naruszy w niczym ogólnych zasad współpracy rządowej, ale mimo to ryzyko „politycznej wojny religijnej” na tle kontrowersyjnego projektu było ogromne. Jeżeli uniknięto naruszenia „pokoju religijnego” we Włoszech i zerwania współpracy sił laickich z obozem katolickim, stało się tak również na skutek realistycznego stanowiska Watykanu. W końcu ub. roku. po uchwaleniu projektu ustawy rozwodowej przez Izbę Deputowanych, Watykan wystąpił do rządu włoskiego z oficjalną notą, w której stwierdzał, że wprowadzenie we Włoszech ustawodawstwa rozwodowego byłoby sprzeczne z układami lateraneńskimi, czyli umowami ustalającymi prawną sytuację Kościoła we Włoszech i regulującymi stosunki pomiędzy państwem włoskim a Watykanem. Nota wywołała w kraju bardzo szerokie ech ), przy czym przytłaczająca część opinii publicznej uznała ją za niedopuszczalne mieszanie się Watykanu do polityki i do włoskich spraw wewnętrznych. Antyklerykalizm również wśród katolików jest w Italii bardzo silnie zakorzeniony. Trzeba bowiem pamiętać, że przez wiele wieków Kościół i papiestwo sprawowały tutaj władzę państwową i to w formie monarchii absolutnej, tępiącej zdecydowanie zarówno tendencje liberalne jak żądania swobód demokratycznych. Papieska nota była więc przysłowiowym kijem w mrowisko. Cała prasa, również konserwatywne dzienniki iak „Corriere della Sera” czy „Resto ciel Carlino”, odsądzały Watykan od czci i wiary. się W takiej atmosferze rozpoczęły .rokowania włosko-watykańskie poświęcone wyjaśnieniu kontrowersji dotyczącej rozwodów. Odbyły się dwa spotkania delegacji, którym przewodniczył ze strony Włoch minister spraw7 zagranicznych Moro. zaś ze strony Watykanu — sekretarz stanu kardynał Villot. Paradoks rozmów polegał na tym, że reprezentujący państwo włoskie minister Moro jest chrześcijańskim demokratą, a więc przeciwnikiem rozwodów, natomiast kardynał Villot, będący Francuzem, stoi od dawna na stanowisku, że obrona moralności katolickiej przy pomocy ustawodawstwa specjalnego jest rzeczą niewłaściwą i nie przynoszącą Kościołowi chwały. Stanowisko to, typowe zresztą dla duchowieństwa w7 kraju, w; którym rozwody istnieją od wielkiej rewolucji, zwyciężyło ostatnio za Spiżową Brama. Rokowania zostały zawieszone na czas nieokreślony, zaś papieska dyplomacja milcząco wycofała się z oskarżeń wyrażanvch w tak kontrowersyjnej no-W sumie zwyciężył zdrowy rozsądek, którego umiłowanie jest jedną z najpiękniejszych cech włoskiego charakteru. Nie będzie nad Tybrem wojny religijnej, która doprowadziłaby zresztą również do gwałtownego zaostrzenia sorzeczności w łonie Kościoła. Wszystko wskazuje, że nie tylko wspomniana na wstępie Włoszka, która na „wyrost” wniosła już skargę rozwodową, ale i 300 tys. innych obywateli. Italii żyjących w separacji będzie mogło zalegalizować swoją sytuację i — w wielu wypadkach — nowe faktycznie istniejące rodziny. ZDZISŁAW MORAWSKI Wspólnota patentowa EWG - kwestią przyszłości (Od stałego korespondenta) Bruksela, 17 października (P) W kołach EWG tematem ożywionych dyskusji jest ostatnio problem ujednolicenia patentów. Liczne publikacje i wypowiedzi wskazują, iż utrzymywanie odrębnych dla każdego kraju zastrzeżeń patentowych utrudnia współpracę techniczną, komplikuje wymianę dokumentacji i powoduje znaczne opóźnienia w rozwoju techniki. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy są poważne różnice zasad prawa patentowego w różnych krajach. Nie przypuszcza się jednak, aby postulowany centralny urząd patentowy Wspólnoty Europejskiej powstał w najbliższej przyszłości, gdyż poza problemami prawnymi na przeszkodzie stoi ogromne zacofanie te e h niczn o- organizacy j n e krajowych urzędów patentowych, ich zaległości w pracy wielu lat oraz zrozumiała sięgające obawa właścicieli patentów przed stratą dochodów z licencji. J. K. Polskie odznaczenie dla Wenezuelczyka MEKSYK (PAP). Ambasador PRL w Wenezueli, dr W. Jurasz, dokonał uroczystego aktu dekoracji Krzyżem Orderu Odrodzenia Komandorskim Polski dr R. Burelli Rivas, deputowanego do parlamentu Wenezueli, za szczególny wkład w zbliżenie między obydwoma krajami. Dr R. Burelli Rivas był w latach 1964-—68 ambasadorem Wenezueli w Polsce. W uroczystości wzięli udział m.in. minister spraw zagranicznych dr A. Calvani i prezes Urzędu d s Wymiany Kulturalnej z Zagranicą dr Glorią Stoik, szefowie przedstawicielstw dyplomatycznych oraz liczni przedstawiciele świata nauki i kultury z€ znanym pisarzem wenezuelskim M. Otero Si-vą na czele. (B) Pożar ratusze! w Paryżu PARYŻ (PAP). W sobotę rano wybuchł pożar^ w zabytkowym ratuszu Paryża. Strażacy przeszło godzinę walczyli z żywiołem starając się zlokalizować peżar. który według przypuszczeń został spowodowany krótkim spięciem. Najbardziej ucierpiała biblioteka 400-letniego budynku, gdzie pojawiły się pierwsze płomienie. W akcji zużyto 7 wielkich zbiorników wody. Pożar ugaszono. Pierwotny gmach ratusza paryskiego • powstał w7 1533 r. ale spłonął w 1371. Na. jego fundamentach zbudowano nowy gmach w 1880 roku. (A) Protest po znieważeniu flagi Kuby w Ml NOWY JORK (PAP) Profanacja flagi kubańskiej w siedzibie ONZ w Nowym Jorku wywołała głębokie oburzenie w społeczeństwie Ambasador tego kraju w ONZ R. Alarcon przekazał w piątek U Tłiantowi netę swego rządu zawierającą ostry protest przeciw tej nowej prowokacji anty kubańskiej. Nota oskarża rząd USA o współdziałanie z grupą kontrrewolucjonistów. ktprzy • dopuścili się .profanacji flagi kubańskiej/' Rząd Kuby, stwierdzając, ze tolerowanie tego rodzaju prowokacji przez władze USA, dówądzi. braku szacunku dla ONZ. domaga się od sekretarza generalnego ONZ podjęcia kroków, które położyłyby kres ponawiającym się prowokacyjnym ..aktom wymierzonym przeciwko Kubie i niektórym innym krajom członkowskim ONZ, (B) Problem inflacji w Prezydium ZXJ BELGRAD (PAP) W piątek pod przewodnictwem B. Szoszkicza odbyło się 13 posiedzenie Prezydium Związku Komunistów Jugosławii W ramach przygotowań do przewidzianej na 29—30 bm. konferencji ZKJ. Prezydium rozpatrzyło projekt analizy w sprawie aktualnej sytuacji społeczno-politycznej i zadań ZKJ. W dyskusji, z której relacje publikuje sobotnia prasa mówiono przede wszystkim o odpowiedzialności Związku Komunistów w rozwiązywaniu problemów ekonomicznych oraz o pilnej potrzebie zahamowania inflacji, a także ograniczeniu nadmiernej konsumpo cji i wydatków. Wskazano, iż nie można dłużej odwlekać wprowadzenia programu stabilizacji. Dyskutowano o trzech wywołujących niepokój elementach — coraz większej inflacji; rosnącym deficycie w bilansie handlowym oraz spadku produkcji. (B) Nixon w kampanii wyborczej do Kongresu WASZYNGTON (PAP). Prezydent USA R. Nixon rozpoczął w sobotę pierwszą oficjalną podróż w ramach kampanii wyborczej do Kongresu, w czasie której odwiedzi cztery stany federalne. Celem jego podróży są przede wszystkim te okręgi wyborcze, w których kandydatom republikańskim zagrażają poważnie konkurenci z partii demokratycznej. 3 listopada odbędą sie wybory •35 senatorów i gubernatorów w 3S stanach oraz całego składu Izby Reprezentantów Kongress (433 deputowanych). Kolejne wybory prezydenckie odbędą się za 2 lata. (P) Wyroki śmierci na b.mimstrów Libii KAIR (PAP). Trybunał wojskowy w' stolicy Libii TrypoUsie skazał w sobotę 5 spośród 30 oskarżonych oficerów i żołnierzy na karę śmierci przez rozstrzelanie, Wyrok śmierci otrzymali również dwaj byli ministrowie A. Hawas i i Musa Ahmed. Grupa 30 oficerów żołnierzy stanęła przed sądem pod zarzutem próby dokonania przewrotu. Był to drugi proces przeciwko uczestnikom próby przewrotu. W pierwszym procesie, który zakończył się 7 sierpnia. Hawas (b. minister obrony), i Ahmed (b. minister spraw wewnętrznych) w pierwszym rewolucyjnym rządzie Libii zostali skazani na kary doży wotniego wiezienia. W obecnym procesie trybunał wojskowy skazał ponadto 4 oskarżonych na kary dożywotniego więzienia a 18 oskarżonych na kary od 3 do 13 lat wiezienia. Trzech oskarżonych uniewinniono. Wszyscy zostali wykluczeni z armii libijskiej. Akt oskarżenia zarzucał uczestnikom spisku, że w grudniu 10(59 v. usiłowali otruć członków Libijskiej Rady Rewolucyjnej, w tym jej przewodniczącego El-Kaddafiego aby przechwycić przekreślić rewolucję. (P)władzę i